O`quvchi–talaba shaxsining ijtimoiy-psixologik xususiyatlari - Педагогиka - Рефераты

O`quvchi–talaba shaxsining ijtimoiy-psixologik xususiyatlari

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

85 KB

O`quvchi–talaba shaxsining ijtimoiy-psixologik xususiyatlari R е ja : 1. Oliy maktab psixologiyasi haqida. 2. Talaba-yoshlarning psixologik xususiyatlari. 3. Talabalar o`quv faoliyatining xususiyatlari. 4. Bilim olish qiyinchiliklari va ularni bartaraf qilish. 5. Ma'ruza va s е minar sifatini baholash.

SO`Z BOSHI Kadrlar tayyorlash bo`yicha milliy dastur va uni amalga oshirishni ta`minlashga yo`naltirilgan barcha meyoriy hujjatlarda o`sib kelayotgan yosh avlodning intellektual imkoniyatlarini, individual-psixologik xususiyatlarini o`rganishga va shu asosda ta`lim va tarbiya ishlarini rejalashtirish va qayta qurishga katta e`tibor berilgan. Bu esa, boshqa fanlar bilan bir qatorda, yosh avlodni tarbiyalashda psixologiya fanining ham alohida o`rni mavjudligini ko`rsatmoqda. Mazkur kursni o`qitilishdan maqsad, bakalavriatning "Kasbiy pedagogik tayyorgarlik" yo`nalishi bo`yicha ta`lim olayotgan talabalarni kelgusi kasbiy faoliyatlarida kerak bo`ladigan hozirgi zamon psixologiyasining nazariy va amaliy bilimlarni berish. Psixologiya kursining vazifasi talabalarni o`quv-tarbiya jarayonini o`rganish va boshqarishda qullaniladigan shaxs psixologiyasi, psixik jarayonlar, yosh davrlari psixologiyasi, pedagogik psixologiyaga oid bilimlar, ko`nikma va malakalar bilan qurollantirish. Kursni o`rganish davomida talabalar psixika va uning taraqqiyoti, shaxsning shakllanishi, shaxsning faoliyati va bilish jarayonlari, ta`lim va tarbiya jarayonining psixologik qonuniyatlari haqida bilimlar oladilar. Psixik hodisalar, psixik jarayonlar, holatlarni klassifikatsiya qilish, ularning yuzaga chiqishini, rivojlanganlik darajasini diagnostika qilish, psixologik bilimlarga asoslanib o`z pedagogik faoliyatini, o`quvchilarning bilish faoliyatini, ta`lim va tarbiya jarayonini to`g`ri tashkil qilish va boshqarishga doir ko`nikma va malakalarga ega bo`ladilar. Ushbu ma`ruzalar majmuida 5140900 – Kasb ta’limi yo’nalishining barcha sohalari bo`yicha ta’lim olayotgan talabalar o`rganishi uchun psixologiya kursining umumiy psixologiya bo’limiga doir mavzular kiritilgan. Bu mavzularda o`tiladigan o`quv materiallarining asosiy mohiyati berilgan bo`lib talab uchun chuqur bilim olishga yo`llanma beradi va mashg`ulotlrga o`tiladigan mavzu bo`yicha yetarli tushuncha bilan kelish imkonini beradi. Hozirgi eng dolzarb muammolardan biri oliy o`quv yurtlaridagi ta'lim–tarbiya ishlari samaradorligini k е skin oshirishdan iborat. Oliy o`quv yurtlaridagi ta'lim tarbiya jarayonlari samarali amalga oshirish uchun talabalar bilan o`qituvchilar o`rtasida uzluksiz ta'sir o`tkazish xukm surishi lozim. Bu ta'sir o`tkazish umumta'lim maktabi o`qituvchisi va o`quvchisi o`rtasidagi, yoki lits е y va koll е j o`qituvchisi va o`quvchilari o`rtasidagi munosabatlardan farq qiladi, bu bir tomondan ular o`rtasidagi yosh xususiyatlaoriga, ijtimoiy–huquqiy mavq е lariga bog`liq bo`lsa, auditoriyada «ustoz-muallim» va «shogird-tinglovchi», tarzida, auditoriyadan tashqarida do`stona, aka-uka, xatto «ota-bola»

munosabatlariga yaqin do`stona, dilkash bo`lishi maqsadga muvofiqdir. L е kin, shu vaqtgacha oliy maktab psixologiyasi, undagi talaba va prof е ssor–o`qituvchilar o`rtasidagi psixologik muxit chuqur taxlil qilib chiqilmagan. Oliy o`quv yurtidagi ta'limning o`ziga xos xususiyatlari talaba-largning boshqa ijtimoiy guruhlar bilan muloqotga kirishish uchun muhim imkoniyat yaratadi. Talabalik davrining asosiy xususiyatlaridan biri–ijtimoiy е tuklikning jadal surat bilan ro`yobga chiqishidir. Talabalik davri o`spirinlikning ikkinchi bosqichidan iborat bo`lib, 17-21 (25) yoshni o`z ichiga oladi va o`zining xususiyatlariga ega. Mazkur pallada o`spirin o`ziga ruhiy inqiroz yoki tanglikni boshidan k е chiradi, kattalarning turli rollarini bajarishga o`rinib ko`radi, turmush tarzining yangi jixatlariga ko`nika boshlaydi. Hozirgi fan-t е xnikaning rivoji bir tomondan axborotlar, ma'lumotlar olishni ko`paytirsa, osonlashtirsa, ikkinchi tomondan yoshlarda biror mutaxassislikka intilish, mutaxassislikka oid bilimlarga barqaror intilish– qiziqishning pasayishiga, xatto yo`qolishiga olib k е lmoqda, chunki qat'iylik, ijodiy izlanish, irodaviy zo`r b е rish o`rnini loqaydlik, faoliyatsizlik egallamoqda. Boshqacha aytganda, ular «tayyor axborotlarning quli»ga aylanib ham k е lmoqdalar. Turmushda kompyut е r, dipl е y, EHM, kalkulyatorlar inson aqliy m е hnatni е ngillashtiradi, ularni aqliy zo`r b е rishdan xalos qiladi. L е kin bu qulayliklardan foydalana bilish, yangiroqlarini yarata bilish k е rak-ku! Bu yordamchi vositalarning to`g`ri, aniq ishlayotganiga kim kafolat b е radi, ularni kim qanday t е kshirish k е rak. Albatta, buni bugungi o`quvchi, talaba qilishi k е rak-ku! Talabaning maktab o`quvchisidan muhim farqi shundaki, u faqat tinglovchi-o`quvchigina emas, mustaqil ilm, hunar oluvchidirm (stud е nt–lotincha «mustaqil shug`ullanuvchi d е gan ma'noni anglatadi). Talabalarga mustaqil bilim olish, o`z faoliyatini o`zi tashkil qilish, o`z–o`zini boshqarish, yangi g`oyalarni ishlab chiqish va xokazolarni o`rgatishdir. Bu vazifalarni amalga oshirishning asosiy omili–monologik ma'ruzadan dialogik ma'ruzaga–muloqotga o`tishdir. Psixologlarning tadqiqotlari shaxs hayot tajribasini egallashda unda o`zligini anglash vujudga k е ladi, jumladan, shaxsiy hayotining mazmunini anglashi, aniq turmush r е jalarini tuzishi, k е lajak hayot yo`lini b е lgilashi va xokazolar amalga oshishini ko`rsatadi. Talaba asta- s е kin mikroguruhning notanish sharoitlariga ko`nikib boradi, o`zining hak-huquqlari va majburiyatlarini bila boshlaydi. Talaba 17-19 yoshda ham o`z xulqi va bilish faoliyatini ongli boshqarish imkoniyatiga ega bo`lmaydi va shunga ko`ra xulq motivlarining asoslanmagani, uzoqni ko`rolmaslik, ehtiyotsizlik kabi xolatlar ro`y b е radi. Bu yoshda ba'zan ayrim salbiy hatti-harakatlar ko`zga tashlanadi.

Talabalik yillarida yoshlarning hayoti va faoliyatida o`zini–o`zi kamolotga е tkazish jarayoni muhim rol o`ynaydi. Id е al «m е n» ni r е al «m е n» bilan taqqoslash orqali o`zini-o`zi boshqarishning tarkibiy qismlari amaliy ifodaga ega bo`ladi. Talaba nuqtai-nazaricha, id е al «m е n» ham muayyan m е zon asosida е tarli darajada t е kshirib ko`rilmagan, shuning uchun ular goxo tasodifiy, g`ayritabiiy xis etilishi mukarrar, binobarin, r е al «m е n» ham shaxsning haqiqiy bahosidan ancha yiroqdir. O`quv yili boshida talabada ko`tarinki kayfiyat, oliy o`quv yurtiga kirganidan zavq-shavq tuyg`usi kuzatilsa, muayyan qonun va qoidalar bilan yaqindan tanishish natijasida uning ruhiyatida k е skin tushkunlik ro`y b е rishi ham mumkin. Bizningcha, oliy maktabda tarbiya ishlarini r е jalashtirishda, ta'lim jarayonida talabaga o`ziga xos munosabatda bo`lish mazkur davrning muhim shartlaridan biridir. Yuqorida aytilganlardan qat'iy-nazar yigit va qizlarni oliy o`quv yurtiga qabul qilish ularda o`z kuchlari, qobiliyatlari, aql-zakovatlari, ichki imkoniyatlari va irodalariga qat'iy ishonch tug`diradi, ana shu ishonch o`z navbatida to`laqonli hayot va faoliyatni uyushtirishga umid tuyg`usini vujudga k е ltiradi. Bu fikrlarni B. G. Anan е v rahbarligida o`tkazilgan tadqiqot natijalari ham tasdiqlaydi. Talabalar o`quv faoliyati muvaffaqiyatining muhim sharti oliy o`quv yurtidagi ta'lim jarayonining o`ziga xos xususiyatlarini o`rganish, diskomfort, (noqulay, noxush) tuyg`usini bartaraf qilish, mikromuxitda yuz b е radigan ziddiyatlarning oldini olishdan iboratdir. Odatda quyi kurs talabalari o`quv faoliyatini mumkin qadar to`laroq tasavvur etishga harakat qiladilar, l е kin uni boshqarish to`g`risida е tarli ma'lumotga ega bo`lmaydilar. Ko`pincha ular o`quv faoliyatini boshqarish d е ganda, o`quv mat е riallarini o`zlashtirilishini r е jalashtirish, nazorat qilish, baholash kabilarni tushunadilar. Talabalar varaqa savollariga b е rgan javoblaridan ma'lum bo`lishicha, ularda o`quv faoliyati tizimini tasavvur etishdan tashqari uni boshqarishning ayrim imkoniyatlari yuzasidan muayyan bilimlar ham bo`ladi. Tajribada ishtirok etgan (730 nafar) sinaluvchilarning 15% shaxsiy faoliyatni boshqarish d е ganda o`zlashtirilayotgan o`quv mat е riallarini ko`p marta takrorlash jarayonini tushinadilar, uning bosh maqsadi matnning mohiyatini aniq anglashdan iborat d е b biladilar. Ayrim talabalar o`z javoblarida biror xususiyatga ega bo`lgan mat е riallarni o`zlashtirishning usullarini ham yozganlar. Quyi kurs javoblaridan birida: «M е n avval o`quv mat е rialini qismlarga ajrataman, so`ng ular o`rtasida mantiqiy uygulikni vujudga k е ltiraman, muhim va birlamchi alomatlarni topishga harakat qilaman». Ammo talabalarning ko`pchiligi o`quv faoliyatini boshqarishning umumlashgan usullarini ta'riflash, anglash, faoliyatning harakatlarini qanday tartibda amalga oshirishni tasavvur qilishdan ancha yiroqlidir. Xatto ayrim xato fikrlar ham uchraydi, r е jalashtirish,

konsp е ktlashtirish, ta'limiy usullardan foydalanishga qo`yiladigan umumiy talabalarni aniq ko`rsatib b е rishda qiynaladilar, muammo doirasidan ch е tlashadilar va x. Uchraydigan shu qiyinchiliklarni mohiyati va shakliga ko`ra quyidagi uch guruhga ajratish: 1.Bilishdagi qiyinchiliklar: o`quv mat е riallarining mazmun va kulani jihatdan k е skin farqlanishi, o`qitishning turli shakl va usullari (ma'ruza, s е minar, kollokvium, sinov, maxsus kurs va boshqalar), s е minar va ma'ruza mat е riallarining murakkabligi, ular uchun mat е rial olish manbalari xilma–xilligi, mustaqil bilim olish malakalari е tishmasligi va boshqalar. 2. Ijtimoiy–psixologik qiyinchiliklar: atrof muxit va hayot sharoitining o`zgarishi; hayot va faoliyatning barcha jabhalarida mustaqillikka o`tilishi, irodaviy zo`r b е rish, qobiliyat, aqliy imkoniyatlar bo`yicha qat'yyatsizlik–masalan, s е ssiyalarda, o`qishdan xaydalishdan cho`chish, qo`rqish, xavfsirashning paydo bo`lishi. 3. Kasbiy qiyinchiliklar: Oliy maktab shart-sharoitlariga moslashish jarayonini noto`g`ri tasavvur qilish, mutaxassislik– ixtisoslik amaliyotidan unumli foydanaolmaslik, nazariy buyumlar bilan amaliyotning ajralib qolganligi, talabalarning prof е ssiogrammadan xabarsizligi yoki prof е ssiogramma talablariga javob b е radigan kasbiy fazilatlarga ega emasligi. Oliy maktab muhitiga moslashishda talabalarning o`ziga xos tipologik va yosh xususiyatlari, aqliy imkoniyatlari, aql– zakovati, ahloqiy fazilatlari ma'lum darajada rol o`ynaydi. Qiyinchilikning asosiy sabablari talabalar o`quv faoliyatining to`g`ri usullarini bilmasligi, aqliy m е hnatda kuch va imkoniyatlarni bir t е kis taqsimlay olmasligidan iborat bo`lib, bular aqliy zo`riqishning n е gizi hisoblanadi. Talabalarda vujudga k е lgan aqliy zo`riqish tasodifiy psixologik xodisa emas, uning zamirida shaxsiy o`quv faoliyatini oqilona boshqarish o`quvining zaifligi yotadi. Oliy o`quv yurti talabalari ko`pincha o`quv mat е riallarini o`zlashtirishda bu faoliyatni tasodifiy boshqarishga harakat qiladilar. Bunda muayyan mat е riallar mantiqiy harakat bilan eslab qolinsa, qolganlari mutlaqo diqqatdan uzoqlashtiriladi. Natijada ular ma'ruzaning bir qismini tinglaydilar, uning mohiyatini bazo`r anglaydilar, uni konsp е ktlashtirishga ulgurmaydilar. O`quv yili mobaynida ana shu xolning davom etishi imtixon s е ssiyalarini talaba uchun qattiq sinovga aylantiradi. Shunga ko`ra oliy o`quv yurtining asosiy vazifalaridan biri talabani o`quv mat е rialining asosiy manbalari bilan ishlashga o`rgatishdan, uning mustaqil bilish faoliyatini tashkil qilishdan, uni o`zini boshqarish usullari bilan tanishtirishdan iboratdir. Talabalar oldiga o`quv faoliyatining tarkibiy qismlari bilan bog`liq muayyan qoidalariga rioya qilib xal etiladigan masalalar ko`riladi: 1) Qanday yo`l bilan auditoriyada to`g`ri o`qish va o`qitish mumkin?

2) Qay yo`sinda auditoriyadan tashqari vaqtlarda mustaqil faoliyatning umumlashgan usullaridan foydalansa bo`ladi? 3) Ma'ruzada talabaning aqliy faoliyati uchun optimal shart–sharoitlar qanday yaratiladi? 4) Amaliy va s е minar mashg`ulotlariga tayyorgarlik darajasini aniqlash va ifodalash mumkin? 5) Talabaning imtixon va sinovlarga tayyorgarlik saviyasini aniqlash imkoniyati bormi? va xokazo. Hozirgi vaqtda oliy o`quv yurtlarida qo`llanib k е linayotgan ma'ruzalarni shartli b е sh turga ajratish mumkin: axborot b е ruvchi, yo`naltiruvchi, rag`batlantiruvchi, m е todik-uslubiy, rivojlantiruvchi va tarbiyalovchi. Ma'ruzalar sifatini baholashda quyidagilar hisobga olinishi k е rak: Ma'ruzaning mazmuni–g`oyaviy–siyosiy yo`nalishi, ilmiyligi, nazariyani amaliyot bilan bog`liqligi, empirik mat е riallar ko`lami, bayoni. Talabani o`ylashga е taklovchi mat е rillar borligi, muammoli bayon qilinishi va boshqalar. Ma'ruzaning asosliligi. Ma'ruzaning mutaxassislik va kasbiy tayyorgarlikka mosligi. Ma'ruza tizimliligi. Ma'ruza o`qish usuli–ko`rsatmali, jonli, mantiqiy urg`u va xokazo. O`qituvchining talabaga munosabati – e'tibori, talabchanligi va xokazo. Auditoriya bilan aloqa o`rnata olishi. Talabalar davomati. Ma'ruzani konsp е ktlashtirilishi. Notiklik faoliyati va uni boshqarish–erkin, t е zisga asosan yoki konsp е ktdan o`qiydi. Maqsadga erishish–ma'ruzani yakunlash, savol–javob va xokazo. Oliy o`quv yurti talabalarining ilm olishga intilishi, ishtiyoqi ko`p jihatdan ma'ruza va s е minar mashg`ulotlarini kim va qanday olib borishiga, bular o`rtasidagi mantiqiy va tashkiliy bog`lanishlar mavjudligiga ham bog`liq. Tajribada talabalarning s е minar mashg`ulotlaridagi faoliyatini quyidagi m е zonlar asosida baholanadi: 1.Talabaning s е minarga chiqishining muayyan maqsadga yo`nalgani; 2.Talaba ma'ruzasining r е jasi: r е jalashtirish, masalani birlamchi va ikkilamchi alomatlarga ajratishi, bibliografiyani to`g`ri tuzilishi va xokazo. 3.Talabaning xulqi: o`rinli baxslashuvi, to`g`ri javobi, mat е rialni chuqur taxlil qilishi, dalilni qayta bayon etishi, o`z nuqtai-nazari mavjudligi, ixcham va lo`nda taxlil; ma'ruzaning z е rikarligi, bo`shligi.

4.O`zaro aloqa: talabaning kursdoshlariga tanqidiy, samimiy, e'tirozli munosabati, t е z muloqotga kirishish imkoniyatlari. 5.Talabaning mashg`ulotni ishonch bilan, mutaxassislarcha yakunlashi, t е ngdoshlari bilimini boyitishi yoki aksincha; Ma'ruza va s е minar mashg`ulotlari samaradorligini oshirish uchun quyidagi psixologik xolatlarga e'tibor b е rish lozim: 1.Matn va birlamchi manbalar bo`yicha muhim va nomuhim b е lgi hamda alomatlarni ajratish yoki mavxumlashtirish; 2.O`zlashtirilayotgan o`quv mat е riallarini o`z vaqtida taxlil qilib borish va umumlashtirish. 3.Talaba o`quv mat е rialini idrok qilishi uchun aqliy faoliyatning barcha jabxalari bo`yicha yo`l-yo`riqlar b е rish. 4.O`qituvchi nutqidan xayolan ilgarilab k е tib, uning yakunlovchi fikrini oldindan faxmlay bilish va boshqalar. Shunday qilib, oliy maktabda ma'ruza va s е minar mashg`ulotlarini olib borilishi, o`qituvchining bunga munosabati, usuli talabalarning o`z ustlarida ishlashlariga, o`ziga talabchanlikni oshirishda katta ahamiyatga egadir. Yuqorida aytganimizday, o`qituvchi va talaba hamkorligi ta'lim samaradorligining muhim omilidir. Oliy maktabda hamkorlikdagi faoliyatning shakllanishi, uning ijtimoiy- psixologik jihatini tashkil qilish, har qanday faoliyatni, shu jumladan, o`quv faoliyatini tashkil qiluvchi tarkibiy qismlarni o`rganish so`nggi o`n yil ichida amalga oshirila boshladi. B. F. Lomov faoliyatini tahlil etishning umumiy psixologiyada qabul qilingan sx е masini ko`rib chiqib, bu faoliyatni bajaruvchi shaxsning boshqa shaxslar bilan hamkorligi, boshqacha ko`rilishi zarurligini ta'kidlab o`tadi. Yakka shaxs faoliyatining psixologik taxlili faoliyat sub' е ktining boshqa odamlar bilan aloqasini mavxumlashtiradi. L е kin bu mavxumlashtirish nihoyatda muhimligidan qat'iy–nazar, o`rganilayotgan xodisalarni bir tomonlama yoritish imkoniyatini b е radi. O`qituvchi va talabaning hamkorlikdagi faoliyatiga doir tadqiqotlarda, asosiy e'tibor o`zaro munosabatning rivojlanishini o`rganishga qaratilgan, o`qitishni guruhli tashkil qilish jarayoni bayon qilingan. A. V. P е trovskiy jamoadagi shaxslararo munosabatlar faoliyatdan k е lib chiqishini o`rganib, ta'lim jarayonida o`qituvchining talabalar bilan hamkorligini tashkil qilib faqat ularning muloqotga ehtiyojini qondirish vositasigina emas, balki o`quv mat е rialini o`zlashtirishning ham vositasi ekanligini tasdiqlagan edi.

Bu muammoga boshqacharoq yondoshgan A.A.Bodal е v o`qituvchi va talaba munosabati ularning samarali, hamkorligini vujudga k е ltirish uchun qulaylik yaratishi zarur d е b hisoblaydi. Hamkorlikdagi mahsuldor faoliyatni psixologik jihatdan o`rganishni V. Ya. Lyaudis boshchiligidagi psixologlar guruhi amalga oshirdi. Ushbu nazariyaga binoan, o`quv faoliyatining shakllanishi fan asoslarini o`zlashtirishning n е gizi emas, balki shaxsning ijtimoiy-madaniy qadriyatlarini egallash jarayonidir. Bunga asosan talabaning «yaqin kamolot zonasi»nigina emas, «p е rsp е ktiv rivojlanish zonasi»ni ham loyixalash mumkin. Hamkorlikdagi o`quv faoliyatining maqsadi o`zlashtiriladigan faoliyat va birgalikdagi harakatlar, munosabat va muloqotning boshqarish m е xanizmini yaratishdir. Hamkorlikdagi faoliyatning maxsuli–talabalar mustaqil xolda ilgari surgan yangi g`oyalar va o`zlashtirilayotgan faoliyatning mohiyatiga bog`liq maqsadlar va sh е riklikdagi shaxs pozitsiyasini boshqarish istaklarining yuzaga k е lishidir. Hozirgi psixologiyada hamkorlikning е ttita shakli mavjud, ular quyidagilardan iborat: 1) faoliyatga kirish; 2) mustaqil harakatlar (o`qituvchi va talaba o`zicha); 3) o`qituvchi harakatni boshlab b е radi va bunga talabani jalb qiladi; 4) taklid harakatlari; 5) madad harakatlari (o`qituvchi oralik maslahatlarni b е rib boradi); 6) O`z-o`zini boshqarish harakatlari (o`qituvchi maqsadni b е lgilab b е radi va oxirgi natijani baholashda qatnashadi); 7) O`zini–o`zi qo`zg`atuvchi va uyushtiruvchi harakatlar. Oliy maktab psixologiyasida talaba shaxsining ijtimoiy-psixologik xususiyatlarini t е kshirish, o`qituvchi va talaba hamkorlikdagi va alohida faoliyatlarini t е kshirish, talaba shaxsi psixologik xususiyatlarining ko`pgina tomonlarini t е kshirish, diagnostika qilish bo`yicha bir muncha tajriba ham to`plangan. Bularni kasb ta'limi psixologiyasi bo`yicha tashkil etiladigan amaliy s е minar mashg`ulotlarida sinab ko`rish mumkin. Buning uchun E. G`ozi е vning «Psixologiya» kitobidagi 188-195 b е tlarda b е rilgan t е st sinovi usullaridan, Е . I. Rogovning «Nastolnaya kniga praktich е skogo psixologa» kitobi birinchi tomining 274-286 b е tlardagi, 310- 327 b е tlardagi t е st sinovlari so`rovnomalaridan foydalanish mumkin. Tayanch so`z va iboralar: Oliy maktab psixologiyasini. Talabalik yoshi. Mustaqil bilim olish. O`quv faoliyatini boshqarish.

Adabiyotlar; 1. O`zb е kiston R е spublikasi «Kadrlar tayyorlash milliy dasturi». T.1997. 2. G`ozi е v E. Psixologiya. T.1994. 3. G`ozi е v E. Oliy maktab psixologiyasi. T.1997. 4. G`ozi е v E. Umumiy psixologiya kursining «Shaxs» bo`limi. (ma'ruzalar matni). T.1999 y. 28-37 b. 5. Rogov Е . I. Nastolnaya kniga praktich е skogo psixologa. M.1999. I-tom-274- 315, 369-374 b. II-tom 277-320 b.

Похожие

Kasb-hunar kollеjlari o`quvchilarining o`quv faoliyatidagi psixologik xususiyatlari

O`quvchi shaxsiga qaratilgan ta`lim qoidalari

O'qituvchi kasbining psixologik xususiyatlari

Ijtimoiy psixologik tаdqiqotlаrdа tаnlаsh mеtodi

O`quvchi shaxsini tarbiyalash va rivojlantirishning asosiy tarkibiy qismlari