Web браузерлар ва html тили асослари - Информатика и ИТ - Рефераты

Web браузерлар ва html тили асослари

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

51 KB

Web браузерлар ва html тили асослари РЕЖА: 1. Web браузерлар 2. Netscape Comunicator 3. Internet Explorer 4. WWW га кириш 5. HTML асослари

1. Web браузерлар HTML да ёзилган Web са ҳ ифа одатда браузер деб номланувчи махсус дастур ёрдамида қу рилади. Бу с ў знинг ў з бекчага т ў ғридан – т ў ғри таржимаси « шархловчи дастур » маьносини беради . Браузернинг асосий вазифаси фойдаланувчи талабига мувофи қ манзилни интернетдан топиш ва қийинчиликсиз уни тасвирлашдир . Олдинига браузер HTML тилида ёзилган « инструкцияни » та ҳ лил қилади ва бу инструкция ёрдамида Web са ҳ ифада мавжуд б ў лган ахборотни тасвирлайди . Ҳозирги кунда энг кўп ишлатиладиган 2 та Web браузер мавжуд бўлиб Web саҳифа таёрловчилар бу браузерларнинг хусусиятларини эътиборга олишлари керак. Булар “ Netscape Navigator ” ва “ Microsoft Internet Explorer ” (IE) браузерларидир. Аслида браузерлар жуда кўп, лекин улар дунёда ишлатилаётган браузерларнинг бор - йўғи 1% ни ташкил қилади. Қолган 75% ни IE , 24% ни эса ” Netscape Navigator ” эгаллайди. Демак шундай экан кўпчилик ҳолларда шу 2 та браузер ҳақида сўз юритилади. Келинг энди браузерлар тарихига назар ташлайлик. 1989-йилда Швейцарияда CERN ( The European Labaratoru for Practikle physics ) олимлари томонидан WWW тизимига асос солингандан кейин унинг ахборот манбаларини очиб к ў риш муаммоси пайдо б ў лди. Бу муаммони ҳ ал қ илувчи дастлабки дастурлардан бири бу Lynx типидаги сатрли браузердир. Шундай қилиб дастлабки сатрли браузерлар пайдо б ў лди. Вақт ў тиши билан браузерлардан фақат матнларни эмас, балки овоз, графика ва тасвирларни тасвирлаш ҳам талаб қилинди. График маълумотларни матнли маълумотлар каби к ў риш масаласи биринчи б ў либ Mosaic браузери томонидан амалга оширилган . Mosaic браузери UNIX , PC ва Macintosh платформаларида ишлашга мўлжалланган бўлиб бепул браузердир. Кейинчалик Mosaic ва Silicon

Graphics асосчилари бирлашиб ҳозирги кунда етакчи браузерлардан бўлган Netscape браузерига асос солдилар . 2. Netscape Communicator Бу браузер энг машхур ва кўп ишлатиладиган Web браузерлардан биридир. Netscape компанияси фойдаланувчи учун жуда содда ва қулай бўлган ушбу дастурни бепул тарқатиб Internet ва WWW оламида инқилоб қилди. Йиллар давомида бу дастур Internet муҳитида алоқа воситаларини ўзида тўлиқ мужассам қилди. Бу дастурга электрон почта ва янгиликларни ўқиш воситалари қўшилди. Буларнинг ҳаммаси биргаликда Netscаpe Communiсator деб ном олди. Агар сиз ушбу браузердан фойдаланмоқчи бўлсангиз у ҳолда http:/home.netscape.com саҳифага кириб дастурни компьютеринггизга ўрнатишинггиз мумкин. Netscape очиқ архитектурага эга, яъни у Java ва JavaScript тилларида ёзилган дастурларни тушинади. Netscape нинг юқоридаги имкониятлари ва унинг ихтиёрий платформалар ( Windows, Macintosh, OS/2 ва UNIX нинг барча версиялари) билан бирга ишлай олиши унинг машҳурлигини янада оширади. 3. Internet Explorer Netscape нинг жиддий рақобатчиси Microsoft фирмасининг Internet Explorer браузери ҳисобланади. Бу браузер Netscap нинг янги имкониятларини ўзида мужассам қилган ва ўзининг илғор технологиясига эга бўлган браузердир. Internet Explorer HTML тилининг ҳамма версияларини тушинади. Internet Explorer да ишлаш Microsoft нинг бошқа маҳсулотлари билан таниш бўлган фойдаланувчи учун жуда қулайдир. Унинг ишлаш тартиби деярли Netscape ники кабидир. Бу иккала браузерларнинг ҳар бири ўзининг махсус имкониятларига эга. Шу сабабли бу иккала браузернинг

фақат биттаси яхши десак биз хато қиламиз. Шунинг учун ҳам ҳозирда иккала браузер ҳам жуда кенг миқёсда ишлатилиб келинмокда. 4. WWW га кириш Интернетнинг энг маълум ва кенг тарқалган қисми бу WWW (World Wide Web) деб номланувчи тўрдир. Бу тўр Web сайтлар ва алоҳида Web саҳифалардан ташкил топган. Web саҳифалар эса HTML тили ёрдамида яратилади. HTML тилидан фойдаланиш учун дастурчи мутахассис бўлиш шарт эмас, чунки бу тил жуда оддий ва ҳар ким ундан фойдаланиши мумкин. HTML да ишлаш учун оддий компьютер фойдаланувчиси бўлиш ва интернетда ишлаш бўйича озгина малакаси бўлса етарли. HTML тили ёрдамида ҳар ким ўзининг шахсий Web саҳифасини ёки бутун бошли бир Web сайтини яратиш орқали ўзини бутун дунё ахборот фазосида ҳис қилиши мумкин. Албатта фақат HTML ни билиш интерактив савдо сайтларини яратиш учун етарли эмас. Бундай жиддий мақсадлар учун дастурлаш бўйича яхши билим ва интернетнинг ҳ ар хил технологияларини билиш талаб қилинади. Аммо HTML нинг қулайлиги шундаки бу содда инструмент орқали зарур ахборот Web сайтларини яратиш мумкин. HTML (жиҳозлари) тармоқ фойдаланувчилари учун 5-10% ни инобатга олмаганда ҳамма имкониятларга эга. Агарда ўзингизнинг сайтингизда бирор махсус технологияларни қўллаш зурурати туғилса, у ҳолда яна бошқа адабиётларни ўрганиш лозим бўлади. Янги тармоқ дастурини ўрганишдан олдин эса HTML нинг имкониятларини қўллашни ўрганиш лозим. Ушбу қўлланмадан биз бу имкониятлар ҳақида деярли ҳамма нарсани билиб оламиз. HTML бошқа замонавий тармоқ дастурлари технологияларига нисбатан содда бўлсада, интернет – бутунжаҳон тўри шу тил (HTML) ёрдамида яратилган бир қанча хусусий ва корпаратив сайтларнинг мажмуасидир.

Интернет технологияси ва шу билан бирга HTML тили ҳам компьютер индустриясининг ривожланишига б ў лган бир ёрдам б ў лди. Интернет - бу чексиз имкониятдир, аммо бу имкониятлардан фойдаланиш учун сайтларни яратиш билан боғлиқ услубларни ўрганиш ўринлидир. Юқорида HTML тили бутун жаҳон тўри учун асос ва база эканини айтиб ўтган эдик. 5. HTML асослари Интернет - сайёрамиз ми қ ёсидаги компьютер тармоқларининг бирлашмасидир. Агар космик станция аъзоларининг E - mail дан фойдаланишини инобатга олсак интернетнинг сайёрамиз сар ҳ адларидан чиққанини ҳам кўришимиз мумкин. Бутун дунё ўргимчак тўри WWW (World Wide Web) - бу кўп сонли ўзаро бир-бирига боғланган ҳужжатлардир. Web саҳифада бошқа Web саҳифалар билан боғловчи чекли гипермурожаат бўлади. Гипермурожаат механизмини бир неча сўз билан изоҳлаш қийин, лекин камида бир марта Web саҳифага кириб ишлаган одам буни дарҳол тушунади. Гипермурожаат бутунжаҳон ўргимчак тўридан ҳужжатнинг URL деб номланувчи манзилини қидиришда ишлатилади. Биз биламизки Web саҳифанинг асосий моҳияти ахборотни таcвирлаш ва уни ҳар бир фойдаланувчи учун очиб беришдир. Бунда бир қанча функционал чекланишлар мавжуд, яъни биз олдиндан Web саҳифани кўрувчининг компьютери қандай, мониторининг имконияти қандай ва кўриш ойнасининг қандай ўлчамда ўрнатилганлигини билмаймиз. Биз ҳаттоки фойдаланувчининг қандай операцион муҳитда ишлаётганини ҳам билмаймиз. Web саҳифа эса INTEL машинада ҳам Макентошда ҳам бир хил кўринишда

бўлиши керак. Фойдаланувчи ўз операцион муҳитида қандай ёзув шрифтлар ўрнатганлиги ёки унинг видеокартаси қанча рангни кўтара олиши ҳам маьлум эмас. Юқоридаги маьлумотларнинг йўқлиги ёки етарли эмаслиги умумахборот алмашиш тилининг пайдо бўлишига тўсиқ бўлиши керак эди, лекин бундай бўлмади. Гап шундаки 1986 йили халқаро стандартлаштириш ташкилоти (ISO) томонидан қоғоздаги ҳужжатни экранда тасвирлаш имконини берувчи ҳамма вариантларни эьтиборга олган SGML (Standart Generalired Markup Language) тили яратилди. Ҳамма имкониятларни эьтиборга олган кучли система ишлаб чиқилди. Web саҳифа учун бу яхши йўл деб ҳисобланган эди. Лекин бу тил қонун қоидалари изоҳи юзлаб саҳифаларни эгаллади. Бундай тил асосида яратилган саҳифани тасвирловчи дастурни ишлаб чиқиш учун жуда кўп вақт кетган бўларди, шунинг учун Интернет эҳтиёжи учун SGML тилининг маьлум бир қисми танлаб олинди ва HTML (Hyper Text Markup Language) деб номланди. HTML тилида ёзилган Web саҳифа файлида ахборотнинг қандай тасвирланиши ҳақидаги йўл йўриқлар кетма – кет жойлашган бўлади. Бу файл оддий матнли файл бўлиб уни махсус браузер датстурларсиз ўқиш қийин. График расмларни эса умумман кўриб бўлмайди чунки унинг ўрнида браузер дастурга бирор расм кераклигини кўрсатувчи ТЭГ туради. Агар биз ўз Web саҳифамизни яратмоқчи бўлсак, албатта HTML тилини яхши билишимиз керак бўлади.

Адабиётлар 1. Шафран Э. Создание Web -страниц: самоучитель-СПб:Питер,2001.-320с. 2. Игорь Шапошников HTML 4 «БХВ-Петербург» 2002. 3. www.intuit.ru 4. www.citforum.ru 5. www.ziyonet.uz 6. www.slayd.arxiv.uz

Похожие

Интернет,TCPIP, World Wide Web, HTML тили

HTML тили

Web браузерлардан фойдаланиш ва Web сахифа тушунчаси

HTML gipеrmatnli tili yordamida Web-sahifa yaratish

Ишоратларни ўрнатиш. «Bookmark» ташкил қилиш. График ишоратлар ва тасвир харитасини қўйиш