Компьютер тармоғи тузилмаси - Информатика и ИТ - Рефераты

Компьютер тармоғи тузилмаси

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

23.6455078125 KB

Компьютер тармоғи тузилмаси Режа: 1. Компьютер тармо ғ ининг турлари 2. Компьютер тармоғининг дастурий таъминоти

Умумий тушунчалар Компьютерларни тармоққа бирлашиши қимматбаҳо асбоб ускуналар катта ҳажмли диск, принтерлар, асосий хотирадан биргаликда фойдаланиш, умумий дастурий воситага ва маълумотга эга бўлиш имконини беради. Глобал тармоқлар туфайли олисдаги компьютерларни қурилма ресурсларидан фойдаланиши мумкин, бундай тармоқлар миллионлаб кишиларни қамраб олиб, ахборот тарқатиш ва қабул қилиш жараёнини бутунлай ўзгартириб юборди, хизмат кўрсатишнинг энг кенг тарқалган тармоги электрон почта орқали ахборот алмашувини амалга ошириш ҳисобланади. Тармоқнинг асосий вазифаси фойдаланувчининг тақсимланган умумтармоқ ресурсларига оддий, қулай ва ишончли киришни таъминлаш ва рухсат берилмаган киришдан ишончли ҳимояланган ҳолда ахборотдан жамоа бўлиб фойдаланишни ташкил этиш. Шунингдек, фойдаланувчилар тармоқлар ўртасида маълумотларни узатишнинг қулай ва ишончли воситасини таъминлаш имкониятларини яратадилар. Умумий ахборотлаш даврида катта ҳажмдаги ахборотлар локал ва глобал компьютер тармоқларида сақланади, қайта ишланади ва узатилади. Локал тармоқларда фойдаланувчилар ишлаши учун маълумотларнинг умумий базаси ташкил этилади. Глобал тармоқларда ягона илмий, иқтисодий, ижтимоий ва маданий ахборот макони шакллантирилади. Маълумотлар баъзасига узоқ масофадан туриб киришда, умумий маълумотларни марказлаштиришда, маълумотларни маълум масофага узатишда ва уларни тақсимлаб қайта ишлаш борасида кўпгина вазифалар амалга оширилган. Буларга бир-қанча мисолар келтириш мумкин: Банк ва бошқа молиявий тузилмалар; бозорнинг аҳволини акс эттирувчи тижорат тизими ("талаб-таклиф"); ижтимоий таъминот тизими; солиқ хизмати; оралиқ масофадан туриб компгютер таълими; авиачипталарни заҳира қилиб қўйиш тизими; узоқдан туриб тиббий ташҳезлаш; сайлов тизими. Кўрсатилган ушбу барча қўшимча маълумотларни тўпланиши, сақланиши ва ундан фойдалана олиш, (кириш) нотўғри маълумотлар бўлишидан ва рухсат

берилмаган киришдан ҳимояланган бўлиши керак. Илмий, хизмат, таълим, ижтимоий ва маданий ҳаёт соҳасидан ташқари глобал тармоқ миллионлаб кишилар учун янги хил дам олиш машгулотини яратиб бермоқда. Тармоқ кундалик ишни ва турли соҳадаги кишиларнинг дам олишини ташкил этиш қуролига айланиб бормоқда. Компьютер тармоғининг турлари Компбютер тармоқларини кўпгина белгилар, хусусан худудий тақсимланиши жиҳатидан таснифлаш мумкин. Бу таснифлаш глобал, минтақавий ва локал (маҳаллий) тармоқларга бўлинади. Глобал тармоқлар - бутун дунё бўйича тармоқлардан фойдаланувчиларни қамраб олади ва кўпинча бир-биридан 10-15 минг километр узоқликдаги ЭХМ ва алоқа тармоқлари тугунларини бирлаштирувчи йўлдош орқали алоқа каналларидан фойдаланилади. Минтақавий тармоқлар - унча катта бўлмаган мамлакат шаҳарлар ва вилоятлардаги фойдаланувчиларни бирлаштиради. Алоқа канали сифатида кўпинча телефон тармоқларидан фойдаланилади. Тармоқ тугунлари орасидаги масофа 10-1000 километрни ташкил қилади. ЭХМ локал тармоқлари - бир корхона, муассасанинг бир ёки бир қанча яқин бинолардаги компгютерларни маҳаллий тармоққа бирлаштиради. Локал тармоқлар жуда кенг тарқалган. Чунки, 80 - 90% ахборот ўша тармоқ атрофида айланиб юради ҳамда бу тармоқдан фойдаланиш анча арзон ҳисобланади. Локал тармоқлари турли ҳил тузилмага эга бўлиши мумкин. Лекин, локал тармоқлардаги компгютерлар юқори тезликка эга ягона ахборот узатиш канали билан боғланган бўлади. Барча компьютерлар учун ягона тезкор ахборот тузатиш каналининг бўлиши локал тармоқнинг ажралиб турувчи хусусиятларидан биридир. Тузатиш каналида ёруглик ўтказгич инсон сочи толаси қалинлигида ясалган бўлиб, у ўта тезкор, ишончли ва қиммат турадиган ўтказгич ҳисобланади. Локал тармоқда ЭХМлар орасидаги масофа 10 км.ни ташкил этса, радиоканал алоқасидан фойдаланишда эса 20 км масофани ташкил этади.

Локал тармоқларда каналлар ташкилот мулки ҳисобланиб улардан фойдаланиш эса ташкилотга катта фойда келтиради. Компьютер тармоғининг дастурий таъминоти Компьютер тармоғининг тамойиллари Тармоқнинг имконияти унинг фойдаланувчига кўрсатадиган хизмати билан ўлчанади. Тармоқнинг ҳар бир хизмат тури ҳамда унга кириш учун дастурий таъминоти ишлаб чиқилади. Тармоқда ишлаш учун белгиланган дастур бир вақтда кўплаб фойдаланувчилар фойдаланиши учун мўлжалланган бўлиши керак. Хозирда шундай дастурий таъминот тузишнинг икки хил асосий тамойили жорий этилган. Биринчи тамойил - тармоқнинг дастурлаштирилган таъминоти кўпгина фойдаланувчиларга ҳамма кириши мумкин бўлган тармоқнинг бош компгютери ресурсларини тақдим этишга мўлжалланган. У файл сервер деб юритилади. Бош компгютернинг асосий ресурси файллар бўлгани учун у шу номни олган. Бу дастурли модуллар ёки маълумотларга эга файллар бўлиши мумкин. Файл-сервер -бу сервернинг умумий тури ҳисобланади. Шуниси қизиқки, файл-сервернинг диск сигими одатдаги компгютерлардан кўп бўлиши керак, чунки ундан кўпгина компгютерлар фойдаланади. Чунки барча компгютерлардаги асосий маълумотлар файл-сервер дискида сақланади, шунинг учун бу компгютер узлуксиз ишлайди. Тармог файл- серверлари Тармоқларда бир қанча файл-сарверлар бўлиши мумкин. Тармоқлардан фодаланувчиларнинг биргаликда фойдаланишга тақдим этилган файл- сарвернинг бошқа тур серверларни санаб ўтиш мумкин. Масалан, принтер, модем, максимал алоқа учун қурилма. Файл-сервер ресурсларини бошқарувчи ва кўпгина тармоқ фойдаланувчилари учун рухсат берувчи дастурий тармоқ таъминоти тармоқнинг операцион тизими деб аталади. Унинг асосий қисми файл-серверда жойлашади; ишчи станцияда фақат ресурс ва файл-сервер орасидан мурожаат қилинадиган дастурлар

оралигидаги интерфейс ролини бажарувчи унча катта бўлмаган қобиқ жойлаштирилади. Ушбу тамойил доирасида ишлашга мўлжаллаган дастур тизимлари фойдаланувчига файл-сервердан фойдаланиш имконини беради. Гоида бўйича ушбу дастурли тизимлар файлли сервердан сақланиши ва барча фойдаланувчилар томонидан бир вақтда фойдаланиши мумкин. Лекин, бу дастурларнинг модулларини бажариш учун зарур бўлганда фойдаланувчи компгютерига, яъни ишчи станцияга ўтказилади ва керакли ишни бажаради. Бунда барча маълумотларни қайта ишлаш (агар, улар умумий ресурс бўлса ва файлли серверда сақланаётган бўлса ҳам) фойдаланувчининг компгютерида амалга оширилади. Шубхасиз, бунинг учун маълумотлар сақланган файллар фойдаланувчининг компгютерига кўчирилиши керак. Иккинчи тамойил "клиент-сервер" архитектура деб аталади. Унинг дастурий таъминоти ресурслардан жамоа бўлиб фойдаланишгагина мўлжалланиб қолмай, уларнинг қайта ишлаш ва фойдаланувчи талабига кўра ресурсларни жойлаштиришга мўлжалланган. "Клиент - сервер" архитектуралар дастур тизими иккита бўлинмадан иборат: сервернинг дастурли таъминоти ва фойдаланувчи - мижознинг дастурли таъминоти. Бу тизимлар иши қуйидагича ташкил қилинади: мижоз дастурлар фойдаланувчининг компгютерида бажарилади ва умумий кириш компгютерида ишлайдиган дастур-серверга сўров жўнатилади. Маълумотларнинг асосий қисмини қайта ишлаш кучли сервер томонидан амaлга оширилади, фойдаланувчи компгютерга фақат бажарилган сўров натижаларини юборади. Маълумотлар базаси серверлари катта ҳажмдаги маълумотлар (бир неча 10 Гигобайт ва ундан кўп) билан ишлашга мўлжалланган ва кўп сонли фойдаланувчилар юқори унумли ишлашни, ишонч ва ҳимояланганлигини таъминлайди. Глобал тармоқлари иловаларида клиент-сервер архитектураси (маълум маънода) асосий саналади. Катта матнли саҳифаларни саралаш ва қайта ишлашни таъминловчи машхур Web- серверлар, FTD-серверлар, электронлар почта серверлари ва бошқалар

маълум. Санаб ўтилган хизмат турларининг мижоз дастурлари ушбу серверлар томонидан хизмат олиш ва улардан жавоб олиш учун сўраш имкониятини беради. Тақсимланадиган ресурсга эга ҳар қандай компгютер тармоги сервер деб юритилиши мумкин. Чунки, бошқа компьютерларни фойдаланишга рухсат бўлган бўлими учун модемли компьютер ёки коммуникацияли сервердир. Шахсий компьютерларни локал тармоги кенг тарқалган. Локал тармоқлар бир-биридан узоқ бўлмаган масофада жойлашган компгютерларни боглаб туради. Одатда улар, бир ёки бир неча яқин жойлашган корхона, муассаса ва офислар компьютерларини бирлаштиради. Локал тармоқларнинг асосий фарқланувчи хусусияти барча учун ягона компьютерларнинг маълумот узатиш тезкор канали ва коммуникация асбоб ускуналарида хатоли юзага келиш эҳтимолининг деярли йўқлиги.

Фойдаланилган адабиётлар: 1. Каримов И.А. Ўзбекистон XXI аср бўсагасида: хавфсизликка таҳдид, барқарорлик шартлари ва тараққиёт кафолатлари. Т.: Ўзбекистон, 1997. 2. Каримов И.А. Баркамол авлод – Ўзбекистон тараққиётининг пойдевори. Т.: Шарқ, 1998. 3. Ғуломов С.С. ва бошқалар. Иқтисодий информатика: Олий ўқув юртларининг иқтисодиёт мутахассисликлари учун дарслик. Т.: Ўзбекистон, 1999. 4. Ғуломов С.С. Экономика ва информатика. Т.: Меҳнат, 1991.

Похожие

Тармоқ турлари. Компьютер тармоқлари, топологиялари, ташкил қилиш асослари. Компьютер тармоқ тузилмаси

Компьютер технологиялари

Компьютер такдимотлари

Глобал компьютер тармоклари

Локал компьютер тармоклари