Ресторанда ишлаб чиқариш инфраструктурасининг умумий тавсифи - Экономика - Рефераты

Ресторанда ишлаб чиқариш инфраструктурасининг умумий тавсифи

Загружено в:

27.04.2023

Скачано:

0

Размер:

54 KB

Ресторанда ишлаб чиқариш инфраструктурасининг умумий тавсифи Режа: 1. Овқатланиш корхоналари ишлаб чиқаришнинг таркибий тузилиши 2. Рестораннинг инфратузилмаси ва уни самарадорлигини ошириш йўллари

Овқатланиш корхоналари ишлаб чиқаришнинг таркибий тузилиши Ишлаб чиқариш инфраструктура хизматлар тақдим этиш ва таомлар ишлаб чиқаришда технологик жараёнлар тўғри ташкил этиш билан боғлиқ ҳар қайси корхона фаолиятида маҳсулотлар ишлаб чиқаришни ташкил этиш унинг ишлаб чиқариш инфраструктураси билан белгиланади. Ишлаб чиқариш инфраструктураси орқали корхона ўзининг ишлаб чиқариш таркиби (қатнашувчилар, булимлар, цехлар ва бошқ.) шакл алоқаларини ташкил этади. Овқатланиш корхоналари ишлаб чиқаришнинг таркибий тузилишида қўйидаги кўринишларда бўлади. Тайёрлов, озиқ-овқат дўконлари, савдонинг бошқа турлари учун ҳар хил тайёргарликдаги маҳсулотлар, ишлаб чиқаришни тўлиқ цикли бўйича ишлайдиган, хом ашё билан ишлайдиган корхоналар. Ишлаб чиқариш – бу катта бўлимлардан иборат бўлиб ўзига цехларни бирлаштиради. Цех-корхонанинг бир қисми бўлиб, ишлаб чиқаришнинг якуний технологик жараёнлари амалга оширилади. Технологик жараёнларнинг турлари ва иш ҳажмига кўра цехлар ишлаб чиқариш участкалари, бўлимлар ёки линияларга бўлиниши мумкин. Ишлаб чиқариш участкаси- бу корхонанинг бир қисми бўлиб ишлаб чиқариш жараёнларининг якуний босқичини амалга оширади. Булимлар –асоссан катта ишлаб чиқариш корхоналарида катта цехларда ташкил этилади. Овқатланиш корхоналарининг цехларида, булимларида, ишлаб чиқариш қисмларида иш жойлари ташкил этилади. Иш жойи- бу кохонанинг алоҳида қисми ҳисобланиб, бу ерда якка ёки гуруҳ бўлиб ишчилар берилган жараёнларни амалга ошириладилар. Овқатланиш корхоналари цехли ва цехсиз таркибий тузилишга эга бўлиши мумкин.

Цехли тузилиш овқатланиш корхоналарининг катта ишлаб чиқаришга мулжалланган турларида ташкил этилади. Қайта ишлаш цехлари қўйидагича тақсимланади. Гушт-балиқ, тайёрловчи цехлар (иссиқ, совуқ), махсус цехлар(қандолат, ошхона). Ҳар бир цехда технологик линиялар ташкил этилада. Технологик линиялар, ишлаб чиқариш участкаси, технологик жараёнларни амалга ошириш учун жиҳозлар билан таъминланган булиши керак. Ҳар бир цехда технологик линия ташкил этилади. Технологик линия ташкил этилади. Технологик линиялар, ишлаб чиқариш участкаси, технологик жараёнларни амалга ошириш учун жиҳозлар билан таъминланган бўлиши керак. Цехсиз таркибий тузилиш ишлаб чиқариш қуввати катта бўлмаган овқатланиш корхоналарида ташкил этилади. Бундай овқатланиш корхоналари ишлаб чиқариш маҳсулотлари маълум бир турга мулжалланган бўлади. Масалан: (тамаддихоналар, кабобхоналар, чучварахона ва бошқ.) Овқатланиш корхоналари таркибий тузилиши ва унга бўлган талаблар СМваҚ га биноан амалга оширилади. Улар асосан беш гуруҳга ажратилади: Рестораннинг инфратузилмаси ва уни самарадорлигини ошириш йўллари Ресторан инфратузилмаси бу маҳсулот ишлаб чиқаришни ва истеъмолчиларга хизмат қўрсатишни нормал ҳолатда ташкил қилиш учун зарур бўлган ишлаб чиқариш савдо бинолари, технологик жиҳозлар, транспорт воситалари ва бошқа асосий фонддардан ёки капиталлардан иброатдир. Ресторан корхонасининг моддий-техника базаси у ёки бу шартшароитларни мавжудлигига қараб ўзгариб туриши, ривожланиши ёки эскириши мумкин. Бозор иқтисодиЁтига ўтиш муносабати билан иқтисодиетни бошқа тармоқларида бўлгани каби рестораннинг моддий

техника базасида кейинги йилларда молиявий қийинчиликлар мавжуд бўлсада, ресторанларда қўлланиладиган бинолар, жихозлар ва шу кабиларни янгилашда маълум бир ишлар қилинди. Хатго тиклаш ишлари учун кетадиган харажатлар ҳам қийинчилик билан қопланади. Мана шундай шароитда ресторан корхоналарида унинг моддий-техника базасини якка шахслар томонидан хам ривожланиши учун эътибор кучаймокда. Ресторан бинолари, жихозлари агар истеъмолчилар талабига жавоб бера олмайдиган бўлса, у ҳолда бундай холатни яхши деб баҳолаб бўлмайди, чунки рестораннинг асосий вазифаси, мақсади истеъмолчиларга қулай, арзон, сифатли хизмат кўрсатишдан иборатдир. Шунинг учун ҳам унинг инфратузилмаси истеъмолчи талабини тўлиқ қондира олиш даражасида бўлиши керак. Рестораннинг инфратузилмасидан фойдаланиш самарадорлигини шу объектни имкони борича тўлиқ потенциалидан фойдаланиш тушунилади. Рестораннинг 2 асосий кўрсаткичи мавжуд бўлиб, улар: 1) ишлаб чиқариш қуввати; 2) савдо залини қабул қилиш қуввати. Ишлаб чиқариш қуввати бу тайерланаётган таомларнинг энг асосий турига нисбатан қўлланилиб, натурал кўрсаткичлар билан ўлчанади, ва у ресторан корхонасини қандай ишлаганлигини кўрсатиб беради. Ишлаб чиқариш қуввати айрим ошхоналарда, ресторанларда биринчи таомга нисбатан қўлланилса, бошқаларида эса иккинчи таомга қўлланилади. Бу асосан ошхона ёки ресторанни қайси таомни кўпрок ишлаб чиқаришга ёки, бошқача қилиб айтганда, умумий ишлаб чиқарилган таомлар ичида асосий таомнинг хиссаси кўплигига боглик. Масалан: ошхонада истеъмолчилар учун лағмон ва кабоб тайёрланиши мумкин. Шу ошхонани ишлаб чиқариш қуввати 1 - таомни ишлаб чиқариш учун зарур бўлган ўчок, плиткалардан қанчалик даражада фойдаланиш мумкин эканлиги орқали белгиланади. Бизнинг мисолимизда лағмон учун музлатилган масаллиглар, кабоб учун сарфланган масаллигдан кўпрокдир ва

ошхона лағмон тайёрлашга мослашгандир. Шунинг учун бир кунда 7 соат ишланадиган бўлса, шу даврда қанча лағмон тайёрлаш мумкинлиги мақсадга мувофиқ бўлади. Ошхонани биринчи таомлари бўйича ишлаб чиқариш қувватини аниклаш мумкин. Бу қуйидаги формула орқали аниқланади: (ИВ - Т) х Хум х К И/Ч.Қ К = ------------------------ ДхХт Бу ерда: И/Ч.Қ К - ошхонани ишлаб чиқариш қуввати. ИВ - ошхонани иш вақти (мин.). Т - бир сменада ташкилий техник сабабларга кўра тўхтаб қолишиДмин.) Қ - қозонни ва бошқа идишларни тўлдириш коэффициенти. Хум - қозонни ва бошқа идишларни умумий хажми. Д - бир марта тўлиқ пишиш даврийлиги, таомни тайёр бўлиш муддати. Хт - биринчи таомнинг хажми (литр). Масалан: ошхона бир суткада 7 соат ишлайди. Биринчи таомни пишириш бўйича қозон ва бошқа идишларнинг умумий хажми 368 литр, уларни тўлдириш коэффициенти 0,85, битта даврийлик ёки тўлиқ пишиб чиқиш вақти 180 мин, биринчи таомнинг хажми 0,5 литр, бир сменадаги ташкилий техник сабабларига кўра туриб қолиши - 40 мин. Шундай тартибда бошқа таомлар бўйича ҳам ошхонани қуввати ҳисобланади. Иккинчи таомни кувватини аниқлашда плиткани қиздира билиш майдони, электрошкафлар, электросковородалар қуввати ва бошқа аппаратларни қуввати, қовуриш, совутиш технологик ва бошқа туриб қолиш вақти ҳисобга олинади. Ҳар қандай самарадорлик ҳар доим бирга қараб интилиб борса ва унга яқин бўлса яхши бўлади. Бозор иқтисодиёти шароитида мавжуд бўлган асосий ва оборот маблағлардан фойдаланиш даражасини ошириш муҳимдир, чунки бозор иқтисодиёти корхоналар, фирмалар ва бошқа ташкилотларни ҳар йили янгидан асосий фондларни харид қилишга имкон бермайди ёки бошқача қилиб айтганда, хар бир фонддан самарали фойдаланиш йўли қидирилади. Шунинг учун ҳам ресторан корхоналарида унинг бинолари, қурилмалари,

жиҳозлари, янги технологик асбоб ускуналар, транспорт воситалари, шунингдек кам қийматга эга бўлган жиҳозларни имкони борича тўлиқ ишлатишга ва улардан етарлича самара олишга харакат қилинади. Ресторан хўжалигида мавжуд бўлган жихозлардан фойдаланиш ва уларни самарадорлигини ошириш йўлларидан бири, бу энг аввало имкон борича кўпроқ истеъмолчиларни ресторандан фойдаланишга жалб этиш. Тайёрланадиган овқатларнинг сифати юқори даражада бўлишлиги, нарх- навони рақобатчиларга қараганда пастлиги ресторанлар учун жуда катта манфаат келтиради. Бозор иқтисодиёти шароитида мавжуд бўлган асосий ва оборот маблағлардан фойдаланиш даражасини ошириш муҳимдир, чунки бозор иқтисодиёти корхоналар, фирмалар ва бошқа ташкилотларни ҳар йили янгидан асосий фондларни харид қилишга имкон бермайди ёки бошқача қилиб айтганда, хар бир фонддан самарали фойдаланиш йўли қидирилади.

Адабиётлар: 1. Dr. John R Walke. The Restaurant: From Concept to Operation. Wiley.2013 2. Д.Асланова, Т.Худойшукуров, М.Мўминов «Дунѐ халқларини овқатланишининг ўзига хос хусусиятлари» Ўқув қўлланма ―Зарафшон‖ 2007.-112 б. 3. Тюнков Б.К. Электронная техника предприятий торговли. – М.: КНОРУС, 2006. – 192 с. 4. Қурбонов Ж.М. Овқатланиш корхоналари жиҳозларининг эксплуатацияси. Дарслик. – Т.: «IQTISODIYOT-MOLIYA», 2011. – 376 б. 5. Н.И.Кабущкин, Г.А.Бодаренко «Менеджмент гостиниц и ресторанов». – Минск, ООО ―Новоезнание‖, 2001 г. 6. «Ресторанный сервис. Основы международной практики обслуживания для профессионалов и начинающих». Изд. Центрополиграф. - М.: ЗАО, 2003 г.-188 стр. 7. В.В.Усов. «Организация производство и обслуживания в общественном питании». – М., 2002 г. 8. Каталог контрольно-кассовых машин. – М.: СПб, 2002. 9. Арустамов Э.А. Оборудование предприятий (торговли). – М.: Дашков и К 0 . 2000. 10. Арустамов Э.А., Лефанов В.А., Митрафанова Т.П. Банковское таможенное и офисное оборудование. – М.: Маркетинг. 2000. 11. Применения контрольно-кассовой техники. Серия «Налоги года». Издательский центр «МЫСЛЬ», Новосибирск, 2003.

Похожие

Ишлаб чиқариш инфратузилмаси

Ишлаб чиқариш режаси

Ишлаб чиқариш омиллари бозори

Ишлаб чиқариш заҳираларининг ҳисоби

Ишлаб чиқариш системаларининг ракобатбардошлиги