Rospis uslubidagi bajarilgan mahobatli rangtasvir kompozitsiyasi bo`lagini ashyoda ishlash - Изобразительное искусство - Рефераты

Rospis uslubidagi bajarilgan mahobatli rangtasvir kompozitsiyasi bo`lagini ashyoda ishlash

Загружено в:

13.04.2024

Скачано:

0

Размер:

1315.5 KB

Rospis uslubidagi bajarilgan mahobatli rangtasvir kompozitsiyasi bo`lagini ashyoda ishlash Reja: 1. Rospis uslubidagi bajarilgan mahobatli rangtasvir kompozitsiyasi bo`lagini ashyoda ishlash 2. Kompozitsiya bo`lagini tanlash. 3. Qalamda karton ishlash 4. Rangli karton ishlash 5. Suvoq qatlamlarini tayyorlash 6. Taglik (korob) tayyorlash 7. Kalkaga ko`chirish 8. Chizmatasvirni tayyor suvoq qa tlami ustiga o`tkazish 9. Rangda yakuniy tozalama bo`lak bajarish

Rospis uslubidagi bajarilgan mahobatli rangtasvir kompozitsiyasi bo`lagini ashyoda ishlash Arxitekturani bezashda mahobatli rangtasvirning bir necha turlari mavjud: ya’ni, alfresko (fresko, temperali rasm), ritm mozaikasi, floretsiya mozaikasi, sgrafitto, rangli suvoqli inkrustatsiya, rangli levkas, klassik vitraj, alyumin armaturali vitraj, yelimlangan vitraj, betonli vitraj, quyma vitraj, mozaikali vitraj, kundal, silikatli rangtasvir va boshqalar hisoblanadi. Bu turlardan foydalanishda binoning vazifasiga, joylashishiga, muhitiga qarab belgilanishi mumkin. Har doim arxitektor bilan hamkorlikda arxitektura va mahobatli rangtasvir sintezi, uyg`unlik muvoffaqiyatli amalga oshirilsa yaxshi natijalarga erishish mumkin. Tabiatning go`zal manzarali bo`lagiga ko`zimiz tushganda undagi elementlarining bir-biri bilan uyg`unligi topilganligidan nihoyatda zavqlanamiz. Bu albatta, tabiat in’omi. Antik davrdan beri ma’lum bo`lib, tempera deb atalgan klassik bo`yoq arxitektura dekori texnologiyasining asosi hisoblanadi. «Temperare» - «tempera» so`zi italiyaliklar tilida aralashtirish ma’nosida ishlatilib, ushbu holda biror bir yelim yoki uning suvdagi eritmasini biror bir moy bilan aralashtirish ko`zda tutiladi. Hozirgi paytda tempera deb moyli bog`lovchi yoki emulsiya bog`lovchi asosda tayyorlangan bo`yoq va yelim aralashmasiga aytiladi. Emulsiya ikki katta guruhga, ya’ni tabiiy va su’iy emulsiyalarga bo`linadi. Birinchi guruhga asosan sut va tuxum kiradi (tuxum sarig`i tabiiy va haqiqiy emulsiya hisoblanadi). Ikkinchi guruhga yaxlit tuxum va bo`yoq, tuxum sarig`i va bo`yoq, tuxum sarig`i va lak hamda kazein va bo`yoq qo`shilib tayyorlangan emulsiyalar kiradi. Interyer va eksteryer dekori ishlarida foydalaniladigan emulsiyali bog`lovchi asosda tayyorlangan bo`yoqlar badiiy rassomchilik materiali sifatida qadimdan ishladi .

Kompozitsiya bo`lagini tanlash. Rospis - devoriy rasm turi bo`lib, ko`pincha tayyor bo`yoqlar: kazeyinli bo`yoq, polivinilatsetat bo`yoq, tuxumli bo`yoq, akril bo`yoq kabi rangli bo`yoqlardan qurigan sementli, ohakli-alibastr suvoqli devor, DSP plita, fanera va boshqa materiallar yuzasiga bajarilishi mumkin. Bunda devor tayyorlash freskaga o`xshash bo`lib, suvoq yuzasi shpatlevka bilan tekislab chiqiladi va grunt suriladi. Grunt uchun sut, suyultirilgan kazein yelimdan foydalanish mumkin. Gruntning vazifasi bo`yoqni suvoqda yaxshi ushlab turisha uchun zarur. Shuning uchun devorga oldindan tayyorlangan grunt suyuqligini kattaroq qilcho`p bilan ikki-uch marta tekis qilib suriladi. Yaxshi quritilgan devorga karton-kalka orqali tasvir ko`chirib o`tkaziladi va asta-sekin idishlardan tayyorlangan rangli bo`yoqlar bilan ishlov berish boshlanadi. devoriy rasmning mukammal va chiroqli chiqishi rassom mahoratiga bog`liqdir. Kompozitsiyada aks ettirilayotgan jamiki narsalar g`oya va mazmunga mos bo`lishi asarning muvafaqqiyatli chiqishiga asos bo`ladi. Shu yo`sinda bir necha kompozitsiya variantlari bajariladi. Bitta kompozitsiya varianti bilan chegaralanmaslik kerak. Kompozitsiya ishlashda mavzuga monand ranglarni tanlash ham muhim ahamiyatga ega. Rang mavzusi va g`oya shakl bir-biriga kompozitsiya uchun juda muhimdir. Masalan, qayg`uli dramatik mavzu kompozitsiyasi ranglari yorqin, bayramona ranglar majmuasida bo`lishi mos kelmaydi. Kompozitsiya variantlarini ishlashda foreskizdan foydalanish lozim. Bunda kompozitsiya elementlari to`laligicha tugallanmasdan umumlashtirilgan holda katta-katta qismlarda bajariladi. Mukammalroq foreskiz varianti topilgandan keyin shu asosda kompozitsiya oxirgi variant sifatida amalga oshiriladi. Asosiy kompozitsiya variantida esa shakllar aniq, qomat manzaralar ham mavzuga monand, kompozitsiya koloriti go`zal ranglarda ko`rsatilishi muhim ahamiyat kasb etadi. Rassomning tasviriy san’at asari ustida ishlash usuli ijod davrida bir necha bosqichlarga bo`linishi mumkin, ya’ni mazmun va shakli yagona umumlashtiriladi. Ijodiy davr yakunida ma ’no va mazmun shaklga keltiriladi. Bir qator ijodiy jarayon davri tahlili san’at nazariyasining muhim vazifasidir .

Qalamda karton ishlash. Те mpera rangtasvir (rospis) uchun tasvir kartonini tayyorlash. Vazifa maqsadi: eskizdan fragment kartonini rangda ishlash tushunchalarini mustahkamlash . Vazifani bajarish metodikasi: katta tomoniga 100 sm gacha qog`ozga qalam, ko`mir yoki suvbo`yoq yordamida rangli fragment bajariladi. Zamonaviy texnologiyalar temperalarga raqobatchi materiallar sifatida akrill asosida tayyorlangan bo`yoq va ihota zaminlarini taklif etadi. Ularning texnologiya sifatlari klassik texnologiyalar sifatidan qolishmaydi va namdan aslo qo`rqmaydi. Bunday materiallardan foydalanganda ishning muvaffaqiyatli chiqmagan joylariga ular qayta surilishi mumkin. Akrill asosida tayyorlangan bo`yoq va ihota zaminlari faqatgina klassik rangining yorqin, to`la va chuqur emasligi bilan farq qiladi. Amalda ta’limning ko`rsatishicha, mustaqil ravishda bajarish uchun berilgan vazifaning eng yaxshi turi talabalarning ijodiy ishlarini yuzaga chiqarish yo`li bilan ular olgan va egallashi kerak bo`lgan bilimning mustahkamlanishini tashkil etishdir. Ushbu maqsadni amalga oshirish uchun institutning biror bir devorini ular ixtiyoriga topshirish maqsadga muvofiqdir. Bunday topshiriqni bajarish faqatgina bino estetikasini oshiribgina qolmay, talabalarga qo`llanmaning ushbu qismida olgan bilim va tajribalarini amalda tatbiq etish imkonini ham beradi. Moybo`yoqlarga suyultiruvchi, erituvchi vositalar qo`shib ishlatiladi. Ular moyli va moyi kamaytirilgan bo`lishi mumkin. Moylibo`yoqni sekin qurishi uchun yaxshi vosita bo`lib, u bilan foydalanilgan paytda rangtasvir sekin quriydi. Shu sababli uzoq muddatda bajariladigan tasvirlarni ishlashda qulaylik yaratadi. Bunday eritgichlarga ba’zan lak ham aralashtirib ishlatilishi mumkin, shunday qilinganda ishning bo`yoq qatlami tezroq quriydi va bo`yoqning moyi matoga shimilib ketishining oldi olinadi. Shuni ham ta’kidlab o`tish kerakki moybo`yoq texnikasida rang qoriladigan maxsus taxtacha (politra) ning yuzasida bo`yoqlarni qanday joylashtirish masalasi ham muhim. Unda bo`yoqlar issiq-sovuq ranglarga ajratilib, shu bilan birga to`q ochligiga qarab ajratib joylashtirishi mumkin. Oq bo`yoq odatda o`rtada yoki ranglar qatorining boshlanishida

bo`ladi. Agar har safar bir xil joylashtirilsa, rassom shunga o`rganadi va kerakli bo`yoqni darrov topib ishlatish imkoniyatiga ega bo`ladi .

Rangli karton ishlash.

Turli gabarit o`lchamdagi oddiy shakllardan iborat tempera rangtasvir (rospis) kompozitsiya tasvirini suvoq yuzasida yaratish . Vazifa maqsadi : oddiy shakllardan iborat frontal kompozitsiya tempera rangtasvir (rospis) kompozitsiya tasvirini yaratishni o`rganish . Vazifani bajarish metodikasi: laborotoriya ustaxonasida kichik o`lchamdagi tasvimi devorda yoki yashchikda tasvir asosini tayyorlab suvoq qilinadi. Bu shakllar o`lchami jihatidan turlicha bo`lishi mumkin. Undan texnologiyaning hamma qoidalarini va bosqichlarini qo`llangan holda temerada tasvir bajariladi. Suvoq tekisligida tasvir kompozitsiyasini yaratish vazifasi bajariladi. Tasvirlashning to`liq rangtasvirli qurilishi, naturaning asosiy qismlari oraliqidagi tus va ranglar munosabatining aniq va to`qri ko`rsatilishi bilan aniqlanadi. Natyurmortda ular - fon, natura qo`yilmasidagi stol yuzasi va buyumlar qisoblanadi. Manzarada esa - osmon oraliqidagi yer yuzasi va daryodagi suv, oldingi, o`rta va orqa oraliqdagi ko`rinishlardir. Agarda bu asosiy rang-tuslar munosabati (farqlari) «yetyud» da noto`qri tasvirlansa, manzaradagi obyektlar yoki buyumlar shaklidagi rang tuslari, reflekslar va jism bo`laklari ustida qar qancha berilib ishlanmasin, yuqori saviyali mukammal rangtasvirga erishib bo`lmaydi. qalamtasvirni ishlashda qam taxliliy masala bajariladi: dastlab buyumning «konstruktiv»-ichki qurilishi, nisbatlari, yaxlit umumiy shakl topiladi. Rassom shunday sharoitda aslo bu masaladan chekinmaydi, naturani umumiy va yaxlit ko`radi. N.N.Ge bejiz rassomlarni ogoqlantirmagan: «Natura» dagi bosh qismlarni belgilab, nisbatlarni tekshirish uchun darqol asosiy soya va yoruqlikni umumiy sinchiklab o`rganib chiqing va qar doim, qar vaqt tasvirni boshidan oxirigacha umumlashtirgan qolda chizing qamda mayda bo`laklarga oqista kirishing. Mana sizlarga chizishning siri ».

Suvoq qatlamlarini tayyorlash. Birinchi uslub - kulolchilik loyi bilan pishirilgan qalinligi kamida 2 sm bo`lgan plitalar tayyorlanib (uning kamchiligi kichik o`lchamligidadir). Orqa tomoni g`adir - budir bo`lib, devorga sementli loy yopishtiriladi. Plitalar oralig`i esa ochiq qoldiriladi, ya’ni loy blan to`ldirilmaydi. Shu usulda tayyorlangan devorda freska ishlash qulay hisoblanadi. Chunki plitalar namlikni uzoq saqlab, freska rangtasvirini ishlashga qulaylik yaratadi va devor suvog`ining oqarishi (oq ko`piklar) deyarli bo`lmaydi. Ikkinchi uslub namli bo`lib tubandagichadir: A) qurigan sementli beton devori yuzasiga o`tkir asbob yordamida chuqurchalar hosil qilinadi. V) yaxshi namlangan devor yuzasiga sement va ohak teng aralashmasida tayyorlangan qizil g`isht teng miqdorda qo`shiladi. Bu mayda sepilgan loyga pardoz berilmaydi va notekisligicha qoldiriladi. V) sepib tayyorlangan loy quriganidan keyin 1 qism - ezilgan ohak, 1qism - qum, 1 qism - maydalangan qizil g`isht yoki 2 barobar aralashtirilib, loy suvoq bilan suvolanadi. Tekislangan suvoq yuzasi shaxmat kabi o`tkir uchli asbob bilan chizib chiqiladi. G) yarim tayyorlangan devor yuzasiga suv sepib namlanadi va suv singanidan keyin oxirgi grunt loy qatlami freska uchun suvoq qilinib tayyorlanadi (intonako). Intonako tarkibi hajm nisbatida: elakdan o`tkazilgan eski ohak - 1 qism kvarsli mayda qum 2 qismdan iborat. Qum o`rniga maydalangan marmar yoki qizil g`isht bilan aralashtirish mumkin. Bu grunt “akvarel” usulida ishlashda faqat suvdan foydalaniladi. Ammo ohak suti ishlatilsa mustahkam qatlam tashkil etadi. Rospis uchun devorni tayyorlash . Vazifa maqsadi: devorni suvoq qilish, shpatlevka qilish va gruntlash tushunchalarini mustahkamlash . Vazifani bajarish metodikasi: 80 х 80 smli devorga kanop ip tortish, ohakli suvoq loyini tayyorlash, suvoq qilish, qurigan suvlqni shpaklevka qilish va gruntlash ishlari bajarildi .

Taglik (korob) tayyorlash. Rospis uchun taglik (korob) tayyorlashning zamonaviy usul ikki qatlamli grunt hisoblanib, ikki qatlam ham bir xil tarkibidagi grung hisoblangan. Birinchi qatlam bilan ikkinchi qatlam orasiga suv sepib namlanadi. Ikkinchi qatlam grunti devorga mustahkam yopishishni ta’minlaydi . 2. Taglik (korob) birinchi qatlami grunti oldidan 5-6 marta suv sepib namlash lozim. 3. Taglik (korob)ga grunti 3 smgacha qalinlikda suvoq qilinadi. 4. Birinchi qatlami 10-12 soat quritiladi va keyin ikkinchi qatlam amalga oshiriladi . To`la qurigan korobni maxsus qorishma (shpatlevka) bilan korob yuzi yopiladi yaxshi quriganidan keyin mayda qum qog`oz bilan ishqalab tekislanadi. So`ngra qaynatilmagan sut yoki tabiiy yelim emulsiyasi bilan grunt qilinadi. Bunda katta fleysdan foydalanish mumkin. Keyin kalka yordamida tasvir ko`chiriladi va tempera bo`yoqig`i bilan ishlash davom ettiriladi. Moybo`yoqlarga suyultiruvchi, erituvchi vositalar qo`shib ishlatiladi. Ular moyli va moyi kamaytirilgan bo`lishi mumkin. Moyli bo`yoqni sekin qurishi uchun yaxshi vosita bo`lib, u bilan foydalanilgan paytda rangtasvir sekin quriydi. Shu sababli uzoq muddatda bajariladigan tasvirlarni ishlashda qulaylik yaratadi. Bunday eritgichlarga ba’zan lak ham aralashtirib ishlatilishi mumkin, shunday qilinganda ishning bo`yoq qatlami tezroq quriydi va bo`yoqning moyi matoga shimilib ketishining oldi olinadi. Shuni ham ta’kidlab o`tish kerakki moybo`yoq texnikasida rang qoriladigan maxsus taxtacha (politra)ning yuzasida bo`yoqlarni qanday joylashtirish masalasi ham muhim. Unda bo`yoqlar issiq-sovuq ranglarga ajratilib, shu bilan birga to`q ochligiga qarab ajratib joylashtirishi mumkin. Oq bo`yoq odatda o`rtada yoki ranglar qatorining boshlanishida bo`ladi. Agar har safar bir xil joylashtirilsa, rassom shunga o`rganadi va kerakli bo`yoqni darov topib ishlatish imkoniyatiga ega bo`ladi. Moybo`yoqda tasvirlar ishlashning juda ko`p o`rganilishi kerak bo`lgan tomonlari bor. Ularning barchasi ko`p mashq qilish orqali o`rganib olish imkonini beradi. Moybo`yoqda tasvirlarni ishlash rassom uchun ham, endi o`rganayotgan talaba uchun ham

juda qiziqarli mashg`ulotdir. Ammo bu mashg`ulotning jiddiy qiyinchiliklari ham mavjud bo`lib, u moybo`yoq rangshunoslik bilan bevosita bog`liq. Moybo`yoq tasvirlar ishlashni o`rganish natyurmortlarni chizib mashq qilish orqali o`zlashtirilsa maqsadga muvofiq bo`ladi . Kalkaga ko`chirish. Rospis ishlash uchun uncha katta bo`lmagan kompozitsiya eskizini yasash zarur bo`ladi. eskiz mustaqil mavzuda, o`lchami katta tomoniga 100 smgacha bo`lishi mumkin. Mavzu esa, “Portret”, “Natyurmort”, “Manzara” janrlarida bajariladi. Bajarilgan eskizni rangli kartoni ishlanadi. Bajarilgan rangli kartondan kalka orqali nusxa olinadi. Kalka nusxaorqali oldindan tayyor bo`lgan devorga yoki levkasli planshetga chizmatasvir ko`chirib o`tkaziladi.

Tayyor bo`lgan grunt yuzasidagi chizmatasvirga kichik idishlarda tayyorlangan tempera bo`yoqlari yordamida asta-yekin ishlov berib rangtasvir amalga oshiriladi. Rangtasvirda ham, ish boshlashdan avval naturadagi umumiy rang munosabatlarini diqqat bilan o`rganib chiqish lozim. Shuning uchun bu masalaga 5-10 minut vaqt sarflab, nuturaning umumiy rang munosabatlarini tushunish kerak: eng och va eng to`q (zich) doq qa yerda, tusi va rang kuchi bo`yicha asosiy farqlar (to`yinganligi) qanday ekanligini topish kerak. Masalan, naturadagi sariq olmalar fondagi sariq mato bilan solishtirilsa, olmalar matodan ochroq, ularning sariq tusi sariq matoga nisbatan yorqinroq (to`yingan) ko`rinadi. Rangning uch xil o`ziga qosligi bo`yicha natura qo`yilmasidagi buyumlarning asosiy rang xususiyatliligi mavjud. Obyektdagi umumiylikni topilishi rassomni naturadagi ikkinchi darajali belgilar, uning mayda bo`laklariga, koloritli masalaga mustasno holda e’tibor berishdan, umumiy tus va rang qolatini, asosiy tus va rang munosabatlarini paydo qilishdan chalqitishga qarakat qiladi. Shunday qilib naturaning ranglar qonuniyatlarida qam, asosiyga erishiladi, etyudning keyingi mayda detalli ishlariga poydevor yaratiladi. Rang munosabatlarini avvalo eng och va intensiv ranglarni qidirishdan boshlash kerak, so`ng eng to`qini topib, qolganlarini esa shularga nisbatan aniqlash ma’qul. Keyingi tuslarga biroz to`qroq va biroz intensiv bo`lganlar va boshqalar kiradi. Murakkab kulrang tuslar oxirida beriladi .

Chizmatasvirni tayyor suvoq qatlami ustiga o`tkazish. Ijodiy davr yakunida ma’no va mazmun shaklga keltiriladi. Bir qator ijodiy jarayon davri tahlili san’at nazariyasining muhim vazifasidir. Shu maqsadda san’at asarini bir necha qism va elementlarga bo`lshiga to`g`ri keladi. Buni esa faqat nazariy amalga oshirilishi mumkin. Ijodiy jarayon davrining muhim tomonlaridan bir - bu eng avvalo fikrning tug`ilishi, fikr yig`ilishi va fikrni olib chiqish. Ana shu ishlar mahsulidan kompozitsiya ustida ishlash usuliga bog`liqdir. Ma’lumki, hatto portret yoki manzarani naturadan ishlanayotgan vaqtda ham kompozitsiya to`g`risida o`ylamaslik maqsadga muvofiq emas. chunki ularning ko`rish nuqtasini tanlashda, tasvir elementlarini joylashtirishda, detallarni sralashda ham kompozitsiya muhim ahamiyatga ega. Kompozitsiya orqali rassomning naturaga bo`lgan munosabati, uni tushunishi va unga bergan estetik bahosi ham mujassamlanadi. Shunday qilib, rassom kompozitsiya orqali qiziqishini va o`zini to`lqinlantirgan tomonlarini aks ettiradi. Shuning uchun ham ijod jarayonining boshlanishi deb hisoblash mumkin. O`quv mashqlari ham, agar real ko`rinish (natura)ga bo`lgan munosbati aks etsa, badiiylik ko`rinishida bo`ladi. aks holda yeal ko`rinish (natura)ni ko`r-ko`rona ko`chirmaslik kerak. Real ko`rinish (natura)ni - butun boliqni his qilish muhim ahamiyatga ega bo`lib, rassomning dunyoqarashi aks etgan kompozitsiyaning birinchi manbasidir. Shaxsiy ijodiy usul (dastxat)ga ega bo`lish uchun

o`qish jarayonidagi kasbiy bilim, umumta’lim bilimlari kamlik qiladi. Bu bilimlar rassom dunyoqarashiga, dunyoni his qilishiga, mustaqil fikrlashga yordam berishi kerak . Rangda yakuniy tozalama bo`lak bajarish. Mahobatli rangtasvir sn’ati bilan me’morchilik binolarini bezash turlaridan yana biri temperada ishlanadigan devoriy rasm rospisdir. Bu usul bugungi kunda eng ko`p tarqalgan. Tempera bo`yoq tayyorlaydigan zavodlar tomonidan ko`p ranglarda ishlab chiqarilmoqda. Rospis ishlash uchun rassomlarga qulaylikyaratmoqda. Temperaning kazein-moyli va poliviniatsetat turlari mavjuddir. Tempera bo`yog`i bilan ishlash mahobatli va dastgohli rangtasvir ishlashning qadimiy usullardan biri. Tempera mahobatli rangtasvir ishlashda moybo`yoqqa nisbatan afzallikga ega bo`lib, bo`yoq yuzasi yaltiramaydi va chidamli mustahkamdir. Devoriy rasmda moybo`yoq biroz qorayadi va yorilishi mumkin. Ko`p yillik tajriba shuni ko`rsatadiki, temperada ishlangan devoriy rasm moybo`yoqqa nisbatan chidamli ekanligi ma’lum. Masalan, ikona alif bilan qoplanib qorayotgan bo`lsada, tempera bo`yoq rangi o`z kuchini saqlab qolgan. Tasviriy san’at rivojlanishi jarayonida rassom ustalr temperani tabiiy emulsiya qo`shib tayyorlaganlar. Odatda, bo`yoq kukuniga yelim, moy va lak qo`shib tayyorlaganlar. Tarkibida moyi bo`lgan tempera suvda yuvilib ketmaydi. Rassom tempera bilan ishlayotganida bo`yoq quriganidan keyin biroz oqarishini e’tiborga olishi kerak. Ashyolarning takomillashuv va almashinuv jarayoni - tarixiy qonuniy hodisadir. Tasviriy san’atning bu turi rivojlanish jarayonida tarkibi va xususiyatiga ko`ra farqli bo`lgan asos, bo`yovchi buyumlarning katta assortimentidan foydalanilgan. 7 Zamonaviy qurilishda turli xil sintetik polimer asosida qilingan ashyolar haqida maxsus adabiyotlarda keng yoritilgan, lekin afsuski devoriy sur’at san’atini imkon bor darajada o`zlashtirish va amaliyotda qo`llash hali hamon rassom va interyer bo`yicha dizaynerlarning e’tiborini tortgani yo`q. Shuning uchun ham biz bu kitobda aynan shu uslublarga alohida e’tibor qaratganmiz .

Adabiyotlar : 1. O’zbekiston Enstiklopediyasi ―J‖ harfi 2. Boymetov B. ―Qalamtasvir‖. Darslik 1-qism. Toshkent,2006 3. Tolipov N., Abdirasilov S., Oripova N. Rangtasvir. T., 2006. 4. Abdirasilov S. Tolipov N., Oripova N. ―DastgoHli rangtasvir‖ (2qism). T., 2003. 5. Tojiev B. ―DastgoHli rangtasvir‖ fanidan ma’ruzalar matni. T.,2000. 6. Tolipov N. Abdirasilov S. ―DastgoHli rangtasvir‖-Toshkent. 2005. 7. Tojiev B. ―Qalamtasvir asoslarini o’rganish‖. Toshkent 1994.

Похожие

Sgraffito usulida ishlangan mahobatli rangtasvir kompozitsiyasi bo`lagini ashyoda bajarish

Levkas usulida qadimgi Misr, Xitoy, Yapon rassomlari tomonidan bajarilgan devoriy rasmlardan nusxa ko`chirish.

Moybo’yoq rangtasvir tеxnikasi

Aylana va boshqa ko'p burchak yuzalariga naqsh yoki miniatura kompozitsiyasi ishlash

O`rta Osiyo milliy naqshlaridan nusha olish