Kapital qurilish va investitsion faoliyat darajasini prognozlash - Экономика - Рефераты

Kapital qurilish va investitsion faoliyat darajasini prognozlash

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

23.791015625 KB

Kapital qurilish va investitsion faoliyat darajasini prognozlash Reja: 1. Zamonaviy sharoitlarda davlatning investitsion siyosati. 2. Mamlakat qurilish kompleksining potensiali, uni saqlash va rivojlantirishning yo’llari. 3. Xorijiy investitsiyalarni itisodiyotga jalb etish.

1. Zamonaviy sharoitlarda davlatning investitsion siyosati. Investitsion siyosat bu – investitsiyalarning omillarini, ko‘lamlarini, tuzilmalarini, asosiy yo‘nalishlarini hamda ularning iqtisodiy rivojlanishining eng muhim zonalaridagi konsentratsiyasi va samarali foydalanish bo‘yicha choralarni aniqlab beruvchi xo‘jalik qarorlarining yig‗indisi. Investitsion siyosatning ob‘ekti ishlab chiqarish jarayoni va ilmiy texnik taraqqiyotni ta‘minlovchi xalq xo‘jalik tarmoqlarining kompleksidir. Davlatning investitsion siyosati bu – ma‘lum vaqtga mo‘ljallangan va ilmiy asoslangan maqsadlarining yutuqlariga bo‘ysungan hukumat tuzilmalarining harakat shakli. Maqsadlarning shakllanishi strategik ko‘rsatmalar orqali, ularni amalga oshirish esa taktik usullarni qo‘llash yo‘li orqali yuz beradi. Investitsion siyosat bu o‘z strategiya va taktikasiga ega bo‘lib, uning tarkibi va o‘zaro bog‗langan elementlaridan iboratdir. Investitsion operatsiya deganda – ma‘lum yo‘nalishlarga investitsion mablag‗larni ishlatish yo‘li bilan erishiladigan va yechiladigan muhim maqsad va masalalar tushiniladi. Investitsion siyosatning strategik maqsadlari mamlakatdagi makroiktisodiy holatning tahlilidan kelib chiqqan holda aniqlanadi. Shu siyosatni shakllantirishda va investitsiyalarni boshqarishda eng asosiy qiyinchilik, strategik variantlardan eng yaxshisini tanlanishini asoslab berishdan iborat. Investitsion siyosatning taktik maqsadlari davlatning iqtisodiyotdagi turli xil sub‘ektlari orasida investitsion resurslarni konkret taqsimlash orqali amalga oshiriladi. Bozor munosabatlari sharoitida davlatning investitsion siyosati byudjet mablag‗laridan investitsiyalashni o‘z ichiga oladi. Shu bilan birga davlat investitsion jarayonga o‘zining to‘g‗ridan-to‘g‗ri aralashuvini oqlash uchun ma‘lum mumkin bo‘lgan chegeralarni aniqlash hamda bozor mexanizmining rag‗batlantiruvchi funksiyasini kuchaytirish uchun qanday yo‘l orqali amalga oshirilishini aniqlash bo‘yicha qarorlarni o‘zi qabul qilishi kerak.

Т ahlilning ko‘rsatishicha, 90-yillarda o‘tkazilgan investitsion siyosat ishlab chiqarish jarayonining faoliyatini va mamlakatning ilmiy-texnik rivojlanishini normal ta‘minlanmagan. Bunga dalil qilib quyidagi 90-yillardagi investitsion jarayonning holatini xarakterlovchi ma‘lumotlarni keltirish mumkin: 1) Investitsiyalar hajmining keskin pasayishi, 1992-1997 yillar mobaynida O‘zbekistonning asosiy kapitaliga bo‘lgan investitsiyalar 1990 yil ko‘rsatkichidan 24%ga kamaygan; 2) Investitsiyalar hajmining shu darajagacha tushdiki, bu daraja asosiy fondlarni ishlab chiqarish hamda umuman investitsion kompleks uchun zarur bo‘lgan darajadan 3 baravar past; 3) Asosiy kapitalga bo‘lgan investitsiyalar tuzilmasining texnologik pasayishi, ularning aktiv qismining 2 baravardan oshiq pasayishi; 4) Ishlab chiqarish quvvatlarini va asosiy fondlarni o‘z vaqtida kiritilmasligi, qurilishning me‘yoriy muddatlaridan 2 baravar oshishi; 5) Bitmagan qurilish hajmining o‘sishi, 16,8 ming ob‘ektlar qurilishining to‘xtatilishi; 6) Investitsiyalar samaradorligining pasayishi; Yuqorida keltirilgan ma‘lumotlar shuni ko‘rsatib turibdiki, O‘zbekistondagi investitsion muhit krizis holatiga kelib qolgan, o‘tkazilayotgan investitsion siyosat esa mavjud resurslardan samarali foydalanishni ta‘minlamayapti. Investitsion krizisning asosiy sababi real jamg‗armaningpasayishi bo‘lib, u investitsion muhitda inflyatsiyaning kuchli xarakteri bilan izohlanadi, ayniqsa 1992-1995 yillarda. Investitsion faoliyatni to‘xtatib turuvchi boshqa omillar mavjud bo‘lib, ular investitsion resurslarning defitsiti, investitsion kompleksning raqobatbardosh emasligi, asosiy aholi daromadlarining va tashqi ishlab chiqaruvchilar raqobatining mahsulotlarga bo‘lgan talabning keskin qisqarishi va boshqalar. Investitsion pasayishni yengib o‘tish, iqtisodiyotning zamonaviy holatiga mos keluvchi aktiv investitsion siyosatni shakllantirish ko‘zda tutadi.

Shunday investitsion siyosatning asosida yotishi mumkin bo‘lgan qator tamoyillarni ajratish mumkin: 1) Investitsion jarayonning demarkazlashishining optimal darajasini ta‘minlash hamda investitsion loyihalarni moliyalashtirish uchun jamg‗arishning mintaqaviy va ichki omillarining rolini oshirish maqsadida markaziy investitsion siyosatning hamda mintaqaviy investitsion dasturlarning koordinatsiyasini kuchaytirish. 2) Qaytarilib berilmaydigan byudjetdan moliyalashtirishdan pullik va qaytariladigan kreditlashga o‘tish asosida korxonalarning davlat tomonidan markazlashgan investitsiyalar hisobidan qo‘llab-quvvatlanilishi. 3) Qaytarib berish asosida moliyaviy investitsiyalash bazasini shakllantirish uchun yirik resurslarni jalb qiluvchi motivatsion mexanizmni yaratish. 4) Faqat konkurs asosida har bir investitsion dasturning dastlab ekspertizasiga va markaziy maqsadli dasturlarga mos ravishda ishlab chiqarishga mo‘ljallangan investitsion loyihalarni moliyalashtirish va markazlashgan investitsiyalarni joylashtirish. f) Investitsion siyosatning davlat ustivor yo‘nalishlarini aniqlash. g) Iqtisodiyotni investitsiyalashda xususiy sektorning rolini oshirish orqali investitsion jarayonni bosqichma-bosqich markazlashuvi. h) Investitsion loyihalarni davlat-tijorat tomonidan moliyalashtirish amaliyotini ahamiyatli kengaytirish, shu jumladan chet el investorlar va xususiy biznes kapitallarini jalb etish. i) Markazlashgan (kredit) investitsion mablag‗lardan, juda samarali va o‘zini tez oqlaydigan investitsion loyihalarni amalga oshirish maqsadida foydalanish. j) Chet el investitsiyalarini jalb qilish maqsadida qonun chiqaruvchi va normativ bazalarni mustahkamlash.

Undan tashqari investitsion siyosatni aktivlashtirish va investitsiyalar samaradorligini oshirish qator boshqa masalalarni yechishni ko‘zda tutadi: 1) Investitsion siklning davomiyligini ahamiyatli qisqartirish (3-4 martagacha) zarur, ayniqsa, qurilishda. Oxirgi o‘n yilliklarda ishlab chiqarishga mo‘ljallangan ob‘ektlar uchun investitsion siklning davomiyligi 18-20 yilni, bir xil hollarda esa 25 yilni tashkil etadi. 2) Kapital qo‘yilmalarni tuzilmalarini progressiv o‘zgartirish zarur: tarmoqli, ishlab chiqarish va texnologik. 3) Investitsion siyosatni sanoatda va qurilishda qo‘l mehnatining ulushini kamaytirishga yo‘naltirish zarur. 4) Qurilish sifatini va loyiha-qidiruv ishlarining texnik darajasini oshirish yo‘li bilan ekspluatatsiyaga kiritiladigan ob‘ektlarning sifatini oshirish zarur. 5) Yerlarni rekultivatsiyasi, suv resurslarini qo‘riqlash, havo basseyni kabi sohalarda ekologik chora-tadbirlarga ko‘proq diqqat ajratish kerak. 2. Mamlakat qurilish kompleksining potensiali, uni saqlash va rivojlantirishning yo’llari. Umumiy tushunchada qurilish kompleksi-byurmachilar, asbob-uskunalarni, mexanizmlarni, qurilish materiallarini yetkazib beruvchilar, moliya-kredit tizimi, bank tizimi, ilmiy-izlanish va loyiha tashkilotlari va bevosita aholi ko‘rinishida namoyon bo‘ladigan barcha korxona va xalq xo‘jalik tarmoqlarini o‘z ichiga oladi. Т or tushunchada qurilish kompleksi o‘z ichiga faqatgina qurilish industriya tarmoqlarini va sanoat qurilish materiallarini, loyiha va ilmiy tashkilotlarni o‘z ichiga oladi. O‘z mohiyatiga ko‘ra qurilish kompleksi tarmoqlararodir, chunki u xalq xo‘jaligining barcha tarmoqlariga xizmat ko‘rsatadi va o‘z faoliyatida ularning mahsulotlaridan foydalaniladi. Qurilish kompleksining potensiali deganda iste‘molchilarning qurilish mahsulotiga bo‘lgan ehtiyoj va talablarini berilgan muddat va sifatli qondirish imkoniyatlarini aniqlovchi ko‘rsatkichlarning yig‗indisi tushiniladi.

Bu ko‘rsatkichlardan quyidagilarni ajratish mumkin: -kadrli ko‘rsatkichlar, ularga ishchi kuchi va mutaxassislarning sifatli va miqdori, ya‘ni qurilish-montaj ishlarida qatnashuvchilar kiradi; -qurilish-montaj tashkilotlarning material-texnik qurollanganligi ko‘rsatkichlari; -moliyaviy, iqtisodiy va ilmiy-texnik o‘z-o‘zini rivojlantirish ko‘rsatkichlari; -qurilish tashkilotlarining bozor munosabatlariniga moslashish imkoniyatini xarakterlovchi, tashkiliy-boshqaruv ko‘rsatkichlari; -qurilish sohasidagi loyiha muhitining rivojlanish darajasi ko‘rsatkichlari; - investitsiyalar, pudrat ishlari bozori, mehnat bozori sahifalarida axborot tuzimining ko‘rsatkichlari. Ko‘rsatilgan ko‘rsatkichlarning tahlili shuni ko‘rsatdiki, oxirgi yillar davomida qurilish kompleksida sezilarli yo‘qotishlar bo‘ldi. Shunday qilib, kapital, neft gaz o‘tkazgich, energetik, qora va rangli metallurgiya korxonalarining qurilish kabi yuqori malakali tarmoqlardan ishchi kadrlarning chiqib ketishi ruy berdi. Masalan: yuqori malakali svar щ iklarning soni 10-15 martagacha kamaydi. Sezilarli darajada yuqori malakali montajchilar, ko‘priklar, tonnellar, issiqlik va atom elektrostansiyalar qurilishida ishlangan boshqa kasb ishchilarining soni kamaydi. Qurilish ishlarining hajmi qisqarishi munosabati bilan ko‘pchilik qurilish tashkilotlari o‘zining asosiy funksiyalarini bajara olmay, ta‘minlovchiayirboshlovchi va tijorat tashkilotlarga aylanib qoldi. 90-yillarda qurilish tashkilotlaridan qurilish mashinalar parki sezilarli qisqardi, yuqori ishlab chiqarish texnologiyalar real vazni pasaydi. Bunda og‗ir qo‘l mehnati bilan band bo‘lgan ishchilar ulushi 65-70% ni tashkil qildi. Qurilish kompleksining qator tarmoqlarida fondlar eskirishi (sement sanoati, qurilish materiallari sanoati, yirik panelli uy qurilishi) 50% dan oshdi. O‘zbekistondagi loyiha tashkilotlardagi ishchilar soni 1990 yildan 2,5 martadan oshiq qisqardi. Shunday qilib, qurilish kompleksi o‘zining iqtisodiyotni rivojlantirish uchun yetarli hajmdagi faoliyatini kengaytirishga mabilizatsion qobiliyati yuqori emas va ko‘pincha faqat investitsiyalar yo‘qlgi bilan

aniqlanmaydi. Shuning uchun qurilish kompleksining parchalinib ketishini oldini olishga qobil bo‘lgan barcha chora-tadbirlar kompleksini qabul qilish va uning mobilizatsion tayyorgarchiligini zarur darajagacha oshirish talab etiladi. Bunday choralar sonida quyidagilar bo‘lishi mumkin: Yaqin kelajakdagi 2010 yilgacha milliy manfaatlardan kelib chiqqan holda butun investitsion kompleksning rivojlanish konsepsiyasini ishlab chiqarish. Ma‘lumki, qurilish va sanoat ishlab chiqarish o‘rtasida yaqin aloqa mavjud: sanoat ishlab chiqarishning pasayishi qurilishning yopilishiga olib keladi va aksincha. Undan tashqari, investitsion kompleksning asosiy bo‘g‗inlarini faoliyat koordinatsiyasini ancha kuchaytirish talab etiladi: qidiruv ishlarni, loyihalashtirishni, mineral xom-ashyoni qazib chiqarish va qayta ishlashni, transport va asbob-uskunalar bilan ta‘minlashni, ob‘ektlar qurilishini. Markazlashgan kapital qo‘yilmalarining cheklangan resurslaridan foydalanishning natijaviy yo‘nalishlarini asoslash. Bozor mexanizmlarining intensifikatsiyasi, ularning infratuzilmasining tarkibi (bank, birja, investitsion fondlar, sug‗urta kompaniyalar), shuningdek, aholining jalb qilingan mablag‗lari asosida tashkil qilingan institutsional moliyaviy tuzilmalarining intensifikatsiyasi ham. Investitsiyalar sohasida va investitsion faoliyatni rag‗batlantirishda oldin qabul qilingan, lekin ishlamaydigan qonun va farmonlarni qayta ko‘rib chiqilishi. O‘zbekiston sub‘ektlarining xo‘jalik va moliyaviy mustaqilligining yangi imkoniyatlaridan foydalanish, shuningdek, investitsion faoliyatni aktivlashtirish yo‘nalishlashtirishdagi erkin iqtisodiy zonalarining afzalliklaridan ham. Qurilish ishlab chiqarishda I ТТ ning templarini tezlashtirish, izlanish va kashfiyotllarning hajmini oshirish, qurilish mashinalar parkini texnik qayta qurollantirish va yangilash, lizing operatsiyalaridan keng foydalanish shu jumladan chet el mamlakatlari bilan ham. 3. Xorijiy investitsiyalarni itisodiyotga jalb etish.

Hozirgi kunda O‘zbekiston hukumati mamlakatni iqtisodiy rivojlantirishning faqat o‘rta muddatli emas, balki uzoq muddatli (2005-2010 y.) rejasini tayyorlash va uni amalga oshirish ustida ham ish olib bormoqda, unda iqtisodiy islohotlarning samaradorligini ta‘minlashdan tashqari, iqtisodiy taraqqiyot va xalq turmush farovonligini yaxshilash, hududiy yaxlitlikni ta‘minlash, iqtisodiy qayta tuzilmalash, ishlab chiqarish kuchlaridan samarali foydalanish ham ko‘zda tutilgan. Bu vazifalarni amalga oshirishda esa, maqsadga yo‘naltirilgan investitsiya siyosati ham, ilmiy asoslangan investitsiya loyihalari va dasturlari ham katta rol o‘ynaydi. Investitsiya loyihasi – bu shunday hujjatki, unga kapitalni iqtisodiyotning turli tarmoq va sohalariga yo‘naltirishga qaratilgan chora-tadbirlar majmuasi ko‘zda tutilgan bo‘lib, bu chora-tadbirlardan maqsad ishlab chiqarish kuchlarini rivojlantirish va ishlab chiqarish salohiyatini mustahkamlashdir. Ushbu kapital quyilmalari quyidagi maqsadlarga sarflanishi mumkin: yangi ko‘rinish; ishlab turgan korxonalarni kengaytirish va qayta ta‘mirlashga; ishlab chiqarishni texnik qayta jihozlash va mehnat vositalarini modernizatsiyalashga; mavjud ishlab chiqarish quvvatlarini zamonaviy talablar darajasida saqlab turish va hokazolarga. Investitsiya loyihalari kadrlarni tayyorlash va qayta tayyorlash, bank va umuman moliya-kredit tizimining faoliyatini yaxshilash, mavjud injener kommunikatsiyalarini modernizatsiyalash, ekologiyani va atrof-muhitni sog‗lomlashtirish, biznes va tadbirkorlikni rivojlantirish maqsadida ishlab chiqilishi va kelgusida amalga oshirilishi mumkin. Ayrim investitsiya loyihalari global xarakterga ega bo‘lib, alohida bir mamlakat manfaatlari doirasidan tashqariga ham chiqishi mumkin. Х ususan, ―Orolni saqlab qolish loyihasi‖ ham, hozirgi kunda shunday loyihalardan biri bo‘lib, bunda O‘zbekiston, Qozog‗iston va boshqa Markaziy Osiyo respublikalaridan tashqari progressiv jamiyatlar va dunyodagi bir necha mamlakatlarning rasmiy institutlari ham ishtirok etmoqda.

Masalan, bugungi kunda O‘zbekistonda xorijiy kredit moliyalari bo‘yicha ochilgan jami summasi 200 mln. AQSh dollaridan ortiq bo‘lgan 185 dan ortiq loyihalar ishlab turibdi. Ko‘rinib turibdiki, investitsiyalar loyihalari turli miqyosda va turli maqsadlarda ishlab chiqilishi mumkin. Korxonalar iqtisodiyotning asosiy bo‘g‗ini bo‘lganligi hamda avval aytib o‘tilganidek, milliy daromadning ―salmog‗i‖ni sezilarli darajada belgilashlari tufayli, investitsiya loyihalarini aynan shu bo‘g‗in miqyosida ishlab chiqarish strategiyasi alohida etiborga loyiqdir. Bugungi kunda, korxonalar miqyosidagi investitsiyalar loyihalari, odatda investitsiya tanloviga havola etish uchun ularning xususiylashtirish dasturiga mos ravishda ishlab chiqilmoqda. Bunda masalan, qurilish bilan bog‗liq bo‘lgan investitsiya loyihasini tayyorlash va uni amalga oshirish quyidagi bosqichlarni o‘z ichiga oladi: investitsiya g‗oyasini shakllantirish; investitsiya imkoniyatlarini o‘rganib chiqish; loyihani texnik iqtisodiy asoslash; yer maydonini ajratish, sotib olish yoki ijaraga berish; konkret hujjatlarni tayyorlash; loyiha hujjatlarini tayyorlash; qurilish-montaj ishlarini, shu jumladan ishga tushirish va sozlash ishlarini amalga oshirish; ob‘ektdan foydalanish, iqtisodiy ko‘rsatkichlar monitoringi. Т abiiyki, bir korxonaning investitsiya loyihasi mazmun jihatdan boshqa korxonaning loyihasi bilan bir xil bo‘lmasligi mumkin. Har bir investitsiya loyihasi ma‘lum bir maqsad va vazifalarga qaratilgan bo‘ladi va binobarin, ularning moliyalashtirish manbalari ham, pirovard natijalari ham turlicha bo‘ladi. Ma‘lum bir maqsadga qaratilgan investitsiya loyihalari yoki takliflari majmuasi investitsiya dasturini tashkil qiladi. Investitsiya dasturi o‘z ko‘lamiga qarab davlat, mintaqa yoki tarmoq miqyosida bo‘lishi mumkin. Bunga 20042006 yillarga mo‘ljallangan davlat investitsiyalari dasturini misol qilib keltirish mumkin. Bu dastur ishlab chiqarish kuchlarini rivojlantirish va iqtisodiyotni tarkibiy qayta kurishda jiddiy o‘zgarishlarni ko‘zda tutadi. Investitsiya dasturlari va loyihalari quyidagi maqsadlarga xizmat qiladi:

ishlab chiqarish apparatini muntazam yangilab borish va kengaytirilgan takror ishlab chiqarishni ta‘minlash; fan texnika-taraqqiyotini tezlashtirish, ishlab chiqarishni modernizatsiyalash, mamlakat tizimida ishlab chiqarilayotgan mahsulotlarning sifatini va raqobatbardoshligini yaxshilashga; iqtisodiyotni tarkibiy qayta qurish, xalq xo‘jaligining barcha tarmoqlarining bir tekisda rivojlanishiga; sanoat uchun kerakli xom ashyo bazasini barpo etish va mintaqalardagi ishlab chiqarish kuchlarini tenglashtirish; fuqarolik qurilishi, sog‗liqni saqlashni, oliy va o‘rta maktab ta‘limini rivojlantirish, uy-joy muammosini hal qilishga; bozor mexanizmi va raqobat talablaridan kelib chiqqan holda aholini ish bilan ta‘minlash, ishsizlik muammosini yumshatishga; tabiiy muhitni muhofaza qilish, ekologik vaziyatni yaxshilash va boshqa maqsadlarga erishishga. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Islom Karimovning 2005 yil 11 apreldagi ― Т o‘g‗ridan-to‘g‗ri xususiy xorijiy investitsiyalarni jalb etishni rag‗batlantirish darajasidagi qo‘shimcha chora tadbirlar to‘g‗risida‖gi Farmoniga ko‘ra mamlakatda investitsiya muhitini yanada yaxshilash, xususiylashtirish, ishlab chiqarishni modernizatsiyalash Respublikaning ortiqcha ishchi kuchi mavjud bo‘lgan mintaqalarida yangi ish joylarini yaratish dasturini amalga oshirishga to‘g‗ridan-to‘g‗ri xususiy xorijiy investitsiyalarni jalb etish, shuningdek, xorijiy investorlar uchun ishonchlik huquqiy himoya va kafolatlarni ta‘minlash maqsadida bir qator huquqiy kafolat va imtiyozlar belgilangan. 2005 yil 1 iyuldan boshlab to‘g‗ridan-to‘g‗ri xususiy horijiy investitsiyalarni jalb etadigan iqtisodiyot tarmoqlari korxonalari asosiy faoliyati bo‘yicha daromad (foyda) solig‗i, mulk solig‗i, ijtimoiy infratuzilmasini rivojlantirish va hududlarni obodonlashtirish solig‗i, ekologiya solig‗i, mikrofirma va kichik korxonalar uchun belgilangan yagona soliq to‘lashdan, shuningdek, Respublika yo‘l jamg‗armasiga majburiy ajratmalarni to‘lashdan ozod qilinadi. Bunday imtiyozlar to‘g‗ridan-to‘g‗ri xususiy xorijiy investitsiyalar hajmi quyidagicha bo‘lgan hollarda beriladi: 300 000 AQSh dollaridan 3 mln AQSh

dollarigacha – uch yil muddatga; 3 mln.dan ortiq AQSh dollaridan 10 mln. AQSh dollarigacha – 5 yil muddatga; 10 mln. AQSh dollaridan ortiq bo‘lganda – 7 yil muddatga. Qisqacha xulosalar. Investitsion siyosat bu – investitsiyalarning omillarini, qo‘llashlarini, tuzilmalarini, asosiy yunalishlarini hamda ularning iqtisodiy rivojlanishini eng muxim zonalaridagi konsentratsiyasi va samarali foydalanish buyicha choralarini aniqlab beruvchi xo‘jalik qarorlarini yig‗indisidir. Investitsion siyosatni ob‘ekti ishlab chiqarish jarayoni va ilmiy-texnika taraqqiyotini ta‘minlovchi xalq xo‘jalik tarmoqlarining kompleksidir. Davlat investitsion siyosati bu- ma‘lum vaqtga muljallangan va ilmiy asoslangan maqsadlarining yutuqlariga bo‘ysungan hukumat tuzilmalarining harakat shakli. Bozor munosabatlari davlatning investitsion siyosati byudjet mablag‗laridan investitsiyalashni o‘z ichiga oladi. Investitsion krizisni asosiy sabablari real jamg‗armaning pasayishi bo‘lib, u investitsion muhitda inflyatsiyaning kuchli ta‘siri bilan izohlanadi. Qurilish kompleksi-buyurtmachilar, asbob-uskunachilar, mexanizmlarni, qurilish materiallarini yetkazib beruvchilar, moliya-kredit tizimi, bank tizimi, aholiga xizmat qiluvchi korxonalar hamda iqtisodiyot tarmoqlarini o‘z ichiga oladi. O‘z mohiyatiga ko‘ra qurilish kompleksi tarmoqlararodir, chunki u xalq xo‘jaligini barcha tarmoqlariga xizmat qiladi va faoliyatida ularni mahsulotlardan foydalaniladi. Qurilish kompleksini parchalanib ketishini oldini olish maqsadida quyidagilarni tavsiya etiladi: Yaqin va uzoq kelajakda milliy manfaatlardan kelib chiqqan holda zamonaviy krizis holatini hisobga olib investitsion kompleksini rivojlanish konsepsiyasini ishlab chiqish; Markazlashgan kapital quyilmalarining cheklangan resurslaridan

foydalanishning natijaviy yo‘nalishlarini asoslash; Bozor mexanizmlarining intensifikatsiyasi, ularni infratuzilmasini tarkibi, aholini jalb qilingan mablag‗lari asosida tashkil qilingan institutsional moliyaviy tuzimlarni intensifikatsiyasi; Investitsiyalar sohasida va investitsion faoliyatini rag‗batlantirishdan oldin qabul qilingan, lekin ishlamaydigan qonun va fermerlarni qayta ko‘rib chiqilishi.

Adabiyotlar ruyhati 1. Фарейчева Г.В. Система обхественнух потребностей и ее макрорегулирование в условиях глобализации М. МГУ. ТЕИС. 2004. 456с 6. Ершова И.В. Предпринимательство и право М. 2003. 258с. 7. Воркуев Б.Л. Модели макроэкономика М.ТЕИС. 2004. 230с. 8. Т.А.Агапова, С.Ф.Серегина Макроэкономика тесту Учебное пособие изд «АСА» 2003. 357с. 9. Irmatov M.M., Хaydarov M.Т. «Iqtisodiy va ijtimoiy rivojlanishni prognozlashtirish» O‘quv qo‘llanma Т.: ТDIU 2004 yil. 10. Липшиц И.В. Экономика. Учебник для курсов ОМЕГА-Л М 2004 656с. 11. Н.Л.Шагас, Е.А.Туманова Макроэкономика – 2. Учебное пособие Выпуск новый Долгосрочный аспект М.ТЕИС 2004. Экономический факультет им М.В. Ломоносова МГУ 122с. 12. Тарассвич Л.С., П.И.Гребенников, А.И.Леусский Макроэкономика Учебник 5-е издание М. Юраѐт 2004г. 654с. 13. Г.А.Куторшевский «Экономика» основу теория Учебное пособие изд. «Экономика» 2004. 382с. 14. Под. Редакций К.А.Хубиева Экономический рост и фактор развития современной России М. ТЕИС 2004. 726с. 15. Р.С. Вечканов, Г.Р. Вечканова Макроэкономика 2-изд. М. 2004. 376с. 16. Ефимова М.Р. и др. Практикум по обхей теории статистика М. 2004.

Похожие

Kapital qurilish marketingi

Invеstitsiya faоliyatida kapital qurilish

Investitsiya faoliyatida kapital qurilish

Investitsiyalar va investitsion faoliyat statistikasi

Korxona faoliyatining turlari - operatsion Investitsion va moliyaviy faoliyat