O'qituvchilar tayyorlashning yangi pedagogik texnologiyalarini ishlab chiqish - Метрология - Рефераты

O'qituvchilar tayyorlashning yangi pedagogik texnologiyalarini ishlab chiqish

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

20.4072265625 KB

O ' qituvchilar tayyorlashning yangi pedagogik texnologiyalarini ishlab chiqish Reja: 1. Ta'lim-inson faolligini belgilaydigan muhim bir tapmoq 2. «Pedagogik texnologiya» to'g'risida ko'plab tushunchalar

Ta'lim-inson faolligini belgilaydigan muhim bir tapmoqq a aylanmoqda. Shuning uchun ta'lim tizimida inson faoliyati bilan bog'liq ko'pgina muammolarni hal etish zarur. O'z-o'zidan ko'rinib turibdiki, bu vazifalarni ilmiy-texnika jarayonining o'zgarishi bilan bog'liq ta'limning yangi nazariyasini yaratish, ya'ni fanni jamiyatning ishlab chiqarish kuchiga aylantirish va amaliy ko'rsatkichlarini rivojlantirish natijasida amalga oshirish mumkin. Respublikamizda ta'lim-tarbiya jarayoni bilan bog'liq o'zgarishlar ta'lim tizimini tubdan isloh qilish, uni milliy ruh bilan sug'orish, samarali an'anaviy uslublarni saqlab qolgan holda yangilarni yaratish va amaliyotda qo'llash borasida olib borilayotgan ishlar bilan bog'liq. Bu yo'nalish keng qamrovli bo'lib, uning sohalari kengayib, mazmuni takomillashib bormoqda, ya'ni u ta'limda yangi pedagogik texnologiyalarni qo'llash, ta'limning butun jarayonini aniq reja asosida tashkil qilish hamda o'quv jarayonning maqsadra muvofiq tashkil qilish hisobiga uni individuallashtirishni ko'zda tutadi. «Pedagogik texnologiya» to'g'risida ko'plab tushunchalar mavjud bo'lib, ulaming ba'zilarini keltirib o'tamiz. Texnologiya - bu san'at, mahorat, ko'nikma, metodlar yig'indisi. Texnologiya - bu inson faoliyati va tafakkuri bilan bog'liq bo'lgan madaniy tushuncha. Texnologiya - bu texnik jihatdan ahamiyatli sifat va qobiliyatning intellektual qayta ishlanishi. Texnologiya - bu qandaydir jarayonni amalga oshirish metodlari haqidagi bilimlar yig'indisi. Texnologiya - bu o'quv jarayoniga tashkiliy, maqsadli pedagogik ta'sir o'tkazish natijasi. Texnologiya -bu o'quv jarayonini amalga oshirish texnikasi. Texnologiya - bu ta'lim maqsadiga erishishning kafolatlangan vositasi. Texnologiya bu rejalashtiriladigan natijalarga erishish jarayo-nining bayoni. Texnologiya - bu amaliyotga joriy qilinishi kerak bo'lgan ma'lum bir pedagogik tizimning loyihasi.

YuNESKOning bergan ta'rifiga ko'ra, pedagogik texnologiya inson va texnika resuslarini hisobga olgan holda butun ta'lim jarayoniga va baholash metodiga hamda samaraliroq ta'lim shakllariga erishish ular o'rtasidagi o'zaro ta'siriga bog'liqdir. Kasbiy pedagogika darsligida shunday tavsif beriladi: Peda gogika texnologiya - bu pedagogika fani va maktab amaliyotini rivojlantirishda uzviylikni saqlab qolgan holda pedagogika va metodikaning metodologik va intellektual vositalarini radikal ravishda yangilash. Bizning fikrimizcha «pedagogik texnologiya» tushunchasi barcha boshqariluvchi tashkiliy qismlar va ulaming bog'liqligini tahlil qilish, tanlash, loyihalash va nazorat qilish yo'li bilan pedagogik samaradorlikni yuqori darajaga ko'tarish hamda bu boiada tizinili yoadashuvni joriy etishni ifodalaydi. «Pedagogik texnologiya» tiing la'limidagi amaliylik hamda tashkiliy-uslubiy imkoniyatlarini amalga oshitishga yo'naltirilganligi, uning aniq vositalar yordamida hayotga tatbiq etilishi butun jahon pedagoglarining unga e'tibormi kuchaytirmoqda. «Texnologik» yo'nalishga turticha qarashlar mayjud, ba'zi pedagoglar «pedagogik texnologiyanda ta'limni differensiyalashtirish vositasini ko'rmoqdalar, boshqalami undagi kim mehnat sarflab yuqori natijalarga erishish imkoniyatlari, «pedagogik texnologiya»ni barcha ta'lim oluvchilarni oldindan belgilangan bilim, ko'nikma va malakalar darajasiga yetkazish mumkinligi qiziqtirmoqda. Ba'zi pedagoglar ta'limini texnologiyalashtirish yordamida ommaviy ta'lim amaliyotida tub burilish yasashga umid bog'lagan edtlar, Pedagogik texnologiyani amalga oshirishning umumlashgan ketma-ketligini quydagicha amalga oshirilishi maqcadra muvofiq bo'ladi (biz tajriba ishlarini amalga oshirishda undan uslubiy asos sifatida foydlanganmiz): - talabalarning istiqboldagi faoliyatini tahlil qilish, ta'lim jarayonida hal qilinishi lozim bo'lgan maqsad va vazifalarni belgilash; - umummehnat va kasbiy malakalarni rivojlantirishda, ta'lim vositalarini qo'llashga old ta'lim uslubini ishlab chiqish; - oliy o'quv yurtlari o'quv dasturlarida talabalar tomonidan ta'lim vositalaridan

foydalanish texnologiyasini o'zlashtirishlari uchun vaqt mezonini belgilash; - talabalarda ko'nikma va malakarni rivojlantirishga qaratilgan mashqlar tizimini ishlab chiqish; - talabalarda bilim, ko'nikma va malakalarning sifatini na zorat qilish bilan bog'liq obyektiv nazorat o'tkazish hamda testlar tizimini ishlab chiqish; - ishlab chiqilgan «pedagogik texnologiya» ni amalda sinash va uni o'quv jarayoniga tatbiq qilish. - Keltirilgan bosqichlarning tavsifi amalda o'qituychi faoliyatining davriy algoritmmi ifodalaydi va ularning mos ravishda maqsadlar, aniq nazorat usullari butun ta'lim jarayonini qamrab oladi. Ushbu jarayon staadartlashtirilgan ta'lim maqsadi asosida pedagogik tizim vositasida amalga oshiriladi. - Bundan kelib chiqib aytish mumkinki, pedagogika fanidan bar qanday pedagogik texnologiya asosini tizim tashkil etadi. Bimday pedagogik texnologiyani rejalashtirilgan samarasi uning qanday tizimlashtirilganligi va tuzilishiga bog'liq. - Pedagogik tizim tushuachasi ko'plab pedagog olimlar tomonidan tahlil qilingau bo'lib, 80-yillar oxirigacha aniq bir to'xtamga keliuniagan, - Pedagogika tisam tushunchasi va uni tashkil etuvchi variant elemenUarini birinchi bo'lib, akademik V.P.Bespalko asoslab betdi. - V.P.Bespalko ta'rifi bo'yicha «Pedagogik tizim (PT) deganda, ma'lum sifatlariga ega bo'lgan shaxsni shakllantirishga aniq maqsadli tashkiliy pedagogik ta'sir ko'rsatish uchun talab etiladigan o'zaro bog'langan uslub, vosita va jarayon majmuasi tushuniladi». Jamiyatning ustuvor qadriyatlari shaxs shakllanishiga qo'yiladigan talablar va uning maqsadini belgilab beradi. - Pedagogik texnologiya yaratish bosqichlari akademik V.P.Bespalko tomonidan asoslangan bo'lib, u ta'lim turi hamda tatbiq qilinishdagi shakli, darslik, metodik tavsiyanoma, EHM dasturlaridan qat'i nazar umumiy hisoblanadi. Shu asosda biz pedagogik texnologiyani loyihalashni quydagi bosqichlarda amalga oshirdik (4-shakl): - - birinchi bosqichda kasb ta'limi fakulteti talabalarning

- kelajakdagi kasbiy faoliyati tahlil qilindi. - Ushbu tahlilda talaba faoliyati istiqbolini qamrab olgan kelajak faoliyatida duch keladigan vazifalar aniqlab olindi. - ikkincbi bosqichda umum mehnat va kasbiy ko'nikma hamda malakalarni rivojlantirishning psixofmologik asoslari; o'qituvchilar tayyorlashning yangi pedagogik texnologiyalari ishlab chiqildi va ta'limning har bir davri uchun uning mazmuni aniqlab berildi; - uchinchi bosqichda umummehnat va kasbiy ko'nikma hamda malakalarning tarkibiy qismlari, shakllantirish jarayoni; malaka kuchishi va moslashuvchanligi xususiyatlari, umummehnat va kasbiy ko'nikma hamda malakalarni rivojlantirish jarayonida ta'lim vositalarini qo'llash texnologiyasi ishlab chiqildi; - to'rtinchi bosqichda umummehnat va kasbiy ko'nikma hamda malakalarni rivojlantirish didaktik jarayonining eng muvofiq ta'lim shakllail aniqlandi. Uning natijasi ko'nikma va malakalarni rivojlantirish pedagogik tizimida o'qituvchi va talaba munosabatlari mazmuni ishlab chiqildi; - beshinchi bosqichda umummehnat va kasbiy malakalarni qo'llashga oid ta'lim metodi mazmuni ishlab chiqildi, uning natijasi sifatida umummehnat ko'nikma va malakani rivojlantirish jarayonida mashq qilish apparatlaridan foydalanish texnologiyasi yaratildi; - oltinchi bosqichda ta'lim maqsadi asosida ko'nikma va malakalarni rivojlantirishga qaratilgan mashqlar tizimi ishlab chiqildi hamda o'quv qo'llanmalari mazmuni bilan umumlashtirildi, natijalar belgilangan ko'rsatkichlari darajasida ta'lim jarayoniga tatbiq etildi; - yettinchi bosqichda - o'zlashtirish darajasini baholash mezonlariga va ta'lim maqsadlariga mos keluvchi talabalarning bilim va ko'nikmalarini aniq nazorat qilish bilan bog'liq kuzatishlar o'tkazildi va testlar ishlab chiqildi. - sakkizinchi bosqichda ta'lim maqsadlariga erishish imkonini beruvchi o'quv mashg'ulotlarining tuzilmasi va mazmuni shakllantirildi

hamda talabalarnmg umummehnat va kasbiy ko'nikma hamda trialakalaritii rivojlantirishga qaratilgan topshiriqlar majmuasi ishlab chiqildi; - to'qqizinchi bosqichda umummehnat va kasbiy ko'nikma hamda malakalarni rivojlanganlik darajasini baholashning ko'rsatkich va mezonlari tajriba-sinov ishlari asosida sinab ko'riladi va ta'lim jarayonining yakunlanganlik darajasi ko'rsatkichga erishish maqsadida) tekshirildi. Bosqich natijasida loyihaga tegishli tuzatishlar kiritildi . Ko ' nikma va malakalarni faoliyat tavsifiga ko ' ra , tasniflash mumkin (5- shakl ). Misol uchun bir guruhni intellektual ko ' nikma ( eshitish qobilyati , kitob bilan ishlash , insho yozish , reja tuzish , o ' z ishini rejalashtirish , uni qulay tashkil etish ) va malakalar ( yozuv savodxonligi , ifodali o ' qish ) tashkil qiladi . Ikkinchi guruhga mehnat ko ' nikmalari ( chizmalar bo ' yicha buyum yasay olish ) va alohida avtomatlashgan mehnat operatsiyalari ( arralash , qirqish , randalash , kesish malakalari ) kiradi . Bu guruhga harakat va konstruktiv texnik ko ' nikma va malakalar kiradi , bunda ikkinchisi hamma vaqt asbob va mashinalar bilan ishlashga bog ' liq bo ' ladi . Uchinchi guruhni jismoniy tarbiya va sport ko ' nikmalari ( jismoniy tarbiya mashqlarini bajara olish ) va malakalar ( sakrash , suzish , arqonga chiqish ) tashkil qiladi . Odatda, gigienik ko'nikma va malakalarni ham alohida guruh sifatida qaraladi. Bundan tashqari, malakalar murakkablik va avtomatlashganlik darajalariga ko'ra ham farqlanadi.

Foydalanilgan adabiyotlar: 1 . O'zbekiston Respublikasi «Ta'lim to'g'risida»gi Qonuni. - Т .: 1997-yil. 2. «Kadrlar tayyorlash Milliy dasturi». - Т .: 1997-yil. 3. Barkamol avlod - O'zbekiston taraqqiyotining poydevori. 29-avgust 1997- yil. 4. O'zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1998-yil 5-yanvardagi «Uzluksiz ta'lim tizimi uchun davlat ta'lim standartlarini ishlab chiqish va joriy etish to'g'risida» gi 5-sonli qarori. 5. O'zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1998-yil 13-maydagi «O'rta maxsus, kasb-hunar ta'limini tashkil etish chora-tadbirlari to'g'risida»gi 204-sonli Qarori. 6. O'zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2000-yil 16-oktabrdagi «O'rta maxsus, kasb-hunar ta'limi Davlat ta'lim standartlarini tasdiqlash to'g'rsida»gi 400-sonli Qarori.

Похожие

Tеxnikaviy shartlarning loyihalarini ishlab chiqish

Qiyoslash sxemalariga qo’yiladigan talablar ularni tuzish qoidalari va ishlab chiqish tartibi

Standartlashtirishning texnik iqtisodiy samaradorligi. Standartlarni ishlab chiqish, o`zgartirish ro`yxatdan o`tkazish, rasmiylashtirish va tadbiq etish

Pedagogik monitoring texnologiyasi

O'rta maxsus kasb hunar ta'limi o'quv muassasalaridagi uslubiy ishlar tizimi