Нефт қудуқлари маҳсулоти миқдори ва сифатини ўлчаш - Горное дело - Рефераты

Нефт қудуқлари маҳсулоти миқдори ва сифатини ўлчаш

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

424 KB

Нефт қудуқлари маҳсулоти миқдори ва сифатини ўлчаш Режа: 1. Қ уду қ ма ҳ сулотини ў лчаш 2. Нефт таркибидаги сув ми қ дорини ў лчаш

Қ уду қ ма ҳ сулотини ў лчаш. Конни ишлашини назорат қ илиш ва тартиблаштиришда қ уду қ маҳсулотини ў лчаш катта а ҳ амиятга эга. Конни ишлашини назорат қ илиш ва тартиблаштириш асосан сув – нефт ва газ-нефт контакти ҳаракатини ў рганиш ор қ али амалга оширилади. Шунинг учун қ уду қ маҳсулотини ў лчашда нефтнинг сувланганлигининг ў згаришига ва қ уду қ да газ омилининг ошишига ало ҳ ида эътибор бериш лозим. Конни ишлашини назорат қ илиш ва тартиблаштиришда қ уду қ маҳсулотини ў лчаш ҳар хил нефт қ азиб чи қ ариш корхоналарида турли хил олиб борилади. 1 . Нефтни йи ғ ишнинг ў зио қ ар тартибида қ уду қ маҳсулотини ў лчашни операторлар бажаради. Қ уду қ дан келаётган нефт ва сув ми қ дори ажратиш - ў лчаш қ урилмасига тушади ҳ амда ў лчагич - ажраткичда ёки очиқ цилиндрик ў лчов идишида ўлчанади. Ўлчов идишидаги маҳсулот миқдори оператор бўлинмаларида мавжуд бўлган рейка ёрдамида ўлчанади. Газ миқдори гурухий ўлчов – ажратгич қурилмаларда стандарт диафрагмалар ва ДП -430 сарф ўлчагичлар ёрдамида ўлчанади, улар ажратгичдан кейинги газ тармоғига ўрнатилади. Қудуқлар бўйича нефт ва сув миқдори даврий равишда қудуқнинг ишлаш тарзига боғлиқ ҳолда кунига бир марта ёки 3-5 кунда бир марта ўлчов ишлари олиб борилади. Ўлчов идишидаги нефт ва сув сатхининг ўзгариши бўйича қудуқ махсулдорлигини ўлчаш учун қуйидаги формулалардан фойдаланилади. Ўлчов идишининг 1см баландликдаги ҳажми: ; 00785,0 01,0 4 2 2 D D V      м 2 Бу ерда  D ў лчов идишининг ички диаметри. Ў лчов идишидаги нефт ҳажми:

H H h D V     01,0 4 2  Ў лчов идишидаги сув ҳажми: c c h D V     01,0 4 2  Агар ўлчов идишининг тўлиши t вақтга тўғри келса, у ҳолда қудуқнинг кунлик махсулдорлиги қуйидагича аниқланади: Нефт учун: t D h t h D V H H H 2 2 3, 11 1440 01,0 4         Сув учун: t D h t h D V c c c 2 2 3, 11 1440 01,0 4         Бу ерда 1440 – суткадаги минутлар сони. 3. Герметизациялашган йиғиш тизимида маҳсулот миқдори автоматик қурилмалар ёрдамида ўлчанади. Қудуқ маҳсулоти Спутник туридаги ўлчаш қурилмаларига узатилади. Бу қурилмада қудуқдан узатилаётган суюқлик ҳажмини даврий ўлчаш ишлари ўтказилади, сув ва суюқликни фоиз миқдори ва эркин газ миқдори аниқланади. Нефт конларида Спутник–А, Спутник–Б, Спутник–В, АГЗУ, АГУ туридаги блокли автоматлаштирилган гурухий ўлчов қурилмалари кенг тарқалган ( 6 ва 7-расм ). Спутник–А блокли автоматлаштирилган ўлчов қурилмалари сериясини таянч тузилмаси ва таркибида олтингугуртсувчил ва бошқа тажовузкор компонентлари бўлмаган қудуқ маҳсулотларини йиғиш тизимларида қўллаш тавсия қилинади. Спутник – А қуйидаги м а қ садлар учун м ў лжалланган:

- қ уду қ нинг маҳсулот ми қ дорини ў лчаш учун автоматик равишда қў шиш; - қ уду қ дебитини автоматик равишда ў лчаш: - қ уду қ ишини назорат қ илиш; - авария ҳолатида қ уду қ ни автоматик равишда ёпиш. Спутник-А иккита блокдан иборат: ўлчаш-алмаштириб улаш ва (МАБ) махаллий автоматика блоки, улар ёрдамида қудуқлар ўлчашга автоматик равишда қўшилади ва ўлчанган қудуқ маҳсулот миқдори регистрация қилинади. Спутник-А берилган программа асосида ишлайди, қудуқларни ўлчашга қўшиш навбати аниқ вақтда амалга оширилади. Битта қудуқни ўлчаш давомийлиги МАБ да ўрнатилган реле ёрдамида аниқланади. Спутник-А 3 10 7, 15  Па ва 5 10 3, 39  Па ишчи босимларда ишлаб чиқарилади, бунда қудуқнинг максимал махсулдорлиги 400 м 3 /кун ва суюқлик қовушқоқлиги 80 сСт дан ошмаслиги керак. Бу к ў рсаткичларда Спутник-А нинг сую қ лик маҳсулот ми қ дорини ўлчаш хатолиги  2,5 ни ташкил этади. Спутник –Б, Спутник-В ва Спутник-Б40 қурилмалари ёрдамида ҳам алохида сувланган ва сувланмаган қудуқларни сарфини ўлчаш мумкин. Спутник-В ВНИИКА нефт газ институтининг Грозний филиали томонидан ишлаб чиқилган, у ҳам Спутник-А каби қудуқларни автоматик равишда берилган программа асосида ўлчашга қўшиш ва эркин газ дебитини автоматик ўлчаш учун мўлжалланган. Бу қурилманинг камчилиги шундаки, парафинли нефтни ўлчаш жараёнида даражалаш (тарировка) идишидаги парафин чўкиндилари суюқлик миқдорини ўлчаш аниқлигини пасайтиради. Спутник-Б40 ВНИИКА нефт газ институтининг Октябр филиали томонидан ишлаб чи қ илган. Унинг ишлаш тартиби қуйидаги ча:

Масалан, агарда Спутникка бириктирилган 2 та қудуқ сувланиб, қолган 12 та тоза нефт бераётган бўлса, унда қўл билан махсус тескари тўсқичларни беркитилади ва сувланган қудуқларнинг маҳсулотларини сурилма ёрдамида сувланиш чизиғи бўйлаб йиғувчи коллекторга йўналтирилади. Тоза нефт бераётган қудуқларнинг маҳсулоти қудуқларнинг кўп ҳаракатли ўзгартирувчисини идишига йўналтирилади, у ердан йиғувчи коллекторга келиб тушади, сўнгра сувсиз нефт коллекторига келиб тушади. Ўлчаш учун келтирилган ҳар бир қудуқнинг суюқлиги қудуқларнинг ротор ўзгартирувчиси орқали гидроциклон ажратгичга йўналтирилади. Ажратгичдан газ чиқиш ерида, ажратгич ва газ сарфлагич орасида босимлар фарқини доимий таъминловчи босимлар фарқини тартиблагич ўрнатилади. Спутникда нефтни сувланганлик фоизини аниқлаш учун нам ўлчагич ўрнатилган ва у орқали қудуқ маҳсулотининг ҳаммаси ўтказилади. Яна шу қурилмага ўхшаш Спутник-Б40-24 ҳам ишлаб чиқилган, уни Спутник-Б40 дан фарқи шуки, унга 14 та эмас, балки 24 та қудуқни улаш мумкин, қолган кўрсаткичлари худди Спутник-Б40 ники кабидир.

6 -расм. Спутник-А

7 -расм. Спутник-В 3.2. Нефт таркибидаги сув ми қ дорини ў лчаш. Яқин - яқингача нефт таркибидаги сув ми қ дорини ани қ лаш учун Дина – Старк аппаратидан фойдаланилган. Бунда 100 гр сувланган нефтни 100 см 3 эритувчи билан аралаштириб колбага қуямиз ва қизитамиз. Э ритувчи бу ғ ланиб, ў зи билан биргаликда нефт таркибидаги сувни олиб кетади (8- расм). Сув ва эритувчининг буғларидан сўнг, қолган сув қопқон- қабулқилгичда йиғилади. Бу ерда йиғилган сув миқдори бўйича унинг нефтдаги процент миқдорини аниқлаш мумкин. Бунда қуйидаги формуладан фойдаланилади:

G V W  100 V - қопқон - қабулқилгичдаги сувнинг ҳажми, мл; G – олинган намунани ҳажми, мл; Дина-Старк асбоби билан нефт таркибидаги сувни ў лчаш ани қ лиги анча юқори, лекин бу усул билан сую қ лик о қ имидаги сув ми қ дорини тинимсиз назорат қ илиш имкони йўқ. Шунинг учун бу борада бир қ атор изланишлар олиб борилди.

8 – расм . Дина – Старк аппарати 1 – шиша колба; 2 – улагич найча; 3 – музлатгич; 4 – қопқон - қабулқилгич ;

Соби қ иттифо қ да ва чет элларда нефтнинг сувланганлигини ани қ лашнинг сую қ ликни электр ў тказувчанлигига асосланган усули кенг тар қ алган . Бизга маълумки , сувсиз нефт яхши диэлектрик ҳ исобланади ва унинг электр ў тказувчанлиги  = 2,1  2,5 га тенг . У ҳолда минераллашган сувнинг диэлектрик ў тказувчанлиги 80 гача етиши мумкин . Нефт ва сувнинг диэлектрик ў тказувчанлиги орасидаги бундай катта фарқ юқори сезувчанликка эга влагомер яратишга имкон берди . Бундай влагомернинг ишлаш принципи конденсатор идиши си ғ имини ў лчашдан иборат . Конденсатор идиши текшириладиган сую қ ликка туширилган иккита электроддан ташкил топган . Конденсатор си ғ ими қуйидаги формула ор қ али ани қ ланади: Бу ерда  F конденсатор юзаси;   диэлектрик ўтказувчанлик;  L электродлар орасидаги масофа. Агар F ва L ў згармас б ў лса, у ҳолда конденсат си ғ ими С нефтдаги сувни ми қ дорини ў згаришига бо ғ ли қ б ў либ қ олади. Бундан таш қ ари нефт о қ имидаги сув ми қ дорини тинимсиз назорат қ илиш ва ў лчаб бориш имконини берувчи УВН (унифицированный влагомер для нефти) асбоби ишлаб чи қ арилган, у нефт о қ имидаги сув ми қ дорини 2,5%дан 4% гача ани қ ликда ўлчайди. L F C  

Ҳозирги ва қ тда нефт таркибидаги сувни тинимсиз назорат қ илиш ва ани қ лаш учун махсус нефтнинг бир хиллаштирилган намўлчагичи ишлатилади.

А дабиётлар рўйхати: 1. Лутошкин Г.С. Сбор и подготовка нефти, газа и воды к транспорту. - М.: Недра, 1972 2. Akramov B . Sh ., Hayitov O . G ’ Neft va gaz mahsulotlarini yigish va tayyorlash . O ’ quv qo ’ llanma . Toshkent , 2003. 1. А.С. Смирнов Сбор и подготовка нефтяного газа на промыслах. М.:Недра, 1971 2. К.С. Каспарянц. Промысловая подготовка нефти и газа.- М.:Недра, 1973 3. В.А. Еронин и др. Поддержание пластового давления на нефтяных месторождениях. М.:Недра, 1973 4. З.С. Ибрагимов, Б.Ш. Акрамов ва б. «Нефть ва газ со ҳ аларининг русча- ў збекча атамолар лу ғ ати» Тошкент. Нур. 1992. .

Похожие

Нефт ва газ қудуқлари қурилиш жараёнида учрайдиган мушкулотлар

Нефт ва газ қудуқларини фаввора усулида ишлатиш.Фаввора қудуғида энергия мувозанати

Нефт ва газ Якуний хулоса

Нефт ва газ кудукларини бургилаш

Нефт ва газ қудуқларининг тузилиши