Қудуқларни штангасиз насослар ёрдамида ишлатиш - Горное дело - Рефераты

Қудуқларни штангасиз насослар ёрдамида ишлатиш

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

74 KB

Қудуқларни штангасиз насослар ёрдамида ишлатиш Режа: 1. Штангасиз чуқурлик насослари таснифи 2. Чўкма марказдан қочма электор насослари тузилиши ва ишлаш принципи 3. Винтли насослар

Таянч сўзлар Штангасиз насослар, марказдан қочма электро насос, гидропоршенли насос, винтли насос, тебратма насослар, комплексатор, электродвигател, насос сузгичи, тажовузкор газлар, газ омили. Нефт берувчи қудуларни штангасиз насослар ёрдамида ҳам ишлатиш мумкин. Штангасиз насосларни ҳаракатга келтирувчи энергия сифатида электр энергияси, гидровлик энергиялардан фойдаланилади. Штангасиз насосларга чўктирма марказдан қочма электронасос (ЧМҚЭ), гидропоршенли насос (ГН), винтли насос (ВН) ва тебратма насослар (ТН) киради. Чўктирма марказдан қочма электранасосларни тузилиши ва асосий кўрсаткичлари ЧМҚЭ билан жиҳозланган нефт қудуқларидаги асбоб-ускуналар ер ости ва ер усти жиҳозларидан иборат бўлади. Ер ости жиҳозлари (қудуқ тубидан юқорига қараб қурилганда) қуйидагилардан иборат (18.1-расм): компенсатор (1), электродвигател (2), протектор (3), насос сузгичи (4), марказдан қочма насос (5), электр узатувчи кабел (6), НКҚ дан иборат. Ер усти жиҳозлари осма чиғир (7), кабел ғалтаги (8), трансформатор (9) ва бош±ариш станпиясидан (10) иборат. ЧМҚЭ ни ўрнатиш схемаси қуйидагича. Компенсатор, электродвигател, протектор, насос сузгичи, марказдан қочма насос ер устида бир бутун комплект қилиб йиғилади ва қудуққа НКҚ ларида тушурилади. Ана шу комплект жиҳоз қудуққа туширилиш давомида электр узатувчи кабел іам барварига НК ларга мустаҳкам қилиб

маҳкамланган ҳолда тушурилиб борилади. ЧМҚЭ га тегишли ҳар бир элементларни алоҳида кўриб чиқамиз. Компенсаторни асосий вазифаси чуқур марказдан қочма электрдвигателга қудуқ суюқлигини ўтказмаслик ва электрдвигателни мойлаб туришдан иборат. Электродвигателни юқоридан тушган кабелдан электр токи энер-гияси билан ҳаракатга келиб, ўзи билан бир умумий ўқига жойлашган марказдан қочма чуқур насосни ҳаракатга келтиради. Протектор (баъзан уни гидроҳимоя деб ҳам юритишади) электродвигател ва чуқур насос оралиғида ўрнатилиб, асосий вази фаси электродвигателга юқри томондан суюқлик кирмаслигини таъминлаб туради. Насос сузгичи марказдан қочма насосга майда механик заррачалар ўтмаслиги учун ўрнатилган. Марказдан қочма чуқур насос ишлаш шарт-шароитларига қараб икки хил турда тайёрланади: оддий ва чидамли. Оддий турдаги насослар юқори сувланган, механик заррачалари унча кўп бўлмаган (оғирлиги бўйича 0.01% гача) бўлган нефтни олиш учун ишлатилади. Чидамли насослар ўта сувланган, механик 1% гача б°лган нефтлар учун м°лжалланган бўлиб, баъзи бир хил турлари таркибида тажовузкор газлар (Н 2 S , С O 2 ) б°лган муіитда іам ишлайдиган қилиб тайёрланади. Марказдан қочма чуқур насоснинг тузилиши ва ишлаш тарзи худди қудуқларни бурғилашда ишлатиладиган турбобурга ўхшашдир. Бу ерда ҳам айланувчи ва йўналтирувчи ҳалқалардан иборат босқичлар мавжуд бўлиб, бу босқичлар электродвигател ва марказдан қочма насоснинг умумий ўқига ўрнатилган бўлади. Босқичлар сони насоснинг турига, маҳсулдорлигига қараб 127 та дан 413 тагача бўлади. Электродвигател ўқи айланганда насосдаги айланувчи ҳалқалар айланади ва ҳосил бўлган марказдан қочма

куч ҳисобига насос ичидаги суюқлик йўналтирувчи ҳалқага ўтиб, тезлиги янада ортади. Бунинг натижасида ҳамма босқичлардан ўтган суюқлик насосдан чиқганида бошланғич катта тезликка эга бўлади ва суюқлик НКҚ лар бўйича юқорига кўтарилади. Марказдан қочма насоснинг электродвигателига келадиган электр токи махсус сим орқали келади. Бу сим ер юзидан то насосга қадар думалоқ кесимда бўлса, насосдан электродвигателгача бўлган масофада ясси ҳолда бўлади. Одатда бу сим энг қийин шароитларда (юқори босим ва ҳарорат, суюқлик бор ҳолат, агрессив газлар таъсири ва ҳ.к.) ишлашга мўлжалланган бўлади. Ер усти жиҳозлари аввало қудуқ усти мосламаларидан иборат бўлиб, бу мослама фавворавий мосламанинг баъзи бир элементлари бўлиши мумкин. Шунингдек, сим ғалтаги махсус ўрнатгичга ўрнатилган ҳолда, ғалтакни бемалол айланишини таъминлаб туриши керак. Ер усти жиҳозларини энг асосийси куч трансформатори ва уни бошқариш станциясидир. Юқорида айтиб ўтганимиздак, ЧМ Э лар ҳар хил шароитларга қараб, кўп турли қилиб ишлаб чиқарилмоқда. Одатда ЧМҚЭ диаметри бўйича тўрт гуруҳга бўлинган: 5, 5А, 6 , 6А. Бу гуруҳлардаги насосларнинг ҳам маҳсулдорлиги ва ҳосил қиладиган тайзиқи бўйича бир неча турлари мавжуд (жадвал 17.1). Марказдан қочма чуқур насослар одий (УЭЦН), занглашга (УЭЦНК) ва емирилишга (УЭЦНИ) мустаікам қилиб тайёрланмоқда. ЧМК,Э ларнинг асосий ишлатиш чегараси уларни қанчалик чуқурликка тушириш ва маҳсулдорлиги билан фарқ қилади. ЧМҚЭ лар 1920 м гача бўлган чуқурликда ишлаши мумкин. Маҳсулдорлиги бўйича эса 40 дан 100 м З /с гача бўлган оралиқдаги қудуқларга туширлиши мумкин.

ЧМҚЭ ларни ишлатиш учун нефт қазиб чиқариш корхоналарида анча ривожланган ва жуда яхши таъминланган таъмирлаш устахонасига эга бўлиши керак. Чунки ЧМҚЭ ларни ишлатиш жараёнида асосий таъмирлаш ишлари электродвигателни электр ўтказувчи ўрамларини қўйиб кети *) ў збекистонда ЧМҚЭ лар ишлаб чиқарилмайди, шунинг учун Россияда ишлаб чиқарилаётган ЧМҚЭ ларнинг кўрсаткичлари келтирилган. шидан двигател ўрамларини тиклаш ишлари ва насоснинг босқичларини емирилган халқаларини алмаштиришдан иборат. ўзбекистонда ЧМҚЭ лар 1970-1978 йиларда ғарбий ўбекистондаги Шўрчи, Шўртепа, Жарқоқ, Оқжар конларида, 1968-1975 йилларда Фарғона водийсидаги баъзи бир конларда қисқа муддатда ишлатилди. Шундан кейин ЧМҚЭ лар республикамиздаги конларда умуман ишлатилмаяпти. Электр қуввати билан ишлайдиган ва ЧМ Э лардан фар± ±иладиган яна бир турдаги насослар мавжуд - винтли насослар. Винтли насослар ҳам ЧМҚЭ лар каби қудуққа НКҚ лар ёрдамида туширилади. Ер ости ва ер усти жиҳозлари худди ЧМҚЭ лариникидек. Винтли насосни ЧМҚЭ лардан асосий фарқи унинг ишловчи босқичлари ўрнига винт ўрнатилган бўлиб, конструктив жиҳатидан бундай насос анча содда бўлади, таъмирлаш ишлари ҳам енгил кўчади. Винтли насосларни юқори қовушқоқли, газ омили катта бўлган нефт конларида ишлатиш айниқса яхши самара беради. Бу турддги насослар ўзбекистонда ишлатилмаган.

16.1 - жадвал Чўкма марказдан қочма электрнасосларни техник кўрсаткичлари ЧМҚЭ нинг Яхлитланган маҳсулдорлиг Тазйиқ Тавсияланган ишлаш кўрсаткичлари турлари м З /кун м маҳсулдорлик, м З /кун тазйиқ, м 1 2 3 4 5 5-ГУРУҲИ У2ЭЦН5-40-1400 40 1400 25-70 1425-1015 УЭЦН5-80-1200 80 1205 60-115 1285-715 УЭЦН5-130-1200 130 1165 100-155 1330-870 УЭЦН5-200-800 200 795 145-200 960-546 УЭЦН-80-1550 80 1600 60-115 1680-970 УЭЦН5-80-1800 80 1780 60-115 1905-1030 УЭЦН5-40-1750 40 1800 25-70 1850-1340 УЭЦН5-130-1400 130 1460 100-155 1700-1100 5 А-ГУРУҲИ УЭЦН5А-100-1350 100 1380 80-140 1520-1090 УЭЦН5А-160-1100 160 1070 125-205 1225-710 УЭЦН5А-160-1400 160 1425 125-205 1560-1040 УЭЦН5А-160-1750 160 1755 125-205 1920-1290 У1ЭЦН5А-250-800 250 810 190-330 890-490 У1ЭЦН5А-250- 1000 250 1000 190-330 1160-610 У1ЭЦН5А-360-600 360 575 290-430 660-490 У2ЭЦН5А-360-700 360 700 290-430 810-550

У2ЭЦН5А-360-850 360 850 290-430 950-680 У2ЭЦН5А-360- 1100 360 1120 290-430 1260-920 У2ЭЦН5А-500-800 500 810 420-580 850-700 6 -ГУРУҲИ У1ЭЦН6-100-1500 100 1500 80-145 1610-1090 У2ЭЦН6-160-1450 160 1590 140-200 1715-1230 У4ЭЦН6-250-1050 250 1185 190-340 1100-820 У2ЭЦН6-250-1400 250 1475 200-330 1590-1040 УЭЦН6-250-1600 250 1580 200-330 1700-1075 У2ЭЦН6-350-850 350 890 280-440 1035-560 УЭЦН6-350-1100 350 1120 280-440 1280-700 УЭЦН6-500-750 500 785 350-680 930-490 6А-ГУРУҲИ У1ЭЦН6А-500- 1100 500 1000 350-680 1350-600 У1ЭЦН6А-700-800 700 800 550-900 850-550

Адабиётлар : 1. Эксплуатация нефтяных и газовых скважин (А.И.Акульшин, В.С.. Бойко, Ю.А. Зарубин, В.М.Дорошенко) М., Недра, 1984г. с-480 2. А.С. Лазак и др. “Погружные штанговые насосы для добычи”. М.Недра, 1986г.

Похожие

Қудуқларни штангали чуқурлик насослари ердамида ишлатиш

Hефт қудуқлаpини газлифт усулида ишлатиш

Нефт ва газ саноатининг ривожланиш тарихи ва ҳолати

Нефт ва газ кудукларини фаввора усулида ишлатиш

Нефт конларга сув ҳайдаш усулларини қўллаган ҳолда ишлатиш