Ma'muriy huquqbuzarliklar bo`yicha ish yuritish - Юриспруденция - Рефераты

Ma'muriy huquqbuzarliklar bo`yicha ish yuritish

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

92 KB

Ma'muriy huquqbuzarliklar bo`yicha ish yuritish Reja: 1. Ma'muriy huquqbuzarliklar bo`yicha ish yuritishning vazifalari, prinsiplari va umumiy qoidalari 2. Ma'muriy huquqbuzarlik to`g`risidagi bayonnoma 3. Ma'muriy huquqbuzarlik to`g`risidagi ishni yuritishda 4 . Ma'muriy huquqbuzarlik to`g`risidagi ishlarni ko`rib chiqish 5 . Ma'muriy huquqbuzarlik to`g`risidagi ish yuzasidan chiqarilgan qaror xususida shikoyat berish va protest bildirish 6 . Ma'muriy jazo qo`llash to`g`risidagi qarorlarni ijro etish

O`zbekiston Respublikasi Ma'muriy javobgarlik to`g`risidagi kodeksining 269-moddasiga binoan, ma'muriy huquqbuzarlik to`g`risidagi ishlarni yuritishning asosiy vazifalari ga quyidagilar kiradi: 1) har bir ishning holatini o`z vaqtida, har tomonlama, to`la va obyektiv ravishda aniqlab chiqish; 2) bu ishni qonun hujjatlariga muvofiq holda hal etish; 3) chiqarilgan qarorning ijrosini ta'minlash; 4) ma'muriy huquqbuzarlik sodir etish sabablari va bunga olib kelgan shart- sharoitlarni aniqlash; 5) huquqbuzarliklarning oldini olish; 6) fuqarolarni O`zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi va qonunlariga rioya etish ruhida tarbiyalash; 7) qonuniylikni mustahkamlash. Har bir ishning holatini o`z vaqtida, har tomonlama va to`la aniqlab chiqish shuni anglatadiki, huquqbuzarlik ishini to`g`ri ko`rib chiqish uchun, zarur bo`lgan barcha holatlarni aniqlash lozim. Bunday holatlarga quyidagilarni kiritish mumkin:  ma'muriy huquqbuzarlik sodir etilganligini aniqlash;  ma'muriy huquqbuzarlikni sodir etishda shaxsning aybdorlik darajasini aniqlash;  ma'muriy huquqbuzarlikning ma'muriy javobgarlikni vujudga keltirishini aniqlash;  mulkiy zarar keltirilganligini aniqlash;  ma'muriy javobgarlikni yengillashtiruvchi va og`irlashtiruvchi holatlarining mavjudligini aniqlash;  huquqbuzar to`g`risidagi, shuningdek, ish uchun ahamiyatli bo`lgan boshqa ma'lumotlarni aniqlash;  ishni to`xtatishga olib keladigan holatlarning mavjudligini aniqlash va boshqalar.

Ma'muriy huquqbuzarlik ishlari bo`yicha har bir holatni o`z vaqtida aniqlash – ma'muriy javobgarlik to`g`risidagi qonun hujjatlarida belgilangan muddatlarga rioya etishni nazarda tutadi. Ma'muriy huquqbuzarlik ishlarini yuritish mazmuni nafaqat ishning holatini o`z vaqtida, har tomonlama va to`la aniqlab olishni, balki uning obyektivligi ni ham talab qiladi. Bu toifadagi ishlarni ko`rib chiqishning asosiy prinsiplaridan biri – bu obyektivlikdir. Ushbu prinsipdan kelib chiqqan holda, ma'muriy huquqbuzarlik ishlarini ko`rib chiqish vakolatiga ega bo`lgan davlat organlari va mansabdor shaxslar barcha holatlarni aniqlashlari shart. Obyektivlik ishga nisbatan adolatsizlik, taxminlarga asoslangan holda javobgarlikka tortilayotgan shaxsning manfaatini ko`zlab guvohlik beradigan holatlarni mensimaslikni istisno etadi. Bundan tashqari, ma'muriy huquqbuzarlik ishlarini yuritishning obyektivligi – ushbu jarayon ishtirokchilariga, ularning shikoyatlari va boshqa murojaatlariga nisbatan hurmat bilan qarashni nazarda tutadi. Amaliyotda ushbu prinsipni amalga oshirish maqsadida, O`zbekiston Respublikasi Ma'muriy javobgarlik to`g`risidagi kodeksi bilan bir qancha kafolatlar o`rnatilgan (masalan, huquqbuzarlik ishlari qayta ko`rib chiqilishi mumkin) ma'lum bir holatlarda ishni ko`rib chiquvchi davlat organi (mansabdor shaxs) – hujjatlarni talab qilib olishi, ekspertiza o`tkazishi, ishni obyektiv hal qilish uchun tekshiruvlar o`tkazishi va boshqa choralarni ko`rishi mumkin. Ma'muriy huquqbuzarliklar ishlarini qonun hujjatlariga binoan hal etish – ma'muriy faoliyatda qonuniylikni ta'minlashning asosiy qoidalaridan biri hisoblanadi. Mazkur qoidaning mohiyati – O`zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 15-moddasidan kelib chiqadi, ya'ni ma'muriy huquqbuzarlikni sodir etgan shaxs, faqatgina qonun hujjatlarida ko`rsatib o`tilgan asoslarda va tartibda ma'muriy javobgarlikka tortilishi mumkin. Ma'muriy huquqbuzarlik ishlari bo`yicha chiqarilgan qarorlarni ijro etish ham – ish yuritishning asosiy vazifalaridan biri bo`lib, huquqbuzarliklarning oldini olishga xizmat qiladi. Ma'muriy javobgarlikka tortish bo`yicha qarorlarni ijro

etmaganlik yoki to`liq ijro etamaganlik, huquqbuzarliklarga qarshi kurashishning samarasini pasaytiradi, qonuniylik prinsipiga putur yetkazadi. Ma'muriy huquqbuzarlik ishlarini yuritishda – ma'muriy huquqbuzarliklarni sodir etish sabablarini va shart-sharoitlarini aniqlash , uning ogohlantirish va bartaraf etish funksiyasi hisoblanadi. Ma'muriy-yurisdiksiyaviy faoliyatni amalga oshiruvchi davlat organlari va mansabdor shaxslar nafaqat huquqbuzarlik sabablarini aniqlashlari, balki ushbu sabab va sharoitlarni bartaraf etish choralarini ham ko`rishlari lozim. O`zR MJtKning 313-moddasiga binoan, ishni ko`rib chiquvchi organ (mansabdor shaxs) ma'muriy huquqbuzarliklar sodir etish sabablari va ularga olib kelgan shart-sharoitlarni aniqlaganda, bu sabablar va shart- sharoitlarni bartaraf qilish yuzasidan choralar ko`rish to`g`risidagi taqdimnomani tegishli korxona, muassasa, tashkilot rahbariga kiritadi. Rahbar taqdim kelib tushgan kundan boshlab bir oy ichida uni kiritgan organga (mansabdor shaxsga) ko`rilgan choralar haqida ma'lum qilishi shart. Ushbu vazifalardan kelib chiqqan holda, ma'muriy huquqbuzarlik ishlarini yuritish – O`zbekiston Respublikasida huquqbuzarliklarning oldini olishni, fuqarolarni O`zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi va qonunlariga rioya etish ruhida tarbiyalashni, shuningdek, qonuniylikni mustahkamlashni nazarda tutadi. O`zR MJtKning 270-moddasiga binoan, quyidagi holatlar mavjud bo`lgan taqdirda, ma'muriy huquqbuzarlik to`g`risidagi ishlarni yuritishni boshlash mumkin emas, boshlangan ish esa tugatilishi lozim : 1) ma'muriy huquqbuzarlik hodisasi yoki alomati yo`q bo`lsa; 2) ma'muriy huquqbuzarlikni sodir etish paytida shaxs o`n olti yoshga to`lmagan bo`lsa; 3) g`ayrihuquqiy harakat yoki harakatsizlikni sodir etgan shaxs aqli noraso bo`lsa; 4) shaxs harakatni zaruriy mudofaa holatida yoki oxirgi zarurat holatida qilgan bo`lsa; 5) amnistiya akti chiqishi, agar u ma'muriy jazo chorasini qo`llashni bekor qilsa;

6) ma'muriy javobgarlikni belgilovchi hujjat bekor qilingan bo`lsa; 7) ma'muriy huquqbuzarlik to`g`risidagi ishni ko`rib chiqish paytiga kelib qonun da nazarda tutilgan muddatlar o`tib ketgan bo`lsa; 8) ma'muriy javobgarlikka tortilayotgan shaxs xususida shu fakt yuzasidan ma'muriy jazo qo`llash to`g`risida vakolatli organ (mansabdor shaxs) qaror chiqargan bo`lsa yoki ma'muriy huquqbuzarlik to`g`risidagi ishlarni tugatish to`g`risida chiqarilgan qaror bekor qilinmagan bo`lsa, shuningdek, mazkur fakt yuzasidan jinoyat to`g`risidagi ish qo`zg`atilgan bo`lsa; 9) shaxs ishi yuritila boshlangan paytda vafot etgan bo`lsa. Ma'muriy huquqbuzarlik to`g`risidagi ish - barcha fuqarolarning jinsi, ijtimoiy kelib chiqishi, shaxsiy va ijtimoiy mavqei, irqi, millati, tili, dini va e'tiqodidan qat'i nazar, qonun oldida va shu ishni ko`rib chiquvchi organ (mansabdor shaxs) oldida tengligi asosida ko`rib chiqiladi. Ma'muriy huquqbuzarlik to`g`risidagi ish - o`zbek tilida, qoraqalpoq tilida yoki muayyan joydagi ko`pchilik aholi so`zlashadigan tilda yuritiladi. Ish yuritilayotgan tilni bilmaydigan ishtirokchilar tarjimon orqali ish materiallari bilan to`liq tanishish va ishni mohiyati bo`yicha ko`rib chiqish chog`ida qatnashish huquqi, shuningdek, o`z ona tilida so`zlash huquqi bilan ta'minlanadi. Ma'muriy huquqbuzarlik to`g`risidagi ish - ochiq ko`riladi . Ma'muriy huquqbuzarliklar to`g`risidagi ishlarni ko`rib chiqishning tarbiyaviy va ogohlantiruvchi rolini oshirish maqsadida, bunday ishlar huquqbuzarning ish, o`qish joyidagi jamoalarida yoki yashash joyida ko`rib chiqilishi mumkin. Ma'muriy huquqbuzarlik to`g`risidagi ishlarni yuritish chog`ida qonunlarning ijrosi ustidan prokuror nazorati amalga oshiriladi. Prokuror nazoratni olib borish jarayonida:  ma'muriy huquqbuzarlik to`g`risida ish qo`zg`atishga;  ish materiallari bilan tanishib chiqishga;  ish yuritish vaqtida organlar (mansabdor shaxslar)ning harakatlari qonuniyligini tekshirishga;  ishni ko`rib chiqishda qatnashishga;

 ishni ko`rib chiqish vaqtida vujudga kelgan masalalar xususida iltimosini bayon etishga, xulosalar berishga;  ma'muriy huquqbuzarliklar uchun tegishli organlar (mansabdor shaxslar) ta'sir ko`rsatish choralarini to`g`ri qo`llaganligini tekshirishga;  ma'muriy huquqbuzarlik to`g`risidagi ish yuzasidan qabul qilingan qarorga yoki shikoyat yuzasidan chiqarilgan hal qiluv qaroriga protest keltirishga;  qonunda nazarda tutilgan boshqa harakatlar qilishga haqlidir. O`zbekiston Respublikasining “Prokuratura to`g`risida”gi qonun 1 ning 6- moddasiga binoan, prokurorning hujjatlar, materiallar va boshqa ma'lumotlarni taqdim etish, taftish, tekshirishlar o`tkazish, mutaxassis ajratish, prokuraturaga kelish va aniqlangan qonunbuzarliklar xususida tushuntirishlar berish, qonunbuzarliklarni, ularga imkoniyat yaratayotgan sabab va shart-sharoitlarni bartaraf etish, shuningdek, qonunga rioya etish to`g`risidagi o`z vakolatlari doirasida qo`yayotgan talablarini bajarish – barcha fuqarolar va yuridik shaxslar uchun majburiydir. Dalillar. Ma'muriy huquqbuzarlik to`g`risidagi ishga oid dalillar – har qanday faktik ma'lumotlardan iborat bo`lib, organlar (mansabdor shaxslar) shu ma'lumotlarga asoslanib: birinchidan , ma'muriy huquqbuzarlik holati yuz bergan yoki bermaganligini; ikkinchidan , muayyan shaxsning uni sodir etishda aybdorligini; uchinchidan , ishni to`g`ri ko`rib chiqish uchun ahamiyatli bo`lgan boshqa holatlarni qonunda belgilangan tartibda aniqlaydi. Bu ma'lumotlar quyidagi vositalar bilan belgilanadi:  ma'muriy huquqbuzarlik to`g`risidagi bayonnoma,  ma'muriy javobgarlikka tortilayotgan shaxsning tushuntirishlari;  jabrlanuvchi, guvohlarning ko`rsatmalari;  ekspert xulosasi;  ashyoviy dalillar;  ashyo va hujjatlarni olib qo`yish to`g`risida tuzilgan bayonnoma; 1 O`zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Axborotnomasi, 2001 №9-10, 168-m.

 boshqa materiallar. Organ (mansabdor shaxs) dalillarga ishning hamma holatlarini har tomonlama, to`la va obyektiv jamlab tekshirishga asoslangan o`zining ichki ishonchi bilan qonunga amal qilgan holda baho beradi. Qilmishning sodir etilishi faktiga tegishli har bir alohida olingan dalil hamda hosil qilingan barcha aniq ma'lumotlarga baho berilishi shartdir. Basharti ishni ko`rib chiqish paytida organ (mansabdor shaxs) huquqbuzarlik holatida jinoyat alomatlari bor degan hulosaga kelsa, materiallarni prokurorga topshiradi. O`zR MJtKning 285-moddasida ma'muriy huquqbuzarlik to`g`risidagi ishlarni yuritishni ta'minlash choralari ko`rsatib o`tilgan bo`lib, unga ko`ra boshqa ta'sir ko`rsatish choralari qo`llanib bo`linganidan keyin ma'muriy huquqbuzarlikni to`xtatish, huquqbuzarning shaxsini aniqlash, basharti bayonnoma tuzish zarur bo`lib, uni huquqbuzarlik sodir etilgan joyning o`zida tuzish imkoni bo`lmagan taqdirda ma'muriy huquqbuzarlik to`g`risida bayonnoma tuzish, ishlarning o`z vaqtida va to`g`ri ko`rib chiqilishini ta'minlash va ma'muriy huquqbuzarlik to`g`risidagi ishlar yuzasidan chiqarilgan qarorlarni ijro etish maqsadida mazkur shaxsni ma'muriy yo`l bilan ushlab turishga, shaxsan ko`rikdan o`tkazishga, uning ashyolari, transport vositalarini ko`zdan kechirishga va ashyo hamda hujjatlarni olib qo`yishga yo`l qo`yiladi. O`zbekiston Respublikasi Ma'muriy javobgarlik to`g`risidagi kodeksining 242-moddasiga binoan, ma'muriy huquqbuzarliklar to`g`risidagi ishlarni: 1) tuman (shahar) sudining ma'muriy ishlar bo`yicha sudyasi, xo`jalik sudlari; 2) shaharcha, qishloq va ovul fuqarolarning o`zini o`zi boshqarish organlari qoshidagi ma'muriy komissiyalar; 3) voyaga yetmaganlar ishlari bilan shug`ullanuvchi tuman (shahar) komissiyalari;

4) ichki ishlar (militsiya) organlari (mansabdor shaxslari), davlat inspeksiyasi organlari (mansabdor shaxslari) va ushbu Kodeks bilan vakolat berilgan boshqa organlar (mansabdor shaxslar) ko`rib chiqadilar. Ma'muriy komissiyalar va voyaga yetmaganlar ishlari bilan shug`ullanuvchi komissiyalar o`z vakolatlariga kiradigan ma'muriy huquqbuzarliklar to`g`risidagi ishlarni komissiya tarkibi a'zolarining kamida yarmi bo`lganida ko`rib chiqishga hamda Kodeksda ko`zda tutilgan ma'muriy jazolarni o`z vakolatlari doirasida qo`llashga va oddiy ko`pchilik ovoz bilan qaror qabul qilishga haqlidirlar. Ma'muriy huquqbuzarliklar to`g`risidagi ishlarni ko`rib chiqishga vakolati bo`lgan mansabdor shaxslar Kodeksda nazarda tutilgan ma'muriy jazo choralarini o`z vakolatlari doirasida va faqat xizmat burchini bajarib turgan chog`dagina qo`llashlari mumkin. 2. Ma'muriy huquqbuzarlik to`g`risidagi bayonnoma Ma'muriy huquqbuzarlik sodir etilganligi to`g`risidagi bayonnoma vakolatli mansabdor shaxs tomonidan tuziladi. O`zbekiston Respublikasi ma'muriy javobgarlik to`g`risidagi kodeksining 280-moddasiga binoan, buzilishi ma'muriy javobgarlikni keltirib chiqaradigan qoidalarga rioya etilishini tekshirish va nazorat qilish qonun hujjati bilan zimmasiga yuklatilgan tegishli organning vakolatli mansabdor shaxsi ma'muriy huquqbuzarlik to`g`risidagi bayonnomani tuzadi. Ma'muriy huquqbuzarlik to`g`risidagi bayonnoma da: shu bayonnoma tuzilgan sana va joy, bayonnomani tuzgan shaxsning lavozimi, familiyasi, ismi, otasining ismi; huquqbuzarning shaxsiga oid ma'lumotlar; ma'muriy huquqbuzarlik sodir etilgan joy, vaqt va bu huquqbuzarlikning mohiyati, ana shunday huquqbuzarlik uchun javobgarlikni nazarda tutuvchi normativ hujjat; agar guvohlar va jabrlanuvchilar bo`lsa, ularning familiyalari va yashash manzillari; huquqbuzarning tushuntirishi; ishni hal qilish uchun zarur bo`lgan boshqa

ma'lumotlar ko`rsatiladi. Basharti huquqbuzarlik tufayli moddiy zarar yetkazilgan bo`lsa, bu ham bayonnomada ko`rsatiladi. Bayonnoma uni tuzgan shaxs va ma'muriy huquqbuzarlik sodir etgan shaxs tomonidan imzolanadi; guvohlar va jabrlanuvchilar bo`lgan taqdirda esa - bayonnoma mazkur shaxslar tomonidan ham imzolanadi. Huquqbuzarlik sodir etgan shaxs bayonnomani imzolashdan bosh tortgan taqdirda, bayonnomaga bu haqda yozib kuyiladi. Huquqbuzarlik sodir etgan shaxs bayonnomaning mazmuni yuzasidan bayonnomaga ilova qilinadigan tushuntirish va mulohazalarini berishga, shuningdek, mazkur bayonnomaga imzo chekishdan bosh tortish sabablarini bayon etishga haqlidir. Bayonnomani tuzish vaqtida huquqbuzarga uning huquq va burchlari tushuntiriladi va bu xususda bayonnomaga yozib qo`yiladi. Bayonnoma boshqa hujjatlar va ish bo`yicha ashyoviy dalillar bilan birga huquqbuzarlik sodir etilgan yoki aniqlangan paytdan boshlab bir sutkadan kechiktirmay ma'muriy huquqbuzarlik to`g`risidagi ishlarni ko`rib chiqish vakolatiga ega bo`lgan organ (mansabdor shaxs)ga yuboriladi. Basharti fuqaro o`zi sodir etgan huquqbuzarlik faktiga e'tiroz bildirmasa va unga joyning o`zida solinadigan jarimaning miqdori eng kam ish haqining ikkidan bir qismidan oshmasa, yo`l harakati qoidalarini buzganlik to`g`risidagi ishlar yuzasidan esa bir qismidan, shuningdek, qonun hujjatlarida nazarda tutilgan o`zga hollarda bayonnoma tuzilmaydi. Jarima to`laganligi to`g`risida aybdorga belgilangan shakldagi kvitansiya beriladi. Ma'muriy huquqbuzarlik to`g`risida bayonnoma tuzish maqsadida, basharti bayonnoma tuzish zarur bo`lib, uni huquqbuzarlik qilingan joyda tuzish mumkin bo`lmasa, huquqbuzar militsiya xodimi yoki ma'muriy huquqbuzarlik to`g`risida bayonnoma tuzishga vakolatli boshqa shaxs tomonidan militsiyaga yoxud fuqarolarning o`zini o`zi boshqarish organi binosiga ushlab keltirilishi mumkin. Transport vositalaridan foydalanish, harakat tartibi va xavfsizligini saqlash, transportda yuklarni but saqlashni ta'minlash borasidagi qoidalar, transportda yong`indan saqlash qoidalari, sanitariya-gigiyena va epidemiyaga qarshi kurash-

sanitariya qoidalari buzilgan taqdirda huquqbuzar, agar unda shaxsini tasdiqlovchi hujjatlar va u haqda zarur ma'lumotlar berishi mumkin bo`lgan guvohlar bo`lmasa, vakolatli shaxs tomonidan militsiyaga ushlab keltirilishi mumkin. O`simlik va hayvonot dunyosini muhofaza qilish va undan foydalanish to`g`risidagi qonun hujjatlari buzilganda bayonnoma tuzish maqsadida, basharti huquqbuzarning shaxsini huquqbuzarlik sodir etilgan joyning o`zida aniqlash mumkin bo`lmasa, o`simlik va hayvonot dunyosini asrash va undan foydalanish ustidan nazorat olib boruvchi organlarning xodimlari, alohida qo`riqlanadigan tabiiy hududlarning mansabdor shaxslari, shuningdek, militsiya xodimlari shunday huquqbuzarlik sodir etgan shaxslarni militsiyaga yoki fuqarolarning o`zini o`zi boshqarish organi binosiga ushlab keltirishlari mumkin. Huquqbuzar tabiatni muhofaza qilish jamoatchi inspektorlari, ovchilik jamoatchi inspektorlari, baliqlarni muhofaza qilish jamoatchi inspektorlari va o`rmonlarning jamoatchi inspektorlari tomonidan ham ushlab keltirilishi mumkin. Yuridik shaxslarning qo`riqlanadigan obyektlariga, boshqa xil mol-mulkiga tajovuz qilish bilan bog`liq huquqbuzarlik sodir etilgan taqdirda huquqbuzar harbiylashtirilgan soqchilik xodimlari tomonidan huquqbuzarlik harakatiga barham berish, huquqbuzarning shaxsini aniqlash va huquqbuzarlik to`g`risida bayonnoma tuzish uchun harbiylashtirilgan soqchilik xizmati binosiga yoki militsiyaga ushlab keltirilishi mumkin. Huquqbuzarni olib kelish iloji boricha qisqa muddatda amalga oshirilishi lozim. Fuqarolarning o`zini o`zi boshqarish organi binosiga olib kelingan shaxs bu yerda bir soatdan ortiq ushlab turilishi mumkin emas. 3§. Ma'muriy huquqbuzarlik to`g`risidagi ishni yuritishda qatnashuvchi shaxslar

Ma'muriy huquqbuzarlik to`g`risidagi ishni yuritishda - ma'muriy javobgarlikki tortilayotgan shaxs, jabrlanuvchi, qonuniy vakillar, advokat, guvoh, ekspert, tarjimon va boshqalar ishtirok etadi. Ma'muriy javobgarlikka tortilayotgan shaxs - ish materiallari bilan tanishib chiqishga, izohlar berishga, dalillar keltirishga, o`z iltimosini bayon etishga, ishni ko`rib chiqish vaqtida advokatning yuridik yordamidan foydalanishga, o`z ona tilida so`zlashga va tarjimonning xizmatlaridan foydalanishga, ish yuzasidan chiqarilgan qaror ustidan shikoyat berishga haqlidir. Ma'muriy huquqbuzarlik to`g`risidagi ish ma'muriy javobgarlikka tortilayotgan shaxs ishtirokida ko`rib chiqiladi. Mazkur shaxsga ishni ko`rib chiqish joyi va vaqti haqida xabar qilinganligi to`g`risida ma'lumotlar bo`lgan va undan ishni ko`rib chiqishni kechiktirish xususida hech qanday iltimos tushmagan hollardagina ish uning ishtirokisiz ko`rib chiqilishi mumkin. Basharti sodir etgan huquqbuzarligi uchun ushbu Kodeksda ma'muriy qamoqqa olish, ashyolarini musodara qilish yoki haqini to`lash sharti bilan olib qo`yish choralarini qo`llash nazarda tutilgan bo`lsa, ma'muriy xuquqbuzarliklar to`g`risidagi ishlarni ko`rib chiqish vaqtida ma'muriy javobgarlikka tortilayotgan shaxsning qatnashishi shart. Mazkur shaxs bunday ma'muriy huquqbuzarlik to`g`risidagi ishni ko`rib chiqishda qatnashishdan bo`yin tovlagani taqdirda u ma'muriy ishlar bo`yicha sudyaning ajrimiga binoan ichki ishlar (militsiya) organi tomonidan majburan olib kelinishi mumkin. Eksport qilinishi man etilgan buyumlar va mahsulot O`zbekiston Respublikasidan tashqariga olib chiqib ketilishi bilan bog`liq bo`lib, musodara chorasi qo`llanilishi mumkin bo`lgan ma'muriy javobgarlik to`g`risidagi ish bojxona organi tomonidan alohida hollarda, agar ma'muriy javobgarlikka tortilayotgan shaxs O`zbekiston Respublikasi hududidan tashqarida bo`lsa yoki uning qayerdaligini aniqlashning iloji bo`lmasa, ma'muriy javobgarlikka tortilayotgan shaxsning ishtirokisiz ko`rib chiqiladi. Ma'muriy huquqbuzarlik yo`li bilan ma'naviy, jismoniy yoki mulkiy zarar yetkazilgan shaxs – jabrlanuvchi deb topiladi. Jabrlanuvchi ishga oid hamma materiallar bilan tanishib chiqishga, ko`rsatuvlar berishga, dalillar keltirishga,

iltimoslar qilishga, ishni ko`rib chiqish paytida advokatning yuridik yordamidan foydalanishga, o`z ona tilida so`zlashga va tarjimon xizmatidan foydalanishga, ish yuzasidan chiqarilgan qaror ustidan shikoyat berishga haqlidir. Voyaga yetmagan yoki o`zining jismoniy nuqsonlari yoxud ruhiy kasalliklari sababli ma'muriy huquqbuzarliklar to`g`risidagi ishlar yuzasidan o`z huquqini o`zi amalga oshirolmaydigan - ma'muriy javobgarlikka tortilayotgan shaxsning yoki jabrlanuvchining manfaatlarini ular uchun mazkur shaxslarning qonuniy vakillari (ota-onalari, er yoki xotinlari, voyaga yetgan bolalari, farzandlikka oluvchilar, vasiylar, homiylar) ifodalashga haqlidirlar. Qonuniy vakillar ish materiallari bilan tanishishga va manfaatlarini o`zlari ifoda etayotgan shaxs nomidan iltimoslar qilishga, ish yuzasidan chiqarilgan qaror ustidan shikoyat berishga haqlidirlar. Ma'muriy huquqbuzarlik to`g`risidagi ishni ko`rib chiqishda shu huquqbuzarlikni sodir etgan shaxsni ushlab turish paytidan boshlab advokat qatnashishi mumkin. Advokat ishga oid materiallar bilan tanishib chiqishga, uni taklif qilgan shaxsning topshirig`iga binoan va uning nomidan iltimoslar qilishga va ish yuzasidan chiqarilgan qaror ustidan shikoyat berishga haqlidir. Ma'muriy huquqbuzarlik to`g`risidagi ish bo`yicha aniqlanishi kerak bo`lgan biron-bir holatdan voqif bo`lishi mumkin bo`lgan har qanday shaxs shu ish yuzasidan guvoh sifatida chaqirilishi mumkin. Ishni yuritayotgan organning (mansabdor shaxsning) chaqiruviga binoan guvoh ko`rsatilgan vaqtda kelishi, haqqoniy ko`rsatuvlar berishi, shu ish xususida o`ziga ma'lum bo`lgan hamma narsalarni aytib berishi va qo`yilgan savollarga javob berishi shart. Ekspert - ma'muriy huquqbuzarlik to`g`risidagi ishni yuritayotgan organ (mansabdor shaxs) tomonidan maxsus tushunchaga ega bo`lish zarurati tug`ilgan hollarda tayinlanadi. Ekspert ishni yuritayotgan organning (mansabdor shaxsning) chaqirig`i bo`yicha kelishi va o`z oldiga qo`yilgan savollar yuzasidan xolis xulosalar berishi shart. Ekspert ekspertiza predmetiga oid ish materiallari bilan tanishib chiqishga, xulosa berish uchun iltimoslar qilishga, javobgarlikka tortilayotgan shaxsga, jabrlanuvchiga, guvohlarga ma'muriy huquqbuzarlik

to`g`risidagi ishni yuritayotgan organning (mansabdor shaxsning) ruxsati bilan ekspertiza predmetiga oid bo`lgan savollarni berishga, ishni ko`rib chiqish vaqtida qatnashishga haqlidir. Tarjimon - ma'muriy huquqbuzarlik to`g`risidagi ishni yuritayotgan organ (mansabdor shaxs) tomonidan tayinlanadi. Tarjimon mazkur organning (mansabdor shaxsning) chaqirig`iga binoan kelishi, o`ziga topshirilgan tarjimani to`la-to`kis hamda aniq bajarishi shart. O`zR MJtKning 301-moddasiga binoan jabrlanuvchilar, guvohlar, ekspertlar va tarjimonlar ma'muriy huquqbuzarlik to`g`risidagi ishni yuritayotgan organ (mansabdor shaxs) huzuriga kelishlari munosabati bilan ularning qilgan xarajatlari belgilangan tartibda qoplanadi. Jabrlanuvchilar, guvohlar, ekspertlar va tarjimonlar sifatida chaqirilgan shaxslarning ma'muriy huquqbuzarlik to`g`risidagi ishni yuritayotgan organ (mansabdor shaxs) huzuriga kelishlari munosabati bilan ular ishda bo`lmagan vaqtda o`z ish joyidagi maoshi belgilangan tartibda saqlanadi. Ekspert va tarjimon xizmat topshirig`i tartibida bajarilgan hollardan tashqari, o`zining vazifalarini bajarganligi uchun mukofotlanish huquqiga egadir. Ma'muriy javobgarlikka qonunga xilof ravishda tortilganlik natijasida fuqaroga yetkazilgan zarar ma'muriy huquqbuzarlik to`g`risidagi ishni ko`rib chiqqan organning (mansabdor shaxsning) aybidan qat'i nazar davlat tomonidan to`liq hajmda to`lanadi. Zararni qoplash huquqi ma'muriy huquqbuzarlik to`g`risidagi ish tugatilgan taqdirdagina vujudga keladi. Ma'muriy huquqbuzarlik to`g`risidagi ishni yuritayotgan organ (mansabdor shaxs) fuqaroga buzilgan huquqlarini tiklash tartibini tushuntirib berishi va ma'muriy javobgarlikka qonunga xilof ravishda tortilganligi natijasida fuqaroga yetkazilgan zararni qoplash uchun qonunda nazarda tutilgan choralarni ko`rishi shart.

4 §. Ma'muriy huquqbuzarlik to`g`risidagi ishlarni ko`rib chiqish Ma'muriy huquqbuzarlik to`g`risidagi ishni ko`rib chiqish – ishni ko`rib chiqishga tayyorlashdan boshlanadi. Ishni ko`rib chiqish vaqtida tegishli organ (mansabdor shaxs): 1) mazkur ishni ko`rib chiqish o`zining vakolat doirasiga kirish-kirmasligi; 2) ma'muriy huquqbuzarlik to`g`risidagi bayonnoma va ishga oid boshqa materiallar to`g`ri tuzilgan-tuzilmaganligi; 3) ishni ko`rib chiqishda qatnashuvchi shaxslar uni ko`rib chiqish vaqti va joyi haqida xabardor qilingan-qilinmaganligi; 4) zarur qo`shimcha materiallar so`rab olingan-olinmaganligi; 5) ma'muriy javobgarlikka tortilayotgan shaxs, jabrlanuvchi, qonuniy vakillar, advokat qilgan iltimoslar to`g`risidagi masalalarni hal etadi. Aksariyat holatlarda, m a'muriy huquqbuzarlik to`g`risidagi ish shu huquqbuzarlik sodir etilgan joyda ko`rib chiqiladi. Voyaga yetmaganlar ishi bilan shug`ullanuvchi komissiyalar ma'muriy huquqbuzarliklar to`g`risidagi ishlarni huquqbuzarning istiqomat joyida ko`rib chiqadilar. O`zbekiston Respublikasining qonun hujjatlarida ma'muriy huquqbuzarlik to`g`risidagi ish boshqa joyda ko`rib chiqilishi ham nazarda tutilishi mumkin. Ma'muriy huquqbuzarliklar to`g`risidagi ish mazkur ishni ko`rib chiqishga vakolatli organ (mansabdor shaxs) tomonidan ma'muriy huquqbuzarlik to`g`risidagi bayonnoma va ishga oid boshqa materiallar olingan kundan boshlab o`n besh kunlik muddat ichida ko`rib chiqiladi. Ishni ko`rib chiqish shu ishni ko`ruvchi organning tarkibini e'lon qilish yoki mansabdor shaxsni tanishtirishdan boshlanadi. Ishni ko`rib chiquvchi organning majlisida raislik qiluvchi yoki ishni ko`rib chiquvchi mansabdor shaxs qanday ish ko`rib chiqilishi lozimligini, ma'muriy javobgarlikka kim tortilayotganligini e'lon qiladi, ishni ko`rib chiqishda qatnashuvchi shaxslarga ularning huquqlari va vazifalarini tushuntiradi, ma'muriy

huquqbuzarlik to`g`risidagi bayonnomani o`qib eshittiradi. Majlisda ishni ko`rib chiqishda qatnashuvchi shaxslarning so`zlari eshitiladi, keltirilgan dalillar o`rganiladi va tushgan iltimoslar hal etiladi. Ishni ko`rib chiqishda prokuror qatnashgan taqdirda uning xulosasi o`qib eshittiriladi. Ma'muriy huquqbuzarlik to`g`risidagi ishni ko`rib chiqish vaqtida tegishli organ (mansabdor shaxs):  ma'muriy huquqbuzarlik sodir etilgan-etilmaganligini;  huquqbuzarlik sodir etilgan vaqt va joyni;  mazkur shaxs uni sodir etishda aybdor-aybdor emasligini;  uning ma'muriy javobgarlikka tortilish-tortilmasligini;  javobgarlikni yengillashtiruvchi yoki og`irlashtiruvchi holatlar bor-yo`qligini;  mulkiy zarar yetkazilgan-yetkazilmaganligini;  ishni to`g`ri hal etishda ahamiyatga molik boshqa holatlarni aniqlashi shart. Ma'muriy huquqbuzarlik to`g`risidagi ishni ko`rib chiqish paytida tegishli organ bayonnoma yuritadi. Unda: 1) majlis bo`lgan sana va joy; 2) ishni ko`rib chiquvchi organning nomi va tarkibi; 3) ko`rilayotgan ishning mazmuni; 4) ishda qatnashuvchi shaxslarning hozir bo`lgan-bo`lmaganligi haqidagi ma'lumotlar; 5) ishni ko`rishda qatnashuvchi shaxslarning tushuntirishlari, ularning iltimoslari va bu iltimoslarni ko`rib chiqish natijalari; 6) ishni ko`rib chiqish paytida o`rganilgan hujjatlar va ashyoviy dalillar; 7) qabul qilingan qarorni o`qib eshittirish to`g`risidagi ma'lumotlar va qaror ustidan shikoyat berish tartibi va muddatlari tushuntirilganligi ko`rsatilgan bo`ladi. Ma'muriy javobgarlikka tortilayotgan shaxsning, jabrlanuvchining va o`zga manfaatdor shaxslarning iltimosiga binoan ma'muriy huquqbuzarlik to`g`risidagi ishning mansabdor shaxs tomonidan ko`rib chiqilishi qanday borayotganligi belgilangan talablarga muvofiq ravishda yuritiluvchi bayonnomada aks ettiriladi.

Ma'muriy huquqbuzarlik to`g`risidagi ishni ko`rib chiqish bayonnomasi tegishincha organ majlisidagi raislik qiluvchi va kotib tomonidan yoki ishni ko`rib chiquvchi mansabdor shaxs tomonidan imzolanadi. Organ (mansabdor shaxs) ma'muriy huquqbuzarlik to`g`risidagi ishni ko`rib chiqib, shu ish yuzasidan qaror chiqaradi . Qarorda quyidagilar ko`rsatilgan bo`lishi kerak:  qaror chiqargan organning (mansabdor shaxsning) nomi;  ish ko`rib chiqilgan sana;  ishi ko`rib chiqilayotgan shaxs xususidagi ma'lumotlar;  ishni ko`rib chiqish paytida aniqlangan holatlarning bayoni;  mazkur ma'muriy huquqbuzarlik uchun javobgarlikni nazarda tutuvchi normativ hujjat;  ish yuzasidan qabul qilingan qaror. Basharti ma'muriy huquqbuzarlik uchun organlar (mansabdor shaxslar) tomonidan ma'muriy jazoni qo`llash to`g`risidagi masalani hal qilish paytida aybdordan yetkazilgan mulkiy zararni undirib olish masalasi ham hal etiladigan bo`lsa, ish yuzasidan chiqarilgan qarorda undirib olinishi lozim bo`lgan shu zararning miqdori, uni undirib olish muddati va tartibi ko`rsatiladi. Ish yuzasidan chiqarilgan qarorda olib qo`yilgan ashyolar va hujjatlar, shuningdek, ushlab turilgan transport vositalari to`g`risidagi masala ham hal etilgan bo`lishi lozim. Qaror majlisda ishtirok etayotgan kollegial organ a'zolarining oddiy ko`pchilik ovozi bilan qabul qilinadi. Ma'muriy huquqbuzarlik to`g`risidagi ish yuzasidan chiqarilgan qaror mansabdor shaxs tomonidan, organning qarori - majlisda raislik qiluvchi va kotib tomonidan imzolanadi. Jazo qo`llash to`g`risidagi qonun hujjatlarida nazarda tutilgan hollarda ma'muriy huquqbuzarlik haqidagi bayonnomaga tegishli yozuv yozib qo`yiladi. Organ (mansabdor shaxs) ma'muriy huquqbuzarlik to`g`risidagi ishni ko`rib chiqib, quyidagi qarorlardan birini qabul qiladi :

1) ma'muriy jazo qo`llash to`g`risida; 2) ishni yuritishni tugatish to`g`risida. Ma'muriy huquqbuzarlik to`g`risidagi ish yuzasidan chiqarilgan qaror ishni ko`rib chiqish tugashi bilanoq darhol e'lon qilinadi. Qarorning nusxasi uch kun ichida ustidan shu qaror chiqarilgan shaxsga, shuningdek, o`zining iltimosiga ko`ra jabrlanuvchiga topshiriladi yoki jo`natiladi. Qarorning nusxasi tilxat bilan beriladi, basharti qarorning nusxasi jo`natilsa, bu haqda ishga tegishli yozuv yozib qo`yiladi. Ma'muriy huquqbuzarliklar to`g`risidagi ishlarni ko`rib chiquvchi organ (mansabdor shaxs) huquqbuzarga nisbatan ma'muriy jazo qo`llash haqida chiqarilgan qarorni shu huquqbuzar ishlab yoki o`qib turgan joydagi ma'muriyat e'tiboriga yetkazadi. Ma'muriy huquqbuzarliklar to`g`risidagi ishni ko`rib chiquvchi organ (mansabdor shaxs) qabul qilingan qaror to`g`risida ma'muriy huquqbuzarlik to`g`risida bayonnoma tuzgan mansabdor shaxsning e'tiboriga yetkazadi. 5 §. Ma'muriy huquqbuzarlik to`g`risidagi ish yuzasidan chiqarilgan qaror xususida shikoyat berish va protest bildirish O`zbekiston Respublikasi ma'muriy javobgarlik to`g`risidagi kodeksining 314 -moddasiga binoan, ma'muriy huquqbuzarlik to`g`risidagi ish yuzasidan chiqarilgan qaror xususida ustidan shu qaror chiqarilgan shaxs, jabrlanuvchi, shuningdek, ularning qonuniy vakillari va advokat tomonidan shikoyat berilishi mumkin. Ma'muriy huquqbuzarlik to`g`risidagi ish yuzasidan chiqarilgan qaror ustidan yuqori turuvchi organga (mansabdor shaxsga) yoki ma'muriy ishlar bo`yicha tuman (shahar) sudyasiga, sudyaning ma'muriy ishlar bo`yicha qarori ustidan esa - tuman (shahar) sudi raisiga yoki yuqori turuvchi sudga shikoyat berilishi mumkin. Xo`jalik sudining ma'muriy huquqbuzarlik to`g`risidagi ish

bo`yicha hal qiluv qarori ustidan O`zbekiston Respublikasi Xo`jalik-protsessual kodeksida belgilangan tartibda shikoyat qilinadi. Shikoyat ma'muriy huquqbuzarlik to`g`risidagi ish yuzasidan qaror qabul qilgan organ (mansabdor shaxs) orqali yoki bevosita shikoyat yo`llangan sudga yuboriladi. Ma'muriy huquqbuzarlik to`g`risidagi ish yuzasidan qaror chiqargan organ (mansabdor shaxs) shikoyatni olgach, uni uch sutka ichida ish bilan birga ushbu moddaga muvofiq shikoyatni ko`rib chiqish huquqiga ega bo`lgan organga (mansabdor shaxsga) yuboradi. Ma'muriy huquqbuzarlik to`g`risidagi ish yuzasidan chiqarilgan qaror xususida shikoyat bergan shaxs davlat boji to`lashdan ozod etiladi . Ma'muriy huquqbuzarlik to`g`risidagi ish yuzasidan chiqarilgan qaror xususida shu qarorning nusxasini olgan kundan boshlab o`n kun ichida shikoyat berilishi mumkin. Mazkur muddat uzrli sabablar bilan o`tkazilib yuborilgan taqdirda, bu muddat shikoyatni ko`rib chiqishga vakolatli organ (mansabdor shaxs) tomonidan qayta tiklanishi mumkin. Prokuror ma'muriy huquqbuzarlik to`g`risidagi ish yuzasidan: 1) tuman (shahar) sudining ma'muriy ishlar bo`yicha sudyasi qarori ustidan - tuman (shahar) sudi raisiga yoki yuqori turuvchi sudga; 2) boshqa organ (mansabdor shaxs) qarori ustidan - qaror chiqargan organga (mansabdor shaxsga) yoki yuqori turuvchi organga (mansabdor shaxsga) protest bildirishi mumkin. Xo`jalik sudining ma'muriy huquqbuzarlik to`g`risidagi ish bo`yicha hal qiluv qarori ustidan O`zbekiston Respublikasi Xo`jalik-protsessual kodeksida belgilangan tartibda protest keltiriladi. Belgilangan muddatda shikoyat berish ma'muriy jazo qo`llash to`g`risidagi qarorning ijrosini shikoyat ko`rib chiqilgunga qadar to`xtatib turadi, ma'muriy qamoq jazosi qo`llash to`g`risidagi qaror va ma'muriy huquqbuzarlik sodir etilgan joyda undirib olinadigan jarima solish hollari bundan mustasnodir.

Prokurorning protest bildirishi ma'muriy huquqbuzarlik to`g`risidagi ish yuzasidan qabul qilingan qaror ijrosini protest ko`rib chiqilgunga qadar to`xtatib turadi. Ma'muriy huquqbuzarlik to`g`risidagi ish yuzasidan chiqarilgan qaror xususidagi berilgan shikoyat yoki bildirilgan protestni vakolatli organlar (mansabdor shaxslar), shikoyat va protest tushgan kundan boshlab o`n kun muddat ichida ko`rib chiqadilar. Ma'muriy huquqbuzarlik to`g`risidagi ish yuzasidan chiqarilgan qaror xususida berilgan shikoyat yoki bildirilgan protestni ko`rib chiqish paytida organ (mansabdor shaxs) chiqarilgan qarorning qonuniyligi, asosliligi va adolatliligini tekshiradi. Ma'muriy ishlar bo`yicha sudyaning qarori yuzasidan berilgan shikoyat yoki bildirilgan protest bo`yicha ish kassatsiya instansiyasi sudyasi tomonidan sud raisi topshirig`iga binoan ko`rib chiqiladi. Kassatsiya instansiyasi sudi sudyasining ma'muriy ishlar bo`yicha sudyaning qarori yuzasidan berilgan shikoyat yoki bildirilgan protest bo`yicha hal qiluv qarori qaror shaklida chiqariladi va chiqarilgan vaqtdan boshlab kuchga kiradi. Ma'muriy huquqbuzarlik to`g`risidagi ish yuzasidan chiqarilgan qaror xususida berilgan shikoyat yoki bildirilgan protestni ko`rib chiqish paytida organ (mansabdor shaxs) quyidagi hal qiluv qarorlari dan birini qabul qiladi: 1) chiqarilgan qarorni o`zgarishsiz, shikoyat yoki protestni esa qanoatlantirishsiz qoldiradi; 2) chiqarilgan qarorni bekor qiladi va ishni qayta ko`rib chiqish uchun yuboradi; 3) chiqarilgan qarorni bekor qiladi va ishni yuritishni to`xtatadi; 4) jazo chorasini kuchaytirmagan holda uni ma'muriy huquqbuzarlik uchun javobgarlik to`g`risidagi normativ hujjatda nazarda tutilgan doirada o`zgartiradi. Ma'muriy huquqbuzarlik to`g`risidagi ish yuzasidan chiqarilgan qarorni bekor qilish yoki o`zgartirish uchun:

a) organ (mansabdor shaxs) tomonidan ishni to`liq bo`lmagan holda yoki bir tomonlama ko`rib chiqilishi; b) organ (mansabdor shaxs) hal qiluv qarorining hamda O`zR MJtK Maxsus qismining qo`llanilgan normalari va ma'muriy javobgarlik nazarda tutilgan boshqa normativ hujjatlar ishning faktik holatlariga mos kelmasligi; c) ma'muriy huquqbuzarliklar to`g`risidagi ishlarni yuritish qoidalarining jiddiy buzilishi; qo`llanilgan ma'muriy jazoning adolatsizligi asos bo`lib hisoblanadi. Mazkur ishni ko`rib chiqishga vakolati bo`lmagan organ (mansabdor shaxs) tomonidan chiqarilgan qaror bekor qilinadi, ish esa vakolatli organga (mansabdor shaxsga) ko`rib chiqish uchun yuboriladi. Ma'muriy huquqbuzarlik to`g`risidagi ish yuzasidan chiqarilgan qaror yuzasidan berilgan shikoyat yoki bildirilgan protest bo`yicha qabul qilingan hal qiluv qarorida :  u chiqarilgan vaqt va joy; shikoyat yoki protestni ko`rib chiqayotgan mansabdor shaxs;  prokuror va boshqa ishtirok etayotgan shaxslar;  shikoyat bergan shaxs yoki protest bildirgan prokuror;  ma'muriy huquqbuzarlik to`g`risidagi ish bo`yicha shikoyat berilgan yoki protest bildirilgan qarorning hamda shikoyat, protestning mohiyati;  chiqarilayotgan qarorni asoslanishi;  shikoyat yoki protest yuzasidan qaror ko`rsatilishi lozim. Ma'muriy huquqbuzarlik to`g`risidagi ish yuzasidan chiqarilgan qaror xususida berilgan shikoyat yoki bildirilgan protestga doir hal qiluv qarorining nusxasi o`zi haqida ana shu qaror chiqarilgan shaxsga uch kun muddat ichida yuboriladi, jabrlanuvchiga esa - uning iltimosiga binoan yuboriladi. Protestni ko`rib chiqish natijalari to`g`risida prokurorga ma'lum qilinadi. Ma'muriy huquqbuzarlik to`g`risidagi ish yuzasidan chiqarilgan qaror ustidan berilgan shikoyat yuzasidan chiqarilgan hal qiluv qaroriga prokuror protest bildirishi mumkin.

Shikoyat yuzasidan chiqarilgan hal qiluv qaroriga protest mazkur qarorni chiqargan organdan (mansabdor shaxsdan) yuqori turuvchi organga kiritiladi. Ma'muriy huquqbuzarlik to`g`risidagi ishni ko`rishni tugatish bilan qarorni bekor qilish undirib olingan pul summalarini, haqi to`lab olib qo`yilgan va musodara qilingan narsalarni qaytarib berishga, shuningdek, ilgari qabul qilingan qaror bilan bog`liq boshqa cheklashlarni bekor qilishga sabab bo`ladi. Narsani qaytarib berish mumkin bo`lmagan hollarda uning qiymati, basharti bu narsalar tadbirkorlik uchun mo`ljallangan bo`lsa, boy berilgan foydasi ham qoplanadi. Fuqaroni ma'muriy qamoqqa olish g`ayriqonuniy ravishda qo`llanilganligi natijasida yetkazilgan zarar qonun hujjatlarida belgilangan tartibda qoplanadi. 6 §. Ma'muriy jazo qo`llash to`g`risidagi qarorlarni ijro etish Ma'muriy jazo qo`llash to`g`risidagi qarorni korxonalar, muassasalar, tashkilotlar, mansabdor shaxslar va fuqarolar ijro etishi majburiydir. Ma'muriy jazo qo`llash to`g`risidagi qaror, basharti ushbu Kodeksda va O`zbekiston Respublikasining boshqa qonun hujjatlarida o`zgacha qoida belgilanmagan bo`lsa, chiqarilgan paytdan boshlab ijro etilishi lozim. Ma'muriy jazo qo`llash to`g`risidagi qarorga shikoyat berilgan yoki protest bildirilgan taqdirda bu qaror berilgan shikoyat yoki bildirilgan protest qanoatlantirishsiz qoldirilgandan keyin ijro etilishi kerak. Ma'muriy huquqbuzarlik sodir etilgan joyning o`zida undirib olinadigan jarima solish to`g`risidagi qaror bundan mustasnodir. Ma'muriy jazo qo`llash to`g`risidagi qaror uni chiqargan organ (mansabdor shaxs) tomonidan ijro etishga qaratiladi. Ma'muriy jazo qo`llash to`g`risidagi qaror O`zbekiston Respublikasining qonun hujjatlarida belgilangan tartibda vakolatli organlar (mansabdor shaxslar) tomonidan ijro etiladi.

Bir shaxsga nisbatan ma'muriy jazo qo`llash to`g`risida bir necha qaror chiqarilgan hollarda ularning har biri mustaqil ravishda ijro etiladi. Ma'muriy qamoqqa olish yoki jarima solish (joyning o`zida undirib olinadigan jarima solish bundan mustasno) tarzida ma'muriy jazo qo`llash to`g`risidagi qarorni darhol ijro etishga imkon bermaydigan holatlar mavjud bo`lgan taqdirda, shu qarorni chiqargan organ (mansabdor shaxs) uning ijrosini bir oygacha muddatga kechiktirishi mumkin. Ma'muriy jazo qo`llash to`g`risida qaror chiqargan organ (mansabdor shaxs): 1) amnistiya akti e'lon qilinib, u ma'muriy jazo chorasini qo`llashni yo`q qilsa; 2) ma'muriy javobgarlikni belgilovchi normativ hujjat bekor qilingan bo`lsa; 3) ustidan qaror chiqarilgan shaxs vafot etgan bo`lsa, uning ijrosini tugatadi. Basharti ma'muriy jazo qo`llash to`g`risidagi qaror chiqarilgan kundan boshlab uch oy davomida ijro etishga qaratilmagan bo`lsa, u holda bunday qaror ijro etilmaydi. Ma'muriy jazo qo`llash to`g`risidagi qarorning ijrosi bilan bog`liq bo`lgan masalalarni shu qarorni chiqargan organ (mansabdor shaxs) hal etadi. Ma'muriy jazo qo`llash to`g`risidagi qarorning to`g`ri va o`z vaqtida ijro etilishini nazorat qilish shu qarorni chiqargan organ (mansabdor shaxs) zimmasiga yuklatiladi.

Похожие

Buyruq tаrtibidа ish yuritish

Ma'muriy javobgarlik

Ma'muriy jarayon

Fuqarolik ishlari bo`yicha tumanlararo, tuman (shahar) sudi

Ma'muriy huquq asoslari