Davlat ish bilan bandlik xizmati faoliyatining asosiy yo‘nalishlari - Экономика - Рефераты

Davlat ish bilan bandlik xizmati faoliyatining asosiy yo‘nalishlari

Загружено в:

16.03.2024

Скачано:

0

Размер:

75 KB

Davlat ish bilan bandlik xizmati faoliyatining asosiy yo‘nalishlari Reja : 1. Davlat ish bilan bandlik siyosati - ijtimoiy-iqtisodiy siyosatining tarkibiy qismi sifatida 2. Davlat ish bilan bandlik xizmatining samarali va istiqbolli ish bilan bandlik dasturi 3. Aholining ish bilan bandligiga ko‘maklashish va ishsiz fuqarolarni ijtimoiy qo‘llab quvvatlash 4. Ish bilan band bo‘lmagan aholi va ishsizlarni kasbiy harakatchanligi (mobilligi) va raqobatbardoshligini oshirish

Davlat ish bilan bandlik siyosati - ijtimoiy-iqtisodiy siyosatining tarkibiy qismi sifatida Davlat ish bilan bandlik siyosati mamlakat rivojlanishi ijtimoiy-iqtisodiy siyosatining tarkibiy qismi sifatida mehnat potensialidan samarali foydalanish va uning rivojlanishi bo‘yicha ish bilan bandlik muammolarini yechishga yo‘naltirilgan iqtisodiyotning o‘tish davriga muvofiq, ish bilan bandlik siyosati ish kuchini tarmoqlar va ish bilan bandlik ko‘rinishi bo‘yicha qayta taqsimlashda ijtimoiy jihatdan muvofiq ish bilan bandlik darajasini ta’minlashga yo‘naltirilishi zarur. Shunday ekan, mehnat bozorini tartibga solish siyosati quyidagi maqsadlarga erishishni nazarda tutadi : - ishchi kuchiga talab va taklif o‘rtasida muvozanatga erishish; - ishsizlarni mehnatga yo‘naltirishni rag‘batlantirish; - ish bilan band bo‘lmagan fuqarolarning ish izlashda kasbiy harakatchanligini oshirish; - ish izlayotgan har bir kishini ish bilan ta’minlamoq . Davlat ish bilan bandlik siyosati doirasida ish bilan bandlikka ko‘maklashish ikki yo‘nalishda, passiv va faol ish bilan bandlik siyosati ko‘rinishlarida amalga oshiriladi . Ish bilan bandlikning passiv siyosati davlat ish bilan bandlik xizmati orqali ishsizlarga nafaqalar to‘lash, ishsizlarni kasblarga qayta o‘qitish va jamoat ishlarini tashkil etish kabi faoliyatlarni o‘z ichiga oladi. Ish bilan bandlik siyosatining bu varianti davlatning amalga oshiradigan joriy xarajatlari nuqtai-nazaridan bir muncha tejamlidir. Biroq, ish bilan bandlikning passiv siyosati iqtisodiyotning yuksalishi davrida mehnat bozorining yuqori egiluvchanligi va ishchi kuchining kasbiy harakatchanligi, iqtisodiyotning istiqbolli mustaqil ish izlash uchun bir muncha keng shart-sharoitlari mavjud bo‘lgandagina o‘zini oqlashi mumkin. Qolgan holatlarda passiv siyosat ishsizlik uzoq muddat davom etishini qisqartirish, ish bilan band bo‘lmagan aholini ish bilan bandligini rag‘batlantirishni kuchaytirish omili bo‘lib hisoblanadi. Davlat ish bilan bandlik siyosatini ancha samarali va maqbul yo‘nalishi - faol ish bilan bandlik siyosati bo‘lib, ishchi kuchiga talabni oshirish maqsadida davlat ish

bilan bandlik jamg‘armasi mablag‘lari hisobiga ish joylarini yaratish, korxonalarga qo‘shimcha ish joylarini yaratish maqsadida kreditlar berish yo‘li bilan iqtisodiy barqarorlikni ta’minlashdan iborat. Ishchi kuchiga talabning taqchilligi sharoitida mehnat bozori holatining tahlili shuni ko‘rsatdiki, ish bilan bandlik xizmati fuqarolarni aniq ishlarga tayyorlashi zarur. Shunday ekan, davlat ish bilan bandlik xizmatining Dasturi mehnat bozorida faol ish bilan bandlik siyosati doiralarini qamrab olishi zarur. Hududiy darajada bu hududiy ish bilan bandlik Dasturi sifatida ifodalanadi. Davlat ish bilan bandlik xizmatining samarali va istiqbolli ish bilan bandlik dasturining asosiy yo‘nalishlari Mehnat bozorida har tomonlama samarali va istiqbolli ish bilan bandlik Dasturini tuzish maqsadida uning har bir bo‘limi uchun ko‘rsatilishi zarur bo‘lgan davlat ish bilan bandlik xizmati faoliyatining asosiy yo‘nalishlarini ishlab chiqish va ular quyidagilardan iborat bo‘lishi zarur : 1. Aholining ish bilan bandligiga ko‘maklashish va ishsiz fuqarolarni ijtimoiy qo‘llab quvvatlash. a. Fuqarolarni ishga joylashtirishga ko‘maklashish. b. Ijtimoiy himoyaga muhtoj bo‘lganlarni ijtimoiy jihatdan qo‘llab - quvvatlash. v. Ishsizlarni ijtimoiy jihatdan qo‘llab - quvvatlash. 2. Ish beruvchilar bilan hamkorlikni kengaytirish. a. Viloyatda ish kuchiga bo‘lgan talabni ta’minlashda ish beruvchilarga ko‘maklashish va hududlararo ish kuchini qayta taqsimlash. b. Jamoat ishlarini tashkil etish. v. Ishsizlarning tadbirkorlik tashabbusini rag‘batlantirish va ko‘maklashish. 3. Ish bilan band bo‘lmagan aholi va ishsizlarni kasbiy harakatchanligi (mobilligi) va raqobatbordoshligini oshirish.

a. Fuqarolarni kasbga o‘qitishni tashkil etish. b. Ish bilan bandlik xizmatiga murojaat qiluvchilarni kasbiy yo‘nalishlarini aniqlash va psixologik qo‘llab-quvvatlash tizimini rivojlantirish. 4. Davlat ish bilan bandlik xizmati rivojlanishi . Aholining ish bilan bandligiga ko‘maklashish va ishsiz fuqarolarni ijtimoiy qo‘llab quvvatlash Davlat ish bilan bandlik xizmati organlari faoliyatlari bo‘yicha 1 keltirilgan yo‘nalishlarining tahliliy natijalari quyidagilarda o‘z ifodasini topgan . A. «Fuqarolarni ishga joylashtirishga ko‘maklashish» punkti bo‘yicha. Iqtisodiyotning yuksalish davrida ish bilan bandlik xizmati nafaqat yangi turdagi faoliyatlarga ishchi kuchini joylashtirish, balki mehnat resurslaridan maksimal darajada foydalanish, ishsizlarni qayta o‘qitishni turli dasturlarini ishlab chiqish, zarur malakaga ega ishchilarni tanlab olish usullari va ishchi kuchiga talabni oshirish imkoniyatlari hamda shart-sharoitlariga ega bo‘ladi. Iqtisodiyotning tanazzuli davrida, ish bilan bandlik xizmati organlari mehnat bozorining kanyukturasidan kelib chiqqan holda aholining ish bilan bandligi muammolarining yechimi to‘g‘risida maqbul takliflarni berishi mumkin. Mehnat bozorini tahlil qilishda ish bilan bandlikka ko‘maklashish doirasidagi yo‘nalishlar muhim ahamiyatga ega bo‘lib, nafaqat ish bilan bandlik xizmatining samarali faoliyatini baholash, ish bilan bandlik siyosati yo‘nalishlarini ishlab chiqish, balki ish bilan bandlik muammolari bo‘yicha yangi yechimlarni taklif qilish imkoniyatlari yuzaga keladi. Ishga joylashtirishda bo‘sh ish o‘rinlari yarmarkalarining o‘tkazilishi samarali usullardan biri hisoblanadi. Ishsizlarni ishga joylashtirishning yana samarali usullaridan biri bular bir tarmoqqa tegishli korxonalar va tashkilotlar ma’sul xodimlari bilan ish beruvchilarning talablariga muvofiq kasbiy malaka va mutaxassislikka ega bo‘lgan ishsiz fuqarolar o‘rtasida, davlat ish bilan bandlik xizmati vositachiligi asosida, xodimlarni tanlash bo‘yicha o‘tkaziladigan to‘g‘ridan-to‘g‘ri muloqotlar usuli hisoblanadi.

Rivojlangan mamlakatlar tajribasidan kelib chiqqan holda, bizning fikrimizcha, yuqoridagi ishga joylashtirishning to‘g‘ridan-to‘g‘ri o‘tkaziladigan muloqotlar usuli aholini ish bilan bandligiga ko‘maklashishning muhim vositasi bo‘lib hisoblanadi. Bo‘sh ish joylari bo‘yicha o‘tkaziladigan yarmarkadan farqli ravishda, ishga joylashtirishning to‘g‘ridan-to‘g‘ri o‘tkaziladigan muloqotlar usuli xodimlarni tanlashda ishchi kuchining bir muncha kasbiy harakatchan ekanligi hamda qisqa bosqichda kasbiy tayyorgarlikdan o‘tishi bilan ajralib turadi. Ish beruvchilarning xohish va istaklariga binoan muloqat o‘tkazish joyi va vaqti belgilanadi, nomzodlarga talablar oldindan tushuntiriladi, masalan, ma’lumoti, ish tajribasi, kasbiy malakasi, transport vositalariga egaligi va boshqalar. Shuningdek, ish bilan bandlik xizmati organlariga murojaat qilib kelgan fuqarolarni ishga joylashtirishga ko‘maklashish bo‘yicha birdan-bir samarali axborot shakli bo‘lib, aholiga ekspress-xizmatlar markazlarini yaratilishidir. Samarqand viloyatida 2009 yilda aholini ishga joylashtirish bo‘yicha o‘tkazilgan monitoring tadqiqotlari shuni ko‘rsatdiki, ish izlovchi fuqarolarning 75 %i ish bilan bandlik xizmati organlariga ish so‘rab murojaat qilishga tayyor, agarda ish bilan bandlik xizmatida o‘zlariga mos bo‘sh ish o‘rinlari to‘g‘risida to‘liq axborotga ega bo‘lish uchun shart- sharoitlar mavjud bo‘lsa. Joylardagi bandlikka ko‘maklashish markazlarining yuqoridagi masalalar bo‘yicha xizmatlaridan ekspress xizmati markazlarining farqi shundaki, ish so‘rab murojaat qiluvchi fuqarolarga tez xizmatlar ko‘rsatiladi, shuningdek fuqarolarning o‘z-o‘ziga xizmat ko‘rsatishlari amalga oshiriladi. Ishga joylashish masalalari bo‘yicha barcha asosiy axborotlar ochiq, hammabop ko‘rgazmali taxtalar yoki maxsus avtomatlashgan qurilmalar orqali har bir kishi bo‘sh ish o‘rinlari haqida barcha axborotlarni ketma-ket maxsus avtomatlar tugmachalarini bosish natijasida ma’lumotlarga ega bo‘lishlari mumkin. Tajriba shuni ko‘rsatadiki, ekspress-xizmat markazlarining tashkil etilishi fuqarolarni ishga joylashishi va kasbiy ta’lim olishi bo‘yicha mustaqil ish izlashning rivojlanishiga erishiladi. Davlat ish bilan bandlik xizmati qoshida ekspress - xizmat markazlarining yaratilishi tashkiliy-iqtisodiy jihatdan samarali hisoblanadi. Bunday markazlarning tashkil etilishi davlat ish bilan bandlik xizmati organlarining ish so‘rab murojaat qiluvchi fuqarolar bilan

ish bilan bandlik masalalari bo‘yicha muloqat doirasi kengayadi. Bu esa, fuqarolarning joylardagi mehnat bo‘limlariga ketma-ket ravishda, ishsiz sifatida qayd qildirish uchun tashriflari kamayadi. B) «Ijtimoiy himoyaga muhtoj bo‘lganlarni ijtimoiy jihatdan qo‘llab- quvvatlash » punkti bo‘yicha davlat ish bilan bandlik xizmatining yoshlar va nogironlar bilan ish bilan bandlik doirasida olib boriladigan ishlarini ko‘rsatib o‘tishimiz mumkin . B.1. Yoshlarni ish bilan bandligiga ko‘maklashish. Respublikamiz mehnat bo‘limlariga murojaat qilgan aholining asosiy toifasi yosh fuqarolar - o‘quv bilim yurtlari bitiruvchilari (38%-40%) va ish joyini o‘zgartirayotganlardir (45%-48%). Hozirgi kunda, viloyatda turli yo‘nalishlardagi o‘quv yurtlarining ish bilan bandlik muammolari kuchaymoqda. Bunday, holat yaqin 3-5 yil ichida ham saqlanib qolish ehtimoli mavjud. Davlat ish bilan bandlik xizmati organlari u yoki bu mutaxassisliklar bo‘yicha mehnat bozoridagi talabni ilmiy asoslash maqsadida mehnat bozori monitoringini o‘tkazishi zarur. Mehnat bozori monitoringi o‘tkazilishi o‘quv yurtlarini bitiruvchilarni ishsiz bo‘lib qolishining oldini olish bo‘yicha ilmiy asoslangan xulosalar ishlab chiqish imkoniyatini yuzaga keltiradi. Chunki o‘quv yurtlarini bitiruvchilar ertaga ishsiz bo‘lib yursalar, ularni o‘qitish uchun ketgan xarajatlarni moliyalashtirish samarasiz bo‘lib chiqadi. Shu bilan birga, xususan, oliy o‘quv yurtlarining oliy ma’lumotga ega bitiruvchilarini ishga joylashtirish masalasi ham dolzarbdir. Ko‘p funksiyali tizim sifatida, talabalarga ularning kasbiy shakllanishi va mehnat bozorida raqobatbardoshligini oshirish maqsadida oliy o‘quv yurtlari qoshida bitiruvchilarni ishga joylashtirishga ko‘maklashish bo‘yicha jamg‘arma tashkil etilishi kerak. Bu jamg‘armaning bitiruvchilarni ish bilan ta’minlashga ko‘maklashish bo‘yicha faoliyati hokimiyat organlari va ish bilan bandlik xizmatlari bilan muvofiqlikda amalga oshirilishi hamda davlat ish bilan bandlik xizmati organlari amaldagi qonunchilik bazasi asosida, kasbiy-ta’lim xizmatlarini mehnat bozorida tartibga solish bo‘yicha kompleks tadbirlar ishlab chiqish zarur. Bizningcha, bu tadbirlar quyidagilardan iborat: kasbiy tarkibning yillik tahlili, bitiruvchi ishsizlar soni va ularni ishga joylashtirish monitoringini o‘tkazish; yosh mutaxassislar uchun bo‘sh ish o‘rinlari tuzilmasi haqida

ma’lmotlar bankini shakllantirish; bitiruvchilarni ish bilan ta’minlash maqsadida ish beruvchilar bilan aloqadorlikni tashkil etish; viloyat hokimiyat organlari bilan o‘quv yurtlari rahbariyati va bitiruvchilarni ishga joylashtirish bo‘yicha o‘quv yurtlari jamg‘armalari bilan aloqalarini tashkil etish; oliy ma’lumotli mutaxassislarga viloyat iqtisodiyot tarmoqlaridagi talabni istiqbollashtirish; oliy o‘quv yurtlariga qabul qilinayotgan talabalarga mehnat bozoridagi talabni o‘rganish; yangi ochilgan mutaxassisliklarga xulosa berish. B.2. Nogironlarni ish bilan bandligiga ko‘maklashish. Viloyat davlat ish bilan bandlik xizmati va uning joylardagi mehnat bo‘limlari tomonidan nogironlarni ish bilan bandligiga ko‘maklashish bo‘yicha kompleks tadbirlar ishlab chiqilgan va amal qilmoqda. Hozirda viloyatda nogironlarni ishga joylashtirishga ko‘maklashish maqsadida, davlat ish bilan bandlik xizmati xokimiyat organlari bilan birgalikda, korxona va tashkilotlarga nogironlar uchun qo‘shimcha ish o‘rinlarini yaratish uchun rag‘batlantiruvchi omillar ta’siri ostida faol tadbirlarni amalga oshirmoqdalar. Buni nogironlar uchun yaratilayotgan kvota ish o‘rinlarini yillar davomida o‘sish tendensiyasini aniqlash orqali ko‘zatishimiz mumkin. Ish bilan band bo‘lmagan aholi va ishsizlarni kasbiy harakatchanligi (mobilligi) va raqobatbardoshligini oshirish «Ish bilan band bo‘lmagan aholi va ishsizlarni kasbiy harakatchanligi (mobilligi) va raqobatbardoshligini oshirish» , punkti bo‘yicha. A). Fuqarolarni kasbga tayyorlashni tashkil etish. Hozirgi kunda ishchi kuchi shaklida va yuqori malakali kadrlarga talabning o‘sib borishi o‘rtasidagi nomutanosiblik muhim muammolardan biridir. Shuning uchun muammoni hal etishning dolzarb yo‘nalishi bo‘lib, kasbga tayyorlash va qayta tayyorlash tizimi orqali ishchi kuchining sifat ko‘rsatkichlarini oshirish hisoblanadi. Ma’lumki, ishsizlar armiyasi katta qismini davlat tomonidan nafaqa bilan ta’minlash, ularni kasbga tayyorlash va qayta tayyorlashni moliyalashtirishga nisbatan qimmatga tushadi. Bunday yo‘nalishdagi faoliyat ravshanki samaralidir. Masalan, Samarqand

viloyatida 2009 yilda qayta o‘qitishga yuborilgan ishsizlarning 90% i ta’lim muddati tugagandan so‘ng ishga joylashtirildi. Ishsizlarni kasbga tayyorlash va qayta tayyorlashda, o‘quv jarayonida zamonaviy o‘quv texnologiyalari va usullarini ta’lim dasturiga kiritish va foydalanish, kelajakda ularning mehnat bozorida raqobatbardoshligini oshiradi. Ishsizlarni kasbga tayyorlash va qayta tayyorlash tizimida yangi yo‘nalish bo‘lib, ish beruvchilarning talablariga muvofiq maqsadli o‘qitish va konkret ish o‘rinlari bo‘yicha alohida kasblarga o‘qitish hisoblanadi. Bunda korxonalarga kerakli mutaxassislarni tayyorlashda kasbga o‘qitish xizmati oldida buyurtmachi sifatida chiqadilar. Shuningdek, buyurtmachi korxonalar o‘zlarining ishchi-xodimlari uchun o‘quv dasturlari tayyorlash, qayta tayyorlash kurslarini o‘tish, maqsadli o‘qitishni tashkil etish, malaka oshirish maqsadlarida buyurtmalar berishlari mumkin. Ish bilan bandlik xizmatida qayta o‘qitish tizimi rivojlanishining maqsadi uch tomonlama muvoffaqiyatli natijalarga erishishni ta’minlamog‘i kerak, ya’ni: - ishsizlar uchun - mehnat bozorida malakasini oshirish, qayta tayyorgarlikdan o‘tish orqali o‘zining raqobatbardoshligini ta’minlash ; - ish beruvchilar uchun - bir muncha mos keladigan, kasbiy tayyorgarlikka ega ishsizlar zahirasidan mustaqil ravishda tanlash imkoniyatining kengayishi; - ish bilan bandlik xizmati uchun - qayta tayyorgarlikdan o‘tgan ishsizlar va ularni yollovchi ish beruvchilar o‘rtasida mehnat shartnomalarini tuzish bo‘yicha maqbul natijalarga erishish, bo‘sh ish joylarini malakali kadrlar bilan to‘ldirish, ish joyiga qabul qilingan ishchilarni uzoq muddatga mustahkamligini ta’minlash, ishsizlik darajasining kamayishi, ishsizlikni davomiyligining qisqarishi, ish joylarini band qilish darajasining oshishiga erishishni ta’minlashdan iborat. Ko‘p yillik tajriba shuni ko‘rsatdiki, ish bilan ta’minlashning faol tadbirlariga qilinadigan xarajatlar natijasida ishsizlar miqdori qisqarishi hisobiga ijtimoiy to‘lovlarga qilinadigan xarajatlarni mutanosib ravishda kamaytirdi. Shuning uchun ishga joylashtirishni takomillashtirishga (axborot xizmatlari, kompyuterlashtirish, jihozlar va asbob-uskunalarga) sarflanishi ishga joylashtirish jarayonini jadallashtirish va ishsizlikni qisqartirishni ta’minlaydi. Kasbga o‘qitishga qilingan xarajatlarni qoplash shuni ko‘rsatdiki, kasbiy

tayyorgarlikdan o‘tgandan keyin ishga joylashganlar hissasi kasbiy tayyorgarliksiz ishga joylashganlarga nisbatan 1,9 marta o‘sgan, mavsumiy jamoat ishlariga yo‘naltirish har bir ishsizga qilinadigan xarajatlarni 3-5% ga qisqartiradi. Ish bilan bandlikning faol tadbirlariga qilinadigan xarajatlar shuni ko‘rsatadiki, har bir so‘m qilinadigan sarflarning qaytimi 1,1-1,2 so‘m samara beradi1, shunday summaga ishsizlarga ijtimoiy tulovlar uchun qilinadigan xarajatlarni kamayishiga olib keladi . B). Ish bilan bandlik xizmatiga murojaat qiluvchilarni kasbiy yo‘nalishlarini aniqlash va psixologik qo‘llab-quvvatlash tizimini rivojlantirish. Aholini ish bilan bandligini ta’minlashda bu yo‘nalish bo‘yicha quyidagi tadbirlarni amalga oshirish zarur: davlat ish bilan bandlik xizmati tarkibida xodimlarni kasbga yo‘naltirish va psixologik qo‘llab-quvvatlash bo‘limlarini tashkil etish; kasbga yo‘naltirishni psixologik jihatdan qo‘llab-quvvatlash bo‘yicha ilmiy asoslangan dasturlarni ishlab chiqish; bu yo‘nalish bo‘yicha yetuk mutaxassislar va psixologlarni jalb etish; ishsizlarni kasbga yo‘naltirish bo‘yicha psixologlar maslahatini berish va boshqalar. Mehnat bozori oqilona shakllanishini asosiy va hal qiluvchi sharti-mehnat resurslari bilan ish joylari o‘rtasidagi o‘zaro mutanosiblikni ta’minlashdir. Mamlakatimizda mehnatga layoqatli aholini ish bilan ta’minlash qancha dolzarbligini to‘la tasavvur qilish uchun demografik vaziyatga bir nazar tashlaylik. Bizda aholining tabiiy o‘sishi keyingi yillarda bir oz sekinlashganiga qaramasdan, hamdo‘stlik mamlakatlari orasida eng yuqoriligicha saqlanib turibdi. Keyingi yillarda, respublikamizda aholining o‘sishi o‘rtacha 1,5% ni tashkil etmoqda. Bu esa, mehnat resurslarini mutanosib ravishda o‘sishiga olib kelmoqda. O‘zbekistonda yashirin ishsizlik mavjud bo‘lib, uning ko‘lamlari rasmiy qayd etilayotgan ishsizlik darajasini ancha sezilarli ortda qoldirmoqda, shuning uchun ishsizlikning real darajasi mehnat bo‘limlarida qayd etilayotgandan yuqori bo‘lmoqda. Ish bilan bandlik xizmatini ish bilan bandlik sohasidagi asosiy yo‘nalishlari bo‘yicha faoliyati holatining natijalari shuni ko‘rsatadiki, mehnat bozorini tartibga solishda faol ish bilan bandlik siyosati quyidagi masalalarni hal etishga qaratilmog‘i zarur:

10. Bozor iqtisodiyoti talabalariga muvofiq ishchi kuchi sifatini oshirishda ish bilan band bo‘lmagan aholi va ishsiz fuqarolarni kasbga tayyorlash va qayta tayyorlash tizimini rivojlantirish; 11. Ishchi kuchini kasbga yo‘naltirish va psixologik qo‘llab-quvvatlash tizimini rivojlantirish; 12. Ijtimoiy himoyaga muhtoj bo‘lgan fuqarolarni (nogironlarni, bolalik ayollarni, boshqa joydan kuchib kelganlarni, yoshlarni va boshqalar) ishga joylashtirishga ko‘maklashish, shuningdek jamoat ishlarini rivojlantirish va yoshlarni ishga joylashtirish bo‘yicha maqsadli dasturlarni ishlab chiqish; 13. Yangi ish o‘rinlarini yaratish, kichik biznesni qo‘llab-quvatlash va ish bilan band bo‘lmagan aholini tadbirkorlik faoliyatini rag‘batlantirish; 14. Ishdan ozod etilgan ishchilarni ishga joylashtirish va qayta tayyorgarlikdan o‘tishi bo‘yicha dasturlarni ishlab chiqish; 15. Aholini ish bilan bandligiga ko‘maklashish bo‘yicha axborot xizmati ko‘lamini kengaytirish; 16. Mehnat bozorida monitoring tadqiqotlarini o‘tkazish; 17. Ish beruvchilarning talabalariga yo‘naltirilgan holda boshlang‘ich, o‘rta va oliy ta’lim tizimlarini takomillashtirish; 18. Ish beruvchilar uchun maslahat xizmatlari tashkil etish; 19. Ishchi kuchini taklifini ish beruvchilar talabiga muvofiqlashtirish; 20. Ishsizlikning davomiyligini kamaytirish; 21. Ish bilan bandlik sohasida ijtimoiy hamkorlik mexanizmini rivojlantirish.

Xulosa: Davlat ish bilan bandlik siyosati mamlakat rivojlanishi ijtimoiy-iqtisodiy siyosatining tarkibiy qismi sifatida mehnat potensialidan samarali foydalanish va uning rivojlanishi bo‘yicha ish bilan bandlik muammolarini yechishga yo‘naltirilgan iqtisodiyotning o‘tish davriga muvofiq, ish bilan bandlik siyosati ish kuchini tarmoqlar va ish bilan bandlik ko‘rinishi bo‘yicha qayta taqsimlashda ijtimoiy jihatdan muvofiq ish bilan bandlik darajasini ta’minlashga yo‘naltirilishi zarur. Davlat ish bilan bandlik siyosati doirasida ish bilan bandlikka ko‘maklashish ikki yo‘nalishda, passiv va faol ish bilan bandlik siyosati ko‘rinishlarida amalga oshiriladi. Mehnat bozorida har tomonlama samarali va istiqbolli ish bilan bandlik Dasturini tuzish maqsadida uning har bir bo‘limi uchun ko‘rsatilishi zarur bo‘lgan davlat ish bilan bandlik xizmati faoliyatining asosiy yo‘nalishlarini ishlab chiqish zarur. Iqtisodiyotning yuksalish davrida ish bilan bandlik xizmati nafaqat yangi turdagi faoliyatlarga ishchi kuchini joylashtirish, balki mehnat resurslaridan maksimal darajada foydalanish, ishsizlarni qayta o‘qitishni turli dasturlarini ishlab chiqish, zarur malakaga ega ishchilarni tanlab olish usullari va ishchi kuchiga talabni oshirish imkoniyatlari hamda shart-sharoitlariga ega bo‘ladi. Iqtisodiyotning tanazzuli davrida, ish bilan bandlik xizmati organlari mehnat bozorining kanyukturasidan kelib chiqqan holda aholining ish bilan bandligi muammolarining yechimi to‘g‘risida maqbul takliflarni berishi mumkin.

Adabiyotlar: 1. Абдураҳмонов Қ.Х. Холмўминов Ш.Р. Меҳнат иқтисодиёти ва социологияси (ўқув қўлланма). -Т.: “Ўзбекистон ёзувчилар уюшмаси Адабиёт жамғармаси нашриёти”, 2004. 2. Абдураҳмонов Қ.Х. Меҳнат иқтисодиёти (дарслик). -Т.: “Меҳнат”, 2009. 3. Абдураҳмонов Қ.Х., Мамарасулов Ф.У Аҳолининг иш билан бандлигини инфраструктураси.Т.: “ТДИУ”, 2000. 4. Абдураҳмонов Қ.Х. ва бошқалар. Мехнат иктисодиёти ва социологияси. - Т.: “Ўқитувчи”, 2001. 5. Абдураҳмонов Қ.Х. ва бошқалар. Ходимларни бошқариш (дарслик). -Т.: Ўзбекистон ёзувчилар уюшмаси Адабиёт жамғармаси нашриёти. 2004. 6. Барр Н. Рынок труда и социальная политика в Центральной и Восточной Европе. -М.: 1997. 7. Варфоломеева О.А. Становление инфраструктурў рўнка труда в переходной экономике. - СПб., Издательство СПбУЭФ. 2001.

Похожие

Davlat ish bilan bandlik xizmati faoliyatining samaradorligini baholash usullari

Nodavlat ish bilan bandlik xizmati rivojlanishining asosiy yo'nalishlari

Ish bilan bandlikka ko‘maklashish markazlari xizmati

Birjalar faoliyatining asosiy tamoyillari

Mehnat bozori infratuzilmasi tashkiliy tarkiblari faoliyatlarining istiqbollari