Dori vositalarni dinamizatsiyalash materiya medikadagi gomeopatik dinamizatsiyalangan dori vositalarni ko‘rib chiqish - Медицина - Рефераты

Dori vositalarni dinamizatsiyalash materiya medikadagi gomeopatik dinamizatsiyalangan dori vositalarni ko‘rib chiqish

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

48.5 KB

Dori vositalarni dinamizatsiyalash materiya medikadagi gomeopatik dinamizatsiyalangan dori vositalarni k o‘ rib chiq ish Reja : 1. Dori vositalarni dinamizatsiyalash. 2. Materiya medikadagi gomeopatik dinamizatsiyalangan dori vositalari texnologiyai .

Ganemanning ilimlaridan biri bo‘lgan " - ratsional bo‘lim" bemorlarga kam dozada dorilar tayinlashga asoslangan . Ganeman dastlabki yillari yangi usul bilan davolashni qo‘llaganda dorilarni katta miqdorda qo‘llagan, keyinchalik u shuni aniqlaganki, bemor sog‘ odamga nisbatan kuchliroq qitiqlanishni namoyon qiladi. SHunday qilib, Ganeman “ dori moddalarni maksimal darajada maydalangan h olda va kam dozalarda berish kerak ekan ” degan xulosaga keladi. Ganeman o‘zining "Tibbiyot san ’ ati organoni" deb nomlangan asarida shunday deb yozadi: "Dori moddasining qaysi kasallik bilan bo‘lsa h am o‘xshashligi uning nafaqat gomeopatikligi bilan, balki dorining miqdori bilan aniqro g‘ i, uning kam miqdorda qabul qilinishi bilan tushuntiriladi. o‘ta yuqori dozada dorini, xox u gomeopatik dori bo‘lsin, qabul qilish bemor axvolini o g‘ irlashtiradi. CHunki bunda dorining kuchi keragidan ortiqcha ta’sir qiladi va bemorning kasallangan eriga zarar etkazadi (dorining ta’siri va shikastlangan joyning o g‘ ri g‘ i birgalikda kasallik siptomlarining zo‘rayishiga olib keladi). SHuning uchun gomeopatik dorini yuqori miqdorda qabul qilish zararli". Oxirgi yillarda tibbiyot amaliyotida ayrim dorilarga nisbatan ularni past dozada qabul qilish oqimi yaratildi. Tibbiy - biologik tajribalarda h ayvonlar uchun dori moddalarni 1:1 000 000 va undan ortiq suyultirilgan h olda qo‘llanilmoqda. Fermentativ jarayonlarni samaradorligiga mos keluvchi fermentlarning minimal miqdori bilan h am bo g‘ liq. Keyingi yillarda o g‘ ir metallarning turli ta’siri h aqida h am gapirish mumkin, ya’ni ular h ayvon, o‘simlik organizmida va tuproqda minimal miqdorda saqlanadi. Muayyan sharoitda o‘tkazilgan N. P. Kravkovning tajribalaridan shu ma’lum bo‘ldiki, 10-32 suyultirish darajasidagi zahar hali ham o‘z faolligini saqlagan bo‘ladi. Bu ta’sirni Kravkov "parafarmakologik" deb atagan va uni molekula parchalanishi bilan ta’sirlashuvi bilan tushuntirgan. I. P. Pavlov shuni ta’kidlaganki, brom miqdori bemorning nerv sistemasi turiga bo g‘ liq bo‘lgan nevroz kasalligiga 100 marta o‘zgarishi mumkin va katta dozalariga nisbatan kichik dozalari samaraliroq ta’sir ko‘rsatadi. M. K. Petrovaning tajribasidan brom

tuzlari milligramm miqdorida berilganida terapevtik effekt namoyon qilingaligi aniqlandi. Har bir dori moddasining fiziologik ta’sirini alohida o‘rganganida quyidagilar hisobga olinadi: 1. H ayvonlarda farmakologik tajribalarda sinalgan dorining nati - jalari. 2. Kishilarning tasodifiy za h arlanishlaridagi toksikologik kuzatish - lar. 3. Bu modda bilan so g‘ lom odamlarda Ganeman tomonidan o‘tkazilgan tajriba natijalari. O‘ simlik dorivor moddalar davolash ba h osining ketma - ketligi darajasi ji h atdan botanik oilalarga bo‘linadi. Ayrim dori vositalari o‘rganilmagan bo‘lgani uchun, ya’ni gomeopatik farmakodinamikasi o‘rganilmaganligi uchun ular kam ishlatiladi. Adabiyotlarni h amma bo‘limlarida va terapevtik ko‘rsatkichda kasalliklarning nomi va patogenezi, kasalliklarning belgilari keltirilgan. "Tayyorlash va tayinlash usullari" va "Terapevtik qo‘llanilishi" deb nomlangan bo‘limlarda dori moddalarni past, o‘rta va yuqori darajada suyultirilgan h olda tayinlanadi; amaliyotda bemorlarni davolashda ko‘pincha qo‘llaniladigan dorilar dozalari qalin bosma h arflar bilan ajratilgan. Xaqiqiy gomeopatiya qo‘llanmalarini tuzuvchilar V. SHvabe gomeopatik farmakopeyasida ko‘rsatilgan dori moddalar nomenklaturasiga tayandilar. Gomeopatik dorilar tayyorlash yurtimizda va chet ellarda hozirgacha shu farmakopeya asosida tayyorlanmoqda. Bu farmakopeya 1872 yilda yozilib, ko‘p tillarga tarjima qilingan, xususan, rus tiliga 1899 yil tarjima qilingan. Ganeman bergan nomlar hali ham saqlanib qolgan. Ayrim dori moddalar o‘z nomiga mos kelmaydi, lekin ular 1796 yildan boshlab yozib kelingan gomeopatik terapevtik adabiyotga kiritilgani uchun, gomeopatik dorixonalar va davolovchi shifokorlar yanglishmaslik uchun dorilarning qadimgi nomenklaturasiga tayanadilar.

Zamonaviy gomeopatiya albatta aniq ilmiy - materialistik asoslarga ega bo‘lishi kerak. Gomeopatiya xalq tabobatining ko‘plab bo‘limlari ichida kerakli o‘rinlardan birini egallashi zarur. Gomeopatiya yunoncha homoios-o‘xshash va pathos- kasallik so‘zlaridan tashkil topgan. SHunga asoslangan gomeopatiya dorivor modda sog‘lom odamda sinalganda, u dori qaysi kasallik belgilarini paydo qilsa, o‘sha kasallikni aynan shu dori bilan, nihoyatda kam dozalarda va maxsus usulda kuchi oshirilgan dorilar bilan davolaydi. 200 yillik gomeopatiya dori vositalari bilan davolashda biron-bir qo‘shimcha ta’sir yoki zaharlanish kuzatilmagan. SHuning uchun kasallikni gomeopatiya usulida davolash AQSH, Angliya, Fransiya, Olmo-niya va boshqa mamlakatlarda rivojlangan. Hozirgi vaqtda Ganeman g‘oyalariga tayangan holda V.SHvabe tomonidan yozilgan gomeopatiya dorilari bo‘yicha qo‘llanma 70 dan ortiq mamlakatlarda farmakopeya sifatida ishlatib kelinmoqda. Gomeopatiya dorilarining 78-80% dorivor o‘simliklar, 14%ga yaqini kimyo- viy va 6% atrofida jonivorlarga to‘g‘ri keladi. Gomeopatiya dorilarining al- lopatiyanikidan asosiy farqi barcha o‘simlik va jonivor, ular mahsulot-larining yangi yig‘ilganlarini ishlatishdir. Gomeopat shifokorlar dori yozishda retsept so‘zini ishlatishmaydi. Dori miqdori ko‘pincha ko‘rsatilmay uni suyultirish darajasi va dori turiga mansubligi ko‘rsatiladi. Gomeopatiyada ishlatiladigan dori kuchlari (konsentratsiya) o‘nlik (X yokiD) va yuzlik (S) birliklari bilan ifoda etilib, ular necha marta suyultirishni belgilovchi raqam yoniga qo‘yiladi. Masalan: 2x (2 o‘nlik), 3x (3 o‘nlik), 3s (3 yuzlik) va shu kabi. Bir kecha kunduzda ichish uchun beriladigan go-meopatiya dorilari odatda 5- 8 tomchi 3-4 dona granulani tashkil etadi. SHifokorning yozadigan dori nomi lotincha bo‘lib, dorixonadagi dorilarga yopishtiriladigan yorliq kirilcha harfi bilan lotin tilida yoziladi. Masalan: Tartarus Emetikus, Merkurius Solyubilis.

Hozirda ma’lumki vitamin V 12 ni ayrim kamqonlik kasalligida beriladigan miqdori undagi kobaltning bir grammning milliondan birini tashkil qiladi. Odam tanasidagi hatto o‘lchash qiyin bo‘lgan miqdordagi mikro-elementlarning tana o‘sishi va faoliyatidagi muhim o‘rni beqiyosdir. Odam ta-nasida bir kunda ishlab chiqariladigan tireodining miqdori juda ozgina bo‘lib, 0,0000005g tengdir. Bu qonuniyatning ya’ni potensiyalashning yuzaga kelishi gomeopatiyada ayrim metallar: oltin, kumush, mis, platina, temir, qo‘rg‘oshin va shunga o‘xshash hamda yog‘och ko‘miri, qum va shu kabilarni dori-darmon sifatida keng qo‘llash imkoniyatini yaratdi. Vaholanki yuqorida keltirilganlar tabiiy holda dorivor modda sifatida ishlatilmaydi. Ganeman birinchi bo‘lib, dori vositalarni oldin sog‘lom organizmda sinab ko‘rish kerakligini aytgan edi va shu bilan birga dorilar patogenezini topgan edi. CHunki dorining patogenezi xuddi kasal simptomi bilan bir xil bo‘ladi, lekin dori patogenezlarida Ganeman qanday odam qiyofasiga-o‘xshashligini yozgan. Gomeopatiyada biologik jihatdan odam konstitutsiyasi ishlatilgan. Odam konstitutsiyasi nimadan iborat. U ijtimoiy va tabiiy sharoitda har xil ta’sir ko‘rsatgich omillar ostida paydo bo‘lgan odamdagi shaxsiy fiziologik va anatomik xususiyatlar kompleksidir. Demak gomeopatik davolash usulida odamning konstitutsiyasi, ya’ni uni morfologik, fiziologik va psixika tomonlari o‘rganilib hisobga olinishi shart. Gomeopatiya jihatdan morfologiya nimani ko‘rsatadi.Tirik organiz-mlarning tuzilishini va shaklini o‘rganadi. Fiziologiya – organizmning funksiyalarini o‘rganishi yoki odamning xulq atvorini, tabiatini ko‘rsatadi. Psixologiya- ruxiy holatini ko‘rsatadi. SHu tufayli kasal qabul qilinganda uni ob’ektiv va sub’ektiv (xolissalo mustaqil ravishda kasalning yaqinla-rini va kasalning shaxsiy o‘zi aytgan ma’lumotlari katta ahamiyatga ega). SHunday qilib kasal ustida olgan ma’lumotlarni “Materiya medika”da kel- tirilgan dorilar patogenezi bilan solishtirgan holda kasalga gomeopatik dori tanlash

mumkin. SHu bilan bir qatorda kasalning miazmasi ham hisobga olinishi kerak, ya’ni bu yunon so‘zi bo‘lib mhia-pashsha degani. Mhia-pashsha tuxumlari chaqiradigan kasalliklar miazma-tashqi muhitdan odam organizmiga tushgan yuqumli kasallik tarqatuvchi mikroblardir (marazlar). Demak, gomeopatik davolash usulini qo‘llashda odam konstitutsiyasini hisobga olgan holda kasallarni qaysi dorilar patogeneziga to‘g‘ri kelishiga qarab turib,ularni uch toifaga bo‘lish mumkin: kalkarea fosforika, kalkarea karbonika, kalkarea flyuorika. SHu uchta guruhlarga mansub odamlar o‘ziga xos yuqorida aytganimizdek morfologik va psixologik tomondan xususiyatlarga ega va farq qiladi. YA’ni kasalni toifasiga qarab birinchi konstitutsional dorisi belgilanadi. Ma’lumki, kasallangan bo‘lim sog‘lom qismlarga nisbatan har bir narsaga juda sezgirdir, ayniqsa, dorilarga nisbatan. Xuddi shunday kasal ko‘z yorug‘-likka, kasallangan quloq-kattik tovushga, yara-chaqa esa ustiga tegadigan narsa-larga va shunga o‘xshashlar. Gomeopatiyada shaxsiy sezgirlikka juda katta a h amiyat beriladi. Har bir odamda nimagadir, qandaydir bir narsaga nisbatan shaxsiy sezgirlik mav-juddir. Buni "idiosinkraziya" deb ataladi. SHularni va gomeopatiyaning "o‘x-shashlik" qonunini hisobga olganda o‘z-o‘zidan yoki kasalga buyuriladigan dori-ning qandaydir bir qismigina davolashga taaluqli va etarlidir. Gomeopatiyada beriladigan dozalar juda aniq bo‘lishi kerak. Bu h am qonu - niyatlardan biri, chunki, ma’lum suyultirishda aniq to‘xtalmasa u doridan ta’ - sir aksini kutish mumkin. Masalan: taxikardiya kasalligida Kalmia latifolia 3X yuzlik suyultirishda beriladi, bradikardiyada esa 6S suyultirishda buyuriladi. Gipotoniyada Akonitum napellus 6 S suyultirishda buyurilib, gipertoniyada esa 3 x da buyuriladi. Ich qotganda Bryonia alba 6 S, ich ketganda 3x berilishi tavsiya etiladi. Gomeopatiya bo‘yicha davolashda o‘ziga xos xususiyatlardan biri buyu- riladigan dorilar dozasidir. Bu dozalar allopatiya dozalaridan ancha-muncha, balki tubdan farq qiladi. Biz ilgari eslatib o‘tganimizdek, ma’lum bir kasal uchun

tanlangan dorining eng shifobaxsh miqdori aniqlanib olinishi shart, bu miqdor optimal ta’sir etuvchi doza (me’yor) deb ataladi. Optimal doza, ilmiy asos va klinik kuzatishlar yordamida aniqlanishi kerak. Ma’lumki gomeopatiyada kichik, o‘rta va yuqori suyultirishlar o‘z o‘rnini topgan. Ko‘rsatilgan suyultirishda qaysi dorini qanchadan berishlik juda katta m ah orat talab qiladi. Gomeopat shifokorlar ko‘pincha 1, 3, 6, 12, 18, 24, 30, 100, 200, 1000 hatto 50000 suyultirish darajalardan (shkala) foydalanishadi. Fransiyalik gomeopat shifokor J. SHarretning yozishicha 1dan 6 gacha bo‘lgan suyultirishlar kichik, 6-12 gacha o‘rtacha, 18 dan 100gacha yuqori va 100 dan ortiqlari juda yuqori suyultirishlarga kiradi. Uning fikriga ko‘ra kasal-likning zo‘rikkan chog‘ida dorining birlamchi yoki kichik suyultirishdagisini, surunkali holatida-o‘rtacha yoki juda yuqori suyultirishdagisini berish yaxshi natija beradi. Asab kasalligida yuqori yoki juda yuqori suyultirishlari natijali deb topilgan. Dorilarni iste’mol qilish muxlati va vaqti ham turlichadir. Misol: bemorning kasalini zo‘riqqan davrida dori tez-tez (har soatda), surunkali kasalda bir kunda 1-2 marta beriladi. Gomeopatik davolash usulida dorini to‘g‘ri ravishda tanlash, uni dozasini,qanchadan va necha marotaba qabul qilinishini topish eng muhim muammo bo‘lib kelmoqda. Ko‘p tajribalar natijasida yangi R. Fol usuli, Z. Gabovich diagnostikasi va boshqalari amaliy ravishda qo‘llanilyapti. Tibbiyot markazi "S Velen" qoshidagi Rossiya-AQSH korxonasida ishlab chiqarilgan, "PELAD" nomli elektropunktura diagnostik pribori bor. H ar bir dorivor o‘simliklardan olingan gomeopat vositalarning spektral - to‘lqinli xususiyatlari mikro - kompyuter xotirasiga kiritilib , shu kunda 2047 pre p arat to‘ g‘ risida ma’lumot bor. Gomeopat-shifokor Fol usulini ishlatgan holda qo‘l va tovondagi akupunktura nuqtalarga bosib ko‘rib "apparat-kasal" knopka orqali dori vositasini tanlay. Test qilinayotgan dorilar bilan kasal organizmi alohida to‘lqinlar yordamida bog‘lanadi,

chatishtiriladi va salbiy yoki ijobiy organizmni reaksiyasi priborni indikatorida ko‘rinadi. Organizmga ta’siri ijobiy belgilangan dori priborini kompyuter xotirasiga o‘tkaziladi. Bitta emas bir necha dori vositalari ijobiy ta’sir ko‘rsatishi h am mumkin. Keyin shu dorilarni potensiyasini gomeopat belgilaydi va oldindan tayyorlab qo‘yilgan bo‘lsa, o‘sha zaxoti bemorga beriladi. Gabovich elektr o punktura diagnostika usuli "Test" apparatida olib boriladi, uning yordamida organizmning h ar bir a’zosini ishi funksiyasi yoziladi, ma’lumot olinadi va keyin shu a’zoni qaysi gomeopat ning dorisiga sezgirligi topiladi. Apparat orqali faqat gomeopat ik dori emas, balki oziq - ovqat, kosmetika va taqinchoqlarga h am munosabatini ko‘rsatadi. 15 - 20 minut ichida yurak, nafas, oshqozon va alo h ida ishi to‘ g‘ risida ma’lumot gomeopat ik preparatlarini dozasi belgilanadi.

Adabiyotlar : 1 .Тихонов А.И. и др. Основы гомеопатической фармации.-Харьков.-Золотые страницы.-2002.-574 с. 2 . Тихонов А.И., Ярных Т.Г. Технология лекарств.-Харьков.- 2002-704 с 3. Назиров З.Н. Гомеопатия.-Тошкент. 2001 й 4 . Махмуджанова К.С., Назарова З.А., Туреева Г.М. Махсус дори турлари технологияси . Тошкент 2009й.- 163 б 5 . Махмуджонова К.С., Назарова З.А., Туреева Г.М., Файзуллаева Н.С., Назирова Я.К. “Дори тайёрлаш технологияси” фанидан маъруза матнлари. Тошкент. 2005 й 6 .Синёв Д.И., Марченко Л.Г., Синёва Т.Д. Спаравочное пособие по аптечной технологии лекарств.-С.Петербург 2001.-316 с.

Похожие

Gomeopatik dori turlari texnologiyasi

Gomeopatik dori preparatlarini turli kasalliklarda qo‘llash asoslari

Analgеtik dori vositalarining farmakologiyasi

Dori moddalarining mеtabolizmi ekskrеtsiyasi

Mahalliy xom ashyolar yordamida gomeopatik preparatlar yaratish nomenklatura lug‘ati