Ўзбекистонда фуқуролик жамиятини шакллантириш. Фуқароларнинг ҳуқуқ ва эркинликларининг кафолатланиши - Юриспруденция - Рефераты

Ўзбекистонда фуқуролик жамиятини шакллантириш. Фуқароларнинг ҳуқуқ ва эркинликларининг кафолатланиши

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

54.5 KB

Ўзбекистонда фуқуролик жамиятини шакллантириш. Фуқароларнинг ҳуқуқ ва эркинликларининг кафолатланиши Режа: 1. Ўзбекистонда фуқаролик жамиятини шакллантириш. 2. Хуқуқ ва унинг турлари. 3. Виждон эркинлиги. 4. Фуқаролар хуқуқ ва эркинликларининг кафолатланиши.

Ўзбекистонда фуқаролик жамиятини шакллантириш. Ҳуқуқ ва унинг турлари. Виждон эркинлиги. Фуқароларнинг ҳуқуқ ва эркинликларини ҳимоялаш. Демократик жамият қуриш бобида ҳамма давлат учун тайёр қолип ва андозалар йўқ. Демократик жамиятнинг халқаро миқиёсида эътироф этилган бир қатор тамойиллари бор. Чунончи, инсоннинг ўз хохиш–иродасини эркин билдириш ва уни амалга ошириш; озчиликнинг кўпчиликка бўйсуниши; Давлат ва жамият бошқарувида қонун устиворлиги; давлат асосий органларининг сайлаб қўйилиш ва уларнинг сайловчилар олдида ҳисоб бериш ва бошқалар. Шунингдек Ўзбекистон демократик, фуқаролик жамият қурилишида халқимизнинг неча минг йиллик тарихий ва маънавий тараққиёти тажрибасига, миллий давлатчилигимиз негизларига, маънавий меросимиз илдизларига суянади. Ўзбекистон Конституцияда Ўзбекистонда қурилижак жамият ҳуқуқий демократик давлат, фуқаролик жамияти барпо этилиши тўғрисида уни муқаддимасида баён этилган . Конституциясининг 2 – моддасида давлат халқ иродасини ифода этиб,унинг манфаатларига хизмат қилиши таъкидланса, 7– моддасида “Халқ давлат ҳокимиятининг бирдан–бир манбаидир”деб ёзиб қўйилган. Конституцияда Республикада фуқаролик жамиятини шакллантириш учун ижтимоий ҳаётнинг ижтимоий–сиёсий жабҳаларини давлат тасарруфидан чиқариш зарурлигини белгилайди. Булар: - Халқимизга мос миллий анъаналаримиз асосида ҳақиқий демократик тамойилларни қарор топтириш: - Халққа ўз ҳокимиятини бошқариш ишида имконият яратиб бериш (муҳим масала, референдумда) - Ҳокимиятни қонун чиқарувчи, ижро этувчи, суд ҳокимиятига бўлиниш. - Марказий органларнинг ваколатлари, жойларга Қорақалпоғистон Республикасига, вилоят, туман шаҳарларга берилиш.

Ҳуқуқнинг шакллари. -Одат – хулқ-атвор қоидаси бўлиб, бу хулқ-атворнингш узоқ вақт қўлланиши оқибатида шаклланган, фақат давлат томонидан тасдиқланган одатгина ҳуқуқ манбаи бўлиши мумкин. - Суд прецеденти–суднинг умуммажбурий аҳамиятга эга бўлган аниқ бир иш бўйича қароридир. - Норматив акт–ҳуқуқ нормаларининг белгиланиши, ўзгартирилиши, ёки бекор қилинишига қаратилган, давлатнинг тегишли органи томонидан чиқариладиган ҳуқуқий актни ўзида намоён этади. Ўзбекистон Республикаси Конституцияси. Қонунлар Олий Мажлис томонидан ёки халқнинг овоз бериши йўли билан қабул қилиниши белгиланади. У бир неча босқичда амалга ошади. - Қонун чиқариш ташаббуси; - Қонун лойиҳасини муҳокома қилиш; - Қонун қабул қилиш; - Қонун эълон қилиш; Ҳуқуқ тармоқларга, кичик тармоқларга, ҳуқуқ институтларига (ташкилотларга ) бўлинади. - Давлат ҳуқуқи; - Маъмурий ҳуқуқ. - Молия ҳуқуқи; - Ер ҳуқуқи. - Фуқаролик ҳуқуқи; - Меҳнат ҳуқуқи; - Оила ҳуқуқи. - Жиноят ҳуқуқи. - Жиноят процессуал ҳуқуқи. Конституция муқаддимасида фуқаролик жамиятининг ифодалаш шакли бўлган демократик ҳуқуқий давлат барпо этиш Ўзбекистон Республикаси халқининг вазифаларидан биридеб белгиланган.

Конституциянинг 7–моддасида “Халқ давлат хокимиятининг бирдан бир манбаи” дейилса, унинг 2–моддасида давлат халқ иродасини ифодалаши таъкидланади. Фуқаролик жамиятининг қарор топишини Конституция иқтисодиётини давлат тасарруфидан чиқариш билан узвий боғлайди. Фуқаролик жамиятнинг муҳим таркибий элементларидан бири жамоатчилик ташкилотларидир. Давлат ўз фаолиятини давлат органлари орқали амалга оширади, давлат органлари тизимига қўйидагилар киради: - Вакиллик ҳокимияти органлари–Олий Мажлис - Ижро этувчи–фармойиши берувчи ҳокимият органлари. Президент раҳбарлигидаги Вазирлар маҳкамаси, Вазирликлар, идоралар, давлат қўмитаси ўзини – ўзи идора этувчи органлар. - Суд органлари; конституциявий суд, умумий судлар, ҳарбий судлар, хўжалик судлари; - Ҳуқуқни ҳимоя қилувчи органлар 1993 й. 2 сентябр. “Судлар тўғрисида”ги Қонун - Ижро этувчи ҳокимиятни, президент ҳокимиятини мустаҳкамлаш. ( шарқона демократия ) - Конституция ва ҳуқуқ устивор, қонун олдида ҳамма тенг. - Фуқароларнинг Конституцион ҳуқуқ ва эркинликлари қонуқ билан кафолатланади. Фуқаролик жамиятининг қарор топишини Конституция иқтисодиётни давлат тасарруфидан чиқаради. Бу жараён қуйидагиларни ўз ичига олади. 1. Иқтисодиётни сиёсатдан озод қилиш. 2. Иқтисодиётдаги давлат якка ҳокимлиги тугатилади. 3. Бозор муносабатларига ўтиш, маъмурий хўжалик алоқаларини шартнома алоқалари билан алмаштириш. 4. Иқтисодиётдаги давлат бошқарувини қайта ташкил қилиш;

5. Инсон, давлат манфатлари уйғунлашади. 6. Меҳнат муносабатларини мулкчилик шаклларини эркин танлаш учун йўл очилади. 7. Ижтимоий ҳимоя кафолатлари ортади. Ҳимоянинг давлат тасарруфида бўлмаган шакллари қўшиб олиб борилади. Ҳуқуқ, эркинлик, бурчлар. Ўзбекистон Республикаси барча фуқароларининг бир хил ҳуқуқ ва эркинликларга эга бўлиш, ижтимоий келиб чиқишдан, жинси, миллати, ирқи, тили, эътиқоди, шахси ва ҳоказолардан қатъий назар, қонун олдида тенг эканликлари Конституциянинг 18– моддасида таъкидланган. Инсон ҳуқуқи дейилганда қонун билан белгиланган ва ҳимоя қилинадиган ўз ҳаётий эҳтиёжларини қондириш ва улардан фойдаланиш тушунилади. VII боб инсон ҳуқуқлари ва эркинликларига бағишланган. Сизлар инсон ҳуқуқини ҳимоя қилиш бўйича дунё миқиёсидаги давлат арбобларининг учрашувларини биласиз (Хольсинки 1975, Копенгаген, 1990 йил) энг асосий ҳужжат бу 1948 йил БМТ Бош Ассамблеяси томонидан қабул қилинган “Инсон ҳуқуқлари умумжаҳон декларацияси” ҳисобланади. - Шахсий ҳуқуқ ва эркинликлар. Инсон ҳуқуқлари умумжаҳон декларациясини 35–моддасида, Ўзбекистон Конституциясининг VII бобида шахсий ҳуқуқ ва эркинликлар ёзилган. - Инсон - Яшаш ҳуқуқига эга. Қонунга асосланмаган ҳолда фуқаро ҳибсга олиниши мумкин эмас. - Кўчиш, фикрлаш, сўз, эътиқод эркинлиги ҳуқуқи. - 31–модда виждон эркинлиги ( хохлаган динга эътиқод қилиш, ёки эътиқод қилмаслиги мумкин. - Президентнинг 1990 йил 2 июнда “Мусулмонларни Саудия Арабистонга ҳаж қилиш тўғрисида”ги фармони. Фуқароларнинг сиёсий ҳуқуқлари

33-модда - Қонунга муфоиқ фуқаролар ўз ижтимоий фаолликларини Ўзбекистон Республикаси қонунларига мувофиқ митинглар ,йиғилишлар, намойишлар ўтказиш мумкин. Давлат руҳсат бериб жой билан таъминлайди. Иттифоқ даврида байрамлардагина рухсат бериларди. - Фуқаролар касаба уюшма, сиёсий партияга, жамоат бирлашмаларига уюшиш ҳуқуқигаэга. - Иттифоқ даврида фақат Комунистик партия бор эди холос - Фуқаролар жамият ва давлат ишларини бошқаришда ўз вакиллари орқали иштирок этиш ҳуқуқига эга. - Фуқаролар давлат органларига, муассаларига халқ вакилларига ариза, таклиф, шикоят билан мурожат қилиш ҳуқуқига эгадирлар. Фуқароларнинг иқтисодий ва ижтимоий ҳуқуқлари. Иқтисодий ва ижтимоий ҳуқуқлар фуқароларнинг иқтисодий ва ижтимоий шароитларидан келиб чиқади. Фуқаролар: - Меҳнат қилиш; - Мулкдор бўлиш; - Эркин касб танлаш; - Ҳар – хил ижтимоий – таъминот олиш - Тиббий хизматдан фойдаланиш. - Билим олиш; - Ижод қилиш ва бошқа ҳуқуқлардан фойдаланадилар. Барча фуқароларнинг ҳаёти, эрки, шаъни, қадр-қиммати, ҳуқуқи, эркинликлари давлат ҳимоясидадир. Фуқароларнинг бурч ва мажбуриятлари. Фуқароларнинг ҳуқуқ ва эркинликларидан ташқари уларнинг бурчлари Конституцияда белгилаб қўйилган Бурч нима? Бурч – бу адо этилиш, бажарилиши мажбурий бўлган вазифа, мажбурият демакдир. Демак бурч бажарилиши шартдир.

47–модда “Барча фуқаролар Конституцияда белгилаб қўйилган бурчларини бажарадилар” деган вазифани ҳар бир шахс олдига қўяди. Ҳуқуқдан фойдаланган ҳолда уни ҳурмат қилиш зарур. 49–модда фуқаро ўз халқини тарихини билиши, уни хурмат қилиши керак дейилган. Тарихий меросни асраш керак. 52–модда, Ўзбекистон Республикасини ҳимоя қилиш Ўзбекистон Республикасининг ҳар бир фуқаросининг бурчидир дейилган.

Похожие

Фуқароларнинг ҳуқуқ ва эркинликлари тизими

Ўзбекистонда инсон ҳуқуқлари ва эркинликларининг конституциявий кафолатлари

Мустақил Ўзбекистонда XX аср охири ва XXI аср бошида сиёсий ва ҳуқуқий таълимотлар

Ўзбекистонда инсон ва фуқароларнинг асосий ҳуқуқлари, эркинликлари ва бурчлари

Узбекистонда инсон хукуклари ва эркинликларининг конституциявий кафолатлари