Мустақиллигининг йигирма олти йиллиги -“мустақиллик дарслари” учун услубий қўлланма - Педагогиka - Рефераты

Мустақиллигининг йигирма олти йиллиги -“мустақиллик дарслари” учун услубий қўлланма

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

66.541015625 KB

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ОЛИЙ ВА ЎРТА МАХСУС ТАЪЛИМ ВАЗИРЛИГИ ЎРТА МАХСУС, КАСБ - ҲУНАР ТАЪЛИМИ МАРКАЗИ “ ФИДОЙИНГ БЎЛ ГАЙМИЗ СЕНИ, ЎЗБЕКИСТОН!” ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ДАВЛАТ МУСТАҚИЛЛИГИНИНГ ЙИГИРМА ОЛТИ ЙИЛЛИГИ “ МУСТАҚИЛЛИК ДАРС ЛАР И ” УЧУН УСЛУБИЙ ҚЎЛЛАНМА ТОШК Е НТ – 201 7 1

Ушбу услубий қўлланма Президентимизнинг 2017 йил 27 июндаги “Ўзбекистон Республикаси давлат мус тақиллигининг йигирма олти йиллик байрамига тайёргарлик кўриш ва уни ўтказиш тўғрисида”ги қарорида кўрсатилган вазифалар асосида Ўзбекистон Республикасида 26 йиллик мустақил тараққиёт даврида сиёсий, иқтисодий, ижтимоий ва маънавий-маърифий соҳада қўлга киритилган салмоқли ютуқлар, амалга оширилган улкан бунёдкорлик ишлари, уларнинг маъно-моҳияти ва аҳамиятини ўрта махсус, касб-ҳунар таълими муассасалари ўқувчиларига е тказиш мақсадида “Мустақиллик дарслари”ни ўтказиш учун ишлаб чиқил ди . Тузувчи: Ф . Синдарова - Ўрта махсус, касб-ҳунар таълими муассасаларини Ахборот-методик таъминлаш хизмати етакчи методисти. Тақризчи лар : Х . Юнусова - т.ф. д .,ЎзМУ Ў збекистон тарихи кафедраси мудири. Ж.Абдураҳманова - т.ф.н.,ЎзМУ қошидаги 2-сонли академик ли ц ей ўқитувчиси. 2

КИРИШ 1991 йилнинг 31 август - тарихий кунда мустақиллигимиз эълон қилинди. Ватанимиз ва халқимиз ўз тақдирини ўзи белгилаш ҳуқуқини қўлга киритди. Ўтган 26 йил мобайнида дунё харитасида Ўзбекистон Республикаси деган янги мустақил давлат пайдо бўлди. Ўзбекистон Республикаси суверен давлат сифатида жаҳон ҳамжамиятидан ўзининг муносиб ўрнини эгаллади. Бозор иқтисодиётига асосланган демократик тузум барпо қилишга киришилди. Бунинг учун сиёсий, иқтисодий ва маънавий жиҳатдан туб ислоҳотлар амалга оширилди. Мамлакат ва халқ олдига ривожланган давлатлар сафидан муносиб ўрин олиш вазифаси қўйилди. Ана шу тарихан қисқа бир даврда жуда катта ва мураккаб, шу билан бирга, шарафли йўл босиб ўтилди. Мустақиллик Ватанимиз тарихида мутлақо янги саҳифа очди. Даврлар ўтгани сари мустақиллигимиз тарихини ўрганиш, бу улуғ неъматга қандай эришганимиз моҳиятига етиш, истиқлолимиз қадрини чуқур англашнинг аҳамияти тобора ортиб бораверади. Ўтган давр мобайнида амалга оширилган улкан ишлар туфайли юртимизнинг барча ҳудуд ва минтақалари қиёфаси тубдан ўзгариб, обод бўлиб бораётгани, Ўзбекистон ўзининг барқарор иқтисодий ўсиш суръатлари, изчиллик билан ҳаётга жорий этилаётган кенг қамровли ижтимоий дастурлари билан жаҳон миқёсида юксак эътибор ва эътирофга сазовор бўлаётгани ҳаммамизга, авваламбор, шу заминда униб-ўсиб келаётган ёшларга эртанги кунга ишонч бағишламоқда. Энг муҳими, ана шундай ўзгаришлар туфайли юртдошларимизнинг дунёқараши, маънавий олами, ҳаётга, меҳнатга муносабати кескин ўзгариб бормоқда. Президентимизнинг2017 йил 27 июндаги “Ўзбекистон Республикаси давлат мус - тақиллигининг йигирма олти йиллик байрамига тайёргарлик кўриш ва уни ўтказиш тўғрисида”ги қарорига мувофиқ, энг улуғ ва энг азиз байрамни ўтказиш бўйича “Фидойинг бўл гаймиз сени, Ўзбекистон!” деган бош ғояни ўзида мужассам этган ташкилий-амалий, маънавий-маърифий тадбирлар ҳамда тарғибот-ташвиқот ишлари ўтказилиши белгиланди. Дарҳақиқат, буюк ва бебаҳо неъмат — мустақилликнинг миллий тараққиётимиз, бугунги ва келгуси авлодлар тақдири, келажаги учун беқиёс аҳамияти йиллар ўтиши билан тобора ортиб бормоқда. Мустақиллик халқимизнинг миллий манфаатларини, тинч ва осуда ҳаётини таъминлаш, мамлакатимизнинг халқаро миқёсдаги обрў-эътиборини юксалтиришнинг мустаҳкам пойдевори бўлиб келмоқда. Истиқлол туфайли ўзлигимизни англадик, кимлигимизни, кимларнинг авлоди эканлигимизни ҳис этдик. Қандай марраларни забт этмоққа қодир эканлигимиз тафаккур қилдик. 31 сентябрь – Мустақиллик куни мамлакатимизистиқлолга эришган, жаҳон харитасида янги,мустақил ва суверен давлат – Ўзбекистон Республикасипайдо бўлган, халқимизнинг асрий орзу- интилишларирўёбга чиққан буюк тарихий сана бўлиб,эл- юртимиз томонидан энг улуғ,энг азиз байрамсифатидадоимо катта шоду хуррамлик билан нишонланиб келинади Шавкат Мирзиёев

Қисқа фурсатларда нақадар буюк халқ эканлигимизни, нималарга қодирлигимизни исботлаб, бу йўлда дадил қадамлар ташлай бошладик. Ўтган қисқа вақт мобайнида улкан ютуқларга эришилди. Амалга оширилган кенг қамровли ислоҳотлар туфайли инсон ва унинг манфаатлари энг олий қадрият сифатида қарор топди. Айниқса, Юртбошимиз Шавкат Мирзиёев ташаббуси билан жорий йилнинг Халқ билан мулоқот ва инсон манфаатлари йили, деб эълон қилингани, 2017 — 2021 йилларда Ўзбекистон Республикасини ривожлантиришнинг бешта устувор йўналиши бўйича Ҳаракатлар стратегиясининг амалиётга татбиқ этилаётгани халқимизнинг бахтли ҳаёт кечириши, эртанги кунга бўлган юксак ишончининг янада ортишига сабаб бўлди. “Халқ давлат идораларига эмас, балки давлат идоралари халқимизга хизмат қилиши керак”, “Халқ бой бўлса, давлат ҳам бой ва қудратли бўлади” деган олижаноб тамойиллар ҳаётимизнинг энг муҳим шиорига айланди. Мамлакатимиз мустақил тараққиёт йўлида ўз олдига қўйган марраларга етиш, яъни ривожланган демократик давлатлар қаторига кириш, халқимизнинг ҳаёт сифати ва даражасини юксалтириш ва юртимизнинг жаҳон ҳамжамиятида муносиб ўрин эгаллашида аввало жуда тез ўзгариб бораётган бугунги замон билан ҳамнафас бўлиб, эртага йўлимизда пайдо бўлиши мумкин бўлган турли муаммо ва таҳдидларни бартараф этиш ҳақида доимо ўйлаб яшаш заруратини ҳаётнинг ўзи талаб қилмоқда. Хавфсизлик, миллатлараро тотувлик ва диний бағрикенгликни таъминлаш, чуқур ўйланган, ўзаро манфаатли ва амалий руҳдаги таш қи сиёсат юритиш орқали давлатимиз мустақиллиги ва суверенитетини мустаҳкамлаш, қўшниларимиз билан рақобат қилиш эмас, балки ҳамкорлик қилиш, минтақамиздаги муаммоларни биргаликда ҳал этиш тамойилига асосан амалга оширилаётган кенг кўламли ишларнинг мазмун-моҳиятини ўқувчи-ёшларимизга етказиш мақсадида ўрта махсус, касб- ҳунар таълими муассасасаларида Ватанимиз мустақиллигининг 26 йиллиги муносабати билан ўтказиладиган мустақиллик дарслари учун 4 соатлик (2 соат назарий, 2 соат амалий) хажмдаги машғулотларни ўтказиш бўйича услубий қўлланма ишлаб чиқилди. ЎРТА МАХСУС, КАСБ-ҲУНАР ТАЪЛИМИ МУАССАСАСАЛАРИДА ЎЗБЕКИСТОН МУСТАҚИЛЛИГИНИНГ 26 ЙИЛЛИГИ МУНОСАБАТИ БИЛАН ЎТКАЗИЛАДИГАН МУСТАҚИЛЛИК ДАРСЛАРИ МАШҒУЛОТЛАРИ БЎЙИЧА Ў Қ У В Р Е Ж А № МАВЗУЛАР СОАТ 1 Миллий тараққиётнинг мустаҳкам пойдевори . 2 2 Давра суҳбати. Республикамизда давлат ва халқ ўртасидаги чамбарчас боғлиқликни кучайтириш даври бошлангани, “Буюк келажагимизни мард ва олижаноб халқимиз билан бирга қурамиз”, “ Халқ бой бўлса, давлат ҳам бой ва қудратли бўлади”, “Маънавият — энг таъсирчан ва қудратли қуролимиз” деган тамойилларга асосан мамлакатимизни модернизация қилиш, демократик ислоҳотларни чуқурлаштириш, парламент ва сиёсий партияларнинг ролини, давлат бошқаруви тизимининг сифати ва самарасини янада ошириш, фуқаролик жамияти институтлари ҳамда оммавий ахборот воситалари ролини кучайтириш орқали давлат ва жамият қурилишини такомиллаштиришга қаратилган кенг кўламли ишлар борасида атрофлича мулохаза юритиш ва хулосалар чиқариш. 2 ЖАМИ 4 4

МАВЗУ: МИЛЛИЙ ТАРАҚҚИЁТНИНГ МУСТАҲКАМ ПОЙДЕВОРИ РЕЖА: 1. Буюк ва бебаҳо неъмат. 2. Буюк келажагимизни мард ва олижаноб халқимиз билан бирга қурамиз . 3. Халқ бой бўлса, давлат ҳам бой ва қудратли бўлади . 4. Маънавият — энг таъсирчан ва қудратли қуролимиз. Буюк ва бебаҳо неъмат. Инсонни инсон қаторига қўшадиган, халқни халқ, юртни юрт қиладиган, миллатни бошқа миллатлар қаторига тенг қўядиган буюк ва қудратли куч, улуғ ва азиз неъмат — бу давлат мустақиллигидир. “Буюк ва бебаҳо неъмат – мустақилликнинг миллий тараққиётимиз, бугунги ва келгуси авлодлар тақдири, келажаги учун беқиёс аҳамияти йиллар ўтиши билан тобора ортиб бормоқда. Ўзбекистоннинг давлат мустақиллиги халқимизнинг миллий манфаатларини, тинч ва осуда ҳаётини таъминлаш, мамлакатимизнинг халқаро миқёсдаги обрў-эътиборини юксалтиришнинг мустаҳкам пойдевори бўлиб келмоқда.” 1 Узоқ йиллар қарамлик азоб-уқубатларини, жабр-ситамларини тортган, хўрланган, ҳуқуқлари оёқ-ости қилинган халқимиз учун эса мустақиллик улуғдан улуғ, буюкдан буюк, бебаҳо тарихий ютуқ, энг олий бахт, энг олий саодатдир. Мамлакатимиз Президентининг мустақиллигимизнинг йигирма олти йиллик байрамига тайёргарлик кўриш ва уни ўтказиш тўғрисидаги қарорида билдирилган ёрқин фикрлар, илгари сурилган ҳаётбахш ғоялар, эзгу ниятларга йўғрилган вазифалар кишига ғурур, фахр-ифтихор бағишлайди, юксак масъулият юклайди. Мазкур қарорнинг ҳар банди, сатри замирида катта маъно-мазмун, тарихий ҳақиқатлар мужассам. Қарорнинг биринчи бандида 1-сентябрь — Мустақиллик куни экани эътироф этиларкан, “Халқимизнинг асрий орзу- интилишлари рўёбга чиққан буюк тарихий сана”, деб таъкидланади. Нима учун “асрий орзу интилишлар” дейилмоқда? Биз бу “асрий орзу интилишлар” нималардан иборатлигини, унинг замирида кўп асрлик қарамлик даврининг азоб-уқубатлари, мусибатлари, кулфатлари, қатағонлари ётганини биламизми? Ватанимиз мустақиллиги йўлидаги курашлар тарихида ўз юртининг озодлиги ва халқининг бахт-саодати учун ҳаёт-мамот жангларида жонини қурбон қилган Тўмарис, Широқ, Нажмиддин Кубро, Темур Малик, Жалолиддин Мангуберди, Маҳмуд Торобий, Амир Темур каби аждодларимизнинг муқаддас номларини ғурур билан тилга олиш, уларнинг ўчмас жасорати олдида бош эгиш бизнинг бурчимиздир. 1 Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёевнинг 2017 йил 27 июнда эълон қилинган “Ўзбекистон Республикаси давлат мустақиллигининг йигирма олти йиллик байрамига тайёргарлик кўриш ва уни ўтказиш тўғрисида” ги қароридан. 5

Бу “асрий орзу интилишлар” ортида аччиқ тарихимиз – жафокаш халқимизнинг, ор-номусли, ватанпарвар аждодларимизнинг эрк, озодлик, мустақиллик, дея тўккан қони ётибди, орзу армонлари ётибди, қамоқхоналарда, сургунларда ҳаётдан кўз юмган ота-боболаримизнинг жони ётибди, отилган, дорга осилган минг-минглаб инсонларнинг қисмати, оилаларнинг, етим қолган болаларнинг фожиали тақдири ётибди. Қарамликнинг даҳшатларини, совет давлатининг золим сиёсатини аниқроқ тасаввур қилиш имконини берадиган мисоллар жуда кўп. Фақат 1937-1939 йилларнинг ўзидагина41 минг нафардан кўпроқ киши қамалди. Шулардан 37 минг нафардан кўпроғи судланди, 6 минг 920 киши отиб ташланди.Уларнинг аксарияти туман ва вилоятлар раҳбарлари, маданият ва таълим ходимлари, олимлар, шоир, ёзувчилар, журналистлар, ўқитувчилар яъни миллатнинг зиёлилари, ватанпарварлари эди. Улар “миллатчи”, “жадидчи”, “Ватан хоини”, “чет эл империализмининг айғоқчиси”, “пантуркист” каби турли бўҳтонлар билан йўқ қилинган. Аслида улар озодлик, эрк ҳақида гапиргани, ўз халқига ачингани, ҳақ- ҳуқуқини сўрагани учун қатағон қилинган. Юртимиз қарамликда қолган 130 йил давомида қирғину қатағонлар узлуксиз давом этган. 1983-1989 йилларда “Пахта иши”, “Ўзбек иши” тамғаси остида совет давлати Ўзбекистонда сўнгги қатағонни ўтказди. Мустабид замонда халқимиз тортган жабр-зулмнинг, бошимизга тушган кулфатларнинг, йўқотишларнинг чеки- чегараси бўлмаган. Халқимиз озодлик, ҳурлик учун узоқ курашган. Шунинг учун ҳам мустақиллик халқимизнинг асрий орзу интилишлари бўлган. Дарҳақиқат, бугун Ўзбекис тон қандай ютуқларга эришаётган бўлса, барчасининг замирида мустақиллик берган ҳуқуқ, имконият, ваколат ётибди. Мустақиллик туфайли, жаҳон харитасида Ўзбекистон Республикаси пайдо бўлди. Бирлашган Миллатлар Ташкилотида дунё давлатлари байроқлари қаторида Ўзбекистонимиз байроғи ҳам ҳилпирай бошлади. Биз ўз номимиздан ўзимиз гапириш, ўз тақдиримизни ўзимиз ҳал этиш, ўз юртимизга ўзимиз эгалик қилишдек олий ҳуқуққа, бахтга муяссар бўлдик. Инсоннингбу ҳаётда бахтли яшашининг уч муҳим омили мавжуд. Бу мустақиллик, тинчлик ва адолатдан иборатдир. Бугун Президентимиз раҳнамолигида олиб борилаётган кенг қамровли ислоҳотлар, қабул қилинаётган қарор ва фармонларнинг замирида ҳам мамлакатимиз мустақиллигини мустаҳкамлаш, Ўзбекистонимизнинг тинч ва осойишталигини таъминлаш ҳамда жамиятда қонун устуворлигини қарор топтиришдек олий мақсадлар мужассамдир. Жойларда Ўзбекистон Республикаси Президентининг Халқ қабулхоналари ташкил этилгани халқимизни қийнаб келаётган муаммоларнинг ечим топиши, ҳар қандай эзгу орзу-умидларнинг рўёбга чиқишида таянч бўлиб хизмат қилмоқда. Биз шундай саодатли кунларга мустақиллик туфайли эришдик. Не бахтки, қалбимизда фахру ифтихор ва чексиз қувонч билан, бугун Ватанимиз тарихида мутлақо янги саҳифа очган Ўзбекистон мустақиллигининг йигирма олти йиллигини муносиб кутиб олиш арафасида турибмиз. 6

Энг асосийси, истиқлол бизни — ўз тақдиримизни ўзимиз белгилаш ҳуқуқига эга бўлган ҳолда — авлодларга ибрат ва намуна бўладиган буюк ишларни амалга оширишга, хусусан, суверен, демократик ва адолатли ҳуқуқий давлат ҳамда эркин фуқаролик жамияти барпо этишдек устувор мақсадимизни рўёбга чиқаришга имкон берди. Ўзбекистонда олиб борилаётган туб демократик ўзгаришларнинг ҳуқуқий кафолатлари Конституция ва миллий қонунчиликда мустаҳкамлаб қўйилган. Бунда амалдаги қонун ҳужжатларига халқаро ҳуқуқнинг умумэътироф этилган норма ва принциплари муҳим омил бўлмоқда. Мамлакатимизда қисқа тарихий муддат ичида миллий давлатчиликни шакллантиришнинг ҳуқуқий асослари яратилди. Халқ фаровонлиги йўлида “кучли давлатдан — кучли фуқаролик жамияти сари” илдам қадам қўйиш мақсадида эркин бозор муносабатларига асосланган кучли миллий иқтисодиёт барпо этилди. Буларнинг барчаси, аввало, мустақилликка эришган биринчи кунлардан бошлаб “Ислоҳот — ислоҳот учун эмас, аввало инсон учун” деган принципни ҳаётга татбиқ этганимизнинг амалий самараси эканини ҳар бир юртдошимиз бугун юракдан англайди. Дарҳақиқат, буюк ва бебаҳо неъмат — мустақилликнинг миллий тараққиётимиз, бугунги ва келгуси авлодлар тақдири, келажаги учун беқиёс аҳамияти йиллар ўтиши билан тобора ортиб бормоқда. Ўзбекистоннинг давлат мустақиллиги халқимизнинг миллий манфаатларини, тинч ва осуда ҳаётини таъминлаш, мамлакатимизнинг халқаро миқёсдаги обрў-эътиборини юксалтиришнинг мустаҳкам пойдевори бўлиб келмоқда. Агар мустақиллик бўл маганда, Ўзбекистонни дунёда биров танирмиди? Миллат манфаати ҳақида сўз юритиш мумкинмиди? Ким рухсат берарди ўзбек болалари Ватан номидан Олимпия ўйинлари ёки жаҳон чемпионатларига боришига? Спортчиларимизнингдунё майдонларидаги ёрқин ғалабаларини кўриш бизга насиб этармиди? Беш ёшли, ўн ёшли фарзандларимиз инсон ақл-заковатини белгиловчи шоҳмот бўйича жаҳон чемпиони бўлиши, пианино бўйича халқаро танловларда ўзбек боласи гран-при совринларини олишини ким ўйлабди? Ёки мактаб ўқувчилари, талабалар ўртасида ўтган математика, физика, химия каби фанлар бўйича халқаро олимпиадаларда фарзандларимиз ғолиб бўлиш ларига ким ишонарди? Агар мустақиллик бўлмаганида бу ёшлар ҳам минг-минглаб аждодлари каби ўз истеъдодларини намоён қилолмай армонда қолишмасмиди? Мустақил бўл маганимизда ёшларимизга ҳозирги шароитларни яратиб бериш, ҳозиргидек ғамхўрлик ва эътибор кўрсатиш имконияти бўлармиди? Халқимизнинг ўзига хос фазилатларидан бири шуки, борини, топганини, жону жаҳонини фарзандларига бағишлайди. Бу миллий қадрият давлатимизнинг ёшлар сиёсатида ҳам ўз ифодасини топган. Ота-онанинг фарзанд билан боғлиқ орзу ниятлари давлатимиз сиёсати билан чамбарчас боғланиб кетган. 7

Мамлакатимиз Президенти Шавкат Мирзиёевнинг Камолот ёшлар ижтимоий ҳаракати IV Қурултойидаги “Жисмоний ва маънавий етук ёшлар - эзгу мақсадларимизга етишда таянчимиз ва суянчимиздир” номли маърузасида билдирган фикрлари, таклифлари бу сиёсатнинг янги, ёрқин ифодаси бўлди. Юртбошимизнинг бутунлай янги тузилма – Ўзбекистонёшлар иттифоқини ташкил этиш ташаббуси ва унинг фаолиятини дастлабки пайтда ҳар тарафлама қўллаб-қувватлаш, унинг оёққа туриб олиши учун давлат томонидан зарур кўмак ва ёрдам берилиши мамлакатимизда ёшларга эътибор давлат сиёсати даражасида эканлигини яна бир бор исботлади. Бу нутқ ёшлар тарбия сининг барча жиҳатлари қамраб олинган, чуқур ўйланган, ҳаёт ҳақиқатлари ҳисобга олинган юксак сиёсат намунаси бўлди. Маърузада Давлатимиз раҳбари томонидан Ўзбекистон ёшлар иттифоқининг ҳуқуқий мақоми, асосий мақсад ва вазифалари, унинг ижтимоий ҳаётимиздаги ўрни ва нуфузини, обрў-эътиборини ошириш, шунингдек, мустаҳкам моддий-техника базасини шакллантириш бўйича вазифалар белгилаб берилди. Ёшларга оид давлат сиёсатини амалга оширилиши барча бўғиндаги давлат органлари раҳбарларининг доимий ишига айланиши зарурлиги, бу соҳада ишлар тизимли олиб борилиши ҳақидаги фикрлари, жойларда фаолият олиб бораётган барча даражадаги раҳбарлар зиммасига катта масъулият юклайди. Ўзбекистон ёшлар иттифоқи давлат ва жамият учун раҳбар кадрларни тайёрлайдиган, билимли, ташаббускор ва ташкилотчи, фидойи ёш раҳбарларнинг кадрлар захирасини яратадиган тузилма бўлиши унинг нуфузи ва масъулиятини янада оширади. Ўзбекистон ёшлар иттифоқи тизимида 3-5 йил ва ундан кўпроқ фаол ишлаб келаётган, ипотека кредити асосида уй-жой сотиб олиш истагини билдирган ходимларга, шунингдек, ёшлар иттифоқининг вилоят, шаҳар ва туман кенгашлари раисларини рағбатлантириш, ташкилотнинг фаолият самарадорлигини ошириш мақсадида ўзимизда ишлаб чиқарилган автомобилларини сотиб олишга бериладиган имтиёзлар мазкур тизимда фаолият юритаётган ёшларга жуда катта қулайлик яратади. Ишонамизки, юртбошимиз раҳнамолигида эзгу ниятлар билан ташкил этилган Ўзбекистон ёшлар иттифоқи ёшларнинг барча қатлами вакилларини ўз сафига қамраб оладиган, уларнинг ҳуқуқ ва манфаатларини ҳимоя қиладиган, муаммоларини бартараф этадиган ҳақиқий ёшлар ташкилоти бўлади. Мустақиллик бизга нима берганини катта-катта иқтисодий рақамлардан, маълумотлардан, оддий одамлар тушунавермайдиган молиявий ҳисоботлардан ахтармай, оддий кундалик ҳаётимизга қараб мулоҳаза юритайлик, ўйлаб кўрайлик, кечаги уй-жойларимиз қай аҳволда эди, бугунчи? Кеча мактаблар қандай эди, бугунчи? Ўзбекистон ёшлари таълим олиш учун дунёнинг қайси мамлакатларига ўқишга бораоларди, бугунчи? Ўзбекистонда — олдин Андижонда, кейин Самарқандда, мана, бугун Жиззахда автомобиль ишлаб чиқарадиган заводлар қурилиши, Испаниядан 8

тез юрар поезд олиб келиб, “Афросиёб” номи билан қатновга қўйилиши, Қашқадарё ва Сурхондарё вилоятлари ҳудудларидан тоғлар оша темир йўли қурилиши, Ангрендан Фарғона водийсига тоғларни, қояларни тешиб, темир йўл ўтказилиши, буларнинг барчаси мустақиллик шарофатидан. Мустақиллик йилларида пойтахтимиз Тошкент чинакамига дунёнинг гўзал шаҳарларидан бирига айланди. Пойтахтимизнинг бугунги ҳусни-жамоли, таровати билан кечаги кўриниши ўртасида ер билан осмонча фарқ борлигини ҳаммамиз кўриб-билиб турибмиз. Бугун Нукус шаҳридан тортиб, барча вилоятларимиз марказлари ҳам тамоман янги, гўзал қиёфага эга бўлди. Қишлоқларимизда бунёд этилаётган замонавий уйлар юртимизга келаётган меҳмонларда ҳам ҳавас уйғотмоқда. Булар қаторига санъат, спорт, таълим кошоналарини қўшиб ўйлаб кўрайлик, бу буюк бун ёдкорликлар ҳам мустақиллик туфайли. Биринчи Президентимиз Ислом Каримов таъкидлаганларидек, “Қорақалпоғистон ёки Хоразмда битта болалар боғчаси қуриш учун ҳам марказдан рухсат олиш керак бўлган, катта-катта идоралар эшигида сарға йиб, кимларнингдир қош-қовоғига қараб яшашга маҳкум этилган эдик.” 2 Совет тузумининг тартиби, қонун-қоидалари, қарамликнинг қисмати халқимиз хотирасидан ҳеч қачон ўчмайди. Мустақиллигимизнинг қисқа йигирма олти йилида эришилган тарихий ютуқларни, буюк бунёдкорликларни айтиб, ёзиб адо қилиб бўл майди. Бу ўзгаришларни, муваффақиятларимизни дунё ҳам тан олиб турибди. Ўзбекистоннинг 2014 йилдан 2017 йилгача бўлган даврда йиллик ўсиш даражаси энг юқори давлатлар орасида 5-ўринда қайд этилгани ҳам бунинг тасдиғидир. Ўзбекис тон “Бутунжаҳон бахт индекси”нинг янги рейтингида 158 мамлакат орасида 44- поғонада, Мустақил Давлатлар Ҳамдўстлигига аъзо давлатлар орасида эса биринчи ўринда қайд этилди. Яқинда дунёнинг қатор нуфузли халқаро ташкилотлари, тадқиқот институтлари томонидан эълон қилинган Бахтиёрлик ва хушкайфиятлилик индексига кўра, 142 мамлакат орасида Ўзбекистон 3-ўринни, Мустақил Давлатлар Ҳамдўстлиги давлатлари ўртасида 1-ўринда туриши эътироф этилди. Бунданатиги йигирма олти йил илгари қарамликда яшаган, туну кун қора меҳнат қилиб, косаси оқармаган, ҳақ-ҳуқуқлари оёқ ости қилиниб, қатағон азобларига солинган халқимиз бугун дунё нинг энг бахтиёр ва хушкайфият уч халқидан бири, деб тан олинмоқда. Бу баҳо қайси мезонларга кўра, берилмоқда? Мамлакатимиз иқтисодиёти тез ривожланиб, халқимиз турмуши обод бў либ бораётгани, фуқароларимиз ҳуқуқлари тобора муста ҳкам ҳимоя қилинаётгани, тинчлик-осойишталик барқарорлиги туфайли ана шундай юксак эътирофларга сазовор бўлмоқдамиз. Бугун эса баланд руҳ, катта ғайрат-шижоат билан янада юксак марраларни кўзлаяпмиз. Мақсадимиз — мамлакатимизни модернизация қилиш, демократик 2 Ислом Каримов“Она юртимиз бахту иқболи ва буюк келажаги йўлида хизмат қилиш — энг олий саодатдир”, Тошкент – “Ўзбекистон” – 2015, 79-бет. 9

ислоҳотларни янада чуқурлаштириш, давлат бошқаруви тизими самарадорлигини ошириш, жамиятда қонун устуворлигини таъминлаш, инсон қадрини улуғлаш, Ўзбекистонимизни дунёнинг энг илғор давлатлари қаторига тезроқ олиб чиқиш. Бундай кенг кўламли, улуғвор ишларни ким билан, қандай амалга оширамиз? Буюк келажагимизни мард ва олижаноб халқимиз билан бирга қурамиз. Ҳаёт ҳеч қачон тўхтаб турмайди, у илгарилаб бораверади. Мамлакатимиз бугун тараққиётни кучайтириш мақсадида янгиланишлар босқичига кирди. 2017-2021 йилларда Ўзбекистон Республикасини ривожлантиришнинг бешта устувор йўналиши бўйича Ҳаракатлар стратегияси ҳамда “Халқ билан мулоқот ва инсон манфаатлари йили” давлат дастурида “Буюк келажагимизни мард ва олижаноб халқимиз билан бирга қурамиз” деган тамойилга асосан мамлакатимизни модернизация қилиш, демократик ислоҳотларни чуқурлаштириш, парламент ва сиёсий партияларнинг ролини, давлат бошқаруви тизимининг сифати ва самарасини янада ошириш, фуқаролик жамияти институтлари ҳамда оммавий ахборот воситалари ролини кучайтириш орқали давлат ва жамият қурилишини такомиллаштиришга қаратилган кенг кўламли ишларни амалга ошириш кўзда тутилган. “Ҳаракатлар стратегияси”, ўз моҳиятига кўра, давлат ва жамият ривожининг принципиал жиҳатдан янги босқичида мамлакатимизни модернизация қилиш бўйича кенг кўламли ишларни нафақат янада изчил давом эттириш, балки бу борадаги ислоҳотларга бемисл шиддат ва рағбат бағишлашга қаратилган. Бу стратегик ҳужжат юртимизда юз бераётган ўзгаришларга тамомила янгича нигоҳ билан қараш, эришилган муваффақиятларни янада чуқурроқ англаб етишнинг ўзига хос юксак мезонидир. “Ҳаракатлар стратегияси” Ўзбекистон тараққиёти йўлида халқимиз амалга ошираётган ислоҳотларнинг сифат жиҳатидан – янги ва жўшқин, кўлам жиҳатидан – кенг ва қамровдор, халқимиз манфаатларини таъминлаш бўйича юксак натижадорлиги нуқтаи назаридан эса беқиёс даражада баракали босқичини бошлаб бермоқда. Ҳаракатлар стратегияси мамлакатни ривожлантиришнинг қуйидаги 5та устувор йўналиши белгиланган: 1. Давлат ва жамият қурилишини такомиллаштириш; 2. Қонун устуворлигини таъминлаш ва суд-ҳуқуқ тизимини янада ислоҳ қилиш; 3. Иқтисодиётни янада ривожлантириш ва либераллаштириш; 4. Ижтимоий соҳани ривожлантириш; 5. Хавфсизлик, миллатлараро тотувлик ва диний бағрикенгликни таъминлаш, чуқур ўйланган, ўзаро манфаатли ва амалий руҳдаги ташқи сиёсат юритиш. 10

Мазкур йўналишларнинг ҳар бири мамлакатдаги ислоҳотларни ва янгиланишларни янада чуқурлаштиришга оид аниқ бўлимлардан иборат. Мустақиллик тарихини айнан мазкур йўналишларда нималар қилинганини ўрганиш бўйича ёритиш мумкин. Буборада қўлга киритилган ютуқларни аниқлаш амалда бундан буён қилиниши зарур бўлган ишларни белгилаб беришга ҳам хизмат қилади. 2016 йилнинг 25 сентябридан Ўзбекистон Республикаси Бош вазирининг интернет тармоғида электрон қабулхона ташкил этилди. Халқ билан мулоқот сиёсати амалда шу кундан бошланди. Ўтган йилнинг 4 декабрь куни демократик тамойиллар асосида халқ Ўзбекистон Республикаси Президентини сайлади. Мамлакатимизтарихида янги бир босқич бошланди. 2016 йилнинг 7 декабри куни Ўзбекистон Республикаси Президентининг Ўзбекистон Республикаси Конституцияси қабул қилинганининг 24 йиллигига бағишланган тантанали маросимдаги “Қонун устуворлиги ва инсон манфаатларини таъминлаш – юрт тараққиёти ва халқ фаровонлигининг гарови” деб номланган маърузасида 2017 йил мамлакатимизда “Халқ билан мулоқот ва инсон манфаатлари йили” деб номланди. Давлатимиз раҳбари Шавкат Мирзиёевнинг Олий Мажлис палаталарининг Ўзбекистон Республикаси Президенти лавозимига киришиш тантанали маросимига бағишланган қўшма мажлисидаги нутқи матбуотда “Эркин ва фаровон, демократик Ўзбекистон давлатини мард ва олижаноб халқимиз билан бирга қурамиз” деган сарлав ҳа билан босилди. Келтирилган ана шу ҳаракатлар ўртасида изчил мантиқий боғлиқлик бор. Улар замирида халқ ва давлат бирлиги кўзда тутилган. “Давлат”, “мамлакат”, “ҳукумат”, “ҳокимият”, “жамият”, “халқ”, “миллат”, “халқ ҳокимияти” тушунчалари мавжуд. Демократик тузумда буларнинг ҳар бири – алоҳида-алоҳида тушунча. Давлатбилан ҳукуматни обдон фарқлаб олмай туриб, давлат ва жамият вазифалари ўртасидаги тафовутни ҳам аниқлаштириб олиш – мушкул. Чунки демократик тузумда давлат вазифалари билан жамият вазифалари ўзаро қатъий чегараланади, яъни вазифалар ўзаро тақсимлаб олинади. Шўро давлати жамиятнинг барча вазифаларини ўз бўйнига олган, шунинг учун тузумда жамиятнинг ўрни ҳам, ундаги фуқаронинг фаоллиги ҳам чеклаб ташланган эди. Одамларимиз тасаввурида мавжуд давлат ҳақидаги эски қарашлар ҳамон тараққиётимизга халал бериб келаётгани ҳам – рост. Ҳолбуки, ҳаётнинг бир қисм муаммосини давлат, қолган кўп масаласини жамият ҳал қилиб кетавериши лозим. Ҳозирги кунда Ўзбекистон Республикаси Президенти виртуал қабулхонаси ҳам фаолият юритмоқда. Барча идора ва ташкилотлар, маҳаллий ҳокимиятларнинг шундай қабулхоналари ташкил этилди. Халқ билан мулоқот ҳаётдаги муаммоларни ойдинлаштиради. Одамлар ҳамма масала ечимини давлатдан кутавермайди. Аммо шундай нарсалар борки, уни фақат 11

ва фақат давлат идоралари амалга оширади ёхуд халқ бундай муаммони давлат билан биргаликдагина ечади. Оммавий ахборот воситалари халқ билан мулоқотнинг синалган, катта кучга эга, тайёр механизми ҳисобланади. Эндиликда оммавий ахборот воситаларини халқнинг зиёлилари учун чинакам минбарга айлантирилиши вақти етди. Зиёлилархалқнинг локомотивлари ҳисобланади. Шунинг учун рамзий маънода “тўртинчи ҳокимият” дейилади. Масаланинг бундан ҳам муҳим бир жиҳати бор. Бу давлат ҳокимият идоралари фаолияти устидан жамоатчилик назоратини кучайтириши билан боғлиқ. “Адолат – қонун устуворлигида”, – деган ҳаётий тамойилга қатъий амал қилишга шу йўл билан эришилади. Мамлакатимизда шу тариқа давлат ва халқ ўртасидаги чамбарчас боғлиқликни кучайтириш даври бошланди. “Буюк келажагимизни мард ва олижаноб халқимиз билан бирга қурамиз” деган тамойилга асосан мамлакатимизни модернизация қилиш, демократик ислоҳотларни чуқурлаштириш, парламент ва сиёсий партияларнинг ролини, давлат бошқаруви тизимининг сифати ва самарасини янада ошириш, фуқаролик жамияти институтлари ҳамда оммавий ахборот воситалари ролини кучайтириш орқали давлат ва жамият қурилишини такомиллаштиришга қаратилган кенг кўламли ишларни албатта, давлатимиз раҳнамолигида мард ва олижаноб халқимиз амалга оширади. Бундан буён ҳам тараққиётимиз айнан ана шу давлат ва халқнинг жипс лигига таянади. Бусиз ҳеч бир мамлакат ўз олдига қўйган эзгу мақсадларга эришган эмас. Яна бир тамойил юқоридагиси билан чамбарчас боғланиб кетади. Бу – “Халқ давлат идораларига эмас, балки давлат идоралари халқимизга хизмат қилиши керак”, деган тамойил. Ўтган 26 йил мобайнида халқимиз ўз миллий давлатини қурди. Давлат қуриш эса халқ ва мамлакат тарихида жуда мураккаб ҳамда ўта муҳим босқич ҳисобланади. Қарийб бир ярим аср мобайнида мустамлака исканжасида яшашга мажбур этилган халқ учун бу қанчалар оғир кечишини бир кўз олдимизга келтирайлик. Биринчидан, халқ сиёсий жиҳатдан ҳуқуқларидан тамоман маҳрум қилиб ташланди. У ҳамма масалада собиқ марказдан сўраш, унинг қошу қовоғига қараб иш кўришга мажбур этилди. Иккинчидан, иқтисодий жиҳатдан республикамиз бир ёқлама ривожланган, асосан, пахта хомашёси етказиб беришга мослаштирилган, пахта яккаҳокимлиги ҳалокатли тус олган бир ўлкага айланиб қолган эди. Чунки иқтисодиётнинг “олтин” қоидаси шуки, ҳеч қачон хомашё сотган бой бўлмайди. Ўзбекистонимизда ўша йиллари етиштирилган 5 миллион тоннадан ортиқ пахтанинг атиги 8 – 10 фоизигина ўзимизда қайта ишланган, қолган қисми олиб кетилган ва асосий фойда тайёр хомашёни қайта ишлаган бегона ҳудудларга келиб тушган. Вазиятни тўла-тўкис кўз олдимизга келтириш учун 1990 йил 4 июнида биринчи президентимиз Ислом Каримов томонидан қайд этиб ўтилган мана бу 12

маълумотларга диққат қилайлик: “...Республика барча асосий иқтисодий ва ижтимоий кўрсаткичлар бўйича иттифоқдаги ўртача даражадан ҳам анча орқада бўлиб, мамлакатда охирги ўринлардан бирида турибди....Ҳар киши бошига ялпи ижтимоий маҳсулот ишлаб чиқариш бўйича мамлакатда 12-ўринда турибди, аҳоли жон бошига миллий даромад ишлаб чиқариш бўйича кўрсаткич эса – иттифоқдаги ўртача даражадан икки ҳисса паст. Саноатдаги меҳнат унумдорлиги жиҳатидан республика мамлакатдан 40 фоиз, қишлоқ хўжалигидаги меҳнат унумдорлиги жиҳатидан эса икки баробар орқада қолмоқда. Республикада аҳоли жон бошига халқ истеъмоли моллари ишлаб чиқариш ўртача иттифоқ даражасининг атиги 40 фоизини ташкил этади. Биз даромад даражаси, асосий турдаги маҳсулотларни истеъмол қилиш жиҳатидан иттифоқдош республикалар орасида энг охирги ўринлардан бирида турибмиз. Ўзбекистон аҳолиси ўрта ҳисобда гўшт маҳсулотларини, сут ва сут маҳсулотларини, тухумни, умуман, мамлакат аҳолисига нисбатан икки баробар кам истеъмол қилмоқда. Ойига ўрта ҳисобда 75 сўмдан камроқ ялпи даромад оладиган аҳолининг улуши мамлакатда 12 фоиздан сал кўпроқ бўлса, бизнинг республикамизда 45 фоизга боради. Бир миллионга яқин киши ижтимоий ишлаб чиқаришда ўзининг қўлидан келадиган ишни топа олмаяпти”. Учинчидан, халқнинг миллий маънавиятига болта урилди. Ҳолбуки, ҳар бир халқ ўз тарихий илдизларига суянган ҳолда равнақ топади. Мустақиллик йилларида бу тўла-тўкис тасдиғини топди. Ҳақиқат қиёсда билинади, деган гап бор. Мустақилликдан олдинги 1990 йили юртимиз аҳолисининг асосий озиқ-овқат товарлари, аввало дон, картошка, гўшт, сут ва қандолат маҳсулотларига бўлган эҳтиёжи импорт ҳисобидан қопланган. Ҳозирги вақтда эса бундай товарларнинг қарийб ҳаммаси мамлакатимизнинг ўзида ишлаб чиқарилмоқда. Ёки эндиликда фермер хўжаликлари қишлоқ хўжалиги маҳсулотларининг 90 – 92 фоизини етказиб бериш билан бирга, қишлоқ тараққиётида ҳал қилувчи ижтимоий-сиёсий ҳаракатга ва етакчи кучга айланиб бораётир. Мустақилликка қадар юртимизда умуман мавжуд бўлмаган, бугунги кунда эса жамиятимизнинг қудратли таянчига айланиб бораётган ўрта синф – мулкдорлар синфи жадал ривожланмоқда. Кичик бизнес ва хусусий тадбиркорликнинг ялпи ички маҳсулотдаги улуши йил сайин ортиб бормоқда. Бу ишларнинг бари аҳоли фаровонлигини таъминлашга қаратилган. Шу тариқа мамлакатимизда озиқ-овқат хавфсизлигини таъминлашнинг мустаҳкам пойдевори яратилди. Юртимиз илгариги қолоқ, иқтисодиёти бирёқлама ривожланган, пахта яккаҳокимлиги ҳалокатли даражада авж олган аграр ўлкадан бугунги кунда изчил тараққий этиб бораётган замонавий индустриал мамлакатга айланди. Бугунги кунда иқтисодиётимизда етакчи ўринни эгаллаб келаётган нефть ва газ кимёси, нефть-газ машинасозлиги, автомобилсозлик, замонавий қурилиш материаллари саноати, темир йўл машинасозлиги, маиший электроника, фармацевтика, юқори технологияларга асосланган озиқ-овқат ва тўқимачилик саноати каби соҳа ва тармоқлар жадал ривожланмоқда. 13

Бизда бу ютуқлар билан чекланиб қолинаётгани йўқ. Ҳали давом этаётган жаҳон молиявий-иқтисодий инқирозининг салбий таъсирларига қарамасдан, мамлакатимизнинг иқтисодий жиҳатдан қатъият билан илгарилаб боришига асос бўлаётган аниқ мезон ва омиллар мавжуд. Бундай ютуқларнинг адоғи йўқ. Бу муваффақиятларга нималар эвазига эришдик? Аввало, оқилона олиб борилган сиёсат туфайли Ўзбекистонимиз саноати тез суръатлар билан ўсиб, иқтисодий қудрати ва салоҳияти юксалиб бораётган давлатга айланди. Қисқа фурсат мобайнида мамлакатимизда давлат ва нодавлат ташкилотлари томонидан халқ билан очиқ ва самарали мулоқот олиб бориш тизими йўлга қўйилди. Бунинг натижасида фуқароларнинг кўплаб мурожаат ва муаммолари қонуний ҳал этила бошлади. Халқимизнинг мардлиги, олижаноблиги, донолиги тарих синовларидан ўтган, мустақиллигимизнинг дастлабки йилларидаги ўта кескин, мураккаб шароитларда яна бир бор намоён бўлган. Оғир ижтимоий-иқтисодий муаммолар, ёвуз кучларнинг ҳуружлари, фитналаридан шошиб, йўлимизни йўқотмадик, чекинмадик, бўйин эгмадик. Дадил ва қатъий туриб, бир тан, бир жон бўлиб, мустақилликни асрадик, мустаҳкамладик. Ўша таҳликали кунларда, ўйланмай айтилган бир оғиз сўз, нотўғри ташланган биргина қадам билан олов чиқиб кетиши мумкин бўлган пайтларда Биринчи Президентимиз Ислом Каримовнинг донишмандлиги, халқимизнинг юксак маданияти, маънавияти, бирлиги юртни фалокатлардан, фожиалардан асраб қолди. Ўзаро ҳурмат-иззат, меҳр-оқибат, бағрикенглик бало-қазоларни биздан узоқлаштирди. Бугун биз мураккаб, таҳликали бир даврда яшаяпмиз. Ҳаётимизга, биз ёшларга чор-атрофдан турли ёт ғоялар, иллатлар, “ оммавий маданият ” кўринишлари таҳдид солмоқда. Мана шундай бир пайтда юртимизда ижтимоий-маънавий муҳит барқарорлигини таъминлаш, ёшларни турли диний экстремистик оқимлар таъсиридан асраш ниҳоятда муҳим масалалардан биридир. Камолот ёшлар ижтимоий ҳаракати IV Қурултойида юртбошимиз томонидан ана шу таҳдидларнинг олдини олиш, уларнинг ҳаётимизга кириб келишига йўл қўймаслик учун огоҳ ва хушёр бўлишимиз кераклиги хусусида илгари сурилган фикр-мулоҳазалар ниҳоятда муҳим эканлигини англаган ҳолда ҳар бир ёш бу борадаги ишларни ташкил этишда фаол иштирок этиши керак. Бу борада, айниқса, уюшмаган ёшлар билан иш олиб бориш, чекка-чекка ҳудудларда яшаётган тенгдошларимизни эзгу ишларга сафарбар этиш, уларнинг жамиятдаги жараёнларга даҳлдорлик ҳисси билан яшашга ўргатиш, ёшлар иштирокидаги ҳуқуқбузарлик ва жиноятларнинг олдини олиш борасидаги ишлар самарадорлигини ошириш зарур. Халқ бой бўлса, давлат ҳам бой ва қудратли бўлади . 14

Давлатнинг халққа бундай қайишиши натижасида одамларнинг руҳиятида катта ўзгариш юз берди. Фуқароларнинг ижтимоий фаоллиги ортди, сиёсий хабардорлик даражаси кўтарилди. Энг муҳими, жамиятда тадбиркорлик муҳити жонлантириб юборилди. Ишбилармонларга давлат томонидан қулай имкониятлар яратиб бериляпти. Бир пайтлар тадбиркор кредит сўраб банкларга ялиниб борган бўлса, энди банкларнинг ўзи тадбиркорларга кредитлар таклиф қиляпти. Буларнинг бари мамлакатда ишлаб чиқариш ва хизматларнинг мисли кўрилмаган турлари, кўплаб янги иш жойлари юзага келишига асос бўляпти. Буларнинг барининг замирида: “Халқ бой бўлса, давлат ҳам бой ва қудратли бўлади”, – деган тамойил ётибди. “Халқ бой бўлса, давлат ҳам бой ва қудратли бўлади” деган ғоя асосида аҳоли, айниқса, ёшларни тадбиркорликка кенг жалб этиш, оилавий бизнес ва касаначилик, томорқа хўжалигини ривожлантириш учун янги имконият ва преференциялар яратиб бериш, банклар томонидан имтиёзли кредитлар ажратиш, тегишли ташкилотлар орқали зарур ресурслар етказиб бериш тизими йўлга қўйилди. Мамлакатимизнинг яқин беш йиллик тараққиёт стратегияси лойиҳасининг учинчи йўналишида макроиқтисодий барқарорликни янада мустаҳкамлаш ва иқтисодий ўсиш суръатларини сақлаб қолиш, таркибий ўзгартиришларни чуқурлаштириш, миллий иқтисодиётнинг етакчи тармоқларини модернизация ва диверсификация қилиш ҳисобига унинг рақобатбардошлигини ошириш, қишлоқ xўжалигини модернизация қилиш, иқтисодиётда давлат иштирокини камайтириш, xусусий мулкнинг ҳуқуқларини ҳимоя қилиш ва унинг истиқболли ролини янада кучайтириш, кичик бизнес ва xусусий тадбиркорликни рағбатлантиришга қаратилган институционал ва таркибий ислоҳотларни давом эттириш, вилоятлар, туманлар ва шаҳарларни комплекс ва мувозанатли ижтимоий-иқтисодий ривожлантириш, уларнинг салоҳиятидан самарали фойдаланиш, туризм соҳасини тараққий эттириш борасида қатор таклифлар илгари сурилган. Мазкур йўналишда кўрсатилган чора-тадбирларни рўёбга чиқариш учун миллий валюта ва нархларнинг барқарорлигини таъминлаш, валютани тартибга солишнинг замонавий бозор механизмларини босқичма-босқич жорий этиш, маҳаллий бюджетларнинг даромад базасини кенгайтириш, ташқи иқтисодий алоқаларни кенгайтириш, экспортга мўлжалланган маҳсулот ва материаллар ишлаб чиқариш учун замонавий технологияларни жорий этиш, транспорт-логистика инфратузилмасини, тадбиркорликни ривожлантириш ҳамда хорижий инвесторлар учун инвестициявий жозибадорликни ошириш, солиқ маъмурчилигини яхшилаш, банк фаолиятини тартибга солишнинг замонавий принциплари ва механизмларини жорий этиш, кўп тармоқли фермер хўжаликларини ривожлантириш, шунингдек туризм индустриясини жадал ривожлантириш назарда тутилмоқда. Мустақиллик йилларида мамлакатимизда иқтисодий-ижтимоий ислоҳотларни самарали амалга оширишга кўмаклашувчи тўлақонли солиқ тизими яратилди. Ўзбекистон РеспубликасинингСолиқ кодекси солиқ солиш масалалари бўйича амалиётда синалган xалқаро тамойил ва ёндашувлар асосида ишлаб чиқилган. 15

Ҳаракатлар стратегияси лойиҳасида таклиф этилаётган солиқ юкини камайтириш ва солиққа тортиш тизимини янада соддалаштириш, солиқ маъмурчилигини такомиллаштириш ва рағбатлантиришнинг тегишли чораларини кенгайтириш борасидаги ислоҳотлар кичик бизнес ва xусусий тадбиркорлик субъектларини янада ривожлантиришга, иқтисодиётимиз барқарорлигини таъминлашга xизмат қилади. Президентимиз Шавкат Мирзиёевнинг Камолот ёшлар ижтимоий ҳаракати IV Қурултойидагимаърузасида ёшлар бандлигини таъминлаш, уларни тадбиркорликка жалб этиш, тадбиркорлик билан шуғулланадиган ёшларнинг фаолияти, солиқ тўловлари бўйича кенг имконият ва имтиёзлар берилганлиги қайд этилди, ёшлар ҳаёти ва фаолияти билан боғлиқ жуда кўп масалаларда муҳим вазифалар белгилаб берилди. Ўзбекистон ёшлар иттифоқи томонидан ёш тадбирокларга бериладиган кенг имкониятлар жумладан, ҳар бир туман, шаҳар марказида Ёшлар тадбиркорлик кластерларини ташкил этилиши, ана шу кластерлар фаолиятини йўлга қўйиш учун электр энергияси, табиий газ, сув ва транспорт коммуникацияси, алоқа воситалари ва интернетга уланиш имконияти мавжуд бўлган ҳудудларда фойдаланилмай ётган давлат объектлари ёш тадбиркорларга “ноль” қиймати билан ижарага берилишини ҳамда ҳудудларда ташкил этилаётган иқтисодий зоналарда, шаҳарларда эса кичик саноат зоналарида Ўзбекистон ёшлар иттифоқининг аъзоси бўлган ёш тадбиркорлардан ижара ҳақи олинмайдиган тартиб жорий этилиши ҳар бир тадбиркор ёшга куч-ғайрат беради. Бу хусусда ёш тадбиркорлар ўз фикрларини қуйидагича баён этади. Китоб туманидаги “Viget-Impeks” фермер хўжалиги раҳбари Усмон Тошев: — Президентимиз қарорида “Халқ бой бўлса, давлат ҳам бой ва қудратли бўлади” деган ғоя ҳам илгари сурилган. Мана шу оқилона сиёсат қанчадан-қанча ташаббусларга, эзгу саъй-ҳаракатларга кенг йўл очмоқда. Қишлоқ мулкдорларининг иши ҳам тобора ривожланаяпти. Фермерларимиз эндиликда маҳсулот етиштирувчидан ишлаб чиқарувчига, қайта ишловчи мутахассисга, экспорт қилувчи йирик ишбилармонга айланмоқда. Масалан, биз ишимизни узумчиликдан бошлаган эдик. Кейинчалик боғдорчиликни йўлга қўйдик, полиз маҳсулотлари, кўкатлар етиштиришни ўзлаштирдик. Айниқса, маҳсулотларни замонавий совиткичларда сақлаб, хориж бозорларига чиқараётганимиз ишимизга йил сайин барака бағишлаяпти. Мирзоҳид Мирзааҳмедов, Уйчи туманидаги “Мирзааҳмад ота ўғли Нурмуҳаммад” фермер хўжалиги раҳбари: Президентимиз қарорида олға сурилган муҳим ғоялардан бири “Халқ бой бўлса, давлат ҳам бой ва қудратли бўлади” эканлиги биз тадбиркорларни ниҳоятда қувонтирди. Чунки Истиқлол йилларида мамлакатимизда олиб борилаётган оқилона сиёсат туфайли одамларда ташаббус кўрсатиб ишлашга, янгиликларни иқтисодиётнинг турли тармоқларига жорий этишга йўл очилди. Бу эса кўплаб ижтимоий-иқтисодий муаммоларни ҳал этишда, аҳоли турмуш фаровонлигини оширишга хизмат қилмоқда. Айни пайтда барча жабҳаларда инсон манфаатларининг устуворлигини таъминлаш учун имкониятлар юзага келаётир. Бунга мен ўз ҳаётимда ва фаолиятимда гувоҳ бўлиб 16

турибман.Қишлоқ мулкдорларининг қўлга киритаётган ижобий натижалари йил сари ривожланиб бораётганини фермерлик ҳаракатининг тараққиётида ҳам кўриш мумкин. Масалан, бизнинг хўжалигимиз бир пайтлар пахтачилик билан шуғуллунарди, холос. Аста-секин бошқа соҳаларни ҳам ўзлаштириб, кўплаб янги ишчи ўринлари яратишга эришмоқдамиз. Эндиликда жамоамиз ғаллачилик, мева- сабзавот етиштириш, чорвачилик, балиқчилик, асаларичилик билан ҳам шуғулланмоқдалар. Аҳолига турли хизматлар кўрсатадиган маиший хизмат шохобчаларимиз, дўконларимиз ҳам бор. Булар кўптармоқли хўжалигимизга қўшимча даромад келтириш билан бирга янги ишчи ўринлари яратиб, бандлик масаласини ҳал этишга кўмаклашмоқда. Маънавият — энг таъсирчан ва қудратли қуролимиз. Халқ онг-тафаккури, дунёқарашининг ўзгаргани – мустақиллик йилларида эришган энг катта бойлигимиз. Бундан буён ҳам: “Маънавият – энг таъсирчан ва қудратли қуролимиз”, – деган ғоя шиоримиз бўлади. Барчамизга маълумки, мустақиллик шарофати билан кўп минг йиллик асл илдизларимизга қайтиб, миллий давлатчилигимизни, миллий ўзлигимиз ва маънавиятимизни, ҳуқуқ-эркинликларимизни ва қадр-қимматимизни тиклашдек мислсиз имконларга эга бўлдик. Шу билан бирга, истиқлол шарофати билан урф- одат ва анъаналаримизни, буюк аждодларимизнинг табаррук номларини улуғлаш ва уларнинг бой меросини ўрганиш, соғлом ва баркамол авлодни шакллантириш бўйича улкан шароитлар юзага келганини эътироф этиш лозимдир. 2017 йил 5 июнь куни Тошкент шаҳрида “Ижтимоий барқарорликни таъминлаш, муқаддас динимизнинг соф лигини асраш — давр талаби” мавзусида ўтган анжуманда Президентимиз Шавкат Мирзиёев муқаддас динимиз, миллий қадрият ларимиз, азиз авлиёларимиз хотираси, меросини тиклаш, қадамжоларини обод қилиш бўйича амалга оширилган ва оширилаётган кенг кўламли ишлар ҳақида тўхталди. Мустақилликнинг илк йилларидан бошлаб виждон эркинлигини таъминлашга устувор аҳамият бериб келинаётганини таъкидлади. Маърузада ҳар биримиз ўйлаб, хулоса чиқариб олишимиз керак бўлган иккита муҳим маълумот келтирилди: “Агар собиқ мустабид тузум даврида юртимизда 80 га яқин масжид фаолият кўрсатган бўлса, ҳозирги кунда уларнинг сони 2 минг 42 тани ташкил этмоқда. Ўша қарамлик йилларида Ўзбекистонда саноқли кишиларгина Ҳаж қилиш им коният ига эга бўлган эди, холос. Мустақиллик йилларида эса ҳар йили 5 мингдан зиёд юртдошимиз Ҳаж зиёратига бориб келади. Жорий йилда 7200 нафар фуқароларимиз муборак Ҳаж сафарини амалга ошириш имконига эга бўладилар”. Яқин ўтмишда динга муносабат қандай эди? Ғояси иймон, диёнат, маърифат, маънавиятдан иборат бўлган динимизга нисбатан совет ҳукумати жаҳолатли сиёсат юритди. Қанчадан-қанча диний китоблар ўтда ёқилди, диний уламолар, диндорлар қамоққа ташланди ёки сургин қилинди, бўҳтондан иборат айбловлар билан отувга ҳукм этилди. Мустақил бўлмаганимизда миллий қадриятларимизни тиклаш, жумладан, муқаддас динимизни халқимизга қайтариш қаерда эди. 17

Кечагива бугунги кунни қиёслаб фикр юритсак, Мустақиллик қандай улуғ неъматлигини, унинг олдида тиз чўкишимиз кераклигини юрак-юракдан ҳис этамиз. “Маънавият – энг таъсирчан ва қудратли қуролимиз” деган тамойилга мувофиқ аҳолининг маданий савиясини юксалтириш, ёшлар ўртасида китобхонлик, жумладан, электрон китобхонликни ривожлантириш, ижодкор зиёлиларнинг меҳнатини муносиб рағбатлантириш ва уларнинг ютуқларини тарғиб этиш борасидаги ишларни кенг акс эттириш зарур. Шавкат Мирзиёевнинг 2017 йил 30 июнь куни Тошкент шаҳрида Ўзбекистон “Камолот” ёшлар ижтимоий ҳаракатининг навбатдаги IV Қурултойидаги маърузасида ёшлар маънавиятини юксалтириш, уларнинг китобхонлик савиясини, мутолаа маданиятини ошириш масалалари хусусидаги фикр-мулоҳазалар, бу борада амалга оширилиши лозим бўлган вазифалар белгилаб берилди. Айни кунда мамлакатимизда китобхонлик масаласига алоҳида эътибор қаратилмоқда. Шундай бўлса-да, ёшларимизнинг китоб ўқиш, китобхонлик даражасини етарли деб бўлмайди. Чунки кўплаб ёшлар китоб ўқиш ўрнига интернет тармоғидаги турли кўнгилочар ўйинларни ўйнаш, юзаки, шов-шувли маълумотлар билан танишиш билан овора бўлмоқда. Албатта, бугунги кунда интернет ва бошқа замонавий ахборот манбаларининг ўрни ва аҳамияти ниҳоятда катта. Шу маънода юртбошимиз томонидан янги ташкил этилган, Ўзбекистон ёшлар иттифоқи интернет тизими орқали маънавий тарғибот ишларини, жумладан, электрон китобхонликни кучайтириши зарурлиги ҳақидаги фикрлари жуда ўринли. Чунки асрлар давомида синовдан ўтган, юксак маънавият хазинаси бўлган жаҳон ва миллий адабиётимиз дурдоналарини тарғиб этиш, ёшларимизнинг уларни ўқиб, ўрганишлари ҳар жиҳатдан етук, билимли ва юксак салоҳиятли авлодни шаклланишида муҳим роль ўйнайди. Давлатимиз раҳбарининг “Энг китобхон мактаб”, “Энг китобхон маҳалла”, “Энг китобхон оила” каби танловлар ғолибларини тақдирлаш учун қимматбаҳо совғалар билан бирга, юртимизда ишлаб чиқарилган автомобилларни мукофот тариқасида бериш ҳақидаги фикрлари ёшларни жуда хурсанд қилди. “Китоб олами” дўконлари тармоғини Ўзбекистон ёшлар иттифоқи тасарруфига берилиши ҳамда Иттифоққа умумтаълим муассасалари кутубхоналарини бадиий адабиётлар билан таъминлаш имконини яратиб берилиши, ҳар бир туман ва шаҳарда Ўзбекистон ёшлар иттифоқига қарашли, барча қулайликларга эга бўлган кутубхона ва китоб дўконини ўз ичига олган кичик Ёшлар марказларини барпо этиш лойиҳасини амалга оширилиши китобга бўлган ҳурмат, китоб мутолааси даражасини оширишда Ўзбекистон ёшлари учун янада кенг имконият беради. Мустақиллик йилларида юксак маънавият — енгилмас куч эканига мустаҳкам ишонч ҳосил қилдик. Жамиятимизнинг мустаҳкамлиги ҳам аслида халқимиз маънавияти билан боғлиқ. Жаҳолатга қарши курашда ҳам маънавият, маърифат қуролимиз, қалқонимиз бўлмоқда. 18

Маърузада қизлар тарбияси билан боғлиқ масалаларга жиддий эътибор қаратилди. Ўзбекистон хотин-қизлар қўмитаси фақат “Зулфиячи қизлар” билан чекланиб қолмасдан, юртимиздаги барча қизлар билан фаол иш олиб бориши ҳақидаги фикрлари, шунингдек, қизларимизнинг ҳуқуқ ва манфаатларини ҳимоя қилиш, истеъдод ва қобилиятларини юзага чиқариш, улар орасидан ҳақиқий етакчиларни тарбиялаш ишларини янада кучайтириш кераклиги айни куннинг долзарб масалалардан бири эканлигини таъкидлаб ўтилди. Ёш қизларимиз учун алоҳида бир нашр – “Қизларжон” бўладими, “Дугоналар” номида бўладими, янги бир журнал ташкил этиш бўйича таклиф ҳам ўринли бўлди. Асрлар оша халқимизнинг орзуси бўлган Мустақилликни қўлга киритганимиздан кейинги ўтган йигирма олти йил Ўзбекистон ва ўзбекистонликлар ҳаётида катта синовлар, тарихий ислоҳотлар мухтасар қилиб айтганда, миллий тараққиёт даври бўлди. Башарият тарихи шундан гувоҳлик берадики, ҳеч бир мамлакат ўзи ёлғиз ҳолда тараққий этган эмас. Чунки мураккаб дунёнинг кўпдан-кўп муаммолари айнан ҳамкорликда, дўстона тарзда ҳал этилади. Шу жиҳатдан қараганда, Ўзбекистонимизда хавфсизлик, миллатлараро тотувлик ва диний бағрикенгликни таъминлаш, чуқур ўйланган, ўзаро манфаатли ва амалий руҳдаги ташқи сиёсат юритиш орқали давлатимиз мустақиллиги ва суверенитетини мустаҳкамлаш, қўшниларимиз билан рақобат қилиш эмас, балки ҳамкорлик қилиш, минтақамиздаги муаммоларни биргаликда ҳал этиш тамойилига қатъий амал қилинади. Ўзбекистон Марказий Осиёда аҳолиси жиҳатидан энг катта мамлакат. Чунки минтақадаги жами 65 миллион атрофида аҳоли яшаса, унинг тенг ярми мамлакатимизда истиқомат қилади. Бундан ташқари, халқимиз жаҳон тамаддуни тараққиётига улкан ҳисса қўшган бой маънавий меросга эга. Мамлакатимизнинг бугунги иқтисодий, илмий, маънавий-маърифий салоҳияти ҳам – жуда катта. Мустақиллик йилларида жаҳон майдонида эришган ютуқларимиз бизни курраи заминга яна ҳам танитди. Амалда халқимиз кимларнинг авлоди эканини, нималарга қодирлигини намоён этди. Дунё бизга ҳурмат кўрсатишга, биз билан яқиндан ҳамкорлик қилишга киришди. Қўшниларимиз билан яқин дўстона муносабатлар эса, биринчидан, бизнинг миллий манфаатларимизга тўла мос келади, иккинчидан, буни халқаро майдондаги обрў-эътиборимиз ҳам талаб қилади. Ўзбекистон – ёшлар мамлакати. Биз эртанги кунимизнинг таянчи ва суянчи бўлмиш ёш авлодимизни янгича, мустақил фикрлайдиган, замонавий билим ва касб- ҳунарларни пухта эгаллаган, шу юртнинг ҳақиқий эгаси, Ватанимизнинг тақдири ва келажаги учун масъулиятни ўз зиммасига олишга қодир инсонлар бўлиб вояга етказишни энг муҳим ишларимиздан деб билдик. Айни шундай ёшларни, айтиш мумкинки, ҳал қилувчи куч сифатида тайёрлашни ўзимизнинг устувор вазифамиз деб кун тартибига қўйганимизнинг вақт ўтиши билан нақадар узоқни кўзлаган тарихий қадам бўлгани тобора аён бўлмоқда. “Камолот” ёшлар ижтимоий ҳаракатининг шу йил 30 июндаги қурултойида Ўзбекистон Ёшлар иттифоқи ташкил этилгани, унинг вазифалари белгилаб берилгани, ёшлар ташкилотига талай имтиёзлар жорий 19

этилгани, 30 июнь мамлакатимизда “Ёшлар куни” деб эълон қилингани ҳам бизда бу масала давлат сиёсатининг энг устувор йўналишларидан бири эканини кўрсатади. Мустақиллик йилларида она юртимиз, унинг барча минтақалари, шаҳар ва қишлоқларимизнинг чиройи тобора очилиб, гўзал қиёфа касб этди. Бу эса шу заминда яшаётган инсонларнинг кайфияти, бугунги ҳаётдан розилигини, эртанги кунга ишончини орттиришга хизмат қилиб, ватандошларимизни янги марралар сари руҳлантирмоқда. Истиқлол йилларида Ўзбекистонда уч буюк йўл қурилди. Биринчиси – Фарғона водийсини Тошкент вилояти ва шу орқали мамлакатнинг бошқа минтақалари билан боғлайдиган Қамчиқ довони. 1998 йили бошланиб, қисқа муддатларда, яъни 2000 йили фойдаланишга топширилган бу улкан йўл қурилиши – мамлакатимиз учун стратегик аҳамиятга эга. Шу тариқа мамлакатимиз орқали автомобиль йўли билан Хитойгача бориш учун зўр имконият очилди. Фарғона водийсидаги уч вилоятимизда мамлакатимизнинг қарийб 10 миллион кишидан иборат аҳолиси яшайди. Эскидан мавжуд Қамчиқ довонининг илон изи йўлларидан қиш маҳаллари юришнинг мутлақо иложи йўқ эди. Ёз пайт лари ҳам бу тор йўлдан транспортнинг бугунги талаблар даражасидаги катта оқими учун ҳеч қандай имкон бўлмаган. Тожикистон орқали ўтган катта магистраль йўл билан юришга эса, узоқ масофани айланишга тўғри келар, бир мамлакат ичида қўшни минтақага иккинчи бир давлат ҳудуди орқали юриш ҳар тарафлама қимматга тушар эди. Шу маънода, давлат ҳудудий яхлитлигини таъминлаш борасида Ўзбекистон мустақиллик йилларида бунёд этган энг буюк қурилиш – Қамчиқ довони бўлди, деб баралла айта оламиз. Бу узоқни кўзлаб амалга оширилган, муҳим стратегик аҳамиятга эга буюк иншоот ҳисобланади. Қоялар кесилиб, йўл кенгайтирилди, баланд тоғлар устида жойлашган магистраль пастроқдан ўтказилди, бири 1.100 ва иккинчиси 500 метр бўлган туннель қазилди. Ёш, энди қаддини ростлаб олаётган бир миллий давлат учун бу нақадар катта ютуқ эканини бугун барча тушуниб етмоқда. Ўтган йилнинг июнь ойида Қамчиқ довони бўйлаб замонавий темир йўл ҳам ишга туширилди. Шу тариқа мамлакатнинг шарқи коммуникатив жиҳатдан мустаҳкамланди. Юртимизнинг шимолида жойлашган икки минтақамиз – Қорақалпоғистон Республикаси билан Хоразм вилояти ҳам маълум даражада узилиб қолган эди. Чунки у ёққа борадиган темир йўл Туркманистон ҳудудидан ўтар, Бухоро вилоятидан чиққанидан кейин қўшни давлат чўллари узра нақ бир кун юрар эди. Аввало, вақтдан ютқазилар, қолаверса, ҳар бир вагон ҳудудидан ўтгани учун қўшни давлатга каттагина бож тўланар эди. 2001 йилнинг охирига келиб умумий узунлиги 633 километрни ташкил қиладиган Навоий – Учқудуқ – Султонувайстоғ – Нукус темир йўли ишга 20

туширилди. Аввало, масофадан ютдик, йўлга кетадиган вақт 6 соатга қисқарди. Бундан ташқари, шу янги йўл ёқалаб ҳаёт жонланди. Қашқадарё билан Сурхондарё вилоятлари – ўзаро қўшни. Бироқ Қаршидан Термизга бориш учун поезд аввал Қашқадарё вилоятидан Туркманистон ҳудудига ўтиб, у ерда соатлаб юриши ва кейин Сурхондарё вилоятига кириб келиши керак эди. 2007 йилнинг августида жами 223 километрни ташкил этган Тошгузар – Бойсун – Қумқўрғон йўли ишга туширилди. Шу тариқа жануб ҳам мамлакатнинг бошқа ҳудудлари билан маҳкам боғланди.Ҳозирги пайтда Тошкент – Самарқанд, Тошкент – Қарши, Тошкент – Бухоро йўналишларида юксак технологияли, юқори тезликда ҳаракатланувчи “Afrosiyob” электр поезди қатнови йўлга қўйилган. Бу ҳам мамлакатимиздаги юксак тараққиётдан дарак беради. Маълумки, Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2009 йил 3 августдаги “Қишлоқ жойларда уй-жой қурилиши кўламини кенгайтиришга оид қўшимча чора- тадбирлар тўғрисида”ги қарори асосида мамлакатимизнинг барча қишлоқ туманларида янги уй-жой массивлари барпо этилди, намунавий лойиҳалар бўйича кредит шартномаси асосида якка тартибдаги уй-жойлар қуриб, фойдаланишга топширилди. Бу янги массивларимизда аҳолининг яхши яшаши учун қулайликлар туғдириш ишлари жадал давом эттириляпти. Бу турар-жой массивларида ижтимоий аҳамиятга молик объектлар ҳам қурилмоқда. Бундай уйларда яшаётган фуқаролар мавжуд шароитларнинг шаҳардагидан асло қолишмаслигини таъкидлаб, шукроналик билдирмоқда. Шуни унутмаслигимиз керакки, бугун биз ўта таҳликали ва қалтис замонда яшаяпмиз. Ён-атрофимизда турли хавф-хатарлар кучайиб бораётган бир шароитда энг катта ва бебаҳо бойлигимиз бўлган тинчлик-осойишталикни кўз қорачиғидек сақлашимиз зарур. Миллатлар ва фуқаролар ўртасидаги дўстлик ва ҳамжиҳатлик, ўзаро ҳурмат, меҳр-оқибат муҳитини янада мустаҳкамлаш, доимо ҳушёр ва огоҳ бўлиб, тинчлик учун курашиб яшаш бугун ҳал қилувчи аҳамиятга эга. Буни ҳар биримиз чуқур ҳис этишимиз даркор. Шуни ҳам унутмаслигимиз керакки, бугунги тинчлик-осойишталик ўз-ўзича таъминланаётгани йўқ. Бугунги кунда мамлакатимизда 136 дан ортиқ миллат ва элат вакилларининг тинч-тотув ҳаёт кечираётгани – истиқлол даврида эришган энг муҳим ютуқларимиздан биридир. Мамлакатимизда фаолият юритаётган 13 8 та миллий маданий марказнинг ўрни беқиёс эканини инобатга, олган ҳолда, миллатлараро дўстлик ва тотувликни мустаҳкамлаш давлат сиёсатининг устувор йўналишларидан биридир. Диний бағрикенглик асрлар давомида халқимиз менталитетининг ажралмас қисми бўлиб келмоқда. Бугунги кунда юртимизда ҳукм сураётган бағрикенглик муҳити туфайли мамлакатимизда 16 та диний конфессияга мансуб 2 минг 200 дан ортиқ диний ташкилот фаолият юритмоқда. Улар ўртасида ўзаро ҳурмат ва дўстона муносабатларни ривожлантириш, қайси дин ва эътиқодга мансублигидан қатъи назар, барча фуқароларнинг тенг ҳуқуқлилигини таъминлаш энг муҳим вазифалардан биридир. 21

Мустақилликни мустаҳкамлаш, уни ҳимоя қилиш ҳеч қачон ўз долзарблигини йўқотмайди. Инсон учун она Ватанидан азизроқ макон йўқ бу дунёда. Чунки Ер юзида Ўзбекистонимиз – яккаю ягона. Биз у билан ҳар қанча фахр- ифтихор қилсак ҳам – кам. Фидойинг бўлгаймиз сени, Ўзбекистон! МУСТАҚИЛЛИК ДАРСЛАРИНИ ТАШКИЛ ЭТИШ БЎЙИЧА ТАВСИЯЛАР “Мустақиллик дарслари” бўйича олиб бориладиган машғулотларда қуйидагиларга эътибор бериш лозим. Биринчидан, дарсни ўқитишда асосий манба сифатида Ўзбекистоннинг биринчи Президенти Ислом Каримовнинг “Ўзбекистоннинг ўз истиқлол ва тараққиёт йўли”, “Инсон, унинг ҳуқуқ ва эркинликлари ҳамда манфаатлари - энг олийқадрият”, “Юксак маънавият-енгилмас куч”, “Мамлакатимизда демократик ислоҳотларни янада чуқурлаштириш ва фуқаролик жамиятини ривожлантири концепцияси”, “Ўзбекистон мустақилликка эришиш остонасида”, “ Она юртимиз бахту иқболи ва буюк келажаги йўлида хизмат қилиш — энг олий саодатдир”, “ Озодлик ҳавосидан тўйиб нафас олган халқ ўз йўлидан ҳеч қачон қайтмайди ”,“ Ҳаёт синовларида тобланган Қашқадарё эли ҳар қандай юксак маррани эгаллашга қодир ” номли асарларига,давлатимиз раҳбари Шавкат Мирзиёевнинг 2016 йилнинг 7 декабри куни Ўзбекистон Республикаси Конституцияси қабул қилинганининг 24 йиллигига бағишланган тантанали маросимдаги “Қонун устуворлиги ва инсон манфаатларини таъминлаш – юрт тараққиёти ва халқ фаровонлигининг гарови” номли маърузаси, Олий Мажлис палаталарининг Ўзбекистон Республикаси Президенти лавозимига киришиш тантанали маросимига бағишланган қўшма мажлисидаги“Эркин ва фаровон, демократик Ўзбекистон давлатини мард ва олижаноб халқимиз билан бирга қурамиз” номли маърузаси, Камолот ёшлар ижтимоий ҳаракати IV Қурултойидаги “Жисмоний ва маънавий етук ёшлар - эзгу мақсадларимизга етишда таянчимиз ва суянчимиздир” номли маърузаси, Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 7 февралдаги “ Ўзбекистон Республикасини янада ривожлантириш бўйича Ҳаракатлар стратегия си тўғрисида”ги ПФ-4947-сон Фармони билан тасдиқланган “ Ўзбекистон Республикасини ривожлантириш нинг бешта устувор йўналиши бўйича Ҳаракатлар стратегия си” , “Халқ билан мулоқот ва инсон манфаатлари йили”да амалга оширишга оид Давлат дастури ларига таяниш зарур. Иккинчидан, маърузаларда мустақиллик йилларида қабул килинган Ўзбекистон Республикасининг Қонунлари ва Вазирлар Маҳкамасининг қарорларидан фойдаланиш лозим. Учинчидан, юқори курсларда “Мустақиллик дарси”ни ўтишда қайси босқичўқувчилари билан олиб борилишини олдиндан аниқлаб, ўқувчиларнинг ўқиш 22

давомида тўплаган билимлари (ижтимоий-гуманитар фанлар) даражаси ҳисобга олиниши тавсия қилинади. Тўртинчидан, “Мустақиллик дарслари”ни ўтишда мамлакатимизда истиқлол йилларида амалга оширилган, хозирда ва келажакда амалиётга татбиқ этилаётган устувор вазифаларнинг бажарилишига ўқувчи-ёшларда чуқур ишонч хосил бўлишига алоҳида аҳамият бериш керак. Бешинчидан, дарс давомида мустақилликнинг йигирма олти йили даврида ҳаётимизнинг барча жабҳаларида эришилган ютуқлар билан бирга, қийинчиликлар, муаммолар тўғрисида ҳам тўхталиш даркор. Эски тузумга хос қолдиқ ва асоратлар, боқимандалик, лоқайдлик, бепарволик кайфияти, онгимизда ханузгача сақланиб қолаётган эскича ёндашув ва қарашлар, ҳаётимизда учраётган иллатларнинг моҳияти, намоён бўлиш сабаблари тўғрисида гапириб ўтиш лозим. Шу билан бирга уларга қарши курашиш барчамизнинг бурчимиз эканлигини таъкидлаш, бу иллатлар қандай оқибатларга олиб келаётганлигини кундалик ҳаётий мисолларда, айниқса, ўқувчиларга яқин ва маълум бўлган манба ва материаллар асосида кўрсатиб берилиши керак. Олтинчидан, бугунги кунда халқаро терроризм, диний экстремизм варадикал оқимларнинг авж олганлиги, уларнинг мазмун моҳияти ва таҳдиди, бу хавфга қарши курашда хеч ким четда қолмаслигини ўқувчи-ёшларнинг онги ва қалбига сингдириш орқали ўз эътиқодига содиққолишларига эришмоқ керак. Жамиятнинг ҳар бир аъзоси мустақиллик қадрини хис этиши ва англаши, юртимиздаги тинчлик ва осойишталикни бузишга интилувчи террорчи, экстремистиқ, радикал гуруҳлардан нафратланиши ва доимо огоҳ бўлиши, жамиятимиз олдида турган вазифаларини амалга оширишда амалий ёрдам беришга доимо тайёр бўлишларига эришиш лозим. Мустақиллик дарсларини ўқув жараёнига табиқ этишда турли масалаларнинг келиб чиқиш сабаблари, тузатиш йўлларини топиш, ўқувчиларни мустақил изланишга, фикрлашга, ўз фикрларини исботлашга ва турли вазиятлардан чиқишга ўргатишда замонавий таълим технологияларидан фойдаланиш мақсадга мувофиқ. Бундай инновацион усулларга кичик гуруҳларда ишлашнинг қуйидаги шаклларини мисол қилиб келтириш мумкин: “Ақлий ҳужум”, “ФСМУ”, “Ролли ўйинлар”, “Қандай?”, “Нима учун?”, “Синквейн”, “Класстер”, “Б-Б-Б”, “Венн диаграммаси”, “Т-чизма”, “Тоифалаш жадвали”, “Биргаликда ўқиймиз”, “Зигзаг”, “Кейс”, “Лойиҳа”, “Пинборд” ва бошқалар. Ўқитиш жараёнида ўқувчиларга шахс сифатида қаралиши, турли технологиялар ҳамда замонавий методларнинг қўлланилиши уларда мустақил, эркин фикрлаш, изланиш, ҳар бир масалага ижодий ёндошиш, масъулиятни сезиш, таҳлил қилиш кўникмаларини шакллантиришга хизмат қилади. 23

АДАБИЁТЛАР Р Ў ЙХАТИ 1. Каримов И.А. Инсон, унинг ҳуқуқ ва эркинликлар-олий қадрият. 14-жилд, -Т. “Ўзбекистон, 2006. 2. Каримов И.А. Мамлакатимизда демократик ислоҳотларни янада чуқурлаштириш ва фуқаролик жамиятини ривожлантириш концепцияси. – Т.: “Ўзбекистон”, 2010. 3. Каримов. И. А. “ Юксак маънавият – енгилмас куч”.Т. “Маънавият” 2008. 4. Каримов И.А. Энг асосий мезон - ҳаёт ҳақиқатини акс эттириш. - Т.: Ўзбекистон, 2009. 5. Каримов И.А.Ўзбекистон мустақилликка эришиш остоносида. Т. “Ўзбекистон” – 2011. 6. Каримов И.А. Она юртимиз бахту иқболи ва буюк келажаги йўлида хизмат қилиш — энг олий саодатдир . Т. “Ўзбекистон” – 201 5 . 7. Ш .М. Мирзиёев . Қонун устуворлиги ва инсон манфаатларини таъминлаш – юрт тараққиёти ва халқ фаровонлигининг гарови / Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёевнинг Ўзбекистон Республикаси Конституцияси қабул қилинганининг 24 йиллигига бағишланган тантанали маросимдаги маърузаси // Халқ сўзи, 2016 йил 8 декабрь. 8. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 7 февралдаги “ Ўзбекистон Республикасини янада ривожлантириш бўйича Ҳаракатлар стратегия си тўғрисида”ги ПФ-4947-сон Фармони. 9. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 7 февралдаги “ Ўзбекистон Республикасини янада ривожлантириш бўйича Ҳаракатлар стратегия си тўғрисида”ги ПФ-4947-сон Фармони билан тасдиқланган “ Ўзбекистон Республикасини ривожлантириш нинг бешта устувор йўналиши бўйича Ҳаракатлар стратегия си”. 10. “Халқ билан мулоқот ва инсон манфаатлари йили”да амалга оширишга оид Давлат дастури. 11. Ш.М.Мирзиёев.“Жисмоний ва маънавий етук ёшлар - эзгу мақсадларимизга етишда таянчимиз ва суянчимиздир” Камолот ёшлар ижтимоий ҳаракати IV Қурултойидаги маърузаси// Халқ сўзи, 2017 йил 6июнь. Интернет сайтлари: 1. prеss-sеrvicе.uz - Ўзбекистон Респубикаси Президентининг матбуот хизмати 2. ҳттп:// уза.уз /- Ўзбекистон Миллий ахборот агентлиги 3. ҳттп:// хс.уз /- “Халқ сўзи” газетаси 4. www.lex.uz 5. www:kun.uz 24

Похожие

Мехнат дарслари тузилиши ва типлари

Тупроқшунослик ва агрокимё мутахасислигининг дарслари

2017-2018 ўқув йили ўрта махсус, касб-ҳунар таълими муассасаларида ўтиладиган “Хотира дарси” учун ҚЎЛЛАНМА

Нуткнинг услубий турлари

Таълимнинг услубий принциплари