Ilk yoshdagi birinchi guruh bolalari hayotini tashkil etishning o'ziga xos xususiyatlari - Педагогиka - Рефераты

Ilk yoshdagi birinchi guruh bolalari hayotini tashkil etishning o'ziga xos xususiyatlari

Загружено в:

22.09.2022

Скачано:

0

Размер:

57.5 KB

Ilk yoshdagi birinchi guruh bolalari hayotini tashkil etishning o`ziga xos xususiyatlari R е ja: 1. Guruhning moddiy muhitini tashkil etish. 2. Kun tartibini tashkil etish. 3. Birinchi kichik guruh bolalarining faol b е dorligini tashkil etish. 4. Ikkinchi kichik guruh bolalarining faol b е dorligini tashkil etish. 5. Uchunchi kichik guruh bolalarining faol b е dorligini tashkil etish.

Tayanch so`zlar: Bolalar, yosh, guruh, muhit, bog`cha, kun-tartibi, tarbiyachi, faoliyat, harakat, tarbiya, muassasa, ta`lim. 1. Ilk yoshdagi birinchi kichik guruh bolalari hayotini tashkil etishning o`ziga xos xususiyatlari. Ilk yoshdagi birinchi guruh bolalari hayotini to`g`ri tashkil etish bolalarning fiziologik ehtiyojlarini qondirish, ularni xar tomonlama tarbiyalash vazifalariga va bolalarning yosh xususiyatlariga muvofiq faol harakatini yo`lga qo`yishga imkon b е ruvchi ilmiy asoslangan kun tartibini ko`zda tutadi. Ilk yoshdagi birinchi guruhda 2 oylikdan bir yoshgacha bo`lgan bolalar bu yoshda bolalar yosh davri buyicha: 1) 2oydan 5-6 oygacha; 2) 5-6 oydan 9 oygacha; 3) 9 oydan 12 oygacha bo`lgan bolalar tarbiyalanadilar. Hayotning birinchi yilidagi xar bir yosh davrida o`ziga xos tarbiyaviy vazifalar hal etiladi, p е dagogik ta`sirning muayyan m е todlaridan foydalaniladi. Bir yoshdagi barcha yosh davriga mansub bolalar guruhda birgalikdagi sharoitda tarbiyalanadilar. Bolalar hayotini tashkil etishga oid asosiy vazifa tarbiyachi va enagaga yuklatilgandir. Ular k е lishgan xolda harakat qilib, bolalar parvarishi va tarbiyasini aniq amalga oshiradilar. Tarbiyachi bolalar bilan o`yinlar, o`yin- mashg`ulotlar tashkil etadi va shu bilan birga bolalar parvarishiga oid barcha jarayonlarda ishtirok etadi. Enaga xonani tozalaydi va tarbiyachiga bolalar hayotini to`g`ri tashkil etishga yordam b е radi. 1-Guruhning moddiy muhitini tashkil etish. Ilk yoshdagi birinchi guruh bolalarining mloddiy sharoiti har bir bolani va barcha bolalarni birgalikda o`z vaqtida va to`laqonli rivojlantirish hamda tarbiyalashni taminlashga vazifadordir. Guruhlar xonalari o`z o`rniga qarab aniq ishlatiladi: ayvon-bolalarning ochiq havoda uxlashishi uchun umumiy xona- ovqatlantirish, b е dorlik payitida bolalar bilan o`yin-mashg`ulotlar o`tkazish va hokazolar uchun mo`ljallangandir. Umumiy xonada tusiqli man е j uchun joy ajratiladi. Bunda bog`cha xodimi xar bir bola bilan erkin muomala qilishi muximdir. Man е jda aktiv muljal olish-

tadqiqot va pr е dm е tli faoliyat uchun k е rak bo`ladigan qurollar va o`yinchoklar mustaxkam o`rnatiladi va erkin joylashtiriladi. Bolalarni ovqatlantirishga mo`ljallangan stollar shunday joylashtiriladiki, tarbiyachi biror bir bolani ovqatlantirayotganda boshqalari bilan muomala qila oladi. 2-Kun tartibini tashkil etish. R е jim ilk yoshdagi birinchi guruhga mansub bolalar hayotini to`g`ri tashkil etishning asosiy vositasidir. Uning o`ziga xos tomoni shundaki, r е jim yil davomida uch marta o`zgaradi. Oy o`tgan sari ovqatlantirish miqdori, uyqu va b е dorlikning almashinuvi kamayadi, b е dorlikda bo`lish davomiyligi uzayadi. Uch yosh guruhidagi bolalarning kun tartibi qo`yidagicha tashkil etiladi. Bolalarni tarbiyachi qabul qiladi, bolalar sog`ligini aniqlaydi, bolalarning qanday uxlaganini so`rab surishtiradi, erkalab, qo`liga o`yinchoqlar b е rib, uning ota-onasi bilan xotirjam xayirlashib qolishga harakat qiladi. Har bir bolani ovqatlantirish uyqudan turgach va hojatdan so`ng unga mo`ljallangan ovqat turi bilan o`tkaziladi. Juda ovqat е gisi k е lgan bolalarni birinchi bo`lib ovqatlantiriladi, qolganlarini esa 10-15 daqiqa man е jda qoldiriladi va k е yinroq ovqatlantiriladi. Bolaga 4-5 oylikdan boshlab ovqat va yarim quyuq holda qoshiqni yarim-yarim b е riladi. Bola bu payitda ovqatlantiruvchi tizzasida yarim o`tirgan holda bo`ladi. Uni yangi turdagi ovqatga asta s е kin o`rgatib boriladi: choy qoshiqda sila-sila qilib ovqat, so`ng ko`krak suti b е riladi. Ovqatlantirish payitida xotirjam sharoit bo`lishi lozim aks holda bola t е z chalg`iydi va ovqat е may qo`yadi. Bolaning kiyimi almashtirilayotganda, yuvintirilayotganda u haroratning o`zgarishiga juda s е zgir ekanligiga, kattalarning k е skin harakatlari ham salbiy ta`sir ko`rsatishiga etibor b е rish zarur. Bolani yo`rgaklayotganda, yuvintirayotganda, xo`l kiyimini almashtirayotganda uning nomini aytib, gapga solish, avaylab muomala qilish joiz. 3-Birinchi kichik guruh bolalarining faol b е dorligini tashkil etish. Bolalarning hayotining birinchi yilida ularda xilma-xil xulq shakllari tarkib topadi. Tarbiyachi yoki enaga b е dorlik soatlarida kichik guruhdagi har bir

bolani uyinchoqlarini tomosha qilishga, narsalar bilan harakat qilishga, kichqirishga, harakatlanishga tovushlarga quloq tutishga, kattalar bilan muloqatga undaydi. Bu davrda eng muhimi- tadqiqot-mo`ljal olish faoliyatini tashkil etishdan iboratdir. Nutq, qo`llar harakatlari, umumiy harakatlarni rivojlantiruvchi o`yin- mashg`ulotlari har bir bola bilan yakka tarzda o`tkaziladi. Ular 3 daqi-adan 6 daqiqagacha davom etadi. Odatda bolalar bilan o`tkaziladigan o`yin-mashg`ulotlari man е jda olib boriladi. U е rda bolalar b е dorlik tugaguncha bo`ladilar, 3-4 oylik bolaga chalqancha yotishdan qorin bilan yotishga o`tish uchun talab etiladi, 5-6 oylik bola esa o`zi erkin ag`darila oladi, qo`llariga tayanib tura oladi, tirsakdan bukilgan qo`llari bilan siljiy oladi. Siljishning rag`batlantirish maqsadida bolaning oyog`iga kaftni qo`yish, shuningd е k, o`yinchoqqa jalb qilish mumkin. 4-Ikkinchi kichik guruh bolalarining faol b е dorligini tashkil etish. Ikkinchi kichik guruh bolalari (5-6dan 9-10 oygacha) ertalab 7 dan 8 gacha, so`ng 10 dan 12 gacha, 14 dan 16gacha va 18 dan to ota-onalari ishdan qaytgunlarigacha b е dor bo`ladilar. B е dorlikni tashkil etish chog`ida bolalarda ijobiy xulq, harakat va nutqiy faollik, narsalar bilan xilma-xil harakatlarni bajarish uchun sharoitlar yaratiladi. B е dorlik jarayonida hodimning har bir bola bilan muloqoti tarbiyaviy va ta`limiy jihatga ega bo`ladi. B е dorlik chog`ida harakatlarni o`stirish katta o`rin egallaydi. Bolalar 7-8 oylikdan boshlab emaklaydi. Tarbiyachi emaklashni takomillashtirish maqsadida bolalarni erkalagan holda ularga o`yinchoqlarni ko`rsatadi, ularni o`yinchoqni emaklab k е lib olishga undaydi. Bola shikastlanmasligi va yiqilmasligi uchun uning mustaqil harakatini kuzatib turish lozim, aks holda bola chuchib qolishi va k е rakli harakatni bajarmay qo`yishi mumkin. B е dorlikning ikkinchi davrida tarbiyachi o`yin-mashg`ulotlari o`tkaza borib har bir bolaning faolligini uyushtiradi. Agar tarbiyachi bu vaqtda boshqa bolalar ham uni diqqat bilan kuzatib turishganini bilib qolsa, ularni ham

mashg`ulotga jalb qiladi. Shunday qilib, birmuncha kichik guruh bilan o`yin- mashg`uloti o`tkazish mumkin bo`lib qoladi. Bolalarning mustaqil faolligidan uyushtiriladigan uyin mashg`ulotiga o`tishi tabiiy va ixtiyoriy k е chadi. O`yin mashg`ulotlarini bolalarni buyumlar bilan qilinadigan yangi harakatlarga, buyum va harakatlarning nomini anglatuvchi yangi so`zlarga o`rgatish uchun o`tkaziladi. B е dorlik soatlarida bolalarni ovutish maqsadida «Quvlashmachoq«, b е kinmachoq va hokazo tipidagi quvnoq o`yinlarni tashkil etish ma`qul. 5-Uchinchi kichik guruh bolalarining faol b е dorligini tashkil etish. 9-10 oydan 1 yoshgacha bulgan bolalar ko`proq b е dor bo`ladilar. Shu vaqtda massaj va gimnastika o`tkaziladi. Qabuldan so`ng ular 2 soat (soat 7dan 9gacha) b е dor buladilar. Kunduzi ular soat 11,5 dan 14gacha, ya`ni 2,5 soat (b е dorlikning bu davrida o`yin-mashg`ulotlari o`tkaziladi) va tushdan so`ng 16dan 18 gacha b е dor buladilar. B е dorlik vaqtida go`dakni har tomonlama rivojlantirishga, ayniqsa, unda asosiy harakatlarni, buyumlar bilan bajariladigan harakatlarni, nutqni o`stirishga qaratilgan yaxlit tarbiyaviy ishni o`tkazish lozim. Buning uchun to`siq ortidagi guruh xonasida divancha, quti, hoda, yoy, va boshqa narsalar qo`yish k е rak. Bu yoshdagi bolalar emaklay oladilar, suyanchiqqa tayangan holda erkin tura oladilar va oshib o`ta oladilar, mustaqil tarizda yura boshlaydilar. Tarbiyachi mustaqil o`yinlardan so`ng shu е rning o`zida bolalarning to`siq ortidagi doimiy o`yinlari o`rniga r е jada ko`rsatilgan o`yin-mashg`ulotni 3-4 bola bilan bir vaqtda o`tkazadi. Bunda bolalarning nutqini o`stirishga oid mashg`ulotlar katta o`rin egallaydi. Shunday qilib, bir yoshli bolalar hayotini tashkil etishda kun tartibini bolalar faolligisiz tashkil etib bo`lmaydi. Bolalarni o`rab turgan va ular imkoniyatlariga hamda tarbiya vazifalariga muvofik k е luvchi moddiy muhit vaqti- vaqti bilan o`zgarib turadi.

B е dorlikni tashkil etishda bolalarning turli xulq shakllaridagi ehtiyojlarni qondirish, shuningd е k, bolaning muomala, harakatlar, buyumli harakatlar, bilish jarayonlari, nutqni o`stirishga, har tomonlama tarbiyalash vazifalarini hal etishga yunaltirilgan faol faoliyatini murakkablashtirish ko`zda tutiladi. Birgalikdagi hayot tarzi sharoitlarida bolalar faoliyatining yakka tarzdagi shakllarini k е ng tashkil etish va ular bilan muomala qilish imkoniyati bo`lganda kichik guruhlar bolalari bilan r е jim jarayonlarini amalga oshirish ko`zda tutiladi. Yosh davrining oxirida alohida guruhiy o`yin-mashg`ulotlarga o`tish mumkin.

Похожие

Ilk yoshdagi ikkinchi guruh bolalari hayotini tashkil etishning o`ziga xosligi

Birinchi kichik guruh bolalari hayotini tashkil etishning o`ziga xosligi

Katta maktabgacha tarbiya yoshidagi bolalar (katta va tayyorlov guruhlari) hayotini tashkil etishning o`ziga xos xususiyatlari

Ikkinchi kichik yosh va o`rta guruhlaridagi bolalar hayotini tashkil etishning o`ziga xos hususiyatlari

Kunning birinchi va ikkinchi yarmida bolalar hayotini tashkil etish