Tarixiy informatika bilimlar sohasi sifatida - Информатика и ИТ - Рефераты

Tarixiy informatika bilimlar sohasi sifatida

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

299 KB

www.arxiv.uz Reja: 1. Tarixchilar uchun informatika 2. Kompyuterli manbashunoslik 3. Kliometrika 4. Tarix ta ’ limida axborot texnologiyalari 5. Tarixiy informatika, Kliometrika, Tarixiy komryuting,Kvantitativ tarix

www.arxiv.uz Tarixiy informatika bilimlarning alohida sohasi sifatida global axborotlashtirish sharoitida vujudga keldi. Bu vaqtga kelib, iqtisodiyot, ijtimoiy tadqiqotlar, xuquqshunoslik kabi bir qator ilmiy sohalarning informatika fani bilan bog’liq yo’nalishlari ajralib chiqdi.Tarixiy informatika terminining o’zi 1990 – yillardan boshlab, ikki ma’noda ishlatila boshladi:1) tarix fani va ta’limini axborotlashtirish qonuniyatlarini o’rganuvchi fan; 2) barcha turdagi tarixiy manbalarning electron versiyalarini yaratish uchun zarur bo’lgan nazariy va amaliy bilimlar majmuasi; XX asr oxirgi o ’ n yilligida uzluksiz mukammallashtirilishi natijasida personal kompyuter tarixchilar intellektual mehnati uchun effektiv qurolga aylandi . Bu vaqtgacha bir necha o ’ n yillar davomida kliometrik tadqiqotlar olib borilib , elektron arxiv va berilganlar bazalari yaratish tajribasi to ’ plandi , tarixiy tadqiqotlar uchun mo ’ ljallangan statistik programmalar yaratildi . Shunday qilib , tarixiy informatika tadqiqotlarda matematik usullarni qo ’ llash sohasi bilan chambarchas bog ’ liq bo ’ lib , kliometrika yoki kvantitativ tarix nomini olgan .

www.arxiv.uz Zamonaviy tarixiy informatikaning rivojlanish yo’nalishlari: Tarixchilar uchun informatika axborotlarni tasvirlash, to’plash, qayta ishlash va uzatish usullarini tarixiy tadqiqotlar va tarix ta’limi tizimlariga moslashtiradi . Tarixchi uchun zamonaviy kompyuter Ilmiy ishlarni yozish, tahrirlash va chop etish uchun zarur qurol;  Berilganlar bazasini yaratish vositasi;  Bilimlarni visual taqdim etish vositasi , ya ’ ni diagramma , grafik , xarita , foto , kinofragment va boshqa ko ’ rinishlarda taqdim etish vositasi ;  O ’ quv jarayonini faollashtirish va individuallashtirish va bilimlarni nazorat qilishning yangi shakllarini qo ’ llash imkonini beruvchi vosita ;  Hamkasblar bilan muloqot va Internetdagi axborot resurslariga murojaat vositasi;  Tarixiy manbalar bilan ishlashning turli –tuman usullari quroli;  Tasvirli, matnli, xarita ko’rinishidagi tarixiy manbalarni qayta ishlashning yangi usullarini ishlab chiqishga imkon beruvchi zamonaviy skanerlar tarixchilar uchun qo’shimcha imkoniyat;

www.arxiv.uz  Statistik dasturlar paketlari tarixchilar uchun foydalanishning yangi qulay imkoniyatlari bilan boyitildi. Ushbu imkoniyatlardan foydalanish tarixchi-mutaxassisdan o’ziga yarasha malarani talab etadi. Kompyuterli manbashunoslik - tarixiy informatikaning ushbu sohasi o’tgan asrning 1980-1990 yillaridh alohida yo’nalish sifatida ajralib chiqdi. Kompyutertli manbashunoslik kvantitativ tarix usullari yordamida amalga oshirilgan taqqiqotlarning bir qismi hisoblangan berilganlar bazalari va arxivlari masalalaridan kelib chiqqan. 1980- yillarida tarixiy manbalarning yirik electron baza va banklari yaratila boshladi.Ularning paydo bo’lishiga quyidagilar asos bo’ldi:  Berilganlar bazalarini boshqarish tizimlarining mukammallashuvi;

www.arxiv.uz  Tarixiy manbalar xususiyatlarini hisobga oluvchi maxsus dasturiy ta’minotlarning yaratilishi;  Ulkan xajmli optik disklarning ishlab chiqwarilishi; O’tgan asrning 80-yillarida tarixchilar tomonidan ko’plab yirik beilaganlar bazalari yaratilgan bo’lib, ularga misol sifatida Podolsk shaxridagi Ulug’ Vatan urushi qatnashchilari to’g’risida ma’lumotlarni o’zida saqlovchi berilganlar bazasini(Rossiya), Filadelfiya ijtimoiy tarixi loyihasini(AQSh),manbalarga yo’naltirilgan Bakunin loyihasini(Rossiya) keltirish mumkin. Kliometrika (tarixni o’lchash) termini mutaxassislar tomonidan ikki ma’noda ishlatiladi:

www.arxiv.uz Tarixiy kompyuting termini kliometrika terminiga sinonim bo’sada, ma’no jihatdan torroq hisoblanadi: Tarixiy tadqiqotlarda miqdoriy usullarni qo’llash o’rganish predmeti bo’lmish tarixiy reallikning maxsus xarakteristikalariga asoslanadi.Ushbu termin ta’rifining ko’p irraliligi tarixni tadqiq qilishning turli usullaridan foydalanish zaruratini tug’diradi. Zamonaviy tarix fani metodlari tizimiga tasviriy usullar bilan birgalikda miqdoriy analiz va matematik modellashtirish ham kiradi. Tarixiy tadqiqotlarda tasviriy usullar :

www.arxiv.uz

www.arxiv.uz Tarixiy reallik Tarixiy reallikning o ’ ng tomonda ko ’ rsatilgan ifodasi tarixiy tadqiqotchini tarixiy - tizimli usullarga yo ’ naltiradi va alohida tizimlarning ichki funksional bog ’ lanishlarini o ’ rganishga qaratadi . Undan foydalanish tarixiy hodisani o ’ rganishda tasviriy analiz va miqdoriy usullarni birgalikda qo ’ llashda yanada effektivroq hisoblanadi . Miqdoriy usullar hodicaning o ’ zaro bog ’ liq xususiyatlari orasidagi birinchi darajalilari va ikkinchi darajalilarini ajratish imkonini beradi .

www.arxiv.uz Shuni esda tutish lozimki , tarixiy manbalardagi ma ’ lumotlarning anchagina qismi , miqdoriy ko ’ rsatkichlar majmuasidan iborat bo ’ ladi . Bunday axborot turlarini qayta ishlash faqat matematik usullar bilangina amalga oshirilishi mumkin . Miqdoriy tahlil . Tarixiy tadqiqotlarda miqdoriy tahlil – o ’ rganilayotgan tarixiy hodisaning uning sonli xarakteristikalari asosidagi mohiyat - mazmunli tahlilidir . Miqdoriy tahlil usullari foydalanilayotgan tarixiy manbalardan olinayotgan axborotlar sonli yoki statistik bo ’ lgan holda ham , hamda tasviriy - matnli bo ’ lgan hollrda ham effektiv hisoblanadi . Matematik modellashtirish – tarixiy tadqiqotlardagi yuqori darajadagi formallashtirish va abstraktlashtirishni ko’zda tutadi. Tarixiy hodisa va jarayonlarni o’rganishning tizimli usullariga asoslanadi. O’rganilayotgan tarixiy reakllikda aniqlangan tizim va qism tizimlarning strukturasi va funksiyalarini tahlil qilish maqsadlarini ko’zlaydi. Tarix ta ’ limida axborot texnologiyalari

Похожие

Tarixiy informatika fani tuzilishi va mazmuni

Funksiyalar (informatika)

Informatika darslarida o’yin tehnologiyalari

Informatika fanining rivojlanish tarixi

Informatika fanidan to’garaklar tashkil etish