Dinamik antropometriya - Медицина - Рефераты

Dinamik antropometriya

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

31.5 KB

Dinamik antropometriya Reja: 1. Dinamik antropometriya haqida tushuncha. 2. Dinamik o`lcham belgilari. Yetakchi o`lcham belgilarini tanlash.

1. Dinamik antropometriya haqida tushuncha. Odam harakatlanganda sirtdan o`lchangan nuqtalar orasida masofalar uzluksiz o`zgarib turadi. Kiyim o`lchamlari tana o`lchamlaridan kichik bo`lsa, bu sohalarda gazlama tortishib qoladi va kiyim gavdaning sirti bo`ylab siljiydi. Odam bunday kiyimda o`zini noqo`lay sezadi. Kiyim uning harakatlarini siqib qo`yadi. Gavda o`lchamlari kiyim o`lchamlaridan kichik bo`lsa, gazlama erkin joylashadi, burma va qat-qat taxlar hosil bo`ladi. Statik holatda o`lchangan o`lcham belgilari statik o`lcham belgilari deyiladi. Boshqa holatlarda, ya‘ni dinamik holatda olingan o`lcham dinamik o`lcham belgilari deyiladi. Statikada va dinamikada o`lchamlar bir xil nuqtalar orasida olib boriladi. Ilmiy tekshirish korxonalarida olib borilgan ishlar asosida dinamik belgilarni aniqlash qo`llanmasi ishlab chiqilgan. Bu qo`llanma bo`yicha quyidagi masala yechiladi: antropometrik nuqtalarni tanlash, harakatlar kompleksini aniqlash, gavdaning dinamikada o`lchanadigan joylarini tanlash, alohida o`lchamlarning o`lchov kattaliklarini dinamikada aniqlash, kiyim andozasini hisob-kitob qilishda qo`shimcha kattaliklarni hisobga olish. Programmani ishlab chiqishda va harakat komplekslarini tanlashda ularning eng ko`p uchraydiganlarini tanlash zarur. Eng ko`p uchraydigan harakat komplekslari – 19 ta (k.lab.ish). Dinamikada o`lcham belgilarining o`zgarishi ham ko`payish tomonga ham kamayish tomonga sodir bo`ladi. Ko`payish tomonga eng ko`p o`sishi – 10,81 sm., kamayish tomonga esa – 15,28 sm. (ko`krak aylanasi, gavda engashganda uzunliklari o`zgaradi).

Aholi uchun ko`plab kiyim ishlab chiqarishda hammaning gavdasini o`lchab va har bir kishining razmerini aniqlashning iloji yo`q. Shunga ko`ra aholi o`rtasida qanday jussali odam ko`proq uchrasa, kiyimlar shunday kishilarga mo`ljallab tikiladi. Standartlarni jussalarning oqilona tuzilgan razmerli sistemasi tipologiya deyiladi. Razmerlar tipologiyasini oqiloka tuzish vazifasi mumkin qadar kamroq, jussalar tipiga tanlab kiyim razmerlarining aholi ko`plab qanoatlantirishiga erishishdan iborat. O`lcham o`lchash turlarini qurishning asosiy belgilari. Kiyim-kechakni ommaviy ishlab chiqarish asosan korxonalarda tayyorlash ko`zda tutiladi. Kiyim-kechakni ommaviy ishlab chiqarishning asosiy xususiyati, kiyim nostandart o`lchamdagi qaddi-qomatga cheklangan miqdorda tikiladi va turli xil gavda tuzilishidagi iste‘molchilarining foydalanishidir. Bunda kiyim iste‘molchiga yaxshi o`tirish va qaddi-qomatga mos kelishi lozim. Bu o`z navbatida o`lcham turlarini yaratish zaruriyatini bildiradi. Bu eng kam sonli namunaviy qaddi-qomatga tikilgan kiyim eng ko`p miqdordagi talabni qondirsin. O`lcham tushunchasi deganda, ommaviy ishlab chiqarishda kiyim tayyorlash uchun tabiatli namunaviy qaddi-qomatni ajratish tushuniladi. Aholini o`lcham turlarini qurishning asosiy tamoyillari.

O`lcham turlarini va antropometrik standartlar ko`rish bir necha bosqichlarga bo`linadi: 1. Yetakchi o`lcham birliklarini tanlash. 2. Yetakchi o`lcham birliklari orasidagi intervallarni belgilash. 3. Namunaviy qaddi-qomat sonini aniqlash. 4. Berilgan qiymatlar va yetakchi belgilar bo`yicha barcha bo`ysunuvchi o`lcham belgilarini aniqlash. 5. Bo`ylar assortimentining o`lchamini hisoblash. 2 Dinamik o`lcham belgilari. Yetakchi o`lcham belgilarini tanlash. O`lcham turlarini ishlab chiqilayotganda namunali qaddi-qomatlarning yetakchi o`lcham birliklarini tanlash katta ahamiyatga ega. Bu belgilar inson tanasining shaklini va tuzilishini xarakterlaydi. Bular qaddi-qomat nomerini ishlab chiqarishini belgilaydi, qolgan belgilar esa bo`ysunuvchan hisoblanadi. Amaliyot yetakchi belgilari quyidagi talabga javob berishi kerakligini aniqladi: a) yetakchi o`lcham belgilari ko`pgina kattaliklarga ega bo`lishi; b) yetakchi o`lcham birliklari turli tekisliklarga joylashgan va eng kam bog`lanishga ega bo`lishi kerak;

v) har bir yetakchi belgi boshqa belgilar bilan mustahkam bog`langan bo`lishi kerak; g) yetakchi belgilar bazis o`lchovlariga mos kelishi lozim, shuningdek oddiy va aniq o`lchash imkoniyatiga ega bo`lishi kerak. Inson qaddi-qomatining turini aniqlovchi ko`krak aylanada gavda uzunligi bu talabga javob berishi kerak. Amaliyot qaddi-qomatni to`la tasnifi uchun o`lcham belgilarini bilish yetarli emasligini ko`rsatadi. 1961 yilda bo`ksa aylanasi va bel aylanasi kiritildi. Turlar ko`p o`lchamli bo`ladi. Namunali qaddi-qomatini xarakterlashda yelka balandligi qo`shimcha ko`rsatiladi. Ular yetakchi belgilar sifatida qabul qilinmagan boshqa belgilar bilan aloqasi pastligi uchun ham koeffitsienti 0,01%ga teng. Hozirgi vaqtda 1980 yilda birinchi standart kiritilgan (st. GOST 423-77) ishlatiladi. «Tikilgan buyumlar», erkaklar va ayollar kiyimlarining rivojlanish sistemasi va kiyimlar o`lchamlarining belgilanishi. Ushbu GOST bo`yicha quyidagi belgilar qabul qilingan: - bo`yi; - butun ko`krak aylanasi; - butun bo`ksa aylanasi; - ayollar bo`ksa aylanasi; - erkaklar uchun bel aylanasi. Keyingi yillarda korpus holati va yelka balandligi yetakchi belgilar sifatida kiritish to`g`risida qabul qilish masalasi ko`tarilayapti.

Adabiyotlar : 1.Дунаевская Г.Н., Коблякова В.Б., Ивлева Г.С.Размерная типология населения с основами анатомии и морфологии , Москва, Легкая индустрия, 1975. 2. Синельников Р.Д. Учение о костях, суставах, связках и мыщцах. Атлас анатомии человека. , Москва, Госмедиздат, 1978 ; 3. Babayeva R . X “ Amaliy antropologiya asoslari va biomexaniqa ” fanidan darslik T . “ Voris - nashriyot ”2009

Похожие

Odam gavdasi antropometriyasi

Shifoxonada bemorlarni qabul qilish

Yangi tug‘ilgan chaqaloqlarda hamshiralik parvarishi

Odam va uning salomatligi fani

Oliy nerv faoliyatining yosh xususiyatlari