Миллий истиқлол ғояси фанининг предмети, мақсади ва вазифалари - Идея национальной независимости - Рефераты

Миллий истиқлол ғояси фанининг предмети, мақсади ва вазифалари

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

72.5 KB

Миллий истиқлол ғояси фанининг предмети, мақсади ва вазифалари Режа: 1. “ Миллий истиқлол ғояси ” фанининг предмети, мақсад ва вазифалари . 2. Миллий истиқлол ғоясининг асосий тушунчалари . 3. Миллий истиқлол ғоясининг негизлари, асосий принциплари, турли фикр ва ғояларга муносабати .

“Ғоя”, “ мафкура ”, “ миллий ғоя ”, “ миллий истиқлол ғояси ”, “ миллий истиқлол ғоясининг маънавий негизлари ”, “ миллий ривожланиш ғояси ”, “ миллий истиқлол мафкураси ”, “ миллий истиқлол ғоясининг бош ғояси ”, “миллий истиқлол ғоясининг асосий ғоялари ”, “ Ватан равнақи ”, “юрт тинчлиги”, “ халқ фаровонлиги ”, “ миллатлараро тотувлик ”, “ диний бағрикенглик ”, “ ижтимоий ҳамкорлик ”, “ комил инсоннинг шаклланишига кўмаклашиш ”. 1. Миллий истиқлол ғояси –мазмун – моҳияти, мақсад ва вазифалари ислом Каримов асарларида асосланган таълимот. У нинг мазмуни қуйидагилардан иборат: - тарихий хотирани уйғотиш, ўтмишдан сабоқ чиқариш ва ўзликни англаш мезони бўлиш; - халқимизни туб мақсадлари ифодаси ва жамият аъзоларини бирлаштирувчи ғоявий вазифасини ўташ; - миллат, халқ ва жамиятни бирлаштирувчи куч, юксак ишонч эътиборининг манбаи бўлиш; - Ўзбекистонда яшовчи барча халқ, миллат, элат, ижтимоий қатлам ва уни вакилларига бирдай таалуқли бўлиш; - Миллатимиз аҳолисини онги ва қалбида “Ўзбекистон ягона Ватан” деган туйғуни юксак даражада шакллантиришга хизмат қилиш; - Турли миллат, қатлам, унинг вакиллари, сиёсий партия ва ижтимоий гуруҳлар мафкурасидан устун турадиган юксак феномен – ижтимоий ҳодиса мазмунига эга бўлиш; - бирон – бир дунёқарашни мутлоқлаштирмаслик ёки бирон-бир куч, партия ёки гуруҳ қўлида сиёсий қуролга айланмаслик; - ҳар қандай илғор ғояни ўзига сиғиндириш ва ҳар қандай ёвуз ғочга қарши жавоб бера олиш;

- субъективизм, валюторизм каби иллатлардан холи ва жамиятимизнинг холис фикрига таянувчи объектив мафкура бўлиш; - сўз билан ишни, назария билан ҳаётни бирлаштира олиш; - давр ўзгаришларига қараб, ўзи ифодалайдиган ғоя, манфаат, муддоаларни амалга оширишнинг янги-янги воситаларини тавсия эта олиш, яъни янгича вазият тез мослашадиган ҳозиржавоб ва ижодий бўлиш ва бошқалар. Биз ўрганишга киритаётган “ Миллий истиқлол ғояси ” фани бундан мустасно эмас. Унинг ҳам ўз предмети, қонунва категориялари, мақсад ва вазифалари бор. “Ғоя” ва “мафкура” тушунчалари, уларнинг халқлар ва давлатлар тақдирига таъсири, ҳозирги замондаги мавкуравий жараён, миллий истиқлол ғоясининг мазмун-моҳиятини тушунчалари, шаклланиш қонуниятлари, намоён бўлиш хусусиятлари, уни халқимиз қалбига сингиш йўллари ва усуллари ушбу фаннинг моҳиятини белгилайди. Унинг тушунча ва категориялари б ир бутун, яхлит тизим шаклида намоён бўлади . 1 Милий ғоянинг одамларнинг ишонч ва эътиқодига айланиши турмуш, ҳаётидан жой олиши бир қатор омилларга боғлиқ. Демак, бунда ҳам муайян қонуниятлар амал қилади. Миллий истиқлол ғоясининг фан сифатида эътироф этилиши унинг ўзига хос предмети, объекти, мақсад ва вазифалари мавжудлигини англатади. Биринчидан, бошқа ижтимоий – гуманитар фанлар қатори “Миллий истиқлол ғояси” фанининг ҳам муайян билимлар тизими, яъни ўзига хос мавзулари, тушунчалари, қонун ва категориялари мавжуд. Иккинчидан, унинг барча бошқа фанлар қатори ўз предмети, объекти, мақсад ҳамда вазифалари бор. Аввало, ҳар бир фан олдига қўйиладиган умумий талаблар миллий истиқлол ғоясига ҳам бевосита даҳлдор. Айни пайтда, миллий ғоянинг жамият, миллий маданият негизлари асосида шаклланиши, халқнинг ишонч ва эътиқодига айланиши билан боғлиқ ўзига 1 Қаранг: Қ.Назаров. бунёдкорлик – ғоялар ҳақидаги фан. “Талабалар онги ва тафаккурини шакллантиришда миллий истиқлол ҳояси фанининг ўрни ва аҳамияти” мавзусига бағишланган ўқув-услубий анжуман. 2004 йил 29 январ. Тошкент – 2004. 8 бет.

хос хусусиятлари мавжудлигини ҳам ҳисобга олиш керак. Бунда ҳар бир инсон ёки шахснингиндивидуал хусусиятлари, унинг ўзига хос дунёқараши, шунга мос тафаккур ва ҳаёт тарзи, миллий онг, ўзлигини англаганлиги даражаси алоҳида ўринга эга. Миллий анъаналарга, тарихи, оан тили, маданиятига бўлган муносабатда шаклланган ва мустаҳкамланган қалбдаги руҳияти, эътиқоди, садоқати билан ватанпарварлик ва миллатпарварлик туйғулари ўзининг ва миллатининг шаъни, қадр-қимматини ҳурмат қилишда намоён бўлади. Шунингдек, ҳар бир инсонда умуминсоний қадриятлар бошқа халқлар ва миллатларнинг маданий ютиқларига ўзаро манфаатдарлик ҳамда миллий тараққиётида уни мустаҳкамлаш нуқтаи назаридан қараш, баҳолаш кўникмалари, саъй-ҳаракатлари орқали ўз ифодасини топади. Ушбу фаннинг предметини миллий маданий мерос ва умуминсоний қадриятларнинг ўзаро муносабати, миллий истиқлол бош ғояси халқнинг ишонч ва эътиқобига айланиши, “ғоя” ва мафкура” тушунчалари, уларнинг халқлар, миллатлар ва давлатлар тақдирига тақдирига таъсирини ўрганишга ташкил этади. Миллий истиқлол ғояси фанининг предметини фақат “ғоя ва мафкура” тушунчаларидан иборат деб қабул қилиш ушбу фанни тор доирада тушунишга олиб келади. Бу фаннинг предметини ҳозирги замондаги мафкуравий жараёнлар, унинг маъно-мазмунидаги ўзига хос жиҳатлари, таъсир этиш қонуниятлари, маълум бир маконда ва даврда намоён бўлиш хусусиятлари, уни кўп миллати давлатимиз фуқароларининг онги ва қалбига сингдириш йўллари ҳамда услубларини аниқлаш ҳам ташкил этади. Бу жараён, биринчидан, миллий ғоянинг Фан талаблари асосида, муайян андоза, тартиб ва қоидаларга, билим ва тажриба тизимига шунчаки тушавермаслиги билан ҳам алоҳида ажралиб туради. Унинг ана шундай хусусиятга эга бўлиши миллий истиқлол ғояси кишиларнинг онг ва тафаккури, дунёқараши, мақсад ва интилишлари миллий-маънавий меросга муносабатнинг жамият ҳаётида намоён бўлиш хусусиятлари билан боғлиқ; Иккинчидан, миллий истиқлол ғоясининг шаклланиши кишилар (халқ, миллат, авлодлар) амалий фаолиятида ҳамда ўзаро муносабатларида ишонч

ва эътиқодга айланишининг намоён бўлиши “бир чизиқли”, ягона тартиб, меъёрларга осонликча тушавермайди. Айни пайтда, фуқаролар, турли ижтимоий гуруҳлар ёки қатламлар, миллат ва элатларни ўзаро муштарак мақсадлар, ғоялар бирлаштириб турмас экан, улар ўртасида ўзаро ҳамжамиятлик, тотувлик ҳам бўлмайди. Шунинг учун ҳам, миллий истиқлол ғоясининг предмети миллий истиқлол ғоясининг шаклланиши, кенг жамоатчиликнинг ишонч ва эътиқодига айланиши, унинг маданий негизларини ижтимоий ҳаёт, меҳнат фаолиятида намоён бўлиш шарт- шароитлари, омиллари, қонуниятларининг илмий-назарий асосларини ўрганишдан иборатдир. Миллий истиқлол ғояси – мустақилликни қўлга киритиш, уни мустаҳкамлаш ва ривожлантириш, Ўзбекистоннинг дунё ҳамжамиятида ўзига хос нуфузга эга бўлиши учун имкон яратадиган халчни, миллатни жипслаштириб турадиган мақсадлар, манфаатлар мажмуидир. Илмий адабиётларда “ғоя”, “мафкура”, “идея” ва “идеология” тушунчалари ишлатилмоқда. Идея ва идеология кўпроқ Ғарб давлатларида ҳамда рус тилидаги манбаларда учрайди. Идея ибораси юнон тилидаги idea сўзидан олинган, у идеология сўзининг ўзаги бўлиб ҳисобланада ва тушунча ёхуд фикр маъносини англатади”. 1 Миллий истиқлол ғоясининг объекти сифатида Ўзбекистоннинг ўзига хос табиий, ижтимоий-иқтисодий, сиёсий, миллий-маданий ривожланиш хусусиятларини, қадриятларини эътироф этиш мумкин. Шунингдек, халқнинг маданияти, миллий-маданий меросини, одамларнинг ижтимоий муносабатларни қарор топтириш билан боғлиқ мақсадларини жамият ҳаётида намоён бўлишини таҳлил этиш ҳам муҳимдир. Шунингдек, фаннинг объектини – Ўзбекистон танлаган тараққиёт йўли ва ижтимоий ривожланишнинг миллий-маънавий негизлари, умумбашарий тамойиллар ташкил этади. 1 Миллий истиқлол ғояси: асосий тушунча ва тамойиллар. – Т.: Ўзбекистон, 2000, 80-б.

Миллий истиқлол ғояси ижтимоий тараққиёт соҳасидаги дунё халқлари тажрибаси ва ютуқларини ҳисобга олган ҳолда шакллантирилган бўлиб, Ўзбекистон миллий ривожланишининг янги йўналиши моделининг миллий- назарий асосидир. Негаки, Ўзбекистон халқининг ўзига хос шундай миллий- маданий мероси ва қадриятлари мавжудки, улар мамлакатда яшаётган ҳар бир фуқаро, оила, халқ ва миллат ҳаётининг барча жабҳаларидан чуқур ўрин олган. Улар орқали шу халқ, миллатнинг “ўзлигини”, “борлиғини”, бошқа халқлар ёки миллатлар ўхшашлиги (умумийлиги) ва фарқи (айримлиги)ни англаб олиш мумкин. Шу ҳусусиятлар сақлаб қолинса, Ўзбекистон ўзига хос ва мос тараққиёт йўлидан ривожланиши мумкин. Бунинг учун миллий ғоя жамият ҳаёти соҳалари билан ўзаро уйғунлашмоғи муҳим аҳамиятга эга. Ана шундай ишонч, эътиқод, миллий ғурур, ўзлигини намоён эти шва қадрлаш туйғулари миллий истиқлол ғоясини халқнинг ишонч ва эътиқодига айланганлигини кўрсатувчи муҳим низомдир. Демак, миллий истиқлол ғоясининг мақсад ва вазифалари умуминсоний қадриятлар устуворлиги тамойилига тўла тўкис мос келиши, демократик эркинликлар ва инсон ҳуқуқларини сақлашга доир халқаро андозаларга ҳамоҳанглиги билан инсоният тарихидаги кўпгина миллий ғоялардан фарқ қилади. 2. Миллий истиқлол ғояси муайян тушунчаларга асосланади. Улар турли хил бўлиб, жамиятда шаклланган ва мавжуд бўлган фикрлар хилма-хиллиги билан кишиларнинг ўзаро ижтимоий муносабатлари асосида амалий хатти- ҳаракати орқали намоён бўлади. “Миллий ғоя ва истиқлол мафкураси ҳақида гап борар экан, - деб таъкидлайди Юртбошимиз, - биз ниҳоятда кенг қамровли, мураккаб серқирра, инсоният тарихида аниқ ва мукаммал ифодаси, тугал намунаси ҳали-ҳануз яратилмаган тушунчаларни ўзимизга тасаввур қилишимиз керак, деб ўйлайман. Бу тушунчалар Ватан равнақи, юрт тинчлиги, халқ фаровонлиги каби юксак ғояларнинг маъно-мазмунини теран англаб етишга

хизмат қилади” 1 . бинобарин, миллий истиқлол ғоясининг асосий тушунчалари нисбийлик хусусиятига эгадир. Миллий истиқлол ғоясини ўрганишда қуйидаги тушунчаларни ҳисобга олиш зарур: - турли жамиятлар, халқлар ҳаёти, миллий-маданий қадриятлари, мақсадлари билан боғлиқ бўлган турли хил маъно-мазмунга эга умумий тушунчалар: “ғоя”, “мафкура”, “ғоянинг турли хил кўринишлари”, “бунёдкор ғоялар” ва “ёвуз, тажаввузкор ғоялар”, “миллий ғоялар” ва “умумбашарий ғоялар”; - жамиятнинг сиёсий ҳаёти, турли хил жамоат бирлашмалари фаолияти билан боғлиқ мақсад ва интилишларни ифода этадиган турли-хил сиёсий мафкуралар кўринишлари; - Ўзбекистон халқининг ҳаёти билан боғлиқ бўлган, уни ўзида акс эттирадиган ва унга хизмат қиладиган “миллий истиқло ғояси”, “миллий истиқлол ғоясининг маънавий негизлари”, “миллий ривожланиш ғояси”, “миллий истиқлол мафкураси”, “миллий истиқлол ғоясининг асосий ғоялари”, “миллий истиқлол ғоясининг бош ғояси”, “миллий истиқлол ғоясининг умумбашарий тамойиллари” ва бошқа тушунчалар. Миллий истиқлол ғояси билан боғлиқ тушунчаларнинг ўзига хос хусусияти шундан иборатки, у, асосан Ўзбекистон халқи ижтимоий, ҳаёт соҳалари ривожи билан, унинг миллий-маданий мероси, урф-одатлари, қадриятлари, тили, маданияти, тарихи, фалсафаси, диний руҳияти билан узвий ривожланиш хусусиятларини эътироф этади ва унга ҳурмат билар қарайди. Миллий истиқлол ғояси “синфийлик”, “партиявийлик” тамойилларига асосланмайди. Бошқа мамлакат халқларининг ҳаётига ўз ғояларини сингдиришни даъво қилмайди. Бу билан у “коммунистик ғоядан” тубдан фарқ қилади. Миллий истиқлол ғояси Ўзбекистон Республикаси номини олган ўзбек халқи, миллатининг миллий-маданий меросига таянган ҳолда бошқа халқлар маданияти, мақсад ва интилишлари билан ўзаро 1 Каримов И.А. Ватан равнақи учун ҳар биримиз масъулмиз. 9-жилд, - Т.: “Ўзбекистон”, 2001, 221-222-б.

муштарак тарзда мамлакат равнақининг маънавий-руҳий, фалсафий омили сифатида хизмат қилади. Миллий истиқлол ғоясининг ўрганишни тақозо этадиган умумий ва ўзига хос қонуниятлар мавжуд. Умумий қонуниятлар турли халқлар, мамлакатлар, жамиятлар ҳаётида амал қиладиган умумий асосга эга бўлган ички зарурий боғланишлар бўлиб, у жамият ва мафкуралар (ғоялар) нинг бир-бирлари билан узвий боғлиқлиги қонунидир. Жамият мафкурасисиз, мақсадсиз яшай олмайди. Демак, биринчидан, мафкура ҳар қандай жамият ҳаётида зарур. Мафкура бўлмаса, одам, жамият, давлат ўз йўлини йўқотиш муқаррар. Иккинчидан, қаердаки ғоявий бўшлиқ вужудга келса, ўша ерда бегона ғоя асосида бўлган мафкуралар таъсири учун шароит мавжуд бўлади. Буни исботи учун хоҳ тарихдан, хоҳ замонамиздан кўплаб мисоллар келтириш қийин эмас 1 . У жамият олдидаги мақсадлар, уни амалга ошириш воситаларидир. Миллий истиқлол ғоясининг тушунчалари билан бир қаторда унинг намоён бўлиш қонунлари ҳам мавжуд . Булар: - турли халқлар, турли жамиятлар мавжуд. Уларнинг мақсадлари ҳам, ривожланиш йўллари ҳам турли хил. Яъни ривожланишнинг, ижтимоий тараққиётнинг хилма-хиллиги қонуни орқали намоён бўлади; - дунёнинг мафкуравий манзараси турли хил мақсадлар, турли-хил манфаатлар, қарашлар билан боғлиқ ҳолда намоён бўлган ва бўлиб қолмоқда. Бу эзгу ғоялар билан бирга ёвуз ғояларнинг ҳам яшовчанлигини, “дунёда мафкура соҳасида курашнинг” давом этиб келаётганлигининг асосида ётган ўзига хос жиҳатидир. Лекин, ҳар бир халқнинг ўзига хос маънавий руҳияти, ероси, қадриятлари билан боғлиқ ғояси ҳам мавжуд. Уни инкор этиб бўлмайди. Уни англамаслик у билан боғлиқ бўлган турмуш тарзини, маданиятидаги хусусиятларини, тарихини, тилини, миллий-маданий ривожланиш қонуниятларини эътироф этмасликка олиб келади. Бу охир-оқибатда шу 1 Каримов И.А. Биз келажагимизни ўз қўлимиз билан қурамиз. 7-жилд. – Т.: “Ўзбекистон”, 1999, 84-85-б.

халқни ёки мамлакатнинг “ўздигини”тан олмасликка сабаб бўладиган йўлдир. - Глобаллашув жараёнининг миллий ғояга таъсир этиши ҳам ўзига хос умумий қонуниятдир. Бу жараён турли мамлакатлар, халқлар ҳаётида уларнинг бир-бирига боғлиқлигини, ўзаро таъсирини оширади, маънавий, ғоявий ҳаётида акс этмасдан қолмайди. Миллий истиқлол ғояси тўғрисида фикр юритганда, унинг ўзбек халқининг ҳаёти, турмуш тарзи, тарихи, маданияти, миллий-маданий мероси ва қадриятлари билан боғлиқ бўлган ҳамда миллий ғоясида акс этадиган ўзига хос қонуниятлари ҳам мавжуд. Бу қонуният миллий истиқлол ғоясининг мазмуни, мақсади ва хусусияти нуқтаи назаридан қараганда алоҳида, устувор аҳамиятга эга. Чунки, бу қонуниятни ҳисобга олиш ўзбек халқининг, миллатнинг келажаги билан ўзлигини сақлаб қолиш ҳамда ўз негизида ривожланишини, дунёда ўзига хос ўринга эга бўлишни эътироф этиш билан боғлиқ. Тарихий жиҳатдан ёндашганда, бу соҳада “турли ғоялар”, “мафкуралар” ана шу муҳим қонуниятларга зид бўлган ҳолатларни ҳа кузатилишини кўрсатади. Ўзбек халқини тилидан, маданиятидан, тарихидан ажратиб қўйишга бўлган уринишлар бунга мисолдир. Чунки ёт ва бегона ғоялар халқнинг турмуш тарзи, миллий-маданий қадриятларидан ажратиб қўйиш орқали уни заифлаштиришга ва ўз иродасига бўйсундиришга ҳаракат қилган. Ёт ва бегона ғоялар баъзи халқларнинг миллат сифатида ривожига ўзининг салбий таъсирини ўтказган. Шунинг учун ҳам миллий истиқлол ғоясига таяниш ва унга амал қилиш Ўзбекистон халқининг ўзлигини сақлаб қолиш ва ўзига хос ва мас ривожланиш эҳтиёжи сифатида намоён бўлади. Демак, миллий истиқлол ғоясининг қонуниятлари ҳар бир халқ учун миллий ўзига хослигини замон ютуқлари билан боғлашнинг нафақат кафолати, балки ривожланиш стратегияси ҳамдир. 3. Миллий истиқлол ғоясининг амал қилиш принципларининг ўзига хос тарзда намоён бўлиши жамиятнинг барча жабҳаларида амалга оширилаётган

ислоҳотларнинг ғоявий жиҳатларини белгилашбилан боғлиқ. Ш у нуқтаи назардан миллий истиқлол ғоясининг принциплари бир-бири билан узвий диалетик алоқадорликда дейиш мумкин. Улар ўз навбатида миллий ва умуминсоний қадриятлар уйғунлиги талабларига мос келиши билан узвий боғлиқ. Миллий истиқлол ғояси инсонпарварлик, инсон қадр-қиммати, шаъни ва ор-номуси, ҳақ-ҳуқуқлари ҳамда манфаатдларининг устуворлиги принципига таянади. Унда инсоннинг ҳаёти олий қадриятдир. Бу принцип ўткинчи характерга эга бўлмай, балки Ўзбекистоннинг демократик ривожланиш истиқболини ўзида мужассам этади. Бунда миллий ғоянинг инсонпарварлик ва демократик принциплари инсон ҳамда жамият манфаатлари уйғунлигини белгилаб берувчи таянч нуқта ва жипслаштирувчи омил вазифасини ўтайди. Демак, миллий истиқлол ғояси икки муҳим, бир-бири билан боғлиқ негизга таянади. Бу, бир томондан . Ўзбекистон халқининг тарихи, турмуш тарзи, урф-одат, анъаналари, маданияти билан боғлиқ миллий-маданий мероси бўлиб, бу унинг асоси, бош негизи, таянчи ҳисобланади. Иккинчиси, дунё халқлари эътироф этиб, фақат эзгуликка, бунёдкорлик ишларига, ўзаро тотувлик ва ҳамжиҳатликка хизмат қилиб келаётган умуминсоний тамойиллардир. Шу маънода миллий истиқлол ғояси умумбашарий қадриятларни эътироф этади. Миллий қадриятларга содиқлик – миллий ғоянинг таянч негизларидан биридир. Бу принцип Ўзбекистон ҳудудида истиқомат қилаётган ҳар бир фуқаронинг ўз миллий қадриятларини асраб –авайлаш, келажак авлодларга етказиши учун тўла имкониятлар яратилишини ифодалайди. Ўтмишдан қолган буюк маданий бойликларимиз, мумтоз қадриятларни ҳурмат қилиш, уларни ижодий жиҳатдан ўрганиш – бу принципнинг асосий жиҳатидир. Ижтимоий тараққиёт натижасида у ёки бу халқларга хос бўлган миллий- маънавий қадриятларнинг умуминсоний моҳияти дунё халқлари ривожи учун умумбашарий қадрият сифатида хизмат қилади. Улар бир-бирини бойитади, айни пайтда ўзаро муштаракликка эга эканлигини билан ҳам ажралиб туради.

Миллий истиқлол ғоясининг турли хил фикр, ғояларга муносабати, унинг ижтимоий-маънавий ҳаётда акс этиш усулларини англаш учун, энг аввало, турли хилдаги ғоя ва мафкура тушунчаларининг мазмун-моҳиятини ўрганмоқ зарур. Чунки шахсий фикр-ўзиа хос қарашдир, ижтимоий фикр эса воқеликка нисбатан ўзгариш ёки ҳаракатни тақозо этадиган фаол муносабатни ифодалайди. Ғоя ва шу муносабатни ҳаракатга, жараётнаг, зарурат туғилганда эса, бутун бир давр тарихига айлантиради 1 . Миллий истиқлол ғоясининг ўзига хос жиҳати ҳам шундаки, у фикрлар ва ғоялар хилма-хиллигини тан олади. Жамиятнинг якка-ягона мафкураси сифатида бирон-бир фикр, ғояни эътироф этмайди. Эркинлик, хусусан, фикр эркинлиги ва хилма-хиллиги принципларига амал қилиш миллий истиқлол ғояси учун муҳим. Жаҳон тажрибаси шундан далолат берадики, ўз давлатчилигини қўлга киритиш, миллий ва ижтимоий озодликка эришиш ҳеч қаерда енгил ва осонликча бўлмаган. Мустақилликка эришган ҳар бир мамлакат ўз тараққиёт йўлини излайди., янги жамият барпо этишда ўз андозасини ишлаб чиқишга интилади. Масалан дунёда ижтимоий тараққиёт йўлининг турли вариантлари мавжуд. Туркия Жанубий Корея, Швеция моделлари ва бошқалар бунга мисолдир. Ўзбекистон бошқа давлатлар тараққиёти жараёнида тўпланган ва республика шароитига тадбиқ қилса бўладиган барча ижобий ва мақбул тажрибалардан, шак-шубҳасиз, самарали фойдаланади. Аксинча, аниқ- равшан воситалар ва усуллари қайси мамлакат учун мўлжалланган бўлса, ўша мамлакатнинг ўзига хос шароитдагина ижобий натижа беради. Жаҳон халқлари ва ўзимизнинг амалиётимиздан олинган барча ижобий тажрибани рад этмаган ҳолда ўз ижтимоий-иқтисодий ва сиёсий-ҳуқуқий тараққиёт йўлимизни танлаб олиш республиканинг қатъий позициясидир. Бу – ўтмиш йилларининг хатоларини, давлат тузилишининг шакл ва усулларига нисбатан мавжуд қарашларни идрок этиш натижасидир. 1 Миллий истиқлол ғояси: асосий тушунча ва тамойиллар. – Т.: “Ўзбекистон”, 2001, 9-б.

Шуни алоҳида таъкидлаш зарурки, сохта инқилобий сакрашларсиз, фожиали оқибатларсиз ва кучли ижтимоий ларзаларсиз, эволюцион йўл билан нормал, маданиятли тараққиётга интилиш – танлаб олинган йўлнинг асосий мазмуни ва моҳиятидир. Мавжуд ижтимоий-иқтисодий муаммоларнинг кескинлиги, уларнинг ўзига хос хусусияти бу муаммоларнинг кескинлиги, уларнинг ўзига хос хусусияти бу муаммоларнинг ҳал этишга алоҳида ёндашувни тақозо этади. Ўзбекистоннинг чинакам мустақиллигига эришишдан иборат ўз йўли республикани ривожлантиришнинг миллий истиқлол ғоясига асосланган қуйидаги асосий ўзига хос хусусиятлари ва шарт-шароитларини ҳар томонлама ҳисобга олишга асосланади. Аввало, у аҳолининг миллий-тарихий турмуш ва тафаккур тарзидан, халқ анъаналари ва урф-одатларидан келиб чиқади. Чуқур илдизи ўтмишдаги анъанавий жамоа турмуш тарзига бориб тақаладиган коллективчилик асослари Ўзбекистон халқига тарихан хосдир. Ўзбеклар диёрига, ўз Ватанига меҳр-муҳаббат, меҳнатсеварлик, билимга, устозларга, маърифатпарварларга нисбатан алоҳида ҳурмат-эҳтиром – Ўзбекистон аҳолисига хос фазилатлардир.

Похожие

Миллий истиқлол ғояси ва Ўзбекистондамаданий тараққиёти

Миллий ғоя - асосий тушунча ва тамойиллар фанининг предмети, мақсад ва вазифалари

Миллий ғоя - асосий тушунча ва тамойиллар фанининг тарихий илдизлари, шаклланиш босқичлари

Миллий ғоя ва миллий – маънавий қадриятлар

Ўзбекистонда демократик жамият қуриш назарияси ва амалиёти» фанининг предмети, назарий асослари