Крахмал, шакар, асал ва қандолат товарлари - Пищевая технология - Рефераты

Крахмал, шакар, асал ва қандолат товарлари

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

89 KB

Крахмал, шакар, асал ва қандолат товарлари Режа : 1.Крахмал ишлаб чиқариш 2.Қандни турлари ва ассортименти 3.Асал турлари 4.Қандолат маҳсулотлари 5.Конфет маҳсулотлари

Крахмал. Крахмал кимёвий таркиби (С 6 Н 10 О 5 ) п ва тузилиши бўйича углеводларга киради. Табиатда кенг тарқалган бўлиб, кўп миқдорда ғалла ўсимлиги донида, туганак мевали сабзавотларда бўлади. Крахмал инсон истеъмол қиладиган углеводларнинг асосий қисмини ташкил қилади. Крахмал юқори қувват қимматига эга бўлиб инсон аъзосида осон ҳазм бўлади. Крахмални озиқ-овқат саноатида, тиббиётда, тўқимачилик, қоғоз саноатида кенг қўлланилади. Крахмал қуйидаги турларга бўлинади: картошка, маккажўхори, буғдой. Крахмал олиш учун картошкани крахмал миқдори 14% дан кам бўлмаган техник нави ишлатилади. Картошкани ювилади, қирғичда майдаланади. Ҳосил бўлган массани элаккка солиб, сувда ювиб олинади. Крахмал зарралари сув билан бирга элакдан ўтиб, крахмал қоришмаси ҳосил қилади, элакда пўстлоғи қолади. Қоришмани центрафугадан ўтказиб крахмал ажратиб олинади. Натижада намлиги 50% бўлган хом крахмал олинади. Хом крахмални 40-80 0 С да намлиги 20% қолгунча қуритиб, майдаланади, эланади ва қадоқланади. Маккажўхори буғдой ва гуруч крахмалларини олиш учун эса қўшимча жараёнлар ўтказилади. Донларни сульфит ангидридини 0,2-0,3% ли эритмасида ивитиб қўйилади, майдаланади, куртагини ажратиб олинади, ёрмани майдалаб туйилади. Кейинги жараёрлар картошка крахмални олишга ўхшаш. Қуруқ крахмални олинганда чиққан иккиламчи маҳсулотдан юқори концентрацияли оқсил еми ишлаб чиқарилади. Картошка крахмали сифатига қараб қуйидаги товар навларига бўлинади: экстра, олий, 1 ва 2-. Маккажўхори крахмали эса олий, ва 1-навларга бўлинади. Крахмални ҳамма турларида бегона ҳид ва маза бўлмаслиги керак. Қирсилламаслиги керак. Минерал кислоталар, хлор, оғир металлар бўлмаслиги керак. Юмалоқланиб қолган бўлаклар бўлмаслиги керак. Картошка крахмалини ранги оқ бўлади. Экстра ва олий нав крахмалларга кристаллдек ялтироқлик хос бўлади. Маккажўхори ва буғдой крахмалари сарғишроқ бўлади. Майда-

майда ҳоллар экстра навли картошка крахмалини 1 дм 2 текислаб қўйилган юзасида 60 тадан, олий навида 280 тадан, 1 навида 700 тадан ошмаслиги керак. Маккажўхори крахмалида эса олий навида 300 тадан, 1 навида 500 тадан ошмаслиги керак. Ҳар бир крахмал турининг намлиги навидан қаътий назар нормалланган бўлиб, картошка крахмалида 20% дан, маккажўхори ва буғдой крахмалларида 13% дан ошмаслиги керак. Кулини миқдори картошка крахмалини экстра навида 0,3%, олий навида 0,35%; маккажўхори крахмалининг олий навида 0,2%, 1 навида 0,3% дан ортиқ бўлмаслиги керак. Кислоталиги картошка крахмалини экатра навида 7,5 дан, олий навида 14 дан, 1-навида 17 дан, 2-навида 20 дан, маккажўхори крахмалини олий навида 20 дан, 1-навида 25 дан ортиқ бўлмаслиги керак. Кислоталили, 100 г мутлақо қуруқ крахмални 0,1 н ли ишқор эритмаси билан нейтралланганда кетган см 3 даги миқдори билан ўлчанади. Крахмални зиғир, каноп ёки жут қопларга оғирлигини 25, 50, 60, 70, 75 кг дан қили, қўш қават қопларга 25 кг дан қилиб, шунингдек газлама қоп ичидаги қоғоз қопларга жойланади. Крахмални пачка ва пакетларга соф оғирлигини 100 дан 1000 г гача қилиб қадоқланиб, сёнг соф оғирлигини 30 кг гача қилиб яшикларга жойланади. Сақлаш. Крахмални токчаларга тахлаб, қуруқ, тоза, яхши шамоллатиладиган, зараркунандалар билан зарарланмаган, бегона ҳидлар бўлмаган, ҳавони нисбий намлиги 75% дан юқори бўлмаган, ҳарорати кескин ўзгармайдиган омборхоналарда сақланади. Ишлаб чиқарилган вақтдан бошлаб 2 йилгача сақланади. Шакар ва қанд. Шакар ва қанд истеъмол қилинадиган маҳсулотлардан бири ҳисобланади. Ўзбекистонга шакар ва қандни шу вақтгача чет элдан ва қўшни республикалардан келтирилар эди. 1993 йили Туркия билан ҳамкорликда Хоразм вилоятида қанд лавлагини қайта ишлаб шакар олинадиган завод қурилиши бошланди. Заводни 1 йиллик шакар ишлаб чиқариш қуввати 50 минг т. ни ташкил этади.

Кимёвий табиатига кўра бу тоза углевод-сахароза (С 12 Н 22 О 11 ): шакар ва қанд осон ҳазм бўладиган юқори қувват қимматига эга бўлган маҳсулот 100 г қанд 1569 кЖ қувват беради. У нерв тизимларини мустаҳкамлайди, аъзо томонидан гликоген ва ёғ ҳосил қилишга сарф бўлади. Лекин қанд атеросклероз ҳосил бўлишида асосий манба бўлиб хизмат қилади. Инсон аъзоси томонидан ўзлаштириб улгирмаган қанд заҳира сифатида истеъмол қилишдан ташқари яна қандолат, нон маҳсулотларини сабзавот мева ва сут консерваларини, ичимликлар ва бошқа озиқ-овқат маҳсулотларини ишлаб чиқаришда хом ашё сифатида ишлатилади. Шакарни қанд лавлаги ва шакар қамишдан олинади. Шакардан эса ўз навбатидан рафинадланган шакар, рафинадланган қанд олинади. Шакар ишлаб чиқариш учун таркибида 16-18% сахароза бўлган қанд лавлаги ювилади, майдаланади, бунда ҳужайра қобиғи бузилади ва ҳужайра шарбати ажралиб чиқади. Қанд лавлаги майдасини тинимсиз ишлайдиган диффузион барабанга жойлаб иссиқ сув билан ишлов берилади. Қандни ажратиб олиш бузиб ташланган хужайралардан шарбатни сув билан эритиб олишга асосланган. Лекин диффузион шарбатга сахароза билан бирга қанд бўлмаган (оқсил, амонокислоталар, органик кислоталар, хушбўй ҳид моддалар, минерал тузлар, пектин моддаси ва бошқалар) моддалар ҳам ўтади. Шарбат тўқ ғўнғир рангли, нордон таркибида эса мағиз бўлакчалари ва бошқа аралашмалари бўлади, шунинг учун уни тозаланади. Бу шарбатни дефекация (оҳак бузаси кальций оксидининг суспензиясида ишлов бериш), сатурация (карбонат ангидриди газида ишлов бериш) жараёнларини амалга ошириб минерал ва бўёқ моддалардан тозаналади. Тозаланган диффузион шарбатни вакуум-аппратларда токи кристалл модда-утфель ҳосил бўлгунча қуюлтирилади. Сахароза кристалларини орасидаги суюқликдан центрифуга ёрдамида тозаланади, иссиқ сувда ювилади. 70-75 0 С да кўпи билан 0,14% намлиги қолгунча қуритилади, элакдан ўтказиб сараланади, магнитдан ўтказилади ва қадоқлашга узатилади. Олинган шакарни қуруқ моддаси таркибида 99,75% ини сахароза ташкил қилади. Шундай қилиб шакарни

қуруқ моддасини 0,25% ин сахароза бўлмаган моддалар ташкил қилади. Шакар бироз кулранг сариқ тусли, ўзига хос қиёми ҳидига ва мазасига эга бўлиб, сақлаганда намланиш хусусиятига эга бўлади. Рефинадланган шакар ва қандни олиш. Рефинадлашдан мақсад шакарни тозалаб тоза сахароза олишдан иборат. Рефинадланган шакар ва қандни қуруқ моддасини 99,9% ини сахароза ташкил қилади. Шакарни рафинадлаш учун қайноқ сувда эритиб концентрацияси 65% бўлган қиём ҳосил қилинади. Қиёмни элакдан, шағалдан, фильтрловчи кукундан фильтрланади. Бўёвчи моддалардан тозалаш учун активланган кўмир ёки ионитлардан ўтказилади. Тозаланган қиёмни вакуум-қурилмада қуюлтирилади, кристалларини ҳосил қилинади. Рефинадланган қандга оч-ҳаво ранг бериш учун утфелга гидросульфит натрий (рангини оқартириш учун), сўнг ултрамарин суспензияси (1 т қандга 8-15 Г) қўшилади. Кейинга рафинадланган утфелга бериладиган ишловни олинадиган тайёр маҳсулот турига қараб амалга оширилади. Рафинадланган утфелдан рафинадланган шакарни оддий шакар олгандек олинади, лекин єуритишни намлиги 0,1% єолгунча олиб борилади. Рафинадланган єандни єуйидаги турлари ишлаб чиєарилади: калла єанд, прессланиб узатилган, прессланиб ушатилган калла єанд хусусияти билан, кубик єилиб прессланган, пресслаб майда єадоєланган (йўлбоп), прессланган тез эрувчи, чаємоє єанд талєони калла єанд утфелдан олинади. Бунинг учун утфел конус шаклидаги єолибга єуйилади, кейин 40 С О ли ѕароратга совутилади. Ѕосил бўлган калла єандни єуритилади, аста-секин совутиб єолипидан чиєариб, кейин ушатиш агрегатларида шакли нотў¦ри чаємоєлар єилиб ушатилади. Ушатилган калла єандни нотў¦ри шаклли чаємоєларининг массаси камида 5 г кўпи билан 60 г бўлади. Прессланиб ушатилган єанд олиш учун шакарни брусок єилиб прессланади, уни єуритиб, ѕар єайсиси 5,5; 7,5 ёки 15г дан єалинлиги 11 ва 22 мм паралеллпипед шаклдаги чаємоєлар хосил єилиб ушатилади. Прессланиб ушатилган калла єанд хусусияти билан

бўлган маѕсулотни олиш учун намлиги 3-3,5% бўлган шакар кристалларини катта босим ротида пресслаб ѕосил єилинади. Паралеллпипед шаклдаги чаємоєлар кўринишда чиєарилади. Кубик єилиб прессланган єанд о¦ирлиги 4,8г бўлган алоѕида кубиклар єилиб прессланган бўлади. Пресслаб майда қадоқланган (йўлбоп) қанд-оғирлиги 7,5 г ёки қўшалоғи 15 г алоҳида чақмоқлардан иборат қилиб чиқарилади, етарлича қаттиқ, остки ўрамага ўраб, устидан этикетка ўралади. Прессланган тез эрувчан қанд. Оғирлиги 5,5 ва 5,9 қилиб тўғри шаклли алоҳида чақмоқлар тарзида шакардан прессланиб олинади, қаттиқлиги ўртача бўлиб, томонлари 1 см бўлган афинадланган қанд куби 1 минутга қолмасдан эриб кетиши керак. Чақмоқ қанд талқони. Чақмоқлари 5 г дан кичик бўлган қанд майдасини катталигини 0,1 мм дан ошмайдиган қилиб майдалаб тайёрланади. Қанл талқонини намланиб қолишини олдини олиш мақсадида 3% крахмал қўшилади. Толқонни намлиги 0,2% бўлади. Шакар ва қандни сифати уни органолептик ва физик-кимёвий кўрсаткичлари бўйича аниқланади. Шакар ва қанд савдо навларига бўлинмайди. Бегона маза, ҳид бўлмаслиги керак, ранги оқ бўлиши керак. Рафинадланган шакар ва қандни рангида оч ҳаво ранг туси, шакарда эса сарғиш туси бўлади. Шакар ва қандни эритганда чўкма ва қуйқаси бўлмаслиги керак. Қандни бўлакларини катталиги ва массасига стандарт талаблари қўйилади. Шакарни қуруқ моддасини 99,75% и рафинадланган. Шакар ва қандни эса 99,9% ни сахароза ташкил этиши керак. Редуцирланган моддани миқдори 0,03% дан ошмаслиги керак. Намлиги 0,1 дан 0,4% гача бўлади. Шакарни кули, ранги, металлар аралашмаларига, рафинадланган қандга эса яна қўшимча уни бўлакларини қаттиқлигига, эриб кетиши муддатига, майдасини миқдорига талаблар қўйилади. Қадоқлаш. Шакарни янги ёки ишлатилмаган 2-категориядан паст бўлмаган газмол қопларга қадоқланади. Рафинадланган талқонни фанер ёки картон яшикларга тўкиб ёки категорияси 2 дан паст бўлмаган қопларга 40 кг

гача қилиб қадоқланади. Рафинадланган қандни пачка, пакетларга 0,5 ва 1 кг дан қилиб жойланади. Шакар ва қандни тоза, шамоллатиладиган, қуруқ хоналарда сақланади. Ҳавони нисбий намлиги 75% дан юқори бўлмаслиги, ҳарорати ўзгармаслиги керак. Асал. Асал табиий ва сунъий бўлади. Табиий асал-бу гул нектари ёки гулламайдиган дарахт ширасини асаларилар томонидан қайта ишланган маҳсулотдир. Асални тўйимлилиги юқори, шифобахш ва бактерицид хусусиятлари бор. Асал инсон аъзосида яхши ҳазм бўлади (99%), қувват қиймати 1289 кЖни ташкил қилади, биологик қиммати кўпгина витаминлар, минерал моддалар борлиги билан, физиологик қиммати эса актив ферментлар ва бактерицид моддаларнинг борлиги билан характерланади. Асал таркибида 79% қуруқ модда бўлади. Қуруқ модда таркибига 70 га яқин ҳар хил моддалар киради. Асал таркибига қуйидагилар киради: сув 17-21, углеводлар 75 (асосан глюкоза, фруктоза, озроқ сахароза); органик (олма, лимон, чумоли, сут ва ҳоказолар) кислоталар; оқсил моддалар: хушбўй ва бўёвчи моддалар, витаминлар (В 1 , В 2 , В 3 , В 6 , Н, К, С, Р, РР); ферментлар. Табиий асал ботаник келиб чиқишига қараб гул, падевий, табиий аралаш асалга бўлинади. Гул асали гулларидаги нектарни асалари еғиб қайта ишлаши гатижасида олинади. У монофлер ва полифлер деб аталади. Моноферлар асал бир турли ўсимлик нектаридан олинган бўлиб шу ўсимлик номи билан аталади (пахта, кунгабоқар ва бошқалар). Полиферлар асал бир неча ҳил ўсимлик гули нектарида олинган аасал бўлиб, тоғ, қир, ўрмон, ўтлоқ асали деб аталади. Падевий асал-дарахт шохлари, барглари ва дарахтларда яшовчи турли ҳашоратлар чиқадиган ширани асалари еғиб тайёрлаган маҳсулот. Падевий асал рангининг тўқлиги, консистенциясининг ёпишқоқлиги, таъми ва ҳидининг камроқ ёқимлиги, таркибида қандни (65%) камроқлиги, кислотасини ва қайишқоқлигини кўпроқлиги, кристалланишини ёмонлиги

билан ажралиб туради. Падевий асал савдога чиқарилмайди. Табиий аралаш асал еғиладиган манбаига қараб еғма ёки падевий бўлади. Технологик аломатларига кўра марказдан қочирма куч ёрдамида ажратилган мум катаклари асалга бўлинади. Савдога асосан марказдан қочирма куч ёрдамида ажратиб олинган асал чиқарилади. Табиий асал навларга бўлинмайди. У консистенцияси қуруқ, тиниқ ёки бироз кристалланган, механик аралашмалар бўлмаслиги керак. Ранги турига қараб оқ-сариқ тўқ-жигарранггача, мазаси ширин, бегона маза аралашмаган бўлиши керак. Таркибидаги суви кўпи билан 21%, редуцирланган қанд (глюкоза ва фруктоза)-камида 79% (қуруқ модда ичида), сахароза кўпи билан 7% (қуруқ модда ичида) бўлиши керак. Диастаз сони амилилотик ферментлар активлигини (1 г қуруқ модда ҳисобидаги асалга 5 мм 1% ли крахмал эритмаси) характерлайди. Сунъий асал озиқ-овқат саноати корхоналарида ишлаб чиқарилади. Сунъий асал қуюқ қиёмга ўхшаш маҳсулот. Сунъий асални сахароза эритмасиги овқат кислотасини қўшиб қиздириб (бунда сахароза гидролизга учраб глюкоза ва фруктоза ҳосил бўлади), сўнг унга асал эссенцияси ёки қисман табиий асал қўшилади. Сунъий асал таркибида 20% сув, 30% гача сахароза, 50% гача глюкоза ва фруктоза бўлади. Сунъий асал қувватлилиги бўйича табиий асалга яқин бўлса ҳам, озуқалик қиммати анча кам, чунки унда витаминлар, ферментлар, антимикроб, бактерицид ва минерал моддалар йўқ. Қадоқлаш. Асални бочка, бидон ва шиша тараларга қадоқланади. Қадоқлашнинг энг яхши усули шамшод ёки жўка ёғочидан ясалган бочкаларга қадоқлашдир. Кристалланиб қолган асални тешиклари мумланган яшикларга ҳам қадоқланади. Узоқ масофага ташишда алюмин ёки тунука бидонлар (50 кг гача) ишлатилади. Сақлаш. Асални тоза, қуруқ, яхши шамоллатиладиган, ҳарорати 10 0 С дан юқори бўлмаган ва ҳавони нисбий намлиги 75% дан кўп бўлмаган

хоналарда сақланади. Етилган ва герметик ёпилган асал сифатини ўзгартирмаган ҳолда чекланмаган узоқ вақт сақланши мумкин. Мураббо, джем, конфитюр, повидло, қириб шакар қўшилган резавор мевалар, мармелад, пастила, пукатлар, желе резавор-мева қандолат маҳсулотларига киради. Резавор-мева маҳсулотларини кўп миқдорда (60- 75%) қанд ва бошқа хом ашё ишлатиб резавор-мевани қайта ишлаб тайёрланади. Витаминларга ва минерал моддаларга бой бўлган хом ашё ишлатилганлиги учун бошқа қандолат маҳсулотларига қараганда биологик қиммати юқори бўлади. Резавор-мева қандолат маҳсулотларини икки гуруҳга бўлиши мумкин: консистенцияси суюқ ёки осон суртилувчан (мураббо, джем, желе, повидло) ва дирқилдоқ хусусиятига эга бўлган (мармелад, пастила, пукатлар). Маҳсулотларга дирқилдоқ хусусият бериш учун таркибида пектин моддаси кўп бўлган олма, беҳи, лимон мағзи, агар-агар, агароид, пектин, фурцелларан, модификация қилинган крахмал, желатин ишлатилади. Мураббо. Мураббони мева, атиргул, юнон ёнғоғи, тарвуз ва қовун пўчоғи, бақлажон, помидордан тайёрланади. Ҳўл меваларни ва резавор меваларни шакар қиёмида қайнатиб қуюлтириб мураббо тайёрланади. Мураббо бир марта пишириладиган ва кўп марта пишириладиган бўлади. Пишириш сифатигша биноан мураббо уч навга бўлинади. Тайёрлаш технологиясига кўра мураббо пастеризация қилинмаган бўлади. Тайёр мураббода мева бўлаклари яхши пишган, юмшоқ, лекин эзилиб кетмаган бўлиши керак. Қиём ичдаги мевани миқдори 45-55% ни ташкил қилиши керак. Пастеризация қилинмаган мураббони қанди эса 62% дан кам бўлмаслиги керак. Желе. Желени бутун ёки бир неча бўлакка бўлинган мевани қиёмида бир марта қайнатиб тайёрланади. Желени мураббодан фарқи консистенцияси дирқилдоқ бўлади. Мева эзилиб пишган бўлиши мумкин. Желени таркибидаги қандни миқдори мураббоникига ўхшаш бўлиб пастерилизация

қилинмаган бўлса-65% ни, пастерилизация қилинган бўлса-62% ни ташкил қилади. Конфитюр. Конфитюрнинг консистенцияси ҳам дирқилдоқ эзилиб кетмаган, дирқилдоқ массасида мева бир текис тақсимланиб турадиган бўлади. Сифатига кўра у икки навга экстра ва олий навга бўлинади. Повидло. Повидлони мева пюресига шакар қўшиб қайнатиб тайёрланади. Повидло консистенцияси суртиладиган, ранги ишлатилган мева турига хос бўлади. повидлони тайёрлаш учун икки ёки бир неча ҳил мева пюреси ишлатилиши мумкин, лекин олмани пюреси 50% ни ташкил қилади. Повидло товар навларига бўлинмайди, Таркибидаги қандни миқдори 60% ни ташкил қилади. Конфет маҳсулолари. Бир ёки бир неча конфет массасидан шакар асосида турли қўшимчалар қўшиб тайёрланган қандолат маҳсулотларига конфет дейилади. Конфетни таркибида оқсили 6,5%, ёғи 35%, углеводлар 5 дан 90% гача етади. Конфетни қуйидаги турлари ишлаб чиқарилади: пардозланган, пардозланмаган, шоколадли масаллиқ солинган турли шаклли. Конфетларни ўралган ва ўралмаган турлари бор. Олий навли ўралмаган конфетлар коробкаларга қадоқланади. Конфетни ишлаб чиқариш қуйидаги жараёнлардан иборат: конфет массасини ва пардоз қатламини тайёрлаб олиш, шакл бериш, юзасига ишлов бериш ва ўраш. Конфет корпуси мевали, помадкали, ликёрли, ёнғоқли, маринпанли, кремли, кувланган бўлади. Мевали конфетларни корпуси дирқилдоқ тузилишга эга бўлади. Бу конфетларни корпусини ўрик, олхўри, беҳи, шафтоли, олма мағизи ёки агар, модификация қилинган крахмал солиб тайёрланади. Помадкали конфетларни тайёрлаш учун шакар, қиём аралашмасини намлигини 10-14% қолгунча пишириб, сўнг совутилади, уриб ишлов берилади ва яна пиширилади. Помадкали шоколадлар билан пардозланган конфетларни ассортименти: шоколад билан пардозланган- Апельсин, Буревестник, Василек, Волейбол, Вечер, Весна, Радий, Ракета ва

бошқалар; ёғли пардозлаш массаси билан пардозланган-Золушка, Кавказские, Новие, Новинка ва бошқалар; пардозланмаган мевали помадка, Цукатли помадка, Популярние, Куколка, Пионесҳрская ва бошқалар. Ликёрли конфетлар майда кристалли шакар қобиғидан иборат бўлиб, ичига спирт, коньяк ёки портвейн билан тўйинтирилган шакар қиёми солинган бўлади. Ассортиментлари: Ванильний, Ликёр, Курортние, Красная шапочка, Мишка на Севере, Мишка Косолапий, Садко, Тузик, Антракт, Красний мак, Гвоздика, Гаяне ва бошқалар. Ёнғоқли конфетларни (пролин) қовуриб майдаланган ёнғоқ ёки мойли, донли ва дуккакли уруғлар билан ҳамда қанд ва қаттиқ ёғларга маза берадиган тўйимли моддалар (сут, асал, ловия ва бошқалар) қўшилган аралашмалардан тайёрланади. Ассортименти қуйидагилар: Агат, Амко, Балтика, Золотая Нива, Қора қум, Петрушко-Золотой гребешок, Утро, Белочка, Дорожние, Грецкие орех, Ладога, Ну-ка отними, Чародейка. Марицпанли конфетлар қирғичдан ўтказилган ёнғрққа қанд талқони, шинни ёки шакар шинни аралашмасини маза берадиган моддалар қўшиб яхшилаб эзиб ишлов бериб тайёрланади. Ассортиментлари: Алтай, Миндальное, Родина, Эльбурс. Крем корпусли конфетларни шоколад, пролин ёки промадка массасига ёғ ва маза берувчи қўшимчалар қўшиб уриб ишлов бериб тайёрланади. Ассортиментлари: Басни Крилова, Космические, Красная Москва, Трюфели, Красная, Мечта, Шоколадний крем. Кувланган конфетлар кўзиксимон масса бўлиб, дирқилдоқ тузилишга эга бўлади. Шакар қиём аралашмасига дирқилдоқ модда ва тухум оқсилини қўшиб уриб ишлов берилади ва сўнг хушбўй ҳид ва маза берувчи моддлар қўшилади. Весенние, Суфле, Снегурочка, Юбилейние. Ирис. Юзаси тўлқинсимон, тўғри тўртбурчак, ром ва квадрат шаклдаги сутли конфетни бир тури ирис ҳисобланади. Ирис массасини тайёрлаш учун шакар қиём аралашмасини сут билан баъзи бир вақтда рецептура бўйича соя, ёнғоқ мағизи, ёғли уруғлар, желатина массаси, резавор-мева қайнатмаси, какао маҳсулотлари қўшиб пиширилади.

Тузилиши ва консистенциясига кўра ирисни қуйидаги турлари мавжуд: қаттиқ (карамель симон) намлиги 6% қолгунча пиширилган, аморф тузилишли (Особий, Восточний), ярим қаттиқ намлиги 9% қолгунча пиширилган, аморф тузилишга эга бўлган (Детский, Школний, Сливочний) ва желатина массаси қўшилган, чўзилувчан, намлиги 9% бўлган (Любительский, Маятний). Конфет ва ирисни сифати органолептик кўрсаткичлари бўйича баҳоланади. Ўралиши, ташқи кўриниши, консистенцияси, мазаси, хушбўйлигига карамелга қўйилгандек талаблар қўйилади. Конфетни пардозловчи массаси ва корпуси массасига, турига қараб талаблар қўйилади. Конфет маҳсулотларини тайёрлаш ва сақлаш худди карамель ва шоколадникига ўхшашдир. Конфетни сақлаш муддати 3 кундан (қаймоқли помадка) 4 ойгача (шоколад парлозли, ўралган конфетлар) бўлади. Ҳолва. Карамель массасига уриб ишлов бериб ингичка тола шаклига келтириб, қовуриб эзилган сермой мағиз билан қориштириб олинган маҳсулотни ҳолва дейилади. Қориштирилаётганда карамель массаси алоҳида-алоҳида толалар шаклида чўзилиб, ёнғоқ ва уруғ массаси орасида бир текис тақсимланиб, қатлам-толали тузилиши ҳосил қилинади. Ҳолва арабча сўз бўлиб ширин маъносини англатади. Таркибига кўра ҳолва юқори қувватли, тўйимли ширинликлар турига киради. Ҳолва олишда ишлатилган мағизли турига қараб 3 хил бўлади. Кунгабоқар ҳолваси-кунгабоқар мағизидан олинади. Ранги кулранг кўкимтир бўлиб, энг яхши ҳолва ҳисобланади. Кунжут ҳолва- кунжутни эзилган мағзидан тайёрланади. Қизғиш рангли, ўзига хос мазали бўлади. Ерёнғоқ ҳолваси-ерёнғоқни мағизини яхшилаб эзиб, хом ашё сифатида ишлатилади. Қўшилган қўшимчасига қараб ванилли, шоколадли, ёнғоқли, витаминлаштирилган, мағизли ҳолва номлари билан савдога чиқарилади. Ҳолва майин консистенцияли, мўрт, ёғли, осон уқаланувчан, ўзига хос ҳидли, ширин ва тоза бўлиши керак.

Қуйидаги сифат кўрсаткичларига нормалар белгилаб қўйилган: намлиги кўпи билан 4%, умумий қанди 25-45%, редуцирланган моддаси кўпи билан 20%, ёғи 25-30% дан кам бўлмаслиги керак, пардоз берувчи қисми ками билан 20%, умумий кули ва мис тузига ҳам талаблар қўйилади. Нуқсонларига ачиб қолиши, зах ва бегона маза ва ҳидлар, турли рангда бўлиши, карамель массасини толаси йўғонлашиб кетганлиги, юзасини ёпишқоқ бўлиши, пардозланган юзасини синганлиги киради. Ҳолвани соф массаси 300 г гача брикет кўринишда, 600 г гача қилиб тунука банкаларга, 1,5 кг гача қилиб чиройли қутичаларга ёки полимер материал қутичаларга қадоқланади. Қадоқланган ҳолва массасини 20 кг гача, тортиб сотиладиган ҳолва эса 15 кг гача қилиб яшикларга жойланади. Ҳолва 18 0 С дан юқоир бўлмаган ҳароратда ва нисбий намлиги кўпи билан 70% бўлган хоналарда сақланади. Ҳолвани сақлаш муддатлари: кунжутли ва шоколад билан пардозланган ҳолва-2 ой, бошқа ҳолвалар-1,5 ой.

Фойдаланилган адабиётлар 1.А. Баҳромов Товаршунослик асослари ТДИУ, I -қисм Т.: 1976 2.Н.Г. Прохорова Озиқ-овқат моллари товарпшунослик Ўрта ҳунар-техника билим юртлари учун дарслик, Т.: Ўқитувчи 1991 3.А. Баҳромов Товаршунослик асослари ТДИУ, II -қисм Т.: 1976 4.Ш.З. Убайдуллаев Озиқ-овқат товарлари товаршунослиги. Нашрда 5.Елизарова Г. Товароведение с основами стандартизации. М.: 1999 6.Жиряева Е.В. Товароведение. М.: 2002 7.Дмитриченко М.И. Экспертиза качество и обнаружение фальсификации продовольственных товаров. Учебное пособие. М.: 2003 8.Чепурной И.П. Идентификация и фальсификация продовольственных товаров. М.: 2002

Похожие

Қанд, асал, крахмал ва қандолат маҳсулотлари

Крахмал, шакар, қанд ва қандолат маҳсулотлари

Унли қандолат маҳсулотлари технологияси

Макарон маҳсулотларини ишлаб чиқариш технологияси.

Озиқ-овқат маҳсулотларини туркумлаш