QBE –tanlangan so`rovlar. Boshqa turdagi - Информатика и ИТ - Рефераты

QBE –tanlangan so`rovlar. Boshqa turdagi

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

58.5 KB

www.arxiv.uz Reja: 1. Bog`langan maydonlarni tashkil qilish usullari 2. Ma`lumotlarni tashkil etishning uch turi 3. Ma`lumotlarning ichki tuzilishi 4. Xulosa 5. Foydalanilgan adabiyotlar

www.arxiv.uz Jadval maydonlari mazmunini aks ettiruvchi boshqarish elementlari, elementlar panelidagi maydon elementi orqali amalga oshiriladi. Boshqarish-ning bunday elentlarini bog`langan maydon deb atashimiz mumkin. Ushbu bog`langan maydonni tashkil qilish uchun elementlar panelida maydon elementi mavjud bo`lib, bog`langan maydonni tashkil qilish jarayonida boshqarishning yana bir elementi- bog`langan yozuv poyda bo`ladi. Bog`langan maydonni bog`langan yozuvdan ajratish uchun chap tomon tepasida turgan barmoq ko`rsatkichi markerni ishga solish kerak bo`ladi. Отчёт (xisobot)lar tashkil qilish- Xisobot-bu natijalar aks etgan qog`ozli hujjat demakdir, berilganlar bazasining muloqat darchasida Отчёт ni tanlab Создать tugmasi bosilsa, новўй o тчёт (yangi xisobot) degan muloqat darchasi paydo bo`ladi. Ekranda hosil bo`lgan muloqat darchasida yangi hisobot tuzishning bir qator usullarini taklif qiladi: Конструктор – Mustaqil ravishda yangi hisobot tuzish Мастер отчётов - tanlangan maydonlar asosida avtomatik ravishda yangi hisobotlar tuzish. Автоотчёт - (avto hisobot) - в столбиц (ustun ko`rinishida) maydonlarni avtomatik ravishda bitta ustunga joylashtirgan holda hisobot tuzish. Автоотчёт :-lentasiman ko`rinishda –maydonlarini avtomatik ravishda lentasimon joylashtirilgan holda hisobotlar tuzish. Мастер диаграмм - (diagrammalar ustasi) diagrammlar asosida hisobotlar tuzish. Почтовўе наклейки - (pochta yorliqlari)-pochta markalarini nashir qilish uchun farmatlangan hisobatlar tuzish.

www.arxiv.uz Hisobatlar tuzsh uchun ham xuddi formila tuzishdagi kabi hisobatlarni tuzish usullaridan biri tanlangach, mulooqat darchasning pastgi qismida hisobot tuziluvchi jadval yoki so`rov nomi ko`rsatiladi. Hisobot tuzilmasi- Xuddi forma kabi hisobot ham boshqarish elemintlariga ega qismlaridan tashkil topgan, ammo bunda qismlar ko`p –u, boshqarish elementlari forma-nikidan kamroq. Hisobot tuzilmasi asosan 5 qismdan iborat bo`ladi:  hisobot sarlavhasi;  yuqori kolontitul;  ma`lumotlar joylashgan joy;  quyi kolontitul;  hisobot eslatmasi; Odatda, hisobot tuzilmasi bilan tanishish uchun avtomatik ravishda hisobot tashkil qilib uni “ Конструктор ” tartibida ochish qulay bo`ladi,bunda hisobot sarlavhasi umumiy sarlavhani chop etishni ta`minlaydi, yuqori kolontitul qismlari esa sarlavhaga tegishli kichik-kichik sarlavhachalarni ifodalaydi. Ma`lumotlar maydonida esa boshqaruv elementlari joylashtirilib, ular asosan ma`lumotlar bazasi maydonlari mazmunini bildiradi. Quyi kolontitul qismida xuddi yuqori kolontitul kabi boshqarish elementlari mavjud bo`ladi. Ma`lumotlarni tashkil etishning uch turi- Ma`lumotlarni tashkil etishning uch turi mavjud: tashqi, global mantiqiy va fizikaviy tashkil etish.Ular qoidaga ko`ra, bir-biridan keskin farq qiladilar. Tashqi tashkil etish- ma`lumotlarning shunday tasavvuri bilan bog`langanki amaliy dasturlovchilar va undan oxirgi foydalanuvchilar qanday foydalani-shlarini o`zlari belgilab oladi. Misol uchun, dasturlovchilar o`ziga shunday tasavvur qilishi mumkinki fayllar- bu bosh yozuv bo`lib hamma bo`ysungan tafsilot yozuvlari bilan birgalikda amalga oshiriladi va amaliy dasturdagi fayllar to`g`risidagi tasavvurni bayon etadi.

www.arxiv.uz Global mantiqiy- ma`lumotlarni tashkil etish-bu umumiy tashkil etish yoki ma`lumotlar bazasining konseptual modeli, bular bazasida har xil tashqi tashkil etuvchilar mumkin qadar olinadi. Bunday ma`lumotlarni mantiqiy tasavvur etish ma`lumotlarni fizikaviy tashkil etuvchiga nisbatan to`laligicha bog`liq bo`lmaydi. Fizikaviy tashkil etish – bu ma`lumotlarni fizikaviy tasavvur qilish va eslab qolish tuzilmalarida joylashtirish. U ishlatiladigan fizikaviy qidiruv indikatorlarga, ko`rsatkichlarga, zanjirlarga va boshqalarga bog`liq va administirator tomonidan aniqlanadi. Ma`lumotlar bazasi tuzilishini loyihalashda va xizmat ko`rsatishda yangi tushuncha- ma`lumotlar bazasi administratori kiritiladi. Ma`lumotlar bazasi administratori- bu muassasa ma`lumotlarini yoki uning tizimi bilan bog`liq bo`lgan biror qismini himoya qilidigan javobgar shaxs hisoblanadi. U barcha ma`lumotlar tuzilishi nazoratini amalga oshiradi, bank boshqaruvchisi bankka qo`yilgan narsalarga himoyachi bo`ladi, lekin qimmat baho narsalarga ega bo`lmaydi. Boshqarma yoki ayrim shaxs ma`lumotlar egasi bo`lishi mumkin, ma`lumotlar bazasi adminstratori ma`lumotlar saqlanishiga javob beradi va ular ustidan nazorotni amalga oshiradi. Ma`lumotlardan ularni fodalanishga ruxsat olgan shaxslargina foydalanishi mumkin. Shuni ta`kidlab o`tmoq lozimki administrator ma`lumotlar bazasining boshqaruv funksiyalarini bajarib turib uning ichida nima yozilganini bilmaydi. Unga ma`lumki, misol uchun to`lov yozuvi tarkibida ish xaqi ma`lumotlar elementi bo`lsin, lekin bu elementda yozilgan ma`lumot kattaligini bilmaydi. Bu elementni o`qimaslik uchun, u maxsus usullar bilan himoya qilish mumkin. Agar amaliy dasturlashtiruvchi yozuvning yangi turini yaratmoqchi bo`lsa, yo bo`lmasa eski yozuvga yangi ma`lumotlar elementlarini qo`shish yo`li bilan yoki element kattaligini ko`paytirish yo`li bilan modiyfikasiya qilsa u albatta ma`lumotlar bazasi administratoridan ruxsatnoma olish uchun murojaat qilishi shart. Administrator ma`lumotlar tuzilishini modifikasiya qilishda butun tizim uchun eng yaxshi

www.arxiv.uz hisoblangan tegishli harakatlarni qiladi, amaliy dasturlashtiruvchiga yoki bitta qo`llanma bilan ishlaydigan tizimni analitik ma`lumotlar umumiy tuzilishini o`zgar-tirishga ruxsat etmaydi. Faqat tizim uchun javobgar administrator yoki doimiy ishlovchilar ma`lumotlar va tuzilishi bilan ish ko`rishi mumkin. Tez-tez ma`lumotlar bazasi administratoriga ma`lumotlarni tashkil qilishda global tushunchaga ega bo`lgan shaxs sifatida murojaat qilishadi. O`z-o`zidan ma`lumki ma`lumotlar bazasi administratori- bu bitta odam emas, balki bo`lim yoki odamlar guruhi bo`lib, ma`lumotlar bazasi-ning tabiatini chuqur tushunish, ularni tashkil qilish, iqtisodiy ishlov berish mezonlari va ko`p sonli foydalanuvchilarning juda ham keng talablari doirasini tushunishi zarur. Ma`lumotlarni ichki tuzilishini taqdim etish imkoniyatlari Ma`lumotlar bazasini boshqarish tizimi o`xshash tizilishlarini ko`rsatish imkoniyatlarini ta`minlamog`i lozimki, faqat ularning ma`lumotlar tuzilishlarini ichki tabiatiga to`g`ri kelmaydiganlarni yaratmaslik kerak bo`ladi. Unumdorlik. Terminal operatori foydalanishiga maxsus ishlab chiqilgan ma`lumotlar bazasi ilovalari, odam-terminal suhbati uchun javob berishini qanoatlantiradigan vaqtni ta`minlab berishi zarur. Undan tashqari ma`lumotlar bazasi tizimi kelib tushgan ma`lumotlarni qayta ishlashni ta`minlashi zarur. Uncha katta bo`lmagan ma`lumotlar oqimiga mo`ljallangan tizimlarda esa o`tkazish qobiliyati ma`lumotlar bazasi tuzilishiga bir oz chek qo`yadi. Ma`lumotlar oqimi katta bo`lgan tizimlarda o`tkazish qobiliyati ma`lumot-larning fizikaviy saqlanishini tanlashiga hal qiluvchi ta`sir ko`rsatadi. Minimal harajatlar. Ma`lumotlar bazasini tuzish va ekspulatatsiya qilishdagi harajatlarni kamaytirish maqsadida, tashkil qilishni shunday usullari tanlanadiki ular tashqi xotira talablarini minimallashtiradi. Ishlab chiqarish jarayonini rivojlanishi bilan ma`lumotlarni saqlash qiymatini tez kamayib bormoqda, lekin dasturlashtirishga ketadigan xarajatlar kamaymaydi.

www.arxiv.uz Shuning uchun amaliy dasturlarni mumkin qadar oddiy qilib tuzishga intilish kerak va ma`lumotlarning mantiqiy tuzilishini shu talablarni hisobga olgan holda ishlab chiqish kerak. Qidiruv imkoniyatlari- Ma`lumotlar bazasidan foydalanuvchi unga ma`lumotlarning saqlanishi haqida har xil savollar bilan murojaat qilishi mumkin. Tizimlarga talablar quyidagilardan iborat bo`lib, oldindan rejalashtirilmagan shunday talablarni qayta ishlashni ta`minlaydi yoki shunday javoblarni tuzish kerak. Foydalanuvchi termenaldan ma`lumot uchun tasodofiy talablarni kiritish mumkin. Butunligi- agar ma`lumotlar bazasi tarkibida ko`p foydalanuvchilar ishlatadigan ma`lumotlar bo`lsa, unda ma`lumotlar elementlari va ular orasida bog`lanish mumkin qadar buzilmasligi kerak.Ma`lumotlarni saqlash, ularni yangilash, ma`lumotlarni qayta ishlash tartibi shunday bo`lishi kerakki, mobodo tizimda biror o`zgarish bo`lib qolsa, ma`lumotlarni yo`qotishsiz qaytadan tiklamog`i mumkin bo`lsin. Bulardan tashqari ma`lumotlarni har xil o`zgarishlardan saqlash uchun ularning qiymatlarini biror aniq o`lchovlarga moc kelishligini ta`minlashda odindan ko`zda tutilgan butunligini tekshirish amalga oshiriladi. Xafvsizlik va maxfiylik- Ma`lumotlarni yashirish va maxfiy saqlanmog`i lozim, eslab qolinadigan ma`lumot ayrim holda undan foydalanayotgan idora uchun zarur, u yo`qotilmasligi yoki o`g`irlanmasligi kerak.Ma`lumotlarning yashash chidamligini ko`paytirish uchun uni asbob yoki dasturiy o`zgarish-lardan, katostrofik va kriminal vaziyatlardan, yoki yomon niyatda foydalan-ishlardan saqlanmoq lozim. Maxfiyligi esa ayrim shaxslarning yoki tashkilotlarning qachon va qanday miqdorda boshqa shaxslarga yiki tashkilotlarga ma`lumotlarni berish huquqi bilan aniqlanadi.

www.arxiv.uz O`tgan zamon bilan bog`lanish - Tashkilotlar qandaydir vaqt davomida ma`lumotlarning qayta ishlash tizimlarini ekspulatatsiya qilish natijasida, dastur yozish va ma`lumotlarni saqlanishini tashkil qilishda birtalay mablag` sarf qiladilar. Agarda firma ma`lumot asoslarini boshqarishda yangi dasturlar vositalarni ishlatsa juda muhimki, u mavjud dasturlar bilan ishlashi va qayta ishlanayotgan ma`lumotlarni tegishli tarzda o`zgartirmog`i lozim. Bu yerdan shu narsa kelib chiqadiki ma`lumot bazasini boshqarishda yangi tizimga o`tishda dasturlar va ma`lumotlar mos kelishi mavjud yoki yo`q bo`lishligi to`xtatuvchi factor bo`la oladi.

www.arxiv.uz Foydalanilgan adabiyotlar: 1. “ Введение в систему баз даннўх ” Джеффри Д . Ульман , Дженнифер Уидом изд . «Лори» 2000 год. 2. «Базў Даннўх в экономике» Л.С. Спанкулова изд. КазНУ. 2003 год 3. “Системў управления базами даннўх для компьютеров” СправочникҒ Под ред. В.М. Савинкова –М.: Финансў и статистика 1999 4. Структурў и управления даннўми Ғ Перевод. с англ. В.И. Будзко. Финансў и статистика 1998 г. 5. A. Sattorov. “Ma`lumotlar bazasini boshqarish sistemasi” (Access Windows- 9XҒ2000 uchun) Toshkent-2006 Fan va tehnologiyalar nashriyoti 6.www.tuit.uz 7.www.uzedu.uz

Похожие

So`rovlar hosil qilish. Ma`lumotlarni so`rovlarda gruppalash. Funksiyalardan foydalanish

Microsoft Access dasturida ma`lumotlarni qayta ishlash. Microsoft Access dasturida ma`lumotlar omborini tashkil etish va qayta ishlash

Ma`lumotlar jamgarmasi va ombori. Microsoft Access dasturi

Microsoft Access dasturi bilan ishlash

Ma`lumotlar bazalarida. SQL so`rov tili