Маркетинг ва маркетинг хизмати - Экономика - Рефераты

Маркетинг ва маркетинг хизмати

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

81.5 KB

www.arxiv.uz Режа: 1.Маркетингнинг мохияти ва унинг асосий элементлари . 2.Корхона маркетинг хизмати ва унинг ташкил килиниши.. 3.Реклама ва реклама фаолияти.

www.arxiv.uz Маркетингнинг мохияти ва унинг асосий элементлари Маркетинг – бу ҳаридорнинг маҳсулот ёки хизматга бўлган талабини аниқлаш ва уни сўнгги истеъмолчига даромад олиш мақсадида сотишни изоҳлаш ва тарқатиш жараёнидир. Маркетинг – бу менежментнинг жавобгарлиги даражасини аниқлаш, олдиндан кўриш ва талабларни қондириш учун рағбатлантириш жараёнидир. Маркетинг – бу сотиш бозорларини ёки талабни бунёд этиш. Маркетинг хизмати вазифаларининг асосий мақсади корхона тўла хўжалик, спорт ва тижорат фаолиятини ривожланиш қонунларига бўйсунишдир. Бундан ишлаб чиқарувчилар ҳам, маҳсулот истеъмолчилар ҳам манфаатдордирлар. Маркетинг хизмати бўлимлари ўзаро жипс боғланган. Уларнинг ҳар бири ўз масалаларини ечади, бу эса бозор сўровини аниқлашдан истеъмолчилар талабларини қониқтириш, сотишни таъминлаш, сервис хизматини йўлга қўйишдан иборатдир. Тижорат ва спорт фаолияти маҳсулот ва хизмат реклама масалаларини билиш, талаб ва эҳтиёжни ўрганиш ва конъюнктура талабнома ва буюртмани ҳосил қилиш, ҳуқуқий ва прецензион ишлар. Мутахассис ишида маркетинг йўналишига ўтишнинг хусусияти нимадан иборат? Ўзининг ишларига асосланиб ишлаб чиқариш ва маҳсулотни яхшилаш аввало, бу сифатли маҳсулот олиш олий эксплуатация хоссалари ва тавсифга, уларни арзон нархда сотишдан иборат. Ҳозирги давр маркетинг концепцияси истеъмолчини талабини ўрганишга йўналтирилган. Ишлаб чиқарилган маҳсулотлар ассортиментини белгилаш маълум мақсадни бозор ва рақобатчилар фаолиятини ўргангандан сўнг белгилаш мумкин. Юқоридаги шуни кўрсатадики, маркетинг концепцияси фақат бозор хусусиятинигина эмас, балки спорт ва маҳсулотлар янги бозорини ташкил этиш ва хизматини аниқлаш, ҳосил қилиш ва талабини бошқаришдан иборат. Маркетинг ҳозирги давр концепцияси ёрдамида мутахассиснинг ижодий фаолиятини икки бошланишини бирлаштиради: ишлаб чиқариш ва тижорат. Ўз навбатида маркетинг ишлаб чиқариш имкониятларини

www.arxiv.uz маҳсулотларни сотиш ва хизмат қилишни бирлаштиради, тўла ишни режалаштиришга асосланиб ҳаридорлар фойдасини ҳам эътиборга олади, маҳсулотни тез ҳаракатига ва хизмат қилишни ўз ўрнига қўяди, бунинг натижасида нархни оширишни таъминлайди. Агар ишлаб чиқариш жараёни ўз вақтида маҳсулотни таклиф этса нафақат талаб этилган жойга етказишини таъминлайди, балки истеъмолчининг олган маҳсулотини фойдалилигини белгилайди. Шундай қилиб маркетинг ҳозирги давр концепциясида бизнинг мақсадимиз замонавий тутишга мос истеъмолни ҳосил қилишдир. Корхонада маркетинг бошқарувининг мақсади. Маркетингни бошқариш – маркетинг ҳамма элементларига таъсир этиш жараёнидир, бу ўз навбатида ҳаридорлар билан ўзаро боғлиқ алоқалар ўрнатиш ва мустаҳкамлашдан иборатдир. Маркетинг фаолиятида самарали натижаларни рўёбга чиқариш, асосан, маҳсулот, унинг нархи ва бозорда қай даражада силжиши ҳамда жойлашишидан иборат. Маркетинг бошқаруви ташкилий тизими – бутун органлар тизими хўжалик субъекти олдига қўйган мақсадга эришишдаги унумли ишидан иборат. Маркетингни бошқариш ташкилий тизими, маълум фаолият турини алоҳида ишбилармон менежер ёки алоҳида тизимли қисмлар орасида тақсимлашни белгилайди. Маркетингни бошқариш функционал ташкилий тизими тизим бўғинларининг масъулиятини таъминлашни белгилайди ва уларни маркетинг функциясига боғлиқ равишда ихтисослайди: ассортиментни режалаш ва янги маҳсулотлар ишлаб чиқариш, спорт соҳасида ютуқларга эришиш, маркетинг изланиши, маҳсулотнинг бозордаги ҳаракати, реклама ва сотишни рағбатлантириш, савдо хизматини ташкил қилиш ва хизмат кўрсатиш. Маркетингнинг асосий мақсади – бозорни ҳар томонлама ўрганиш, таҳлил қилиш ва конъюнктура ўзгаришини олдиндан билиш асосида юқори фойда олишдир. Бизнес муаммосининг қулайлиги ва кўп рўйхатлилиги, шу жумладан, унинг кичиқ шаклларини, бир қатор мақсадларини ишлаб чиқариш жараёнида, сотишда, реклама ишларида куйиши ва ечилишини кўзда тутади. Шунинг учун «Маркетинг» тушунчаси

www.arxiv.uz тўғрисида турли таклифлар ўрин олган ва бир неча турдаги маркетинг ажратиб кўрсатилган. Маркетинг – бу ҳаридорнинг маҳсулот ёки хизматга бўлган талабини аниқлаш ва уни сўнгги истеъмолчига даромад олиш мақсадида сотишни изоҳлаш ва тарқатиш жараёнидир. Маркетинг – бу менежментнинг жавобгарлиги даражасини аниқлаш, олдиндан кўриш ва талабларни қондириш учун рағбатлантириш жараёнидир. Маркетинг – бу сотиш бозорларини ёки талабни бунёд этиш. Корхона маркетинг хизмати ва унинг ташкил килиниши Маркетингни ташкил қилиш. Маркетингни ташкил қилиш деганда унинг вазифаларини бажарувчи таркибий бўлимларнинг тузилиши ва уларнинг ўзаро масъулиятларини ҳамда боғлиқликларини ифодаловчитизимни яратиш тушунилади. Бундай тизим, оддий фирма (корхона) дан тортиб бозорда иштирок этаётган барча субъектлар, давлат ёки нодавлат, тижорат ёки нотижорат, туман, шаҳар, вилоят ва республика миқиёсида фаолият кўрсатаётган ташкилотлар ва спорт муассасаларида тузилган маркетинг хизматларини ўз ичига олади. Маркетингнинг ташкил этилиши қуйидаги шаклларда бўлиши мумкин: - маркетинг хизматининг махсус вазифалари – бозорни ўрганиш, товар ҳаракати, баҳо, талабнинг шаклланиши, сотишни рағбатлантириш ва бошқаларнинг бажарилишини уюштириш шаклида; - маркетинг вазифаларини фирма (корхона) товарлари ёки гуруҳлари бўйича бажариш тарзида; - маркетинг вазифаларини бозорлар (ички, регионал, ташқи) бўйича ижро этиш шаклида. Компаниялар ушбу маркетинг хизматлари шаклини бир-бирига қўшиб ёки мослаб ташкил этишлари мумкин. Аммо маркетинг таркибини танлаш ҳар

www.arxiv.uz бир фирма (корхона, спорт муассасалари) нинг ўз олдига қўйган мақсадига боғлиқ. Маҳсулот ишлаб чиқарувчи ва сотувчи корхоналар маркетингга ҳар бир маълум бозор сегментлари бўйича муайян бир даврга белгиланган, энг юксак иқтисодий самарага йўналган мақсадларга эришиш воситаси сифатида қарайди. Бундай шароитда маркетинг корхона ишлаб чиқариш тижорат фаолиятини узоқ муддатли ва оператив режалаштириш учун, ишлаб чиқаришнинг экспорт дастурини тузиш, корхона жамоасининг илмий- техникавий, технологик, инвестиция ва ишлаб чиқариш – сотиш ишлари учун пойдевор бўлиб хизмат қилади. Маркетинги бошқариш эса корхона бошқариш тизимининг муҳим элементи бўлади. Маркетинги ташкил этишда икки жиҳат муҳим: мақсадлар ва маркетинг хизмати мақоми эътиборга олинади. Маркетинги ташкил этишга киришган корхонанинг мақсадлари қандай бўлиши керак? Маркетингнинг тан олинган пешқадамлари бўлмиш японлар тажрибасидан келиб чиқадиган бўлсак, асосий мақсадлар (афзаллиги тартибига қараб) қуйидагилардан иборат: - сотиш ҳажми; - ўсиш суръатлари (сотув ёки фойда ҳажми); - бозордаги ҳиссаси; - режаланган фойда, бу фойданинг ҳажми, фойданинг сотув ҳажмига нибати, барча сармоядаги фойда меъёри, фойданинг ҳиссадорлар сармоясига нисбати ва бошқаларда акс этиши мумкин; - сармоянинг таркиби, яъни фаолларнинг умумий суммасига ёрдам шаклидаги сармоянинг нисбати (бу Японияда тахминан 20% га тенг). Бу рўйхатни бошқа турлича мақсадлар билан ҳам тўлдириш мумкин. Масалан, маҳсулот сифатини ошириш, ҳаражатларни камайтириш ва шу кабилар. Мақсадларни ишлаб чиқишда улар корхона ходимларининг ниятларини акс эттириши зарурлигига алоҳида эътибор бериш керак. Акс ҳолда ишловчиларнинг ишлаб чиқариш жараёнидан «ички узилиши» рўй

www.arxiv.uz беради. Шуни англаш муҳимки, корхонада маркетингнинг чинакамига жорий қилиниши учун унда тегишли хизматни тузишнинг ўзи етарли эмас. Гап – ана шу хизматга қандай мақом берилганида. Маркетинг бўлими диққат марказига маҳсулотнинг пировард истеъмолчилари билан боғлиқ барча муаммолар тушади, бу пайтда бошқа бўлинмалар ўз эътиборини турли жузъий вазифаларга қаратган бўлади. Шунинг учун ҳам маркетинг бўлими бутун фаолиятни мувофиқлаштириб туришини тан олиш мутлоқо табиийдир. У ишлаб чиқариш жараёнида етакчи бўлиши учун унинг мақомини бошқа бўлинмалар ичида энг юқори қилиб белгилаш лозим. Корхонанинг аниқ маркетинг мўлжалининг гарови ҳам ана шунда! Маркетингни бошқариш. Маркетинги бошқариш – уни ташкил қилишда фирма (корхона, ташкилот, спорт муассасалари) олдига қўйилган мақсадларга эришиш, таҳлил, режалаштириш, ҳаётга тадбиқ этиш ва назорат қилиш босқичларини ўз ичига олади. Маркетинги бошқариш жараёни бир- биридан ажралмас уч қисмдан иборат: 1. Ташкилий – фирма бўлимларини керакли бозор ахборотлари билан таъминловчи; 2. Изланишлар олиб борувчи – фирма маркетинг фаолиятидаги – бозор, ассортимент, баҳо, реклама доираларида услубий ва тадқиқот ишларини бажариш; 3. Дастурий – назорат ишларини – мақсадли дастурлар, стратегия ва тактикани шакллантириш ва бозор фаолиятини жорий назоратини олиб боради. Маркетингни бошқариш функцияси унинг махсус хизмати орқали олиб борилади. Маркетинг хизмати ҳар бир корхонада бажарилиши кўзда тутилган ўзига хос аниқ вазифалар, ишчиларнинг ҳуқуқ ва бурчлари, корхонанинг бошқа бўлимлар билан ўзаро муносабати ва бошқалар ҳисобга олинган «Низом» асосида ташкил этилади. Маркетинг хизмати вазифалари унинг ўзига хос тамойиллари асосида келиб чиқади. Бунга қуйидагилар киради: - корхоналарда ишлаб чиқарилган маҳсулотлар ва бозор ҳақидаги ахборотларни тўплаш ва таҳлил қилиш;

www.arxiv.uz - корхонанинг маҳсулот ишлаб чиқариш, савдо ва хўжалик фаолияти, реклама қилиш, спорт, молиявий ва бошқа жиҳатлар бўйича манфаатларига мос қарор қабўл қилиш учун зарур ҳисоб-китоб кўрсаткичларини тайёрлаш; - талаб шаклланишини фаоллаштириш ва сотишни тезлаштириш. Хизматлар маркетинги хусусиятлари – маркетинг хизмат кўрсатиш доирасида, ўз ичига товарлар ижараси, уларнинг таъмирлаш ёки ўзгартириш ва шахсий хизматларни олади. Баъзида товарлар ва хизматлар фарқланиши қийин бўлади. Умуман, хизматларнинг тўрт хил тавсифи бор: пайқай олмаслик; сақлашга қобилиятсизлиги; хизмат кўрсатувчидан ажратиб бўлмаслиги ва сифати жиҳатидан ўзгарувчанлиги. Хизматларни пайқай олмаслигимиз – уларни намойиш қилиш, ташиш, сақлаш, ўраш (қадоқлаш) ёки сотиб олингандан кейин ўрганишнинг иложи йўқлигини билдиради. Маркетинг хизмати функцияси. Маркетинг хизмати корхонадаги барча маркетинглар фаолияти функциясини бажаришни таъминлайди: - корхона маҳсулотини сотиш, савдо талаб ва конюнктураси, рақобатчилар сиёсати ҳамда баҳони, бозор тараққиётини олдиндан ўрганиш ва тадқиқ қилиш; -корхонада ишлаб чиқарилаётган маҳсулотнинг рақобатбардошлилиги баҳоси, унинг ассортиментини шакллантиришга оид таклифлар бериш, келгусида ишлаб чиқариладиган маҳсулотлар ҳақидаги янги ғояларни топиш; - бозорга чиқарилган маҳсулотларни тез сотиш йўлларини белгилаш, сотиш ва сақлашни ташкил этиш, туриб қолганлик ҳақидаги шикоятларни ўрганиш; - реклама тадбирини йўлга қўйиш орқали маҳсулот сотилишини маҳсулот сотилишини тезлаштириш ва аҳоли талабини шакллантириш. Маркетинг хизмати ҳуқуқлари кўриб чиқиб тасдиқлаш учун қуйидагиларни ишлаб чиқади ва тақдим этади: 1. Корхона маркетинг хизмати фаолиятининг қисқа, ўрта ва узоқ муддатларга мўлжалланган яхлит дастурлари (режалари) ни яратиш.

www.arxiv.uz 2. Маркетинг хизматининг корхонадаги бошқа бўлимлар фаолияти билан алоқаси ва координациясига доир таклифлар бериш. 3. Корхона ишчиларининг иқтисодий, савдо фаолиятидаги ва спорт соҳасидаги ютуқларини рағбатлантириш тўғрисида таклифлар киритиш. 4. Корхона фаолияти билан боғлиқ маркетинг хизматига дахлдор молиявий ҳужжатлар ва кадрлар масаласи. 5. Корхонанинг бозор фаолияти ҳисобот ва истиқболни белгилашга оид ҳужжатлар лойиҳасини келишиш. Ташкилотларда маркетинг хизматини йўлга қўйиш. Маркетинг хизмати корхоналарда иқтисодий аҳвол (фойда, баҳо ва конюнктура) ўзгариб бораётганда бозордаги истеъмолчиларнинг талаби билан корхона ишлаб чиқариши, савдо ва хўжалик фаолияти муносабатларини мувофиқлаштириш учун ташкил қилинади. Маркетинг хизмати - бу бозор иқтисодиётига ўтиш шароитида корхона бошқаруви учун етишмай турган шундай бир фаолият турики, у ишлаб чиқариш, молия, савдо-хўжалик, спорт, технологик, кадрлар масаласи ва бошқа соҳаларда бозор заҳираларини қондириш ва фойда олишга асосланган йўналишлар жараёнини яратади. Маркетинг хизмати раҳбари корхонада маркетинг тадқиқотлари ташкил этиш, режа ва таклифларни ишлаб чиқиш, белгиланган мақсадга эришиш учун назорат ва режаларнинг бажарилиши учун масъулдир. Барча вазифа ва мажбуриятлар барча бўлим ходимлари ўртасида қамраб олиниши керак. Маркетинг хизмати бўлими гуруҳи таркибига бозор муносабатларини ўрганувчи маҳсулот турларини шакллантирувчи, баҳо берувчи, савдо ва реклама соҳаларининг мутахассислари киритилиши керак. Шунинг билан бирга ташкилий тартиб бошқарувчини енгиллаштирадиган, юқори натижаларга етказадиган қонун- қоидалар мавжуд. Улар қуйидагилардан иборат: - Бошқарувнинг ташкилий шакли охиригача оддий бўлиши керак. - Бошқарув ташкилий структурасининг тархи оддий, тушунарли бўлиши керак.

www.arxiv.uz - Ҳар бир ишчига ёзма иш инструкцияси берилган бўлиши керак. Инструкциялар янгиланиб туриш мақсадида бир йилда икки мартадан текшириб турилиши зарур. - Алоқалар тизими самарали бўлиши керак, у аниқ ахборотлар алмашинувини таъминласин. - Ижрочилик ва масъуллик чегараси аниқ, кўзга ташланиб турадиган бўлсин. Асосий масъулият доимо фирманинг бош раҳбарида туради. Бошқа ҳар бир ижрочи ўз бошлиғи олдида жавоб беради. Баъзида товарлар ва хизматлар фарқланиши қийин бўлади. Умуман, хизматларнинг тўрт хил тавсифи бор: пайқай олмаслик; сақлашга қобилиятсизлиги; хизмат кўрсатувчидан ажратиб бўлмаслиги ва сифати жиҳатидан ўзгарувчанлиги. Хизматнинг кўпгина турлари уни ким тақдим этишидан қатъий назар, бир-бири билан чамбарчас боғлиқдир. Истеъмолчилар билан алоқаларга кўпинча хизматни тақдим этишнинг ажралмас қисми сифатида қаралади Реклама ва реклама фаолияти Реклама (лотинча - кичкирмок) бу бирор корхона, маҳсулот, хизмат тури, ижтимоий фаолиятнинг бирор турини оммалаштириш максадида килинган ишдир. Шу максадда реклама уша корхона ёки ижтимоий фаолиятининг бирор-бир маҳсулотига ёки хизмат турига кенг жамоатчиликниинг эътиборини жалб этади. Яхши ташкил этилган реклама бозор талабини олдиндан кура билиш ва бозор шароитидан ҳаридорлар окимини бошкара олиш имконини беради. Рекламанинг тарихи катта. У узок йиллар давомида вужудга келган маҳсулотнинг ҳаридорга етиб боришнинг синовдан ўтказилган усулларини куллайди. "Реклама - савдони харакатга келтирувчи кучдир" - деган иборанинг кулланилиши тасодиф эмас. Маҳсулотнинг ҳаридорга етиб бориши хар гал хам автоматик равишда амалга ошмайди. Фақат маҳсулот такчиллиги шароитидагина бозор туғри келган маҳсулотни "ютиб" юбориши мумкин. Бундай холда бозор талабни

www.arxiv.uz вужудга келтирувчи сифат, бахо, мавсумийлик каби маҳсулотнинг мухим омилларини хисобга олмайди. Шуни таъкидлаш зарурки, маҳсулот такчиллилиги пайтида уларга ва хизмат турларига бўлган талаб кондирилмай колаверади. Нормал ривожланаётган бозор шароитида эса купгина маҳсулотлар, уларни ҳаридорлар сотиб олиши учун маълум фаол тижорат тарғиботи тайёргарлигидан утиш керак. Мана шунга реклама жуда керак бўлади. У узига ажратилган мухим ролни уйнайди, яъни реклама эски талабларни синдириб, ҳаридорларнинг кизикишлари ва манфаатларига таъсир килиш оркали янги талабларни вужудга келтиради. Мана шу тарика реклама талабни пайдо килади. Рекламанинг асосий вазифаси - махсус ахборотлардан фойдаланиб маҳсулот, хизмат турлари ва уларнинг ҳарид килиш жойи ҳақида ахборот беришдир. Лекин рекламанинг вазифаси фақат бу билан чегараланиб колмайди. Унинг узига хослиги шундаки, реклама ахбаротни тарғибот ва ташвикот билан бирга олиб боради. Шундай килиб, фаол реклама ахборот берувчи ва айни вактда ишонтирувчи, маълум максадга йуналтирувчи бўлиши лозим. Шу турдаги реклама талабни маълум йуналишга солади, уни бир турдаги хизмат ва маҳсулотдан бошкасига кучиради, талабларни очади ва ҳаридорнинг ниятларига таъсир килади. Реклама ишлаб чиқарувчи, савдо ва ҳаридор уртасида тижорат ахборот алмашишига имкон беради. Реклама - бу маҳсулот ва хизмат турининг ишлаб чиқаришдан савдо ва ҳаридоргача бўлган йули ҳақидаги хилма-хил ахборотлар окимидир. Рекламанинг охирги максади - бозорда таклиф килинган маҳсулотларнинг ҳаридор томонидан кабўл килиниши эхтимолини оширишдир. Реклама килинаётган маҳсулотларнинг сотилиши, уларнинг олдиндан режалаштирилган реализация микдори билан хамоханг усиб бормоғи керак. Бу шунинг учун хам мухимки, маҳсулотларга бўлган талабни хисобга олмай реклама килиш талаб ва таклифнинг бир-бирига мос келмаслигича олиб келиши мумкин. Бу максад босқичма босқич амалга оширилади. Хар бир босқичда хар хил вазифа куйилади: ҳаридорлар диккатини маҳсулотга жалб этиш, уларда

www.arxiv.uz кизикиш уйғотиш, талабларни шакллантириш, ҳарид имкониятини корхонанинг ҳаридор талабини бажара олиш имконига йуналтириш. Бирок реклама яна психологик омил хамдир. Унинг таъсир кучи катта. Масалан, куп ҳаридорлар бахога маҳсулотнинг обруси сифати деб курашади. Одамлар кимматрок тулашга тайёрлар, охир маҳсулот алохида хусусиятини таклиф килаяптику. Реклама саноат ва савдо корхоналари манфаатларининг мос тушиши, ахоли талаблари ва ҳариднинг амалга ошиши, тижорат сиёсатининг тез амалга ошишига имкон беради. Аммо, фақат реклама у ёки бу маҳсулотнинг купайишига хизмат килар экан деб уйлаш нотуғри бўлади. Ҳаридорнинг карори сифат, бахо, унинг жойлаштирилиши, хамда сотилгандан кейинги аҳволидан келиб чиқади. Реклама, унинг самарадорлигини ошириш талабларига жавоб бериши керак, яъни аник ва хакконий, маъноли ва илмий асосланган, купрок ахборотни узичига олган ва дидли, фойдали бўлмоғи лозим. Рекламани ишлаб чиқарувчи хам, сотувчи хам амалга ошириши мумкин. Бу холда ишлаб чиқарувчи узрекламасини хар томонлама олувчига каратади. Савдо ходимлари узлари сотаётган маҳсулотларни яхши билмоғи керак. Шунинг учун ишлаб чиқарувчининг рекламаси ҳаридорларда камрок хиссиёт уйготади, лекин купрок ахборот етказади. Савдо рекламаси эса ҳаридорларга аталган бўлиб, маҳсулот ҳақидаги ахборот билан бирга савдо маданияти ва эстетикасини оширишга кумаклашиши лозим. Режалаштириш, ташкил килиш ва умуман реклама фаолияти, айникса аник маҳсулотлар рекламаси фақат бозор ва талабни урганиш шароитидагина самаралидир. Талаб тез ўзгарадиган ёки хали талаб шаклланмаган маҳсулотларга бошка реклама керак. Реклама фаолиятининг ахборот кулами: умуман ва алохида маҳсулотга бўлган талаб ҳақидаги маълумотлардан (микдор, структура, шаклланиш хусусиятларидан), умумий иктисодий ахборотлардан, ишлаб чиқариш ва истеъмол туғрисидаги, савдо конъюктурасидаги ўзгаришлар ва савдо хизмати кўрсаткичининг жойи ҳақидаги хабардан иборат. Талаб ҳақидаги турли ахборотлар реклама фаолиятида куйидагилар учун

www.arxiv.uz фойдаланилади: *0 реклама килишга тавсия этилган маҳсулотнинг танлови, маҳсулот рекламасининг иктисодий асосланганлиги ва реклама килишга режалаштирилганлиги; *1 реклама тадбирларини ўтказиш ва ташкил килиш; *2 реклама воситаларининг манзилини ишлаб чиқиш, рекламанинг ҳаридорлар аҳволидан келиб чиқиб исботийлигини кўрсатиш, рекламани жойлаштириш ва бериш каналларини аниклаш; *3 реклама килиш вакти ва оралиғини аниклаш; *4 рекламанинг психологик ва иктисодий таъсирини бахолаш. Шунингдек, рекламанинг вазифасини, унинг ижодий йуналишини (стратегиясини) хам аниклаб олишимиз зарур. Йуналишни асослашда авваламбор маҳсулотни ишлаб чиқаришда етарлилигини хисобга олиш, маҳсулот захиралари, узлуксиз таъминлаб тура олиш имкониятларини хам хисобга олиш керак. Шунингдек, бошка маълумотлар хам мухимдир, маҳсулот бозорининг кулами; унинг микдордагидан ошик захиралари, маҳсулотнинг келажаги ва хоказолар.

www.arxiv.uz Фойдаланилган адабиётлар : 1.Ануфриев,А.И.,Фаттахов А.А.«Стратегии развитии оптовых р ы нков»Т,2002,ТГЭУ. 2.Волошук Г.А «Инфрастуктура торговли» Киев,Выш.школь.,1989 3.Солиев А.,Усмонов А. «Маркетинг»,Т, «Укитувчи»,1997 4.Джаббаров Т, Додобоев Ю «Инвестиционные институты» Т,2002 5. www.ziyonet.uz

Похожие

Маркетинг мухити

Халкаро маркетинг

Маркетинг муҳити

Маркетинг мухити

Маркетинг менежменти