Кондаги нефт сақлагичлар - Горное дело - Рефераты

Кондаги нефт сақлагичлар

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

386.5 KB

Кондаги нефт сақлагичлар Режа: 1. Нефт сақлагичларнинг вазифаси 2. Пўлат сақлагичларнинг жиҳозлари 3. Сақлагичлардаги нефтни «нафас олувчи» тўсқичлар орқали йўқолишини олдини олиш 4. Пўлат сақлагичларни коррозиядан ҳимоя қилиш

Нефт сақлагичларнинг вазифаси. Кон худудида жойлаштирилган нефт сақлагичлар ҳар хил сиғимли идишлар бўлиб, улар нефтни йиғиш, қ ис қ а вақт сақлаш, хом ва товар нефтни ҳисобини олиш учун хизмат қиладилар. Бир жойда жойлашган сақлагичлар гурухи – сақлагичлар парки деб юритилади. Кон майдонида жойлашган бундай сақлагичлар гурухи йиғув пункти деб аталади. Сувсизлантириш ва тузсизлантириш қурилмаларидан ў тган нефтни сақлаш учун хизмат қиладиган сақлагич парклар и товар парклари деб ҳ ам юритилади. Нефт сақлагичларнинг коннинг ў зида жойида қу рилади. Улар металлдан ёки темир бетондан қ урилиб, ернинг устки қ исмида, ернинг остки қ исмида, ҳамда ярми ернинг остки ва ярми ернинг устки қ исмида жойлашиши мумкин. Кейинги иккитаси фа қ ат темир бетондан қу рилади. Сақлагичлар б ў й и ива ҳажмига қараб қ алинлиги 4 – 10мм ли пўлатдан ясалади. Сақлагичларнинг туби 5мм қ алинликдаги пўлатдан ишланади. Сақлагичларнинг сиғими 100 – 10 000м 3 гача бўлади. Сақлагичларнинг «томи» қ алинлиги 2,5мм ли пўлатдан ишланади. Пўлат сақлагичларнинг жиҳозлари Сақлагичларнинг жиҳозлари сақлагичларни тўлдириш ва б ў шатиш, нефт сатхини ўлчаш, нефтдан намуна олиш, сақлагични тозалаш ва таъмирлаш, нефтни тиндириб, товарости сувини й ўқ отиш, сақлагичда босимни ушлаб туриш учун хизмат қилади. Нефт сақлагичларга қуйидаги жиҳозлар ў рнатилади: (15-расм) сақлагичнинг энг пастки қ исмида люк (7) ў рнатилади. Бу люк таъмир ишлари вақтида ва сақлагичнинг тубини тозалаш учун хизмат қилади. Ўлчагич люк (5) сақлагичдаги нефтнинг сатхини ўлчаш учун, намуналар олиш учун ишлатилади.

Сақлагичнинг томида ёруғлик люки ўрнатилган бўлиб, у таъмирдан ёки тозалашдан олдин сақлагичнинг ҳавосини алмаштиришга мўлжалланган. Қабул қилувчи ва тарқатувчи (патрубок) (10) ташқаридан келаётган қабул қилувчи ва тарқатувчи қувур узатгичларни улашда фойдаланилади. Қоплагич (хлопушка) (9) сурилма (задвижка) ва қувур узатгичларнинг носозлиги вақтида нефтни оқиб кетишидан асрайди. Ўтказувчи қурилма (11) қоплагичнинг иккала томонидаги нефтнинг босимини тўғрилаб туриш учун хизмат қилади. Кўтарувчи қувур (14) сақлагичнинг ичига жойлаштирилган бўлиб, у нефтни хоҳлаган баландликдан олиш учун ўрнатилган. Нафас олувчи тўсқич (4) сақлагичда ҳарорат ўзгариши натижасида вакуум ҳосил бўлганда, сақлагичдаги босим ортганда автоматик равишда очилиб – ёпилади. Оловдан сақлагич (3) нафас олувчи тўсқич билан биргаликда ўрнатилади ва унинг вазифаси нафас олувчи тўсқичдан сақлагичдаги газ бўшлиғига оловни киришини олдини олишдан иборатдир. Олов оловдан сақлагичга кириб, кичкина кесимли каналлар тизимидан ўтиб, бўлак – бўлак кичкина оқимчаларга бўлинади ва учади.

15 – расм. Сақлагичларга жиҳозларни ў рнатиш схемаси. 1-ёру ғ лик люки; 2-шамоллатувчи патрубка; 3-оловдан сақлагич; 4-нафас олувчи тўсқич; 5-ўлчагич люк; 6-сат ҳ ни к ў рсатувчи; 7-сақлагич тубини тозалаш учун люк; 8-сифонли кран; 9- қ оплагич(хлопушка); 10- қ абул қ илувчи ва тар қ атувчи патрубка; 11-ўтказувчи қурилма; 12- қ оплагич(хлопушка)ни бошқаргич; 13-чи ғ ир(лебедка); 14-к ў тарувчи қувур; 15-к ў тарувчи қувур шарнири; 16-роликли блок. Сақлагичлардаги нефтни «нафас олувчи» тўсқичлар орқали йўқолишини олдини олиш Сақлагичларнинг «нафас олиши» натижасида нефтнинг енгил фракциялари й ўқ ола бошлайди. Ташқаридаги ҳарорат ва босимнинг

ў згариши натижасида сақлагичларнинг «нафас олиши» - кичкина «нафас олиш» дейилади. Кундуз куни сақлагичлар қ уёш нури таъсирида қ изийди, натижада нефтдан ажралган бу ғ лар миқдори кўпаяди ва «нафас олувчи» тўсқичлар орқали атмосферага ташланади. Кечки пайт ҳарорат тушиши билан бу ғ ларнинг бир қ исми конденсацияланиши натижасида сақлагичда вакуум ҳосил бўлади. Бу вакуум ҳисобланган меъёрдан ошгандан с ў нг сақлагичга ташқаридан ҳаво кира бошлайди. Сақлагичларни б ў шатиш ва тўлдириш вақтида ҳавони сақлагичга кирдириб, бу ғ лар аралашмасини юзага чи қ ариш – катта «нафас олиш» дейилади. Сақлагичлардаги нефтнинг бу ғ ланиши натижасида карбонсувчилларнинг йўқолишини олдини олишнинг 3 хил усули мавжуд: 1. нефтнинг бу ғ ланишини олдини олувчи усуллар; 2. бу ғ ланишни камайтирувчи усуллар; 3. нефтнинг бу ғ ланишидан ҳосил б ў лган маҳсулотни йиғишга асосланган усуллар. Нефт фракцияларининг бу ғ ланишини олдини олиш ма қ садида сузувчи қ оп қ о қ лар (пантонлар)дан фойдаланилади.. Улар газ б ў шлиги ҳосил бўлишини олдини олади. (16 - расм) Нефтни бу ғ ланишини олдини олувчи усулларнинг 2–чи гурухига сақлагичларни куёш нурларидан ҳимоя қилиш киради. Бунинг учун сақлагичлар нур қайтарувчи б ў ёклар билан б ў ялади. Бундай б ў ё қ ларга о қ ва алюмин б ў ё қ лар киради. Сақлагичларда нефтни йўқолишини камайтирувчи усулларнинг 3 гурухи сақлагичларда газтенглаштирувчи тизимларни қў ллашга асосланган. Бу тизимларнинг иш принципи қуйидагича: сақлагичлардаги газ б ў шли қ лар ў заро газузатгичлар тизими билан боғлиқ бўлади

16 – расм. Сузувчи қ оп қ о қ лар (пантонлар). Сақлагичлардаги орти қ ча газ қ ия газузатгичлардан конденсат йиғувчи сиғимга йиғилади, с ў нг усти очиладиган компенсатор – сақлагичга боради. Бу компенсатор – сақлагичларга сақлагичларда нефт миқдори кўпайган газлар бориб тушади ва тескариси, яъни нефт камайган пайт компенсатор – сақлагичлардан газ сақлагичларга кайтиб боради. Бу газузатгичлар билан

бо ғ ланган сақлагичларнинг ишини назорат қ илиб туриш учун ў зиёзар манометрлар ў рнатилади. Пўлат сақлагичларни коррозиядан ҳимоя қилиш Пўлат сақлагичлар ички ва ташқи коррозияга учрайди. Ташқи коррозияда атмосферанинг агрессив омиллари ва тупроқ омиллари асосий рол ў йнайди. Тупроқ омиллари сақлагичларнинг тубини ишдан чи қ аради. Атмосфера омиллари эса унинг деворлари ва томига таъсир қилади. Атмосфера омиллари билан кураш, сақлагичларни турли сув ўтказмайдиган лак ва б ў ё қ лар билан б ў яш орқали олиб борилади. Сақлагичларнинг тупроқда жойлашган қ исмининг коррозияси б илан қуйидагича курашилади: сақлагичларнинг тупроқ ичида ётиши керак б ў лган таги битумланади. Ички коррозия нефтлар таркибида бўладиган олтингугуртли бирикмалар ва нам ҳаво таъсирида содир бўлади. Бундай ҳ олларда биринчи бўлиб, сақлагичларнинг томи ишдан чи қ ади, чунки газ – ҳаво аралашмаси томнинг тагида жойлашади ва у билан таъсирланади. Бу ҳолатни кенгро қ к ў риб чи қ сак, сақлагичларнинг катта «нафас олишида» газ б ў шли ғ ига атмосферанинг нам ҳавоси киради. Кечаси сақлагичнинг совуқ деворида сув бу ғ ларининг конденсацияси содир бўлади ва томчилар ҳосил қилади. Бу томчиларда нефтдан ажралган олтингугурт эрийди ва қуйидаги реакциялар содир бўлади: 2Fe + 2H 2 S + O 2  FeS + 2H 2 O 4Fe + 12H 2 S + 3O 2  4Fe 2 S 3 + 12H 2 O H 2 S + 2O 2  H 2 SO 4

К ў риб турганимиздек , натижада темир сульфидлар ва сульфат кислотаси ҳосил бўлади . Булар нефт маҳсулотларининг ёниб кетишига сабаб бўлиши мумкин . Шунинг учун сақлагичларнинг ички томони нефт ва енгил карбонсувчилларнинг таъсирига чидамли б ў лган турли металл ва пластмассалар билан қ опланади . Бундан ташқари пўлат сақлагичларнинг ички коррозиясини олдини олиш ма қ садида улардаги нефтларга кислоталарни нейтраллаштирувчи ишқорлар қў шиб турилади .

А дабиётлар рўйхати: 1. Лутошкин Г.С. Сбор и подготовка нефти, газа и воды к транспорту. - М.: Недра, 1972 2. Akramov B . Sh ., Hayitov O . G ’ Neft va gaz mahsulotlarini yigish va tayyorlash . O ’ quv qo ’ llanma . Toshkent , 2003. 1. А.С. Смирнов Сбор и подготовка нефтяного газа на промыслах. М.:Недра, 1971 2. К.С. Каспарянц. Промысловая подготовка нефти и газа.- М.:Недра, 1973 3. В.А. Еронин и др. Поддержание пластового давления на нефтяных месторождениях. М.:Недра, 1973 4. З.С. Ибрагимов, Б.Ш. Акрамов ва б. «Нефть ва газ со ҳ аларининг русча- ў збекча атамолар лу ғ ати» Тошкент. Нур. 1992.

Похожие

Нефт эмульсиялари

Нефт ва газ Якуний хулоса

Нефт конларида оқова сувларни тайёрлаш

Нефт ва газ кудукларини бургилаш

Нефт ва газ қудуқларининг тузилиши