Windows server 2008 OT ni o’rnatish va dastlabki sozlash - Информатика и ИТ - Рефераты

Windows server 2008 OT ni o’rnatish va dastlabki sozlash

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

83.5 KB

Windows server 2008 OT ni o’rnatish va dastlabki sozlash Reja: 1. Windows server 2008 o’rnatish haqida 2. Microsoft Windowsning server OTlari

Windows Server2008 — Microsoft tomonidan yaratilgan, serverlar uchun kelasi operatsion sistemasining nomidir. Bu operatsion sistema 2007 yilning 16 mayigacha Windows Server"Longhorn" kod nomi bilan ma’lum e di. Windows Server 2003 (ichki versiyasi — Windows NT 5.2) — Windows NT oilasiga kiruvchi, Microsoft tomonidan serverlar uchun yaratilgan operatsion sistema. Windows Server2003 — 2003 yilning 24 aprelida chiqarilgan. Hozirgi kunda Windows Server2003 serverlar uchun asosiy operatsion sistemasidir. Hozirgi davrda ko‘plab OTlar mavjud: - UNIX; - MS DOS; - OS/2; - WINDOWS 95; - WINDOWS NT; - WINDOWS 98; - WINDOWS 7 - WINDOWSserver 2000 - WINDOWS Serer 2003 - WINDOWS Server 2008 - WINDOWS Server 2012 Birinchi shaxsiy kompyuterlar OTga ega m emas e dilar. Kompyuter tarmoqqa ulanishi bilan protsessor doimiy xotiraga murojaat etar edi. Ularda murakkab bo‘lmagan das turlash tili, masalan, Beysik yoki shunga o‘xshash tilni qo‘llovchi, ya’ni uni tushunib, unda yozilgan dastur bilan ishlay oluvchi maxsus dastur yozilgan bo‘lar edi. Ushbu til buyruqlarini o‘rganish uchun bir necha soat kifoya qilar, so‘ngra kompyuterga uncha murakkab bo‘lmagan dasturlarni kiritish va ular bilan ishlash mumkin bo‘lar edi. Kompyuterga magnitofon ulangach, chet dasturni h am yuklash imkoniyati yaratildi. Buning uchun bitta, LOAD buyru g‘ i kifoya edi, xolos. Kompyuterga disk yurituvchilar ulanishi bilan OTga bo‘lgan zaruriyat paydo bo‘ldi. Disk yurituvchi magnitofondan shunisi bilan farq qiladiki, bu qurilmaga

erkin murojaat etish mumkin. Diskdagi dasturlarni faqat nomi orqali yuklash imkonini beruvchi operatsion tizim ishlab chiqildi va u disk operatsion tizimi (DOT) deb nom oldi. DOT nafaqat diskdagi fayllarni yuklash, balki xotiradagi fayllarni diskka yozish, ikkita faylni bitta sektorga tushishining oldini olish, kerak bo‘lgan paytda fayl larni o‘chirib tashlash, fayllarni bir diskdan ikkinchisiga ko‘chirish (nusxa olish) kabi ishlarni ham bajara oladi. Umuman olganda, DOT foydalanuvchini alohida qog‘ozlarda ko‘plab yozuvlarni saqlashdan xalos etdi, disk yurituvchilar bilan ishlashni soddalashtirdi va xatolar sonini sezilarli darajada kamaytirdi.OTlarning keyingi rivojlanishi apparat vositalarining rivojlanishi bilan parallel bordi. Egiluvchan disklar uchun yangi disk yurituvchilar paydo bo‘lishi bilan OTlar h am o‘zgardi. qattiq disklarning yaratilishi bilan, ularda o‘nlab emas, balki yuzlab, h atto minglab fayl larni saqlash imkoniyati yaratildi. SHu sababli fayllar nomida h am anglashilmovchiliklar paydo bo‘la boshladi. Ana shunda DOTlar h am ancha murakkablashdi. Ularga disklarni kataloglarga bo‘luvchi va ushbu kataloglarga xizmat ko‘rsatuvchi vositalar (kataloglar orasida fayllarni ko‘chirish va nusxa olish, fayllarni saralash va boshqalar) kiritildi. SHunday q ilib, disklarda faylli struktura paydo bo’ldi. Uni tashkil etish va unga xizmat ko‘rsatish vazifasi esa OTga yuklanadi. qattiq disklar yanada katta o‘lchamlarga ega bo‘lishi bilan OT ularni bir nechta mantiqiy disklarga bo‘lishni h am «o‘rganib» oldi. Ular bir yangi paydo bo‘layotgan OT kompyuterning tezkor xotirasidan yanada yaxshi, unumliroq foydalana oladi va yanada quvvatli protsessorlar bilan ishlay oladi.1981 yildan 1995 yilgacha IBM PC kompyuterlarni asosiy operatsion tizimi MS DOS edi. SHu yillar ichida u MS DOS 22 versiyasigacha bo‘lgan rivojlanish bosqichlarini bosib o’tdi. MS DOS foydalanuvchi bilan kompyuterning apparat vositalari o‘rtasidagi «vositachi» bo‘lib xizmat qildi. SHuning bilan birga u insonga qaraganda kompyuterga ya q inroqdir. Kompyuterni ta’mirlash va unga xizmat ko‘rsatish bo‘yicha ko‘pgina ishlar ham MS DOSda bajarilar edi.WINDOWS 95, WINDOWS NT, WINDOWS 98lar grafik interfeysli OTlar h isoblanadi, chunki ular foydalanuvchi bilan grafik tasvirlar (yorliqlar, belgilar) yordamida muloqot qilish imkonini beradilar. T armoq OT . Tarmoqqa ulangan

kompyuterlarni yakka h ol va birgalikda ishlashini ta’minlovchi maxsus dasturlar majmuasidan iborat OT- tarmoq operatsion tizimi deb ataladi. Ushbu OT, jumladan, tarmoq ichra ma’lumotlarni ayirboshlash, saqlash, qayta ishlash, uzatish kabi xizmatlarni ko‘rsatadi. Tarmokli operatsion tizimlar lokal va global tarmoklarning paydo b o‘ lishi bilan bo g‘ lik va foydalanuvchining h isoblash tarmoklari barcha resurslariga kirishini ta’minlash uchun m o‘ ljallangan. tarmoqli tipik vakillari:Novell NetWare, Microsoft Windows NT, Banyan Vines, IBM LAN, UNIX, Sun firmasi maxsuloti Solfris dir. Asosiy dasturiy vositalarni qo‘shimcha ravishda o‘rnatiladigan xizmat ko‘rsatuvchi dasturlar to‘plami to‘ldirib turadi. Bunday dasturlarni ko‘pincha utilitlar deb atashadi. Utilitlar - bu, ma’lumotlarni qayta ishlashda qo‘shimcha operatsiyalarni bajarishga yoki kompyuterga xizmat ko‘rsatishga (tashxis, apparat va dasturiy vositalarni testlash, diskdan foydalanishni optimallashtirish va boshqalar) mo‘ljallangan dasturlardir. Hisoblash tarmog‘ining dasturiy vositalarida o‘ziga xos o‘rin tizimli tarmoqli dasturiy vositalarga to‘g‘ri keladi. Uning vazifalari tarmoqning taqsimlangan OT sifatida amalga oshiriladi. Tarmoqning operatsion tizimi boshqaruvchi va xizmat qiluvchi dasturlar to‘plamini o‘z ichiga oladi. Ular quyidagilarni ta’minlab beradi:  kirish y o‘ lining dasturlararo usuli;  alo h ida amaliy dasturlarning tarmo q resurslariga kirish yo’li;  bir xilda h isoblash resursiga ularning murojaati sharoitida amaliy dasturiy vositalarining ishini sinxronlantirish;  tarmo q “pochta yashiklari”dan foydalanish or q ali dasturlar orasida axborot bilan almashinish;  tarmo q ning EXMlari orasida ma’lumotlar (fayl) bilan almashinishi;  uzo q lashgan EXMlarda sa q lanayotgan fayllarga kirish y o‘ li va bu fayllarni q ayta ishlash;  ma’lumotlar va h isoblash resurslarni h imoyalash;

 tarmo q ning axborot, dasturiy va texnik resurslaridan foydalanayotganligi h a q ida turli xil ma’lumotlarni berish;  axborotlarni bir foydalanuvchidan bosh q alariga uzatilishi (elektron pochta). Tarmo q ning OT yordamida:  foydalanuvchining masalalarni yechish ketma - ketligi o‘ rnatiladi;  foydalanuvchining masalalari tarmo q da sa q lanayotgan kerakli ma’lumotlar bilan ta’minlanadi;  apparat va dasturiy vositalarning ishlashi tekshirib turiladi;  h isoblash tarmo q laridagi turli foydalanuvchilarning e h tiyojlariga k o‘ ra resurslarning rejali va operativ ta q simlanishi ta’minlanadi. Server klient kompyuterlari so‘roviga javob berish uchun mo‘ljallangan, nisbatan yuqori hisoblash imkoniga ega bo‘lgan kompyuter. Server ma ’ lum bir sohaga xizmat qilishi ham mumkin masalan prezident apparati uchun mahsus ishlangan server bu tarmoqli ya ’ ni pog‘onali internet yo‘lidir bunda a x borot tezligi yuqori o‘tkazuvchan bo‘ladi yana mobil server bu halqona server bo‘lib uning tezligi o‘zgaruvchan va narxlangan hamda davlat nazoratida yoki nazoratidan tashqarida bo‘ladi. Microsoft Windowsning server OTlari. Musta q il kompyuterdagi TOT ni bir nechta qism larga b o‘ lish mumkin. 1-rasm. TOT larning strukturasi. Kompyuterning lokal resurslarini bosh q aruvchi vosita (muhit)-jarayonlarning orasida( o‘ rtasida) tezkor xotirani ta q simlash funk s yasini, jarayonlarni

planlashtirish va dispertcher i zatsiyalash (boshqaruvni markazlashtirish), multiprotsessorli mashinaning protsessorini bosh q arish, periferiy q urilmalarini bosh q arish va lokal OT ning bosh q a resurslarini bosh q arish funk s iyasini bajaradi. O‘ ziga tegishli resurslarni ta q dim e tish va umumiy foydalanishga xizmat vositasi-OTning server q ismi(server). Bu mu h it h amkorlikdagi ishlarni chegaralash,tartiblash imkoniyatiga e ga. M: fayl va yozuvlarni q uflash (ximoyalash), tarm oq resurslarini bosh q arish, o‘ zining fayl tizimiga uzo q li (kirish) dostup (udalenny dostup) ning s o‘ rovlarini va ma’lumotlar bazasini ta h lil q ilish o‘ zining periferiy q urilmasiga uzo q li foydalanuvchilarning s o‘ rovlari navbatini bosh q arish va xokozo. Uzo q lashgan resurslarga b o‘ ladigan dostup (foydalanish h u q u q i) s o‘ rovlari va xizmati muhiti -TOTning mijoz qismi (redirektor). Bu qism ani q lash ishlarini bajaradi. Tarmoq q a uzoqlashgan resurslarn i surovlarini va foydalanuvchilarni yo‘naltiradi. Serverdan javobni olishni amalga oshiradi va ularni tarmoq formasida o‘ zlashtiradi, ya’ni lokal yoki uzoqlashgan s o‘ rovlarning bajarilish tadbi g‘ ini far q lantirmadi. OT ning kommunikatsion vositalari-Ular yordamida tarmoqda almashinish imkoniyati paydo b o‘ ladi. Bu qism ma’lumotni adreslash va buferlash imkoniyatini yaratadi. Ma’lumotni tarmoqda j o‘ natish marshuritini tanlaydi. Xabarni transpartirovka q ilish vazifasini bajaradi. H ar q anday kompyuterning ish bajarish funk s iyasiga ko‘ra unda OTning server yoki klent qismi mavjud bo‘ladi. 2-rasm. Kompyuterlarning o‘ zaro bo g‘ lanishida operatsion tizim komponentalarining o‘ zaro bo g‘ li q ligi k o‘ rsatilgan. 1-kompyuter “ mijoz ” , 2 - kompyuter “ server ” vazifasini bajarmokda. 1 - kompyuter da server qismi, 2- kompyuterda klent qismi mavjud emas Rasmda mijoz kompyuterning redirektor-komponetasi alo h ida keltirilgan. SHu komponenta topshiriqdan kelayotgan barcha s o‘ rovlarni ushlab q oladi va ularni analiz q iladi. Agar s o‘ rov shu kompyuter resurslari uchun ta’lu q li b o‘ lsa, redirektor uni lokal OT pereadresatsiya q iladi, mobodo s o‘ rov uzoqlashgan resurs uchun b o‘ lsa, tarmoqka y o‘ naltiradi. Bu yerda mijoz qism s o‘ rovni lokal formadan tarmoq formatiga

almashtiradi va transport q iladigan podtizimga uzatadi. Bu podtizim serverga j o‘ natilinadigan va olinadigan ma’lumotga javob beradi. 2- kompyuterning server qismi s o‘ rovni q abul q iladi va q ayta ishlaydi h amda lokal OTga bajarish uchun j o‘ natadi. OTdan natija olinib server transport podtizimga murojat q iladi va mijozga javobni y o‘ naltiradi. Mijoz qismi: olingan so’rovning formati va adresiga mos ravishda natijani q ayta ishlaydi va o‘ zlashtiradi. Birinchi TOT lar lokal OTlarni to‘liq qamrab olgan edi, faqat ularda tarmoq uchun mo‘ljallangan qobiq (obolochka) mavjud edi. Ular minimum tarmoq funksiyasini, tarmoq qobig‘i bilan ishlash imkoniyati mavjud bo‘lib, tarmoq ishlarining asosini bajara olganlar. Bu k o‘ rinishdagi TOT larni MS-DOT o‘ rnatilagan (3-versiyasidan keyin) barcha kompyuterlarda k o‘ rish mumkin. M: fayl va yozuvlarni blok i rovka q ilish, fayllarga h amkorlikda ishlash dostupini o‘ rnatish va hokozo. TOT larni lokal OT larda q obi q k o‘ rinishida q urish va ishlashtish zamonaviy OTlarda ham qo‘ llanilib kelinmoqda 2-rasm. Kompyuterlarning uzaro bog‘lanishida operatsion tizim komponentalarining uzaro bo g‘ likligi. Ammo bundan effektliroq ko‘rinishda TOTlarni qurishning yana boshqa bir turi mavjud. OT yozish vaqtida uni tarmoq funksiyalarini to‘liq bajarishga moslab yaratish, ya’ni tarmoq uchun ishlashga mo‘ljallash. Tizimning asosiy moduli tarmoq funksiyasini to‘liq qamrab oladigan bu-ko‘rinishdagi OTlarni “tarmoq funksiyalari ichida qurilgan OT” deb yuritiladi. Ular tarmoqlarning logik (mantiqiy) qurilishini ta’min etadi, tarmoq eksplutatsiyasi va modifikatsiyasini

oddiylashtiradilar va yuqori unimdorlikka egadirlar hamda maqsadli hisoblanadilar. Bularga Microsoft firmasining Windows NT, 2003 server, 2008 servrer OTlarni misol qilishimiz mumkinki, boshqa OT ga ko‘ra unimdorligi va ma’lumotni yaxshi himoya qila olishi bilan keskin farq qiladi. Bizga ma’lumki, tarmoqda biror kompyuter o‘zining resurslarini boshqa kompyuter uchun taqsimlay olsa, bera olsa, server hisoblanadi. Boshqa kompyuterning resurslariga murojat etuvchi tarmoqdagi kompyuter klient hisoblanadi. Demak tarmoqdagi ixtiyoriy kompyuter yoki server yoki klient vazifasini yoki ikki holatni ham mujassamlashtirishi mumkin. Kompyuterning asosiy vazifasi server funksiyasini (tarmoqdagi boshqa kompрyuter uchun umumiy fayl bera olsa, uzaro hamkorolik taklifini, dasturlarni hammaga namoyon eta olsa, hamkorlik faksidan foydalana olsa) bajara olsa ajratilgan server deb yuritiladi. Serverning qanday resurslarni taqsimlay olishiga k o‘ ra: serverlar: fayl-server, faks-server,Web,printer-server, ilova-serverlar deyiladi. ( 3 - rasm) А) biriinchi darajali tarmoqlar 3-rasm.B) Ikkinchi darajali tarmoqlar.

SHubhasiz ajratilgan serverlar uchun maxsus server funksiyalari mukammallashtirilgan OTlar o‘rantiladi. Bu OTlarning server qismi yuqoridagi funksiyalarni aniq bajarish va himoyalash uchun maxsuslashtirilgan. Masalan ular tarkibiga Novell NetWare va boshqalar. Bundan tashqari Windows NT OT ni misol qilishimiz mumkin. Uning Windows NT Server (dlya videlennogo servera) va Windows NT Workstation (dlya rabochey stansii) versiyalari mavjud. Ularda klient qismi maxsus q obi q OT k o‘ rinishida q urilgan b o‘ lsa, NT Server varianti server resurslarini ta q dim e tishning k o‘ pgina vositalari b ilan q urollangan, u bir vaqtning o‘zida k o‘ pgina klientlar b ilan bo g‘ lanishi, u b ilan axborot almashinish imkoniyatiga e ga, markazlashtirilgan boshqaruvchi h amda yuqori sifatli h imoyaga e ga. Ko‘pgina ajratilgan serverlar joriy topshiri q larni bajarmasligi uchun(ularning unumdorligi susayadi) klient qismi mavjud e mas. Ammo bu masala Windows NT Server da teskari holatda h al e tilgan. Bunday tarmoqdagi boshqa kompyuter resurslariga s o‘ rov b o‘ lib q olsa, resurslarni klientlar o‘ rtasida almashinish imkoniyatini beruvchi umumiy lokal dastur joylashtirilgan. Bu ishni Windows NT Workstation bajaradi. Demak ajratilgan serverli tarmoqdagi barcha kompyuterlar bir vaqtda ham server ham klient vazifasini bajara oladi, buna q a tarmoq funk s iyasini simmetrik deb q arab b o‘ lmaydi. Ulardagi dasturiy va texnik holatlarni 2ta kompyuter da k o‘ rishimiz mumkin. ( 4- rasm). 4- rasm. Kompyuterning dasturiy va texnik holatlar . 1-kompyuter: server funk s iyasini yu q ori staxda bajaruvchi va maxsus TOT o‘ rnatilgan. 2-kompyuter: asosan klient fuk s iyasini bajaruvchi, shu yo‘nalishga m o‘ ljallangan ishlarni bajaruvchi OT o‘ rnatilgan.

Nosimmetrik funk s iya -nosimmetrik appararatli vositlarni talab e tadi. SHuning uchun ajratilgan serverlar tezkor va tash q i xotiraning kat t a b o‘ lishini talab e tadi. Ular uchun nosimmetrik OTlar(spes) va nosimmetrik (spes) q udratli kompyuter b o‘ lishi lozim. Birinchi darajali tarmoqlarda hamma kompyuterlar bir-birlarining resurslaridan foydlanish h u q u q i barobar (dostup). H ar q aysi foydanauvchi o‘zining resursini taqsimlaydigan q ilishi mumkin, boshqasi undan foydalanishi mumkin. Bunday tarmoq barcha kompyuter uchun bir xil OT o‘ rnatilgan bo‘lishi mumkinki, u barcha kompyuterning tarmoqda bir xil imkoniyatga ega bo‘lishini ta’min e tadi.Bu tarmoqlarda ham nosimmetrik holatlarni ham kuzatish mumkin. Masalan: bir kompyuter o‘zining resurslarini boshqasidan h imoyalashi mumkin. U server unga murojat e tuvchi klient vazifasini o‘ taydi.

Adabiyotlar: 1. Aripov M.M. va boshqalar. Informatika Axborot texnologiyalari. T. 2002 y. 2.Raxmanqulova S.I. IBM PC shaxsiy kompyuterida ishlash. Toshkent. 1998 y. 3.Xolmatov T.X. NazarovU.A. Informatika. Informatsion texnologiyalar Samarqand Samdaqi. 2004 y. 4.Mualliflik materiallari (Beletskiy A.S.) 5.X. Kaster. «Osnovo' WINDOWS NT i NTFS». Microsoft Press. 1996 y. 6.A. Robachevkiy. «Operatsionnaya sistema UNIX». Cankt-Peterburg. 1997 y. 7.Elektronnaya spravochnoye rukovodstvo NT 5.0 ili WINDOWS 2000 8. DVD nashri “Super DVD biblioteka” 2004 y 9. Internet portal -Internet universitet www.intuit.ru http://www.intuit.ru/

Похожие

Microsoft Windows server 2008 dasturini o’rnatish

Microsoft Windows 7 OT ni yuklash va dastlabki sozlash

Microsoft Windowsni o’rnatish va sozlash. Microsoft Windows server 2008 dasturini tasnifi

Microsoft Windows server 2008 dasturini kengaytirilgan sozlamasi

Microsoft Windows server 2008 dasturini boshlang’ich sozlamasi