logo
  1. Главная страница
  2. Рефераты
  3. Информатика и ИТ
  4. HTML haqida tushuncha

HTML haqida tushuncha

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

90.5 KB
Скачать
HTML haqida tushuncha Internetning WWW hizmati, asosan, web-sahifalarga bog‘liq ekan, ular qanday yaratiladi? – degan savol tug’ulishi tabiiy. Web-sahifalar HTML ( Hypertext Markup Language – Gipermatnli markerlash tili ) tilida yoziladi. HTML – dasturlash tili hisoblanmaydi. Bu tilda hujjat (web-sahifa) tayyorlash uchun Windowsning Bloknot kabi oddiy matn muharriri yetarli. HTML tilining buyruqlari “<” va “>” belgilari orasiga yoziladi va deskriptor yoki teg (inglizcha tag – yorliq, belgi, alomat) deb ataladi. Masalan, < HTML > yozuvi HTML tilidagi hujjatning boshlanishini anglatadi. Teglarni yuqori yoki quyi registrdagi lotin alifbosi harflari yordamida yozish mumkin, ya’ni <HTML> va <html> bir xil tegdir. Umuman, teglar ikki turga bo’linadi: 1. Juft teglar yoki konteyner-teglar: <D> ko‘rinishdagi teg uchun </D> tegi mavjud bo‘lib, birinchisi biror amal boshlanishini bildirsa, ikkinchisi shu amal yakunlanganini bildiradi. 2. Juftmas teglar: <D> ko‘rinishdagi teg ochiladi, yopilishi shart emas, masalan, o’zidan keyingi matnni yangi satrga o’tkazuvchi <BR> tegi kabi. HTML-hujjat – “ html ” yoki “ htm ” kengaytmali matnli fayl bo‘lib, u oddiy matn muharririda teglar qo‘llab yozilgan matn. HTML-hujjat <HTML> va </HTML> teglari orasida yozilgan bo‘ladi. HTML-hujjat hotiraga yuklansa, u ekranda web-brauzer yordamida web-sahifa ko‘rinishida aks etadi. HTML-hujjat , odatda, ikkita bo‘limdan iborat bo‘ladi. Birinchi bo‘lim HEAD (bosh qism yoki sarlavha) bo‘limi bo‘lib u <HEAD> tegi bilan boshlanib </HEAD> tegi bilan tugaydi. Ikkinchi bo‘lim BODY (tana) bo‘limi bo‘lib, unda hujjatni mazmuni aks ettiradi va u <BODY> tegi bilan boshlanib </BODY> tegi bilan tugaydi. Agar HTML-hujjat freym-strukturani ifodalashi (web-brauzer oynasidagi ma’lumotlar alohida sohalarda aks ettishi) lozim bo‘lsa, u holda BODY bo‘limi o‘rniga FRAMESET (FRAME SET – strukturalar (ramkalar) tizilmasi (to’plami), <FRAMESET> juft tegi yordamida) bo‘limi ishlatiladi. Shuni ta’kidlash joizki, HTML-hujjatda <HEAD> va <BODY> juft teglarini yozish tavsiya etiladi, lekin majburiy emas. Web-sahifaga kiritilishi lozim bo‘lgan yana bir element – web-sahifa nomi bo‘lib, nom kiritish uchun <TITLE> tegi qo‘llaniladi. Web-sahifada bu teg bir marta ishlatiladi. Web-sahifa nomi web-brauzerning sarlavha satrida aks etib, web- sahifaning o‘zida ko‘rinmaydi. Shu sababli uni web-sahifaning istalgan joyiga yozish mumkin. Ammo web-sahifa nomini web-sahifa boshiga yozish maqsadga muvofiq. Web-sahifa nomi </TITLE> tegi bilan yakunlanadi. Web-sahifaga istalgan nom, masalan, o‘z ismingizni berishingiz mumkin. HTML tili muttasil rivojlanib bormoqda. O‘z navbatida web-brauzerlar ham yangilanib turibdi. Hozirgi kunda web-sahifa tayyorlash uchun asosan HTML-4 tilidan foydalaniladi. Uning ba’zi buyruqlarini “eski” web-brauzerlar (Internet Explorer-3, Internet Explorer-4) bajara olmaydi. Bundan tashqari turli web- brauzerlar, masalan, Internet Explorer va Netscape ham bir biridan bir oz farq qiladi. Shu sababli bitta HTML-hujjat turli web- brauzerlarda biror farq bilan aks etishi mumkin. Eng sodda web-sahifa faqat matndan iborat bo‘ladi. Biz ham web-sahifa tayyorlashni unga matn joylashtirishdan boshlaymiz. Buning uchun Windowsning Bloknot matn muharririni ishga tushiramiz (boshqa matn muharriridan foydalansa ham bo‘ladi). Web-sahifa, odatda, matnlar kabi sarlavhadan boshlanadi. Bu bizning birinchi web-sahifamiz bo‘lgani uchun, unga “Bu mening birinchi web- sahifam” – deb, sarlavha yozamiz. Buning uchun Bloknot dasturining ishchi maydoniga 1-rasmdagi matn kiritiladi. Bu matnda <HTML>, </HTML>, <HEAd>, </head>, <title>, </Title>, <BODY>, </Body> va <BR> HTML tilining teglari bo’lib, <HTML> - web-sahifa boshlanishini, <HTML> - web-sahifa yakunlanganini, <HEAd> - sarlavha bo‘limi boshlanishini, <HEAd> - sarlavha bo‘limi yakunlanganini, < title > - nom kiritish boshlanishini, </ Title > - nom kiritish tugaganligini, <BODY> - ma’lumotlar bo‘limi boshlanishini, </BODY> - ma’lumotlar bo‘limi 1-rasm yakunlanganini, <BR> - matnni davomi yangi satrdan yozilishi kerakligini anglatadi. Yuqorida kiritilgan matnni “ mypage1.html ” nomi bilan biror katalogda, masalan, Windowsning ish stolida saqlab qo‘yamiz. Endi bu faylning belgisi web- brauzerga mosligini ko‘rish mumkin. Hosil qilingan web-sahifa Internet Explorer brauzerida ochilganda 2-rasmdagi kabi ko’rinishda bo’ladi: Kiritilgan matnli fayl va web-sahifani taqqoslab ko’rib, quyidagi hulosaga ega bo’lamiz: 1) fayl nomi (yuqoridagi misolda, mypage1 ) web-sahifada aks etmaydi; 2) web-sahifa nomi (yuqoridagi misolda, “ Birinchi ”) web-brauzerning sarlavha satrida aks etadi; 3) web-sahifa matnida maxsus buyruqsiz yozilgan keyingi satr (yuqoridagi misolda, “web-sahifam.”, “Yoshim 15 da.”) o’zidan avvalgi satrga ulanib ketadi. HTMLda kiritilgan matnning web-brauzerdagi ko‘rinishi doim ham biz kutgan natijani beravermaydi. Uni biz istagan ko‘rinishga keltirish uchun bir necha bor tahrirlashga to‘g‘ri keladi. Buning uchun Bloknot matn muharririni ishga tushirish, kerakli HTML-hujjatni diskdan izlab topish va hotiraga yuklash, uni tahrirlash va qayta saqlash, web-brauzerni ishga tushirish, tahrirlangan HTML- hujjatni yana diskdan topib web-brauzerda ko‘rish kerak bo‘ladi. Odatda, web- sahifa biz o‘ylagan ko’rinishga kelishi uchun yuqorida sanab o’tilgan ishlarni bir necha bor bajarishga to’g’ri keladi. Bu ishlarni ancha qulay usullar bilan bajarish ham mumkin: 2-rasm 1-usul. Internet Explorerda ochilgan web-sahifani tahrir qilish lozim bo’lsa, sichqonchani shu web-sahifa ustiga olib kelib, o’ng tugmasi bosiladi. Ekranga kontekst-menyu lavhasi chiqadi. Undan “HTML-kodini ko’rish” ( ) bandi tanlansa, ko’rilayotgan web-sahifaning HTML-hujjati yuklangan Bloknot matn muharriri ekranga chiqadi. HTML-hujjatni tahrir qilib, saqlab qo’yiladi. Internet Explorer uskunalar panelidagi “Yangilash” ( ) tugmasi bosilsa, ma’lumotlar maydonidagi web-sahifa yangilanadi (tahrir qilinganiga almashadi). 2-usul. Ko’rinish menyusidan “HTML-kodini ko’rish” bandi tanlanadi va 1- usuldagi kabi tahrirlanadi. Savol va topshiriqlar 1. HTML tilining buyruqlari qanday ataladi? 2. HTML-hujjat nima? HTML-hujjat fayli nomining kengaytmasi qanday? 3. Teglar qanday turlarga bo’linadi? 4. HTML-hujjat qanday teg bilan boshlanadi? 5. Web-sahifaga nom berish uchun qaysi teg qo’llaniladi? 6. Web-sahifa nomi web-brauzerning qayerida aks etadi? 7. Web-sahifa nomi HTML-hujjatning qaysi qismida yozilishi mumkin? 8. “Bizning maktab” sarlavhali web-sahifa tayyorlang.

Похожие

HTML haqida tushuncha
Informatsiya haqida tushuncha
Axborot texnologiyalari haqida tushuncha
Kalkulyator haqida umumiy tushuncha
Animatsion tasvirlar haqida tushuncha