logo
  1. Главная страница
  2. Рефераты
  3. Информатика и ИТ
  4. Html sahifalari bilan boshqa fayllarning bog’lanishi Gipper murojaat tushunchasi Anker tushunchasi

Html sahifalari bilan boshqa fayllarning bog’lanishi Gipper murojaat tushunchasi Anker tushunchasi

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

64.5 KB
Скачать
Html sahifalari bilan boshqa fayllarning bog’lanishi Gipper murojaat tushunchasi Anker tushunchasi R е ja: 1. Web sahifalarga gipermurojaat haqida tushunchalar. 2. Web sahifalarda fon, rang va fon rasmi xususiyatlari, rang va o’lchov birliklarini qo’llashning standart qoidasi . 3. Obyekt tegi haqida tushuncha. Gipermatnli murojaatlar haqida tushuncha. Web sahifalarga gipermurojaat WWW ning asosiy xususiyatlaridan biridir. Gipermatnli murojaat fragmentlari ko‘k shriftda va ostiga chizilgan bo‘ladi. Agar gipermatnni ustiga sichqoncha tugmasini bosib avtomat ravishda boshqa Web – sahifaga murojaat qilish mumkin.  Masalan: http: // www. Google.ru Web-sahifalarga murojaat uchun <a> ….</a> tegi ishlatiladi. href kalit so‘zi brauzerga murojaat qilayotganligi haqida xabar beradi. <html> <head> <title> gipermatnli murojaat </title> </head> <body> <a href=&#34;http://www.kun.uz&#34;> </a> </body> </html> Web-sahifada o’tish nuqtasi boshqa matnlardan “ajralib” turishi uchun, uni ro’yxat tarkibiga kiritish ham mumkin. Gipermurojaat web-sahifada o’tish nuqtasida berilgan matnga sichqoncha parametrini olib kelib, sichqonchaning chap tugmasini bosish orqali amalga oshiriladi. Bu holda o’tish nuqtasidagi matn rangi o’zgaradi (odatda pushti rangga bo’yaladi).   Keltirilgan misolda o’tish nuqtalari markerli ro’yxat tarkibiga kiritilgan. O’tish nuqtasi bilan o’tish joyi ekranda ko’rinib turgan bo’lsa, o’tish bajarilgani bilinmaydi. Gipermurojaat o’tish nuqtasidagi matn o’rniga yoki matn bilan birga rasm ham qo’yish mumkin. Buning uchun o’tish nuqtasidagi matn o’rniga <IMG> tegi ishlatiladi. Mazkur teg yordamida qo’yilgan rasmni brauzer avtomatik ravishda o’tish buyrug’i bilan bog’laydi. Endi web-sahifada “o’tish” uchun matndan ham, rasmdan ham foydalansa bo’ladi. Masalan, HTML-hujjatga <A HREF=“#1-bob”><IMG SRC=“mypic.jpg”></A> yozuvi kiritilsa, web-sahifada “mypic.jpg” rasm orqali “1-bob”ga o’tish mumkin bo’ladi. <A> tegi yordamida nafaqat bitta web-sahifa ichida, balki bir web-sahifadan boshqa web-sahifalarga o’tishni ham amalga oshirish mumkin. Buning uchun mazkur tegdagi “manzil” sifatida Internet tizimidagi biror web-sahifa manzilini, ya’ni URL-manzilni yozish kifoya. Masalan, <A HREF=“http//:www.rambler.ru>Rambler.ru ga o’tish</A> O’tishdagi “manzil” sifatida diskdagi web-sahifa faylining nomini yozsa ham bo’ladi va bu holda diskdagi web-sahifa ochiladi. Bu hususiyat   tarkibiy web- sahifalar (web-saytlar)   yaratish imkonini beradi. Tarkibiy web-sahifa – bir mavzuga bag’ishlangan, bir-biriga bog’liq va bir- biriga “o’tish” imkoni bo’lgan web-sahifalar majmui. Bitta mavzuni bo’laklarga bo’lib, har bir qism uchun alohida web-sahifa tayyorlash, ularning har birida bir-biriga o’tishni tashkil etish ortiqcha ishdek tuyulishi mumkin. Ammo buning quyidagi (asosiy) afzalliklari mavjud: Web-sahifadagi axborot hajmi qancha kam bo’lsa, uni tahrir qilish shuncha oson bo’ladi; Web-sahifadagi axborot hajmi qancha kam bo’lsa, uni o’qish (ko’rib chiqish) shuncha qulay; Web-sahifa faylining   hajmi qancha kichik bo’lsa, uni Internet tarmog’idan “o’qish” shuncha tez amalga oshiriladi <A> tegi yordamida elektron pochtaga ham ma’lumot yuborishni tashkil etish mumkin. Buning uchun pochta adresidan avval   mailto   (pochtaga) so’zi yoziladi, masalan: <A HREF=“mailto:axat_ar@mail.ru>Fikr va mulohazalaringizni yuboring</A>. Bu gipermurojaat ko’rinishidan boshqalaridan farq qilmaydi. Agar sichqoncha ko’rsatkichi gipermurojaatga yo’naltirilsa, holat satrida elektron pochta adresi aks etadi: Lekin, bu adresga murojaat etilganda (Internet tarmog’ida ishlayotgan bo’lsangiz) web-brauzer elektron pochta bilan ishlash uchun o’z oynasini ochadi. Bu oynaning interfeysi turli web-brauzerlarda turlicha bo’lishi mumkin, lekin ko’p dasturlar adres va foydalanuvchi nomi haqida xabar chiqaradi hamda “ Subjekt ” satrni to’ldirishni eslatadi. <Body> tegi bir qancha q o’ shimcha parametrlarga ega. Bu parametrlar tegning ochiluvchi qismida joylashadi. Parametrlar ikki qismdan iborat bo’ladi: parametr nomi va parametr qiymati. Masalan bgcolor parametri tasvirlanayotgan Web sahifa fonining rangini belgilaydi. Masalan: <body bgcolor = “green”> Parametrlarning satrli qiymatlari qo’shtirnoq ichida yoziladi. Biz quyida <body> tegining parametrlari bilan tanishamiz.  Background - fon sifatida biror bir grafik tasvirdan foydalanish. Parametr qiymati sifatida grafik tasvir joylashgan manzil ( URL ) beriladi.  Text - tasvirlanayotgan matn rangi.  Link - Web sahifadagi matnli gipermurojat rangi.  Vlink-foydalanuvchi tomonidan oldin murojat qilingan gipermurojaat ra n gi.  Alink - foydalanuvchi tomonidan tanlangan gipermurojaat rangi.  Lang – Web sahifa matni yozilgan tilni aniqlash. HTML h uj ja tining kodida biz hamisha biror bir bezak ob’ektlarining o’lchamlarini yoki ularning ranglari xususiyatlarini ko’rsatishimizga to’g’ri keladi. HTML tilida rang va o’lchov birliklarini qo’llashning standart qoidasi mavjud. Rang berishning ikkita usuli mavjud. Ko’p qo’llaniladigan usul kerak rangning RGB kodini ko’rsatishdir. Ma’lumki h ar qanday rangni uchta asosiy: qizil, yashil va ko’k ranglarning q orishmasidan h osil qilish mumkin. Brauzerlar bizga un olti milliondan ortiq rangni tasvirlash imkonyatini beradi, chunki asosiy 3 ta rangdan h ar birining qiymati 0 dan 255 gacha qiymat qabul qiladi. Ixtiyoriy rang h ar biri asosiy ranglarning ulushini ifodalovchi 3 ta son majmuasidan iborat bo’ladi. HTML tilida rang qulaylik uchun 16 lik sistemadagi 6 ta ra q amlardan tashkil topadi. Masalan: Color = “#FF0000” 16 lik ra q amlar oldida “#” belgisi qo’yiladi. Rang ulushlarini ko’rsatib turuvchi raqamlar tartibiga e’tibor berish kerak. Chunki birinchi qizil, ikkinchi yashil va uchinchi ko’k rang ulushlari joylashadi. Biz yuqoridagi misolda qizil rangni tasvirldik. Rang o’rnatishning mu q obil varianti ham mavjud. Quyidagi jadvalda eng ko’p ishlatiladigan 16 ta rang uchun o’rnatilgan qiymatlar ko’rsatilgan: Jadval 3. 1 № Rang 16 lik kodi Yozma qiymati 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 qora Kumush rang Oq Tuk qizil qizil To`q qizil Och qizil Yashil Och yashil Olxo`ri rangi Sariq To`q ko’k Ko`k #000000 #C0C0C0 #808080 #FFFFFF #800000 #FF0000 #800080 #FF00FF #008000 #00FF00 #808000 #FFFF00 #000080 #0000FF #008080 #00FFFF Black Silver Gray White Marron Red Purple Fuchsin Green Lime Olive Yellow Navy Blue Teal Aqua Bu jadval qiymatlariga asosan qizil rangni quyidagicha tasvirlashimiz ham mumkin: Color = “red” 1. Sahifa foni rangini o‘rnatish. <body bgcolor=&#34;black&#34;>...</body> yoki <body bgcolor=&#34;#000000&#34;>...</body> Sahifa, qora rangli fonda namoyon bo‘ladi. Rang berishda, rang nomi yoki uning 16lik sanoq tizimidagi raqami kiritiladi. Bu raqamni maxsus utilita(Pixie utilitasi) orqali topib olish mumkin. 2. Sahifa foni sifatida rasmdan foydalanish. <body background=&#34;logo.png&#34;>...</body> Sahifa fonini ko‘rsatilgan rasm orqali yaratish. Rasm hujjat adresi bilan bir hil joyda turgan bo‘lishi kerak, agar boshqa adresda bo‘lsa, to‘liq adres yozilishi lozim. <body background=&#34;images/logo.png&#34;>...</body> 3. Sahifadagi matn ranglarini belgilash. <body text=&#34;#008000&#34;>...</body> Sahifadagi barcha yozuvlar yashil rangda bo‘ladi. - link- agar havolaga hali kirilmagan bo‘lsa; - vlink- havolaga bir marotaba bo‘lsa ham kirilgan bo‘lsa; - alink- sichqonchani havola ustiga olib borilsa. <body link=&#34;blue&#34; vlink=&#34;red&#34;>...</body> Agar, havolaga biror martta ham kirilmagan bo‘lsa, u ko‘k rangda, agar kirilgan bo‘lsa qizil rangda ko‘rinadi. Ob&#39;yekt sifatida har xil turdagi fayllar tushunilishi mumkin: video, audio, text, grafik, ... Veb sahifa yaratib, uni brauzerda ishlatsak, brauzer ob&#39;yektlarni ko‘rsataolmasligi mumkin. Buning uchun brauzerga kerakli plaginlarni o‘rnatish lozim. Plaginlar brauzerga qo‘shimcha sifatida o‘rnatiladi. Demak, ob&#39;yektlarga tegishli teglar bilan tanishishni boshlaymiz, har biriga alohida-alohida kichik misollar ko‘ramiz. 1.<embed>...</embed>- Har xil turdagi ob&#39;yektlarni(video, ovoz,...) veb sahifaga qo‘yish uchun ishlatiladi. Bu ob&#39;yektlar brauzerda ko‘rinishi uchun, brauzerga kerakli modullar(plaginlar)ni o‘rnatish lozim(misol uchun flesh). Bu teg eskirgan bo‘lib, uning o‘rnida &#34;object&#34; tegi ishlatiladi. Attributlari quyidagilardan iborat: align- ob&#39;yektni tekislash, qiymatlari: absmiddle, baseline, bottom, left, middle, right, texttop, top; height- ob&#39;yekt balandligi(piksel yoki foizda beriladi); hidden- ob&#39;yektni veb sahifada ko‘rinmas holga olib kelish, qiymatlari: true(ko‘rinmas hol), false (ko‘ranarli hol); hspace- ob&#39;yektga yaqin bo‘lgan kontentgacha bo‘lgan masofa(gorizontal holatda); pluginspace- agar, brauzer ob&#39;yektni ko‘rsataolmasa, kerakli plaginni qaysi adresdan olish mumkinligini ko‘rsatish, URLaddres yoziladi. src- qo‘yilayotgan ob&#39;yekt addresi; type- ob&#39;yekt tipi (MIME tip), brauzer har doim ham avtomat tipni aniqlayo olmasligi mumkin, shuning uchun bu attribut orqali aniq ko‘rsatiladi. vspace- yaqin bo‘lgan kontentgacha bo‘lgan masofa(vertikal holatda holatda); width- ob&#39;yekt uzunligi. Gipermurojaat bilan bog’langan bir nechta web sahifalar yaratish. Web-sahifada o’tish nuqtasi boshqa matnlardan “ajralib” turishi uchun, uni ro’yxat tarkibiga kiritish ham mumkin. Gipermurojaat web-sahifada o’tish nuqtasida berilgan matnga sichqoncha parametrini olib kelib, sichqonchaning chap tugmasini bosish orqali amalga oshiriladi. Bu holda o’tish nuqtasidagi matn rangi o’zgaradi (odatda pushti rangga bo’yaladi).   Keltirilgan misolda o’tish nuqtalari markerli ro’yxat tarkibiga kiritilgan. O’tish nuqtasi bilan o’tish joyi ekranda ko’rinib turgan bo’lsa, o’tish bajarilgani bilinmaydi. Gipermurojaat o’tish nuqtasidagi matn o’rniga yoki matn bilan birga rasm ham qo’yish mumkin. Buning uchun o’tish nuqtasidagi matn o’rniga <IMG> tegi ishlatiladi. Mazkur teg yordamida qo’yilgan rasmni brauzer avtomatik ravishda o’tish buyrug’i bilan bog’laydi. Endi web-sahifada “o’tish” uchun matndan ham, rasmdan ham foydalansa bo’ladi. Masalan, HTML-hujjatga <A HREF=“#1-bob”><IMG SRC=“mypic.jpg”></A> yozuvi kiritilsa, web-sahifada “mypic.jpg” rasm orqali “1-bob”ga o’tish mumkin bo’ladi. <A> tegi yordamida nafaqat bitta web-sahifa ichida, balki bir web-sahifadan boshqa web-sahifalarga o’tishni ham amalga oshirish mumkin. Buning uchun mazkur tegdagi “manzil” sifatida Internet tizimidagi biror web-sahifa manzilini, ya’ni URL-manzilni yozish kifoya. Masalan, <A HREF=“http//:www.rambler.ru>Rambler.ru ga o’tish</A> O’tishdagi “manzil” sifatida diskdagi web-sahifa faylining nomini yozsa ham bo’ladi va bu holda diskdagi web-sahifa ochiladi. Bu hususiyat   tarkibiy web- sahifalar (web-saytlar)   yaratish imkonini beradi. Tarkibiy web-sahifa – bir mavzuga bag’ishlangan, bir-biriga bog’liq va bir- biriga “o’tish” imkoni bo’lgan web-sahifalar majmui. Bitta mavzuni bo’laklarga bo’lib, har bir qism uchun alohida web-sahifa tayyorlash, ularning har birida bir-biriga o’tishni tashkil etish ortiqcha ishdek tuyulishi mumkin. Ammo buning quyidagi (asosiy) afzalliklari mavjud: ·               Web-sahifadagi axborot hajmi qancha kam bo’lsa, uni tahrir qilish shuncha oson bo’ladi; ·               Web-sahifadagi axborot hajmi qancha kam bo’lsa, uni o’qish (ko’rib chiqish) shuncha qulay; ·               Web-sahifa faylining   hajmi qancha kichik bo’lsa, uni Internet tarmog’idan “o’qish” shuncha tez amalga oshiriladi <A> tegi yordamida elektron pochtaga ham ma’lumot yuborishni tashkil etish mumkin. Buning uchun pochta adresidan avval   mailto   (pochtaga) so’zi yoziladi, masalan: <A HREF=“mailto:axat_ar@mail.ru>Fikr va mulohazalaringizni yuboring</A>. Bu gipermurojaat ko’rinishidan boshqalaridan farq qilmaydi. Agar sichqoncha ko’rsatkichi gipermurojaatga yo’naltirilsa, holat satrida elektron pochta adresi aks etadi: Lekin, bu adresga murojaat etilganda (Internet tarmog’ida ishlayotgan bo’lsangiz) web-brauzer elektron pochta bilan ishlash uchun o’z oynasini ochadi. Bu oynaning interfeysi turli web-brauzerlarda turlicha bo’lishi mumkin, lekin ko’p dasturlar adres va foydalanuvchi nomi haqida xabar chiqaradi hamda “ Subjekt ” satrni to’ldirishni eslatadi. Adabiyotlar: 1. Кarimov I.A. “Yuksak ma’naviyat – yengilmas kuch” Tosh kent ma’naviyat 2008 2. Abduqodirov A. va boshqalar. Informatika va hisoblash texnikasi asoslari – Т .: O`qituvchi, 1996 y. 3. Hoshimov O. Kompyuterli va raqamli texnologiyalar. - Т .: Yangi asr avlodi, 2009 y. 4. Usmonov R.N. Кompyuter tizimlariga texnik xizmat ko’rsatish” “Ilm ziyo” 2012. 5. Sh.A. Nazarov “Кompyuter va ofis qurilmalar”,2007 y. 6. http://www.borlpasc.narod.ru/ . 7. http://www.intuit.ru

Похожие

Tarmoqlararo ekran tushunchasi
Opеratsion tizim tushunchasi
Axborotlashgan jamiyat tushunchasi
Obektga yo’naltirilgan dasturlash tushunchasi
Web sahifa tushunchasi va strukturasi