Базидияли замбуруғларнинг систематикаси ва уларнинг вакиллари. Телиобазидиомицетлар кенжа синфи. - Сельское и лесное хозяйство - Рефераты

Базидияли замбуруғларнинг систематикаси ва уларнинг вакиллари. Телиобазидиомицетлар кенжа синфи.

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

46.5 KB

Базидияли замбуруғларнинг систематикаси ва уларнинг вакиллари. Телиобазидиомицетлар кенжа синфи. Иш режаси: А. Ustilaginales тартиби 1. Ustilaginaceae оиласи 2. Tilletiaceae оиласи В. Uredinales тартиби 1. Pucciniaceae оиласи 2. Melamsopaceae оиласи

Телиобазидиомицетлар кенжа синфининг ўзига хос хусусийтларидан бири базидийлар ҳосил қилишидир. булар қишловчи споралар (хламидоспора, телиоспора) ҳосил қилади. бу кенжа синф замбуруғларининг мева танаси йўк. кўпчилик замбуруғларининг базидийлари тўртта кўндаланг деворлар билан ажралган бўлади. бу кенжа синф иккита тартибга бўлинади: 1.Устилагиналес. 2.Урединалес бу иккита тартиб бир биридан базидийларининг тузилиши ва базидийларнинг жойлашишига қараб фарқ қилади. Устилагиналес тартиби: бу тартиб замбуруғлари турли қишлоқ хўжалик ўсимликларига асосан бошоқли дон экинларида қора куй касаллигини келтириб чиқаради. бу замбуруғлар ўсимликларни гуллаш даврида, баргларни, пойларни ва бошоқларни, бўғимларини зарарлайди. бу тартиб базидийспораларини жойлашишига қараб иккита оилага бўлинади: 1. Устилагинаций. 2. Тиллитиаций. А. Устилагилаций оиласига кирадиган замбуруғларнинг базидийлари тўрт хужайрали бўлиб, ҳар бир хужайрада биттадан базидийспоралар ҳосил бўлади. бу оилага 20 дан ортиқ авлодлар киради. шулардан учтаси асосий ҳисобланади: 1–Устилаго. 2-Сороспориум. 3-Сфацелатика. 1. Устилаго авлоди замбуруғларнинг телеоспоралари майда тўқ рангда, силлиқ ёки тиканакли қобиқларда бўлади. уруғларни унишида ва гуллашда зарар келтиради. масалан: Ustilago tritici – буғдойнинг чанг қора куй касаллиги. 2. Сороспориум авлоди замбуруғларининг телеоспораларининг қобиқлари шилимшиқ моддалар билан қўшилган бўлиб, споралари войга етгандан кейин шилимшиқ модда қуриб, споралар осонлик билан тарқалади. масалан: sorosporium reilianum -маккажўхори сўтасини чанг қора куй касаллиги. 3. Сфацилатика авлоди замбуруғларнинг телеоспоралари тиканакли ва йкка ҳолда бўлади. масалан: Sphaceloth е ca panici - miliacei -оқ жўхорида қора куй касаллиги. В. Тиллитиаций оиласига кирадиган замбуруғларнинг базидийлари бир хужайрали, базидийспоралари базидийлар устида дасталаниб жойлашади. споралари войга етгандан сўнг стеригмадан ташқарига чиқади. Бу оила учта авлодга бўлинади: 1-тиллитий. 2-урокустис. 3-энтулома. 2. Тиллитий авлоди вакилларининг споралари жуда катталаштириб кўрилганда сеткасимон ва ёқимсиз ҳидлари бўлади, улар қора рангда, йкка ҳолда ўсимлик бўғимларида ҳосил бўлади. масалан: Tilletia caries -буғдойда қаттиқ қора куй касаллиги. 1. Урокустис авлоди замбуруғларнинг телеоспоралари кўпинча ўсимликнинг ер устки аъзоларида ҳосил бўлади, айрим ҳолларда илдиз ва гулларда учрайди. масалан: urocystis tritici -буғдойда пой қора куй касаллиги. 2. Энтулома авлоди замбуруғларнинг телеоспоралари йкка ёки гуруппа

бўлиб жойлашиб, оч сариқ ёки оч жигар рангда бўлади. бу замбуруғ ўсимлик баргларида, пойда, илдизли доғлар ҳосил қилади. масалан: Entyloma clactylidis - рожда қора куй касаллиги. Урединалес тартиби . бу тартиб замбуруғлари қишлоқ хўжалик экинларида занг касаллигини келтириб чиқаради. Улар облигат паразитлик йўли билан ҳаёт кечиради. бу замбуруғларнинг тўлиқ ривожланиш цикли (даври) тўрт босқич ва беш хил спораларда ҳосил бўлади. биринчи босқич - эцидий бахорги. булар икки хил кўпайди: спермогонийларда спермалар ҳосил бўлади ва эцидийларда эцидиоспоралар ҳосил бўлади. иккинчи босқич - урединий ёзги. урединий тўпламларида уредоспоралар ҳосил бўлади. учинчи босқич - телиопустула кузги-қишки. телиопустула тўпламидан телиоспоралар ҳосил бўлади. тўртинчи босқич - базидийли қишки. базидийларда базидий споралар ҳосил бўлади. Шу тариқада уридиналес тартиби турт босқич ва беш хил кўринишда кўпайди: спермалар, эцидиоспоралар, уредоспоралар, телиоспоралар ва базидийспоралар. телиоспораларни тузилишига қараб урединалес тартиби иккита оилага бўлинади. 1 - пукцинаций, 2 – меламспораций. 1. Пукцинаций оиласи замбуруғларнинг телеопустуласи эпидермис тагида жойлашган бўлади. телеоспоралари одатда оёқчали, бир ёки бир нечта хужайралардан йкка ёки ажралмаган ҳолда бўлади. Баъзи авлодларда шилимшиқ йиғилган ҳолда ҳосил бўлади. бу оила ўз ичига туртта авлодни олади: 1 – уромицис, 2 – пукцинаций, 3 – фрагмидиум, 4 – гимноспорангиум. 1. Уромицис авлоди вакилларининг телиоспоралари бир хужайралидир. бу авлод замбуруғлари донли экинларда ёзги урединиа ва қишки телиопустула босқичида паразитлик қилиб яшайди, баҳорги босқичи эцидийлари молочай ўсимлигида ривожланади. масалан: Uromyces phaseoli - ловияда занг касалини қўзгатади. 2. Пукциний авлодининг телеоспоралари икки хужайрали, ёстиқчасимон, қора эпидермис билан қопланган бўлади. масалан: Puccinia gramminis – бошоқли дон экинларида пой зангни, Puccinia triticina -буғдойда қўнғир занг касаллигини қўзғатади. 3. Фрагмидиум авлодининг телеоспоралари кўп хужайрали бўлиб, битта ўсимликда тўлиқ ривожланиш босқичини ўтади. масалан: Phragmidium disciflorum -атиргулда занг, касаллигини қўзғатади. 4. Гимноспорангиум авлодининг телеоспоралари кўп хужайрали бўлиб оёқчалари билан субстратга ёпишган бўлади. Кўпгина мевали дарахтларда занг касаллигини қўзғатади. масалан: Gimnosporangium tremelloides -олмада занг касаллигини қўзғатади. В. Меламспораций оиласи замбуруғларнинг телеоспоралари бир

хужайрали, тўп-тўп бўлиб ажралган ҳолда бўлади. ушбу оила бир нечта авлодни ўз ичига олади, булардан; 1- Меламспора, 2 – Кронарциум, 3 – Мелампсоридум, авлодларини мисол қилиб олиш мумкин. 1. мелампсора авлодининг телиоспоралари бир хужайрали бўлиб, юпқа эпидермисли ва ғуж бўлиб жойлашгандир. авлод вакиллари ўрмон дарахтларида занг касаллигини қўзғатади. масалан: Melampsora pinitorgua -соснада занг касаллигини қўзғатади. 2. Кронарциум авлодининг телейтоспоралари занжирсимон бўлиб сосна пойсида ривожланади. масалан: С ronartium flaccidum - оддий соснани баргини зарарлайди. 3. Мелампсоридум авлодининг телейтоспоралари бир хужайрали бўлиб, оқ қайин баргининг эпидермиси остида йиғиқ ҳолда бўлади. улар барг томирлари орасида оч сариқ ёстиқчалар шаклида ривожланади. масалан: Melampsoridium detilae -оқ кайинда занг касаллигини қўзғатади.

Похожие

Замбуруғлар систематикаси. хитридиомицетлар синфининг систематикаси ва уларнинг вакиллари.

Зигомицетлар синфининг систематикаси ва уларнинг вакиллари.

Оомицетлар синфининг систематикаси ва уларнинг вакиллари.

Deuteromycetes-лар систематикаси ва уларнинг вакиллари.

Аскомицетлар синфининг систематикаси. Hemiascomycetidae (гемиаскомицетлар) кенжа синфининг вакиллари.