Kislota asosli titrlash. Eritmadagi ishqor miqdorini aniqlash - Химия - Рефераты

Kislota asosli titrlash. Eritmadagi ishqor miqdorini aniqlash

Загружено в:

24.01.2024

Скачано:

0

Размер:

49 KB

Kislota asosli titrlash. Eritmadagi ishqor miqdorini aniqlash Kerakli jihozlar: Xlorid kislota (0,1n) shovul kislota (0,1n) natriy gidroksid (0,1n) konussimon kolba, pipetka 10 ml.li, byuretka 25 ml, fenolftalin va metil zarg`aldog`i indikatori, torozi shaffoflangan suv, o’lchov kolbasi, zararsizlantirish uchun etil spirti yoki margansovka filtr qog`oz. Aniqlash tartibi bo`yicha lar Xlorid kislotaning 0,1 n. li eritmasi bo’yicha ishqor eritmasining aniq konsentrasiyasini topish. Boshlang`ich eritma sifatida fiksanaldan tayyorlangan xlorid kislotaning 0,1 n. li eritmasi olinadi. Aniqlash ikkita indikator: metil zarg`aldog`i va fenolftalein bo’yicha olib boriladi. Fenolftalein bo’yicha titrlash . 25 ml li byuretka tayyorlangan ishqor eritmasi bilan to’ldiriladi. 250 ml hajmli ikkita konussimon kolbaga pipetka bilan xlorid kislotaning 0,1 n. li eritmasidan 10 ml dan olinadi. Kislota eritmasiga 2 tomchi fenolftalein eritmasi qo’shiladi va 30 s davomida yo’qolib ketmaydigan och-pushti rang hosil bo’lguncha ishqor eritmasi bilan titrlanadi. Titrlash natijalari yoziladi va xlorid kislota bo’yicha ishqor eritmasining aniq normalligi va titri hisoblanadi. Shovul kislotasining 0,1 n. li eritmasi bo’yicha ishqor eritmasining aniq konsentrasiyasini topish. Shovul kislotasining 0,1 n. eritmasi tayyorlanadi. Analitik tarozida shovul kislotasining 0,6304 g naveskasi tortib olinadi va 100 ml li o’lchov kolbasida, boshlang`ich eritma sifatida fiksanaldan tayyorlangan 0,1 kislota eritmasi tayyorlanadi. Ikkita 250 ml hajmli konussimon kolbaga pipetka bilan tayyorlangan shovul kislotasi eritmasidan 10 ml dan olinadi. Eritmaga 1-2 tomchi fenolftalein eritmasi qo’shiladi va 30 s davomida o’chmaydigan och pushti rang hosil bo’lguncha ishqor eritmasi bilan titrlanadi. Titrlash natijasi yoziladi va ishqor eritmasining aniq konsentrasiyasi hisoblanadi. Diqqat bilan ishlansa bitta indikator bilan shovul va

xlorid kislotalar bo’yicha aniqlash natijalari juda yaqin ma’lumotlarni berishi kerak. Ozmi-ko’pmi katta tafovut xatoga yo’l qo’yilganligini bildiradi.

Eritmadagi ishqor miqdorini aniqlash Neytrallash metodida ishqorlarning, shuningdek, gidrolizlanganda,ishqoriy muhit hosil qiladigan tuzlarning konsentratsiyasini aniqlash uchun, bura Na 2 B 4 O 7 •10 H 2 O yoki soda Na 2 CO 3 bo`yicha aniqlanadigan HCI ishchi eritmasi sifatida ishlatiladi. HCI ishchi eritmasini tayyorlash uchun avval konsentratsiyasi yuqori bo`lgan eritmalardan foydalanib, taxminan 0,1 n konsentratsiyali HCI eritmasi tayyorlanadi. So`ngra analitik tarozida o`lchab olingan tortim bo`yicha dastlabki modda - Na 2 B 4 O 7 •10 H 2 O ning titri aniq eritmasi tayyorlanadi. Shundan so`ng titrlash yo`li bilan HCI kislotaning tayyorlangan 0,1 n. eritmasining konsentratsiyasiga aniqlik kiritiladi. HCI kislotaning taxminan 0,1 n. eritmasini tayyorlash uchun laboratoriyadan konsentrlangan kislotadan olib, masalan, 200 ml 0,1 n HCI kislota eritmasini tayyorlash kerak bo`lsin. E HCI = 36,46 g, demak, 1 ekv. = 36,46 g 1000 ml 0,1 n. eritma tayyorlash uchun 36,46 g HCI kerak 200 ml 0,1 n. eritma tayyorlash uchun x. g HCI kerak,demak, x = 0,7291 g. Bo`ladi HCI ning zichligi d= 1,179 g/ml bo`lsa, u 36 % li bo`ladi, u holda 100 g 36 % li HCI da ----------- 36 g HCI bor x g 36 % li HCI da -------------- 0,7291 g HCI bor, x = 2,03 g bo`ladi, endi shuncha massadagi moddani saqlagan eritma hajmini topamiz: Demak, pipetkada 1,7 ml 36 % li HCI o`lchab olinadi, uni hajmi 200 ml bo`lgan kolbaga solib, kolbaning belgisiga cha distillangan suv to`ldiriladi. Tayyorlangan eritma yaxshilab aralashtiriladi. 0,1 n. li o’yuvchi natriyning ishchi eritmasini tayyorlash. NaOH ning talab qilingan aniq konsentrasiyali eritmasini aniq olingan naveska bo’yicha tayyorlab bo’lmaydi, chunki qattiq ishqor hamma vaqt o’zida suv

va karbonatlarni ushlaydi: demak NaOH ning miqdori olingan naveskaga to’g`ri kelmaydi. 45 g toza o’yuvchi natriy chinni kosachaga solinadi va 60 ml distillangan suvda eritiladi. Natriy karbonat cho’kmasi cho’ktiriladi va ehtiyotlik bilan ishqor eritmasi cho’kmadan toza kolbaga quyib olinadi (agar cho’kma ko’p bo’lsa, yaxshisi Gucha filtri orqali filtrlanadi). 950 ml yangi haydalgan distillagan suv qo’shiladi. Olingan eritma taxminan 1 n. bo’ladi; 0,1 n. ishqor eritmasini 1 n. li eritmani 10 marta suyultirib olinadi. O’zida Na 2 CO 3 tutmaydigan NaOH eritmasini tayyorlashning boshqa usuli ham bor. Texnik-kimyoviy tarozida 0,1 n. eritma tayyorlash uchun hisoblangandan 50% ko’p miqdorda o’yuvchi natriy tortib olinadi. Ishqor bo’lakchalari stakanga solinadi va tezda o’yuvchi natriy bo’lakchalari yuzasini qoplagan karbonatlarni eritish uchun ikki marta ozgina miqdordagi suv bilan chayiladi. Qolgan o’yuvchi natriyni kerakli miqdordagi suvda eritiladi. Keyin hosil bo’lgan eritmaga CO 3 2- ionlarini cho’ktirish uchun bir necha millilitr 2 n. li BaCl 2 qo’shiladi: Na 2 CO 3 + BaC1 2 = BaCO 3 + 2NaCl Cho’kma tindiriladi, NaOH ning tiniq eritmasi tayyorlangan sklyankaga quyib olinadi. Suv yangi haydalgan bo’lishi kerak. U yoki bu usul bilan tayyorlangan NaOH eritmasini havodan uglerod (IV)- oksid yutilishidan saqlash kerak. Buning uchun sklyankani natron ishqori bilan to’ldirib yutuvchi trubkali tiqin (qopqoq) bilan berkitiladi. Kerakli jihozlar: Xlorid kislota (0,1N) shovul kislota (0,1N) natriy gidroksid (0,1N) konussimon kolba, pipetka10 ml.li, byuretka 25 ml. Li fenolftalin va metil zarg`aldog`i indikatori, chinni kosachaga, torozi shaffoflangan suv, 1 litrli o’lchov kolbasi, zararsizlantirish uchun etil spirti yoki margansovka filtr qog`oz. Aniqlash tartibi bo`yichalar Xlorid kislotaning 0,1 n. li eritmasi bo’yicha ishqor eritmasining aniq konsentrasiyasini topish. Boshlang`ich eritma sifatida fiksanaldan tayyorlangan xlorid kislotaning 0,1 n. li eritmasi olinadi. Aniqlash ikkita indikator: metil zarg`aldog`i va fenolftalein bo’yicha olib boriladi.

A. Fenolftalein bo’yicha titrlash . 25 ml li byuretka tayyorlangan ishqor eritmasi bilan to’ldiriladi. 250 ml hajmli ikkita konussimon kolbaga pipetka bilan xlorid kislotaning 0,1 n. li eritmasidan 10 ml dan olinadi. Kislota eritmasiga 2 tomchi fenolftalein eritmasi qo’shiladi va 30 s davomida yo’qolib ketmaydigan och-pushti rang hosil bo’lguncha ishqor eritmasi bilan titrlanadi. Titrlash natijalari yoziladi va xlorid kislota bo’yicha ishqor eritmasining aniq normalligi va titri hisoblanadi. 2. Shovul kislotasining 0,1 n. li eritmasi bo’yicha ishqor eritmasining aniq konsentrasiyasini topish. Shovul kislotasining 0,1 n. eritmasi tayyorlanadi. Analitik tarozida shovul kislotasining 0,6304 g naveskasi tortib olinadi va 100 ml li o’lchov kolbasida, boshlang`ich eritma sifatida fiksanaldan tayyorlangan 0,1 nkislota eritmasi tayyorlanadi. Ikkita 250 ml hajmli konussimon kolbaga pipetka bilan tayyorlangan shovul kislotasi eritmasidan 10 ml dan olinadi. Eritmaga 1-2 tomchi fenolftalein eritmasi qo’shiladi va 30 s davomida o’chmaydigan och pushti rang hosil bo’lguncha ishqor eritmasi bilan titrlanadi. Titrlash natijasi yoziladi va ishqor eritmasining aniq konsentrasiyasi hisoblanadi. Diqqat bilan ishlansa bitta indikator bilan shovul va xlorid kislotalar bo’yicha aniqlash natijalari juda yaqin ma’lumotlarni berishi kerak. Ozmi-ko’pmi katta tafovut xatoga yo’l qo’yilganligini bildiradi. Xlorid kislotaning miqdorini aniqlash. Nazorat topshiriq. Tayyorlangan ishqor eritmasining titrini bilgan holda uni xlorid kislotaning konsentrasiyasini yoki uning nazorat topshiriqdagi miqdorini aniqlashga ishlatish mumkin. Analizga olingan kislotani 100 ml li o’lchov kolbasida belgisigacha suyultirinr va yaxshilab aralashtiring. Titrlash uchun tayyorlangan eritmadan konussimon kolbaga 10 ml oling va ishqorning ishchi eritmasi bilan titrlang. Titrlashni fenolftalein yoki metil zargaldog`i bilan bajarish mumkin. Hisoblashda ishqor eritmasi titrining shu indikator bilan olingan, nazorat topshiriqdagi titrlashda ishlatiladigan titri qiymatidan foydalanish kerak. Uchta bir-biriga yaqin keladigan natija olinmaguncha titrlash qaytariladi. Ma’lum namunadagi kislota miqdorini

keltirilgan formula bo’yicha hisoblanadi. Olingan miqdor 10 ga kopaytiriladi (titrlashga hosil qilingan eritmaning - qismi olingan) va analiz uchun berilgan kislotaning umumumiy miqdori hisoblanadi.

Adabiyotlar: 1. Q. Axmerov, A. Jalilov, R. Sayfutdinov. Umumiy va anorganik kimyo. Toshkent: “O’zbekiston”, 2003. 2. K. Rasulov, Sh. Mirkomilov, M. Nishonov, M. Sodiqov. Anorganik kimyo. Toshkent: Fan va texnologiya, 2012. 3. К. Расулов, О. Юлдошев, Б. Қораболаев. Умумий ва анорганик кимё. Т.: «Ўқитувчи», 1996. 4. N . A . Parpiyev , X . R . Raximov , A . G . Muftaxov . Anorganik kimyo nazariy asoslari. Toshkent. «O’zbekiston». 2000y 5. Bozorov N.I. Umumiy kimyo. Toshkent: Adabiyot uchqunlari, 2017.-368 b. 6. Raymond Chang.General Chemistry:The Essential Concepts. McGraw-Hill Education; Enland. -2013. 7. Analitical chemistry. 6 th . Edition. Gary D. Christian.University of Washington.2004.848 8. Paula Yurkanis Bruice, ORGANIK CHEMISTRY, New York, USA, 2016 9. O. Fayzullayev. Analitik kimyo. T: Yangi asr avlodi. 2006 y. 10. М . Т . Ғуломов , Т . Норов , Н . Туропов . Analitik kimyo.T.: Ворис нашриёти , 2009 й . 11. Shoymardonov R. Organik kimyodan praktikum. Toshkent - O’qituvchi -1982.

Похожие

Qon zardobi va siydikdagi urat kislota miqdorini aniqlash

Miqdoriy tahlil va uning uslublari

Kompleks birikmalar hosil bo’lishiga va cho’ktirishga asoslangan usullar

Miqdoriy analizning mohiyati va uning usullari

Alkaloidlar ochilishi xaqida tarixiy ma’lumotlar. Alkaloidlarning kimyosi va tasnifi. Tibbiyotda ishlatilishi