Музей ашёларини ўрганиш - История - Рефераты

Музей ашёларини ўрганиш

Загружено в:

24.09.2022

Скачано:

0

Размер:

39 KB

Музей ашёларини ўрганиш Режа: 1. Музей предметлари тушунчаси. 2. Тарих иҳтисоси бўйича музейларнинг предметлари. 3. Музей предметлари-экспозициянинг асосий ядроси.

Музей предметлари ҳақида дастлабки музеографик ёзувларда алоҳида айтиб ўтилган. И.Д.Майор (17 аср) музей предметларини ўтмишнинг реал, ҳақиқий, буюк ашёлари деб ҳисоблаганди. 19 асрда фанларнинг ихтисослашуви натижасида музей предметларига турли фанлар, санъат асарлари, қадимги, табиий препаратларнинг манбалари сифатида яъни, коллекцион предмет сифатида қаралган. Ҳозирги музейшунослик фанида музей предметларига ҳар қайси даврдан дарак берувчи, исботланган асл манба деб қаралади. Музей предметларига илмий ва эстетик баҳолар ҳам берилади. Бизнинг даврда музей предметларига инсон фаолияти ва табиатнинг яшаши натижаси деб қаралиб булар музей ҳужжатлари ҳисобланади. Булар ашёвий ва тасвирий информация манбаи бўлиб, музейларни бошқа ҳужжат институтларидан фарқлантиради. Музей предметлари бир вақтнинг ўзида тарих хотираси ҳамдир. Музей предметлари - музейда узоқ сақланадиган музей йиғими бўлиб, у ижтимоий ва табиий-илмий информация берадиган манба ҳисобланади. Тарих ихтисослиги музейларининг фондларига ижтимоий-иқтисодий ҳаёт, ички ва ташқи сиёсат, маданият тарихини ёритувчи предметлар киради. Ўзга институтлардан (архив ва кутубхона) фарқи комплекс равишда ашёвий ҳужжатлаштиришдир. Архив ва кутубхоналар ўз олдиларига барча, давр, манбаларининг турли туман бўлишини мақсад қилиб қўймайди. Музейлар учун мазмун, ҳажм ва информация ҳажмидан ташқари информация ҳажмидан ташқари информацияларни етказиб бериш услуби ҳам бошқача. Манбаларнинг аниқ типига кирувчи ашёвий моддий маданият ёдгорлиги ва тасвирий, сўзлаш(ёзма ва оғзаки) предметларнинг информация имкониятлари ҳам бир-биридан фарқ қилади. Манбалар типини саралашда табиат , предметнинг келиб чиқиши , формаси , функция белгисини ўрганувчи семиотика бизга катта ёрдам беради .

Баъзи предметлар моддий ишлаб чиқариш асносида пайдо бўлади. Булар ашёвий манбалар ҳисобланиб, бизнинг тилда моддий маданият ёдгорлиги дейилади. Ашёвий манба ишончли, далилий бўлиб, иккинчи томондан информацион имконияти чекланган. Ашёвий манба-мавҳум тушунчаларни ифодаламайди. Ҳатто музей ашёларидан тангани олсак ҳам унинг аҳамияти аниқ. Бошқа манбалар- ёзма, тасвирий, фоноёзувлар орқали кенг тушунчага эга бўламиз. Тасвирда сезги орқали сезиладиган ранг конфигурациялар мавжуд. Булар семиотикада тасвирий манба дейилади. Улардаги ашёси формаси, ранги аниқ кўринади. Семиотика буни иконик манбалар дейди. Уларга тасвирий санъат асарлари (расм, графика, бадиий плакат, ҳайкалтарошлик) киради. Схематик тасвирга эга бўлган чизмалар, режалар, карталар, аниқ размер, геометрик форма тўғрисида аниқ маълумотлар бера оладиган турга кириб схематик тасвир дейилади. Ёзма манбалар аниқ-кўринишлар орқали эмас - белги-сўз рамзи бўлиб хизмат қилади. Ёзма манбалар кенг маълумот берган олади. Уларга хроникалар, йилномалар, қонунчилик ҳужжатлари, сенатистик-далиллар, илмий ишлар, ноёб китоблар ва бошқалар киради. Ёзма манбаларни уч гуруҳга бўлиш мақсадга мувофиқ. 1. Қонуний, сиёсий, статистик, олимлар тадқиқот-лари ва бошқалар. 2. Эстетик завқ берувчи бадиий адабиёт. 3. Публицистик, мемуар, хроника йилномалар. Фоноёзув ва микрофильмлар ҳам катта аҳамиятга эга. Бу манбаларнинг энг қадимгиси моддий манбалар бўлиб, кейинчалик тасвирий ва белги-рамз натижасида ёзув келиб чиққан. Ашёвий, тасвирий, ёзма манба ҳар музейда бўла олади, фоноёзув ва кинофильмлар кам учрайди. Музей предметининг қанчалик қимматга эга эканлигини аниқлашда уларнинг асл нусхасига, фактнинг илмий ва ижтимоий аҳамиятига, ишончлилигига, ҳажмига, исботлилигига, бажариш

санъатига, эстетик хусусиятига, сақланиш даражасига эътибор берилади. Предметнинг қандай материалдан қилинганлиги эмас, бажарилиш санъатига қаралади. Типли предметлар - кўплаб чиқариладиган саноат ашёсидан олинади. Йирик музей предметлари - камёб чиқарилади. Музей предметлари- экспозициянинг асосий ядроси ҳисобланади. Экспозицион материаллар бир неча турда бўлади. Музей предметлари - маданий тарихий ёдгорликларни, барча типдаги тарихий манбаларни, ўз ичига олиб экспонат ролини бажаради. Бунга фотоҳужжатлар ҳам киради. 1. Ашёвий манбалар. 2. Тасвирий материаллар. 3. Ёзма манбалар. 4. Ҳужжат фономатериаллари.

Адабиётлар : . 1. Вопросў музееведения. Вўп. 2. Т., 1968. 2. Кириенко. Е. М. Исторический музей. М.. 1984. 3. Содиқова. Н. Маданий меросимиз хазинаси. Т., 1981. 4. Музееведние. Музеи исторического профиля Мозийдан садо журнали.

Похожие

Музей ашёларини ҳисобга олиш

Музей экспозицияси

Музей фондларини тўлдириш

Музей фондларини сақлаш

Экспозицияни лойиҳалашнинг илмий асослари