O'quvchilarda intizomlilikni tarbiyalashning usul va metodlari - Педагогиka - Рефераты

O'quvchilarda intizomlilikni tarbiyalashning usul va metodlari

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

67.5 KB

O'quvchilarda intizomlilikni tarbiyalashning usul va metodlari Reja: I. Guruh rahbarining intizomlilikni tarbiyalashga bo'lgan munosabati. 2. Intizomlilikni tarbiyalashning maqsad va vazifalari. 3. Intizomlilikni tarbiyalashning usul va metodlari. 4. Guruh rahbarining oila va jamoatchilik bilan olib boradigan ishlari

♦ marakaziy Osiyo mutafakkir va ma'rifatparvarlarning asarlaridagi hikmat, o'git va nasihatlarni o'rgatib, ularga amal qilishni uqtirish; ♦ tabialga to'g'ri munosabatning mohiyatini, tabiyatni muhofaza qilish insonning burchi ekanligini, ekologik nociiorlikka olib kcladigan sabablarni anglash va baholash bo'yicha bilimlar bcrish: ♦ ota-ona va vatan oldidagi burchni va unga sodiqlik nima ekanligini anglatish; ♦ o'z-o'zini anglash shart-sharoitlarini, inson qadri va hurligini anglash, uning tabiatini, milliy va umuminsoniy madaniyatini, ona tilishini saqlash, ma'naviy taraqqiyotni bozor iqtisodiyoti bilan uzviv rivojlanishini Uislumtirib berish; ♦ yuksak insoniy fazilatlar mohiyatini anglatish, ularga ongli munosabatda bo'lish, yahshini-yomondan ajrata olish bilimiga ega bo'lishini tushuntirish; ♦ ta'lim-tarbiya jarayonida beriladigan bilimlar yahlit va ijtimoiy shart- sharoitlar, milliy. va tarihiy. ma'naviy omillar. umuminsoniy qadriyatlar mohiyatini tushuntirish; ♦ o'quvchilarni bilim olish bilan birgalikda yuksak insoniy komillik mohiyatini tushunib amal qilishgao'rgatish; ♦ darslarda ma'naviy, ma'rifiy, iqtisodiy, huquqiy, kasbiy tushunchalaming mohiyatini uzluksiz anglatib borishi muhimdir; ♦ odob-ahloqqa hos sifatlami o'quvchilarning kundalik ehtiyojiga aylantirish; ♦ o'quvchilarda mehnat ko'nikmalarini, ijodiy mustaqil fikrlashni, kasb tanlashga va atrof olamga ongli munosabatni hosil qilish; ♦ ahloqiylikning oddiy hayotiy qoidalari bo'lishi kattalarga hurmat, kichiklarga izzat, oilada bir-birini e"zozlash, mehmon kutish va boshqalami kundalik turmushga singdirib borishi. Bolalarni tarbiyalashda (o'quvchi) o'qituvchi quyidagilarni hisobga olishi kerak; ♦ tarbiyaning o'quvchilar ruhiyati va yosh hususiyatiga mosligini

hisobga olish; ♦ o'quvchilarning aqliy-ma'naviy munosabatlari ta'sirini o'rganish; ♦ o'qituvchi-tarbiyachining savodhonlik darajasi, san'at va mahorati; O'quvchilarda intizomlilikni tarbiyalashda darslarni ijodiy, noan'anaviy, suhbat, o'yin, Tabiatda, bahs-munozara, uchrashuv shaklida bo'lishi maqsadga muvofiqdir. Pcdagogik tehnologiyalarni qo'llashda o'qituvchi quyidagi qoidalarga amal qilishi lozim: Zamonaviylik ta'lim-tarbiya amaliyotga asoslangan tajriba, sinovdan o'tgan didaktika sohasidagi yangiliklarni joriy etish. Tarbiya mazmunini uzluksiz yangilab borish. Umumiy va milliy qadriyatlar sohasidagi yangi-yangi ijodlarni o'rganib borish. Tarbiya jarayonida o'quvchi bilan o'quvchi faoliyatini optimal-lashtirish, faollashtirish. Ularning ichki ruhiyati va tarbiya darajasini kengaytirish. lmiylik-yangi usul, vosita muammosi holatlaridan foydalanib, o'quvchilarni mustaqil fikrlash va o'zini anglashga o'rgatish. Buning uchun bolalarni rejadagi mavzular asosida amaliy faoiiyatga jalb etish muhimdir. Ilg'or tajribalarga suyanish. Tarbiyaning maqsadini aniqligi, mazmuniningzamonaviyligi, milliy ma'naviy qadriyatlar bilan boyitilishi, o'quvchining ijodiy mustaqil faoliyati, tarbiya jarayonida maqol, matal, crtaklardan o'rinli foydalanish, o'yin teks savollari, ko'rgazmali qurollar, savol va topshiriqlardan foydalanish. Yangi pedagogik tchnologiyani amalga oshirish uchun o'qituvchi nazariy chuqur bilimlarga ega bo'lishi kerak O ' yin . suhbat , bahs . uchrashuv , ertalik , oilada , jamoat joylarda , mahallalarda har bir dars maqsadining aniqligi , larihiyligi va zamonaviyligi bilan odob - ahloq tushunchalarini tarbiyalashga qaratilishi . 1. O ' quv mashg ' ulotini rang - barang usullar : audio , video , ko ' rgazmalilikjonli

so ' z ta ' sirida tashkil etilishi . 3. O ' qituvchini yangi tehnologik mahoratga ega bo ' lishi va ijodkorligi . Tarbiyaviy soatlarni maqsadiga ko'ra hilma-hil shakllarida tashkil etish: 1. Ijodiy dars. 2. Ycrtalik darsi. 3. Balis. 4. Suhbat. 5. Siyohat darslari. 6. Uchrashuvli dars. O'quvchilami mustaqil fikrlashga odatlantirish maqsadida kino, televidenie, ma'naviy o'yinlar, mushoiralarqo'llanilishi mumkin. Kishilik jamiyatining har birsohasi uyoki ijtimoiy- siyosiy masalalarni lial qilishda insondan mahorat talab etish in i halq og'zaki ijodiyotida, yozma yodgorliklarida, afsona, doston, ertak, hissa, hikoyat, rivoyatlarda hamda hurfikrli, dono, ma"rifatparvar, mutafakkirlarimizning asarlarida atroflicha talqin etilgan. Shu asarlardan o'quvchilami ma'naviy-ahloqiy jihatdan tarbiyalashda bu asarlardan keng foydalanish mumkin. Наг bir tarbiyachining dunyoqarashi, tarbiyasi odobligi, uning muomalasida namoyon bo'ladi. Guruh rahbarining oila va jamoatchilik bilan olib boradigan ishlari Har bir inson farzand ko'rish va uni voyaga yetib borishini to'rt ko'zlab, kuzatayotganidan Allohga hamdu sanolar aytib, u buyuk ne'matni qadriga yeta bilishi lozim. Bu ne'mat bolaning o'quv yurliga birinchi qadamidir. G'ulomiddin Akbarzoda «l l m demak jon. 11m demak madaniyat «dini odobiga sabib» demak, deb yozgan edi. Bas, shunday ekan ota-ona o'quvchining ilm dargohidan ko'p bilim va tarbiyaga ega bo'lishi uchun nimalar qilishi kerak: 1. O'qituvchi muqaddas siymo u sizning maslahatchingiz, uni ardoqlab obro'- e'tiboriga sadoqatli bo'lish. 2. Guruh va o'quv yurti jamoasining ta'lim-tarbiya tadbirlariga faol qatnashib taklif va mulohazalaringizni aytish. 3. Bolangizda nima yahshi, nima yomon ekanligani uqtirib sharqona

rasm-rusm, udum an'analarimizdan habardor qilish o'qituvchiga ko'makdosh bo'lish. 4. Bolangizning o'quv ishlariga yordam berib borish. Unga beriladigan topshtriqlarni bajarishda ulargayordamingizni berish. 5. Bolangizda o'quv yurti, guruh, o'qituvchi va o'rtoqlarga nisbatan yahshi fikr uyg'otish, chunki o'quvchining o'quv yurti sharoitiga moslashtirish ancha murakkab ruhiy holatdir. 6. Farzandinizdan kundalik ish faoliyatidagi munosabatini kuzatib, so'rab borish. Bunday suhbatda yahshi, juda yahshi, marhamat, rahmat, baraka top kabi sehrli so'zlarni, nojo'ya harakat sodir bo'lgan bo'lsa, «chakki ish bo'libdi», «men kutmagan edim» kabilarni ishlatish. 7. Ota-ona o'quv yurtining yaqin yordamchisi bo'lishi, ko'makdoshi o'z farzandining kamoli bilan yashashi kabilar. Birinchi ota-onalar guruh majlisini tashkil qilish metodikasi Har bir o'quv y i l i n i n g boshida o'tkaziladigan ota-onalaming guruh majlisini ilmiy, nazariy, ma'naviy va metodik jihatdan mazmunan tashkil qi l a bilish ota- onaning bunday majlislarni orziqib kutib doimiy qatnasluivchi bo'lishiga zamin hozirlaydi. Bundan majiis o'qituvchidan ko'p bilim va mahorat talab etadi. Dastlab undagi masalalar yuzasidan tayyorgarlikni bir oy oldin boshlash kerak. Bular: har bir oila a'zosi va shart-sharoiti haqidagi ma'lumotla ega bo’lish: oila va atrofdagi ijtimoiy munosabat muhitini sozyoki nosozligini aniqlash; Har bir o'quvchi shahsi hahida to'liq ma'lumotga ega bulish; oilada bolani o'quv yurtiga tayyorlash tartibi kabilar. Birinchi majlisni o'lkazishdan oldin o'qituvchiningtayyorgarligi: Majlis mavzusi va maqsadini aniqlash. Majlis o'tadigan joyni jihozlash. Majlis o'tkazish metodini tanlash; suhbat, tushuntirish. O'quv yurti tarihi va kelajakdagi rejalari haqida qisqa ma'lumot tayyorlash. Ota-onalar jamoasi nizomini ko'rgazma tariqasida tayyorlash (o'quv yurti rahbariyatining nizom haqidagi chiqishini hozirlash).

6. Guruh ota-onalar qo'mitasini saylash. Birinchi ota-onalar majlisi samarasi ko'p jihatdan o'qituvchining shahsiga bog'liqdir. Lining o'zini tutishi. muomalasi, ishbilarmonligi, har bir o'quvchi va oilasi haqida ma'lumotga ega bo'lishi, ota-onalarga ijobiy taassurot qoldiradi. Kuzatishlarimiz shuni kursatadiki, o'quv yurtidagi ota-onalar majlisini yuqori saviyada bo'lmasligi ota-onalami o'quv yurtidan sovitadi. Tayyorgarliksiz, bu sizni bolangiz yahshi, sizniki yomon deyish yoki tabellarni berib qo'l qo'ydirishdir. Ayniqsa «yomon» o'qiydigan bolalarning ota-onalarini jamoa orasida obro'sizlantirishga intilish holatlari, ota-onalarni o'quv yurtidan uzoqlashib ketishiga sabab bo'ladi. Bunday majlislardan voz kechish kerak. Mustaqil O'zbekiston Respublikasining milliy istiqlol mafkurasini mustahkamlovchi yangicha munosabat o'quv yurti - ota-onalar yosh avlodning tarbiyasiga zarurdir. Har bir ota-onalar majlisi ulkan maqsadga qaratilgan, turli shakllarda tashkil qilish, talabga muvofiqdir. Ya'ni: «PedagOg maslahatiga amal qilamiz» mavzusidagi majlislar; «Uchrashuvchi majlis». (olim, tibbiy hodim, sanat madaniyat arboblari); - bahs majlislari: ta'lim-tarbiyaga doir mummolar yuzasidan yoki pedagogik adabitlar yuzasidan; «Merosga ihlos» majlislari; - bola tarbiyasiga doir Qur'oni Karim, Hadis va mutafakkirlarning dono fikrlaridan foydalanish; - guruh ota-onalar majlisini o'tkazish tartibi; ~ guruh o'qituvchisi va ota-onalar qo'mitasi a'zolarining oldingi majlislarida qabul qilingan qarorlarining bajarilishi haqida ahborotlari eshitiladi. Majlis maqsadiga ko'ra mavzuning e'lon qilinishi (yuqorida ko'rsatilgan majlis turiga ko'ra lining mazmuni asoslab beriladi). Ota-onalar fikr va mulohazalari eshitiladi. O'quv-tarbiya ishlaridan savol va talablarni muhokama etiladi.

Turli masalalar hal qilinadi. Guruh majlisi qarori chiqarilib, tasdiqlanadi. O'qituvchi kelgusi m a j l i s rejasi bilan tanishtiradi. Majlis o'tkazish tartibi mavzuning o'ziga hos hususiyatiga kura o'zgarib boradi. Ota-onalarga pedagogik bilim berish shakl va rejalari Inson kamoloti shunchalik murakkabki unga hayotiy tajriba yetarli emas uning uchun o'rganish, bilim. o'qish nihoyatda zarurdir. K. D. Ushinskiy «Ijtimoiy tarbiyada halq ruhi» hamda «Pedagogik adabiyot orasida»gi risolalarida Ota-ona uchun pedagogik bi l i m dastlab pedagogik adabiyotlar o'rganishdan boshlanadi. Bola tarbiyasidagi b i l i m halq ruhi bilan sug'orilgan-halqchilik g'oyasiga asoslangandagina ota-ona bilimdon tarbiyachilik san'atiga ega bo'la oladilan>, - deyilgan. Pedagogik bilim ota-onalar uchun nihoyatda zarur. Bu b i l i m o'quv yurtida, mahallada va kuiidalik ahborot vositalari orqali berib boriladi. Lekin hayotimizdagi yangi-yangi muammolar pedagogik b i l i m i n i yanada kuchaytirishni, chuqurlashtirishni talab etadi. O'quv yurtidagi pedagogik bilim turli shakllarda amalga oshiriladi: Pedagogik ma'ruza, ilmiy, metodik kengash. «Savollaringizga javob beramiz» (ota-onalar kuni). Ota-onalar uchun ma'ruza Ma'ruza ota-onalarga pedagogik b i l i m beradigan turlardan biridir. Ota-onalar uchun ino'ljallangan ma'ruza ta'limi-larbiyaviy ahamiyatga ega bo'lishi kerak. Ota-onalar uchun pedagogik b i l i m beradigan ma'ruzalar mavzulari: - millin istiqlol mafkurasini shakllantirish va barkamol inson tarbiyasida ota- onalar o'rni. oilada iqtisodiy tarbiya. ma'naviy meros va oila. Siz o'tmish avlodlaringizni bilasizmi? Oilanoma yaratish masalalari. mutafakkirlar ijodiyotida oila tarbiyasi. farzand tarbiyasida halqimiz qo'llagan usullar. - oiladagi adolat —lo'g'ri tarbiya asosidir. rarzandingiz sahiy, muruvvatli bo'lsin desangiz?

- oilada iymon-e'tiqod tarbiyasi. Ota-onalar uchun tanlangan mavzularquyidagicha rejalashtiriladi. Mavzu: «Ma'naviy meros va oila». Maqsad: Ota-onalarga o'tmish merosimizdan bolani oilada tarbiyalash haqidagi mutafakkir va ma'rifaparvarlarasarlaridagi ta'limotlar haqida bi l i m berish. Ma'ruzani ta'minlovchi manbalar: a) utmish ma ' rifatparvar va mutafakkirlarning asarlari ( Abu Ali Ibn Sinoning « Tadbir . al - manozil », Alisher Navoiyning « Maqbubul qulub », Voiz Koshifiyning « Ahloqiy Muhsiniy » asarlaridagi oila tarbiyasidagi g ' oyalar . b) ko'rgazmalar-allomalarning rasmlari va kitob namunalari. v) didaktik materiallar, dono so'zlar yozilgan kartochkalar, faktlar. Maruzaning kirish qismi Mustaqillik va milliy istiqlol mafkurasi hamda m i l l i y meros haqida tushuncha. Bu boradagi O'zbckiston rahbariyatining o l i b borayotgan siyosati. Ma'ruzaning asosiy qismi Abu Ali Ibn Sino, Alisher Navoiy va Voiz Koshifiylarning asarlaridagi davomiylik g'oyalarining bir-biri bilan bog'langanligi, asarlarning yaratilishi haqida ma'lumot boriladi. So'ngra asardagi oila, ota-onaning hurmat, vazifa, burchlari haqidagi ma'lumotlar. Oilada ayol va erkak fazilatlari qanday qilib rarzand burchini anglatishi muammolari. Ahloq-odob tarbiyasidagi dono fikrlar, rivoyat, hikoyat, tanbehlar orqali asoslab, tushuntirib o'quv yurti hayoti bilan bog'lanadi. Ma'ruzaning yakuniy qismi Millik merosimizdan qanday foydalanishga doir metodik ko'rsatma va tavsiyalar beriladi. O'quv yurtida «Ota-onalar kunini» tashkil qilish pedagogik bilim berish turlaridan biridir. Ota- onalarni o'quv yurtiga ma'lum kunda taklif etib turli o'quv- tarbiya ishlaridan habardor qilish an'anaviy ahamiyatga ega bo'lib, u «O'quv yurtida ota-onalar kuni» yoki «Ochiq eshik»lar kuni deyiladi. Bu kundagi ish tartibi quyidagicha bo'lishi mumkin: Pedagogik maslahat burchagani tashkil etish.

Bolalar ijodiyotidan kurgazmalar uyushtirish. Ochiq darslarga ota-onalarni taklif qilish. Tarbiyaviy tadbirlami tashkil etish. Ota-onalar uchun kontscrt dasturini namoyish etish. Yuqoridagi ota-ona va o'quv yurti hamkorligidagi ishlar metodik jihatdan to'g'ri tashkil etilsa ijobiy natija beradi.

Adabiyotlar : 1. “O’zbekiston Respublikasi Kadrlar tayyorlash milliy dasturi”, “Barkamol avlod O’zbikiston taraqqiyotining poydevori”- Toshkent: Sharq, 1997-65b. 2. Karimov I.A “Yuksak m’naviyat yingilmas kuch “. Toshkent: O’zbekiston 2008. 202 b. 3. Tarbiyaviy ishlar konsepsiyasi. 2005y. 4. A. Avloniy “Turkiy Guluston yohud ahloq” (nashirga tayyorlovchi Holiqov L)- Toshkent: O’qituvchi, 1992. 160b. 5. Sh. Shodmonov, M. Halimov, N. Fayzullayeva. Tarbiyaviy ishlar uslubiyati. T.2008y.

Похожие

O`quvchilarda intizomlilikni tarbiyalashning usul va metodlari

Fuqarolarni huquqiy tarbiyalashning pedagogik asoslari va huquqiy targ’ibot

Tarbiya metodlari va formalari

Ta’lim metodlari va vositalari

Oilada barkamol insinni tarbiyalashning pedagogik texnologiyasi