Hozirgi zamon ilmiy-texnika taraqqiyoti va maktab ta`limi - Педагогиka - Рефераты

Hozirgi zamon ilmiy-texnika taraqqiyoti va maktab ta`limi

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

42 KB

www.arxiv.uz Reja: 1. Hozirgi zamon ilmiy-texnika taraqqiyoti davrida maktab ta`limi 2. Ta`limning iqtisodiy ahamiyatining oshib borishi 3. Jahonda xalq ta`limi taraqqiyotiga dunyoviy maktab nazariyasi va amaliyotining ta`siri

www.arxiv.uz 1. Hozirgi zamon ilmiy-texnika taraqqiyoti davrida maktab ta`limi Har kuni ertalab dunyo maktablarining eshigi ochilib, qo`ng`iroq chalinadi. Piyoda, avtomobil, qayiq va otlarda, chanada yer yuzi bo`ylab bolalar maktabga shoshiladilar. Jahon o`quvchilari armiyasi soni yarim milliarddan ortiqdir. Barcha maktablarda maktablarning tashki belgilari bir xil: o`quvchilar va o`qituvchilar. sinf xonalari va partalar, doskalar va bo`r. Ammo, bu faqat tashqi o`xshashlik. Aslida, maktab jamiyatning tirik hujayrasi.tinimsiz xaet kaynaydigan manzil. Milliy istiqlolgacha jahon maktablari yuqori tabaqa vakillari va mehnatkashlar maktablariga bo`lib kelindi. Hozir Respublikamizda yaratilgan maktab nazariyasi va amaliyoti jahondagi xalq ta`limi rivojiga ta`sir etmoqda.CHunki. insoniyat taraqqiyoti avlodlar vorisiyligisiz amalga oshmaydi: to`plangan bilimlar yoshlarga meros qoldiriladi. Yoshlarni o`qitish, tarbiyalash hamisha jamiyat hayotining ajralmas qismi bo`lib kelgan. Shunga ko`ra tarbiya abadiy kategoriya xisoblanadi. Tarbiya dialektikasi ma`lum tarixiy sharoitlarda o`ziga xos vazifa, maqsad, mazmun, shakllarga ega. Jamiyat tuzumi, mafkurasi o`zgarib borishi bilan ular ham o`zgarib boradi: quldorlik, feodal, kapitalizm tuzumlaridagi o`zgarishlar shu jumladandir. Qiyosiy pedagogika fani turli davr va tuzumlardagi mamlakatlar xalq ta`limi tuzilishi, ulardagi ta`lim-tarbiya shakllari va mazmunini qiyosiy o`rganib, ilg`or jihatlarini amaliyotga tavsiya etadi. Uning maqsadi jahon mamlakatlarida tarkib topgan xalq ta`limi tizimlarini o`rganish, vazifasi esa ularning progressiv jihatlarini pedagogik amaliyotga tadbiq etishdan iborat. Qiyosiy pedagogika fanining metodologik asosi Prezidentning xalq ta`limiga doir g`oyalari, falsafadagi ong, shaxs va jamiyat haqidagi qonunlar, buyuk allomalarning pedagogik qarashlari.xozirgi zzamon pedagogika nazariyasi fanining asosiy tamioyillari.konuniyatlari hisoblanadi.

www.arxiv.uz Qiyosiy pedagogika fani pedagogika fanlari tizimidagi fanlar. adabiet tarix estetika. arxeologiya.biologiya. matematika..musika. jismoniy tarbiya va boshqa fanlar bilan yaqindan aloqada faoliyat ko`rsatadi. 2. Ta`limning iqtisodiy ahamiyatining oshib borishi Insoniyat taraqqiyotining hozirgi bosqichi fan-texnikaning afsonaviy tarzda o`sib ketganligi, olimlar hayratlanarli kashfiyotlar qilganligi bilan tavsiflanadi. Atomning parchalanishi, oqsilning sintez qilinishi, EHM larning yaratilishi xuddi shunday inkilobiy o`zgarishlar jumlasiga kiradi. Insoniyat taraqqiyoti jadallashgan hozirgi davrda komil inson ta`lim tarbiyasining iqtisodiy ahamiyati oshib bormoqda. Hozir yer yuzidagi barcha mamlakatlarda bilim kapitalga aylandi. Ilg`or texnologiyalarga asoslangan ishlab- chiqarish qurollarini boshqarish, raqobatbardosh kadrlar va tovarlar tayyorlashni zamonaviy bilimlardan foydalanmasdan amalga oshirib bo`lmaydi. Murakkab texnologik jarayonlarni boshqarish, bunda boshqaruvning axborot texnologiyalaridan foydalanish taqoza etilmoqda. Ilmiy-texnika inqilobi iqtisodiyotga ta`sir etuvchi omillar nisbatini o`zgartirib yubordi. Ekstensiv omillar iqtisodiyot rivojida yetakchi o`ringa chiqib oldi. Bu hol kapital mablag` ajratish va ishchi kuchi miqdorida o`z aksini topayotir. Intensiv omillar birinchi planga chiqdi: texnikaning, ishlab chiqarishning (yuksak saviyada tashkil etish) ishchilar malakasining yuksak saviyaga ko`tarilishini ta`minladi. Ta`limning iqtisodiy ahamiyati ortishi bilan yirik ishlab chiqarish korxonalari, monopoliyalarining unga kuchliroq e`tibor bilan qarashiga olib keldi. Harbiy va rasmiy rahbarlarning ta`limga qiziqishi ortdi. Jahon mamlakatlaridagi ta`lim tizimlari davlatlararo iqtisodiy raqobatda hal qiluvchi omilga aylandi. Iqtisodiy raqobatda yutqazib qo`yishdan qo`rqish hissi xalq ta`limiga katta mablag`lar ajratib, uni isloh qilishga unday boshladi. XX asrning 60-yillarida G`arb mamlakatlarida shunday iqtisodiy raqobat amalga oshirildi.Mazkur jaraenlar insoniyatning bugungi ijtimoiy tarakkieti extijlarini kondirilishiga olib keldi.

www.arxiv.uz 3. Jahonda xalq ta`limi taraqqiyotiga dunyoviy maktab nazariyasi va amaliyotining ta`siri Pedagogika tarixi fanidan ma`lumki, insoniyat o`z ijtimoiy taraqqiyoti jarayonida xilma-xil maktablarni, ta`lim-tarbiya shakllari va metodlarini yaratdi va pedagogik amaliyot sinovidan o`tkazdi. O`tmishda, asosan, diniy ta`lim-tarbiyaga asoslangan maktablar ustivor bo`lganligini bilamiz. Qadimgi Xoldey (Iroq) va Misrdagi ilk maktablar, qadimgi Gretsiya maktablari (grammatistlar, kifaristlar, palestra, efeblar maktablari) da diniy ta`lim-tarbiya, jismoniy tarbiyaga yetakchi o`rin berilgan. Ammo, keyinchaklik ijtimoiy taraqqiyot ehtiyojlarini diniy maktablar qondirolmay qoldi.SHuning uchun Yevropada uyg`onish davri ma`rifatparvar- allomalari dunyoviy maktab nazariyasini targ`ib eta boshladilar. Duneviy maktab nazariyasi ilk bor Yan Amos Komenskiyning “Buyuk didaktika” asarida olg`a surilgan edi. Shuningdek, Pestalotstsi, Robert Ouen (“Yangi Garmoniya”), Iogann Gerbert (“Tarbiya maqsadlaridan kelib chiqqan umumiy pedagogika”, “Psixologiya darsligi”, “Pedagogikaga doir lektsiyalar ocherki”), Adolf Disterveg (“Nemis muallimlarining muallimi» nomiga sazovor bo`ldi. “Hamma bolalar uchun ochiq bo`lgan maktab» yaratishni targ`ib etdi”), K.D. Ushinskiy (I va II o`quv yillari uchun “Ona tili”, milliylik ...) Tolstoy (“Alifbe”, “O`qish kitobi”, “Arifmetika”...) kabi pedagogika fani darg`alari xam duneviy maktab nazariyasini olga surgan edilar Markaziy Osiyoda dunyoviy maktab nazariyasi ilk bor jadid- marifatparvarlar-Ismoilbek Gaspirali izdoshlari- Munavvarkori, Bexbudiy, Shakuriy, Siddikiy-Azjiy,Avloniy va boshkalar tomonidan olga surildi. Ular maktablar ijtimoiy tarakkiet bilan hamnafas borishi uchun ukuvchilarga diniy ilmlar bilan bir katorda dunyoviy(matematika, fizika, kimyo, geografiya va b..) ilmlarni xam urgatishi zarur degan fikrni targib etdilar.

www.arxiv.uz Adabiyotlar: 1. Karimov I. O`zbekistonning o`z istiqlol va taraqqiyot yo`li. T., “O`zbekiston”, 1992. 2. Barkamol avlod - O`zbekiston taraqqiyotining poydevori. T., “SHarq”, 1998. 3. Barkamol avlod orzusi. Toshkent, “SHarq”, 1999. 4. Hoshimov K. va b. Pedagogika tarixi. T., “O`qituvchi”, 2006. 5. Pedagogika. A.Q. Munavvarov tahriri ostida. Toshkent, “O`qituvchi”, 1996. 6. Malkova Z.A. Shkola i pedagogika zarubejom. M., “Pedagogika”, 1983 va b.. 7. www.ziyonet.uz 8. www.pedagog.uz

Похожие

Kasb ta`limi tamоyillari

Kasb ta`limi metоdlari

Fan-texnika taraqqiyoti va ekologik vaziyatning keskinlashuvi

Kasb ta`limi psixologiyasi prеdmеti va uning vazifalariKasb ta`limi psixologiyasi prеdmеti va uning vazifalari

Buyuk Britaniya va Shveytsariya ta`limi tizimi