CHet ellarda musiqa madaniyati - Искусство - Рефераты

CHet ellarda musiqa madaniyati

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

34.5 KB

CHet ellarda musiqa madaniyati Reja: 1. CHet ellarda xor ijrochiligining rivojlanish tarixi. 2. Xor san`atining tarbiyaviy ahamiyati.

Kirish Jamiyatimizning madaniy taraqqiyoti bevosita uning ma`naviy-axloqiy negizlarining rivojlanishi bilan chambarchas bog`liqdir. O`zbekiston Respublikasining Prezidenti I. A. Karimov ta`kidlaganidek, bu negizlar, milliy qadriyatlarga sodiqlik, ma`naviy merosni mustahkamlash va rivojlanish, insonning o`z imkoniyatlarini erkin namoyon qilish, vatanparvarlikdan iboratdir. Umuminsoniy va milliy qadriyatalar mushtarakligiga, mamlakatimiz barcha fuqarolarini ma`naviy madaniyatini shakllantirishga erishishiga jalb etadi. Tafakkurni boyitmasdan ijtimoiy, iqtisodiy, madaniy jabxalardagi vazifani bajarish, milliy an`ana, istiqlol mafkurasini to`la yaratish mumkin emas. O`zbekiston Respublikasining «Ta`lim to`g`risida» gi Qonunida qayd qilinganidek ta`limda umuminsoniy va milliy madaniy qadriyatlarning ustivorligi sohasida davlat siyosatining asosiy tamoyillaridan biridir. Urug`chilik jamiyatining emirilishi va sinfiy jamiyatga o`tish Baqtriya, So`g`diyona va Xorazm davlatlarining paydo bo`lishi axmoniylarning harbiy- ma`muriy jihatdan birlashuvlari Aleksandr Makedonskiy davlati, Grek-baqtriya podsholigining vujudga kelishi eramizdan oldingi IV asrdan to eramizning VII asrigacha bo`lgan juda katta tarixiy davrini o`z ichiga oladi. Bu davr epik xarakterli mifologik qaxramonlik ustun bo`lgan qadimgi og`zaki musiqali poetik ijodning yuzaga kelishi bilan mashxurdir. Qaxramonlik afsonalari epik qo`shiqlar O`rta Osiyo xalqlarining o`z mustaqilliklari uchun olib borgan mardonavor kurashlarining bo`yoqdor tasvirlari bilan to`la o`z xalqining ozodligi yo`lida jonini qurbon qilgan cho`pon- SHiroqning mislsiz jasorati, Vatanga bo`lgan munosabati to`g`risida hikoya qiluvchi Sak afsonalaridan parchalar bizgacha etib kelgan. Uyg`onish davrida xususan XV-XVI asrlarda Dj. Palestrina, O. Lasso, K. Janeken, J. Depre kabi polifonistik kompozitorlar yashab ijod qilgan davrlarda xor san`ati a-kapella ijrochilik uslubi ravnaq topdi.

Keyinchlik Bax, Gendel’, Betxoven, Glyuk, Gaydn, Motsart, Verdi, Bize, SHubert, SHuman, Mendel’son o`z ijodlari bilan xor san`atini yuqori pog`onalarga ko`tardilar. Xor san`atining ahamiyati va roli Musiqa janrlari ichida eng xalqqa tushunarli va yaqin bo`lgan tur bu xor san`atidir. Xorda adabiy va musiqiy ijodiyot o`zaro uyg`unlashib, yaxlit obraz yaratadi. Xor xalqlar milliy musiqa madaniyatining shakllanishi va rivojlanishida muhim o`rin tutadi. O`tmishda bizning respublikamiz xor ijrochiligiga ega bo`lmagan, xozirda esa shahar va qishloqlarda akademik va xalq (havaskorlik va professional) xor jamoalari ko`plab mavjud. Professional va havaskorlik xorlari badiiy va texnik jihatdan bir-biriga yaqin bo`lib, professional xor havaskorlik xoriga saviyasini oshirishga yordam bersa, o`z navbatida havaskorlik va professional jamoasiga xushovoz, iqtidorli yoshlarni etishtirib beradi. San`at bayramlarida professional va havaskorlik xorlar birga ishtirok etadilar. Respublikamizda madaniyat va san`at oliy o`quv yurti, O`DK, Pedagogika universiteti qoshidagi musiqa fakul’teti, pedagogika va musiqa kollejlari mavjud. Xor san`atining rivojlanishi Qadim zomonlardan buyon xalqlar o`z orzu-umidlari, quvonchlari va tashvishlari, his-tuyg`ularini pantamimo orqali ifodalab kelganlar. Bizga tarixdan ma`lumki G`arb davlatlarida xalq qo`shiqlari bilan bir qatorda cherkovda aytiladigan professional xor ijrochiligi paydo bo`ldi. Qadimiy cherkov qo`shiqlari unison (yoki oktava) xolatda ijro etilgan, ular grigorian xoral deyilgan. X asrlarda ikki ovozli qo`shiqlar paydo bo`lgan. Uyg`onish davrida ko`p ovozli xor ijrochiligi rivojlandi. XV-XVI asrlarda ijod qilgan bastakorlar: O. Lasso K. Janiken, J. Depre. Professional xor qo`shiqchiligi vaqt o`tishi bilan cherkovdan tashqari podshox, knyaz’, pomeshchiklar saroylarida ham keng tarqaldi.

O`zlarining ijodi orqali xor san`atining yuqori pog`onalarga ko`targan bastakorlar: Bax, Gendel’, Betxoven, Glyuk, Gaydn, Motsart, Verdi, Bize, SHubert, Mendel’son, SHuman rus bastakorlaridan: Glinka, Rimskiy-Korsokov, Musorgskiy, CHaykovskiy, Borodin, Kyui, o`zbek bastakorlaridan M. Burxonov, S. YUdakov, M. Ashrafiy, B. Umidjonov, S. Boboev, SH. YOrmatov, A. Mansurov, N. Norxo`jaev, D. Omonullaeva.

Foydalanilgan adabiyotlar: 1. Ro`ziev SH «Xorshunoslik» T. 1990. 2. CHesnokov P. G. «Xor i ego upravlenie im». T. 1989.

Похожие

Musiqa darslarida musiqa savodi o’rgatish metodikasi

Musiqa o’qitish metodIari

Musiqa darslarida umumdidaktik printsiplari

Xorijiy mamlakatlarda Musiqa tarbiyasi tizimi

O’quvchilarni musiqa mеrosiga muhabbat ruhida tarbiyalash