Кишлок ва сув хужалиги хамда кишлок хужалик махсулотларини тайёрлаш сохаларини бошкариш - Юриспруденция - Рефераты

Кишлок ва сув хужалиги хамда кишлок хужалик махсулотларини тайёрлаш сохаларини бошкариш

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

126 KB

Қишлоқ ва сув хўжалиги ҳамда қишлоқ хўжалик маҳсулотларини тайёрлаш соҳаларини бошқариш Қишлоқ хўжалик маҳсулотларини ишлаб чиқаришнинг асосий негизи бўлган давлат ва жамоа хўжаликларининг хўжалик - молиявий фаолияти собиқ Иттифоқ даврида юқоридан пастга қараб бошқарилар , яъни у маъмурий - буйруқбозлик усулига асосланган эди . Асосий ишлаб чиқарувчи куч деҳқоннинг зарур қуроллари : ер , сув , иморат , иншоот ва техника умумий мулк бўлганлиги боис , тайёр маҳсулотларни мустақил тасарруф қилиш чекланган , уни эркин тақсимлаш ҳуқуқи йўқ эди . Қишлоқ хўжалигида колхоз - кооператив мулки бошқаруви ва совхоз давлат мулки бошқаруви мавжуд эди . Бошқарув сиёсатининг бузилганлиги , асосан буйруқбозлик принципига амал қилинганлиги , яккаҳокимлик асосий мезонга айланганлиги сабабли бошқарув издан чиқди , натижада совхознинг ташкилий тузилиши замон талабига жавоб беролмади . Маъмурий - буйруқбозлик усули бозор шароитига мос келмай қолганлиги натижасида қишлоқ хўжалиги бошқарувида , мулкка эгалик қилишда , маҳсулотларни тасарруф этишда иқтисодий ислоҳотни амалга ошириш заруриятга айланди . Шунинг учун Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг « Ўзбекистон Республикаси қишлоқ хўжалигида иқтисодий ислоҳотни янада чуқурлаштириш чоралари тўғрисида » ги 1993 йил 7 январь , « Республика чорвачилигида иқтисодий ислоҳотни чуқурлаштириш тадбирлари » ҳақидаги 1993 йил 15 март қарорларида бозор иқтисодиёти талаблари , ҳозирги замон қишлоқ хўжалигининг аҳволи ҳисобга олинган ҳолда келгусида бажарилиши зарур бўлган чора - тадбирлар белгилаб берилди . Қарорга кўра , қишлоқ хўжалигида бундан кейин умумий хусусий мулкчиликка асосланган ижара хўжаликлари , жамоа хўжаликлари ,

компаниялар , акциядорлар , жамоа ижара хўжаликлари , фермалари , шахсий мулк эгалари , оила компаниялари каби бир қатор тузилмалар фаолият кўрсатадиган бўлди . Қарор давлат хўжалиги тузилишидаги бошқарувнинг ҳаётий асосга эга эмаслигини исбот қилди , мулкни давлат тасарруфидан чиқариб , бошқарувни ташкил қилиш тизимида катта ўзгаришларга олиб келди . Натижада давлат хўжаликлари ўрнига жамоа бошқарувига асосланган турли компаниялар , жамоа ва ижара хўжаликлари ташкил топди . Эндиликда қишлоқ хўжалигининг асосини юқоридан пастга қараб тузилган буйруқбозлик бошқаруви эмас , балки ҳақиқий мулк эгалари , яратувчиларга таянган ширкат жамоалари бошқаруви ташкил этадиган бўлди . Қишлоқ ва сув хўжалигини бошқариш вазифаси Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ ва сув хўжалиги вазирлигига юклатилган . Вазирлик тўғрисидаги Низом Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2001 йил 30 мартдаги 160- сонли қарори билан тасдиқланган . Қуйидагилар Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ ва сув хўжалиги вазирлигининг асосий вазифалари ва фаолият йўналишлари ҳисобланади : – қишлоқ хўжалигида рақобатни ривожлантириш , ер , сув ва ўрмон ресурсларидан самарали ва оқилона фойдаланиш асосида қишлоқ хўжалиги маҳсулотларининг энг муҳим турларини барқарор етиштиришни , қишлоқ инфратузилмасини янада ривожлантиришни , иш билан таъминлаш ва аҳоли фаровонлигининг яхшиланишини таъминловчи деҳқончилик , сувдан фойдаланиш ҳамда агротехнологияларнинг илғор тизимларини чуқур ўрганиш ва жорий этишга асосланган ягона сиёсатни амалга ошириш ; қишлоқ хўжалигида иқтисодий ислоҳотларни чуқурлаштириш ишларини мувофиқлаштириш ва уларнинг амалга оширилиши , қишлоқда мулкчиликнинг ва хўжалик юритишнинг турли шаклларини , ижара ва пудрат ички хўжалик муносабатларининг ривожлантирилиши юзасидан мониторинг олиб бориш ; сув ресурслари муҳофаза қилинишини ва улардан оқилона

фойдаланилишини таъминлаш ; ўрмон фондининг кэнгайтирилиши ва ундан оқилона фойдаланилишини таъминлаш , ўрмон тўғрисидаги қонунларга риоя этилишини назорат қилиш ; қишлоқ хўжалиги учун мутахассислар тайёрланиши ва қайта тайёрланишини ташкил этиш ва ш . к . Вазирлик тизими Қорақалпоғистон Республикаси қишлоқ ва сув хўжалиги вазирлиги , вилоят ҳамда туман қишлоқ ва сув хўжалиги бошқармаларидан ташкил топган . Бундан ташқари , вазирлик таркибига Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги илмий - ишлаб чиқариш маркази , Ўрмон бош бошқармаси , Сув хўжалиги департаменти , Шартнома мажбуриятлари бажарилишини назорат қилиш бош давлат инспекцияси каби бошқарув тузилмалари ҳам киради . Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ ва сув хўжалиги вазирлигига Ўзбекистон Республикаси Президенти тайинлайдиган , кейинчалик Олий Мажлис тасдиқлайдиган вазир бошчилик қилади . Вазирнинг Ўзбекистон ҳукумати лавозимга тайинлайдиган ва лавозимдан озод этадиган уч нафар ўринбосари , шу жумладан икки нафар биринчи ўринбосари бўлади . Вазирнинг сув масалалари билан шуғулланувчи биринчи ўринбосари айни вақтда Сув хўжалиги департаментининг бошлиғи , республика Сув хўжалиги кэнгаши ( Ирригация ва дренаж бўйича миллий қўмита ) нинг раиси ва Давлатлараро сув хўжалиги комиссиясининг аъзоси ҳисобланади . Ўзбекистон Қишлоқ хўжалиги илмий - ишлаб чиқариш марказининг бош директори ва Ўрмон хўжалиги бош бошқармасининг бошлиғи , лавозимига кўра , вазир ўринбосарлари ҳисобланади . Қишлоқда хўжалик юритиш механизмининг мутлақо янги асослари , қишлоқ хўжалигини молиявий таъминлаш ва суғурталаш , ишлаб чиқарилган маҳсулот ва берилган қишлоқ хўжалик техникаси , ёқилғи , минерал ўғитлар учун ўзаро ҳисобларнинг янги тизими ишлаб чиқилди ва жорий қилинди . Қишлоқ хўжалиги корхоналарининг иқтисодий мустақиллиги кэнгайди . Қишлоқ хўжалиги маҳсулотларини сотиб олишда шартномавий нархлар

тизими кэнг қўлланила бошлади . Қишлоқ хўжалигида ташкилий - таркибий ўзгаришлар амалга оширилмоқда , бу соҳани бошқариш принциплари ва тизими ўзгармоқда . Қишлоқ ва сув хўжалигини бошқаришнинг таркибини такомиллаштириш , уларнинг ўзаро ҳамжиҳатликда ишлашини таъминлаш мақсадида ягона Қишлоқ ва сув хўжалиги вазирлиги ташкил этилди . Қишлоқ корхоналарига агросервис хизмати кўрсатиш ва уларни моддий-техник таъминлаш тизими такомиллашмоқда. Шу мақсадда, машина-трактор парклари тармоғи вужудга келтирилди. Қишлоқда бозор инфратузилмасининг дастлабки кўринишлари намоён бўла бошлади. Ихтисослаштирилган тижорат банклари – «Пахтабанк», «Fаллабанк», «Мевасабзавотбанк», «Тадбиркорбанк», «Туронбанк», «Заминбанк» банклари тузилди. Улар фермер хўжаликлари ва кичик корхоналарга хизмат қилмоқда. Қишлоқ корхоналарини табиий офатлардан ва уларнинг ўз шериклари билан муносабатларини суғурта қилувчи «Ўзагросуғурта» компанияси тузилди. Қишлоқ хўжалигининг ўзида сезиларли даражада таркибий ўзгаришлар амалга оширилди. Умумиттифоқ меҳнат тақсимоти деб аталган ва эски тоталитар тузумдан мерос қолган пахта яккаҳокимлигига барҳам берилди. Fалла мустақиллигига эришишнинг асослари яратилди. Қисқача айтганда, мустақиллик йилларида қишлоқ хўжалигини ислоҳ қилиш ва ривожлантириш борасида кўрилган чора-тадбирлар бу муҳим тармоқда сезиларли натижаларга эришиш имконини берди. Ўзбекистон Республикасининг «Қишлоқ хўжалиги кооперативи (ширкат хўжалиги) тўғрисида»ги 1998 йил 30 апрель қонунига асосан, қишлоқ хўжалиги маҳсулоти етиштириш учун пай усулига асосланган оила (жамоа) пудрати, фуқароларнинг ихтиёрий равишда бирлашишига асосланган, юридик шахс ҳуқуқларига эга мустақил хўжалик юритувчи субъектдир1. Қишлоқ хўжалиги кооперативларининг (ширкат хўжаликларининг) фаолияти қуйидаги принципларга асосланади:

1 − ер участкаларидан қатъи назар, белгиланган мақсадда фойдаланиш, ерларнинг муҳофаза қилинишини ва тупроқ унумдорлигининг оширилишини таъминлаш; 2 − кооператив (ширкатга) аъзоликнинг ихтиёрийлиги ва ундан тўсқинликсиз чиқиш; 3 − кооператив (ширкат) фаолиятида аъзоларнинг ўз меҳнати билан иштирок этишининг шарт эканлиги; 4 − ички хўжалик ишлаб чиқариши ва меҳнатни асосан оила (жамоа) пудрати асосида ташкил этиш; 5 − якуний даромадни кооператив (ширкат аъзолари) ўртасида уларнинг мулкий пайларига мувофиқ тақсимлаш; 6 − бошқарувнинг демократик хусусияти, қарорлар қабул қилишда «кооперативнинг (ширкатнинг) бир аъзоси – бир овоз» қоидаси бўйича тэнг ҳуқуқларга эга бўлиши; 1 − кооперативнинг (ширкатнинг) ишини аъзоларнинг кооператив (ширкат) уставида назарда тутилган тартибда назорат қилиши. Деҳқончилик маҳсулотини етиштириш қишлоқ хўжалиги кооперативи (ширкат хўжалиги) фаолиятининг асосий туридир. Қишлоқ хўжалиги кооперативи (ширкат хўжалиги), деҳқончилик маҳсулоти етиштириш билан бир қаторда, қонунларда тақиқланмаган бошқа фаолият турлари: қишлоқ хўжалик хомашёсини қайта ишлаш, озиқ-овқат маҳсулотлари, халқ истеъмоли моллари, ишлаб чиқариш ва техника аҳамиятига эга маҳсулотлар ишлаб чиқариш, савдо-сотиқ, таъмирлаш ва қурилиш ишлари, юридик ва жисмоний шахсларга қишлоқ хўжалиги кооперативи (ширкат хўжалиги) ҳудудида ҳам, ундан ташқарида ҳам хизматлар кўрсатиш билан шуғулланишга ҳақли. Қишлоқ хўжалиги кооперативи (ширкат хўжалиги)ни унинг муассислари ихтиёрий асосида ташкил этадилар. Қишлоқ хўжалиги кооперативи (ширкат хўжалиги) аъзоларининг сони кооператив фаолияти соҳасига, унинг уставига кўра белгиланади.

Қишлоқ хўжалиги кооперативи (ширкат хўжалиги) қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда давлат рўйхатидан ўтказилган кундан бошлаб ташкил этилган деб ҳисобланади ва юридик шахс ҳуқуқларига эга бўлади. Кооператив (ширкат) мустақил балансга, банк муассасасида ҳисоб-китоб ва бошқа ҳисобварақларига, номи ёзилган муҳрга эга бўлади. Устав кооператив (ширкат) фаолиятини тартибга солувчи асосий ҳуқуқий ҳужжатдир. Уставда қуйидагилар таърифлаб ўтилади: − кооперативнинг (ширкатнинг) номи ва жойлашган ери; − фаолият соҳаси ва мақсади; − кооператив (ширкат) муассисларининг таркиби ва аъзоларининг сони; − кооператив (ширкат) аъзоларининг ҳуқуқ ва мажбуриятлари; − бошқарув органлари, уларни шакллантириш тартиби ва уларнинг ваколатлари; − кооперативнинг (ширкатнинг) пай жамғармаси, бўлинмас жамғармаси ва бошқа жамғармаларининг миқдори ва уларни шакллантириш тартиби; − оила (жамоа) пудратига асосланган кооператив (ширкат) аъзоларининг меҳнатда иштирок этиши ва уларнинг меҳнатига ҳақ тўлаш шакллари; 1 − кооператив (ширкат) даромадларини (фойдасини) тақсимлаш, шу жумладан, мулкий пайлар бўйича дивидендлар тўлаш учун тақсимлаш; 2 − кооперативни (ширкатни) қайта ташкил этиш ва тугатиш шартлари. Уставга кооператив (ширкат) фаолияти билан боғлиқ, қонун ҳужжатларига зид бўлмаган бошқа қоидалар ҳам киритилиши мумкин. Қишлоқ хўжалиги кооперативининг (ширкат хўжалигининг) устави муассислар томонидан таъсис йиғилишида қабул қилинади, унга ўзгартишлар ва қўшимчалар кооператив (ширкат) аъзоларининг умумий йиғилишида киритилади. Уставга киритилган ўзгартишлар ва қўшимчалар тўғрисидаги ахборот бир ҳафта муддат ичида кооперативни (ширкатни) давлат рўйхатидан ўтказган органга тақдим этилади. Қишлоқ хўжалик кооперативи (ширкат хўжалиги)ни бошқариш ўзини ўзи бошқариш, ошкоралик, кооператив (ширкат) фаолияти масалаларини ҳал

этишда унинг аъзолари иштирокида амалга оширилади. Умумий йиғилиш қишлоқ хўжалиги кооперативининг (ширкат хўжалигининг) юқори бошқарув органи бўлиб, у раисни, бошқарувни, тафтиш комиссиясини (тафтишчини) сайлайди, кооперативни (ширкатни) жорий бошқариш бўйича ўз ваколатларини уларга бериб қўяди. Умумий йиғилиш: − қишлоқ хўжалиги кооперативининг (ширкат хўжалигининг) уставини қабул қилади, белгиланган тартибда унга ўзгартишлар ва қўшимчалар киритади; − қишлоқ хўжалиги кооперативининг (ширкат хўжалигининг) раиси, кооперативнинг (ширкатнинг бошқарувини ва тафтиш комиссиясини (тафтишчини) сайлайди ва уларни чақириб олади, уларнинг фаолияти тўғрисидаги ҳисоботларни эшитади; − қишлоқ хўжалиги кооперативи (ширкат хўжалиги) аъзолигига қабул қилиш, ундан чиқариб юбориш тўғрисидаги масалаларни, шунингдек, кооперативдан (ширкатдан) чиқиб кетиш билан боғлиқ масалаларни ҳал этади; − қишлоқ хўжалиги кооперативининг (ширкат хўжалигининг) ички меҳнат тартиби қоидаларини қабул қилади ва ўзгартиради, кооператив (ширкат) мол- мулкига етказилган зарар учун фуқаролик-ҳуқуқий ва моддий жавобгарлик тўғрисидаги, меҳнатга ҳақ тўлаш ва кооперативнинг (ширкатнинг) бошқа ички ҳужжатлари тўғрисидаги масалаларни ҳал этади; 1 − қишлоқ хўжалиги кооперативи (ширкат хўжалиги) аъзоларининг мулкий пайлари миқдорини белгилайди; 2 − кооператив (ширкат) фаолиятининг бизнес-режаларини ва уларнинг ижроси тўғрисидаги ҳисоботларни тасдиқлайди; 3 − даромадни (фойдани) тақсимлаш тартиби, бўлинмас жамғарма, пай жамғармаси ва кооперативнинг (ширкатнинг) бошқа жамғармалари

турларини, уларнинг миқдорини ва улардан фойдаланиш йўналишларини белгилайди; 4 − фермер ва деҳқон хўжалигини юритиш учун фуқароларга ер участкалари ажратиш масалалари бўйича туман ҳокими тасдиқлаши лозим бўлган қарор қабул қилади; 5 − кооператив (ширкат) фаолиятини қайта ташкил этиш ва тугатиш, унинг хўжалик компанияларига кириши ва улардан чиқиши масалаларини ҳал этади. Мазкур масалаларга оид қарорлар қишлоқ хўжалиги кооперативи (ширкат хўжалиги) умумий йиғилишининг мутлақ ваколатига киради. Кооперативнинг (ширкатнинг) уставига ёки умумий йиғилишнинг қарорига мувофиқ, кооператив (ширкат) фаолиятининг бошқа масалалари ҳам мутлақ ваколат жумласига киритилиши мумкин. Қишлоқ хўжалиги кооперативининг (ширкат хўжалигининг) ҳар бир аъзоси, шу жумладан, жамоа аъзоси, ўзининг мулкий улуши миқдоридан қатъи назар, битта овозга эга бўлади. Кооператив (ширкат)да меҳнат шартномаси асосида ишлайдиган шахслар умумий йиғилишда маслаҳат овози ҳуқуқи билан иштирок этадилар. Умумий йиғилиш ҳар йили молия йили тугаганидан кейин ўтказилади. У кооператив (ширкат) бошқарувининг (раиснинг) қарорига биноан ёки кооператив (ширкат) бошқаруви аъзоларининг камида учдан бир қисмининг ташаббуси билан навбатдан ташқари чақирилиши мумкин. Йирик қишлоқ хўжалиги кооперативларида (ширкат хўжаликларида) умумий йиғилиш тасарруфига кирадиган масалаларни ҳал қилиш учун уставда назарда тутилган ҳолларда, вакиллар йиғилиши чақирилиши мумкин. Қишлоқ хўжалиги кооперативининг (ширкат хўжалигининг) бошқаруви: 1 − кооперативни (ширкатни) ривожлантириш йўналишларини ишлаб чиқади ва уни умумий йиғилиш тасдиғига киритади;

2 198 − кооператив (ширкат) аъзоларининг умумий йиғилишини чақиради ва йиғилишда қабул қилинган қарорларнинг бажарилишини назорат қилади; 1 − кооператив (ширкат) жорий хўжалик фаолияти масалаларини унинг уставига мувофиқ ҳал этади; 2 − кооперативга (ширкатга) янги аъзолар қабул қилиш ва аъзоликни тугатиш тўғрисидаги қарорни умумий йиғилиш тасдиғига киритади; 3 − кооперативнинг (ширкатнинг) мол-мулки сақланишини таъминлайди; 4 − зарурат бўлганда мустақил аудиторлик текширишлари ўтказилишини ташкил этади; 5 − фермер ва деҳқон хўжалиги юритиш учун фуқароларга ер участкалари ажратиш тўғрисида умумий йиғилиш кўриб чиқиши учун таклифлар киритади; 6 − кооператив (ширкат) аъзолари билан оила (жамоа) пудрати шартномаларини, шунингдек, фермер хўжаликлари бошлиқлари билан ер участкаларини ижарага бериш шартномаларини тузади; 7 199 − кооператив (ширкат) уставида назарда тутилган бошқа масалаларни ҳал этади. Бошқарув аъзоларининг сони қишлоқ хўжалиги кооперативининг (ширкат хўжалигининг) уставида белгилаб қўйилади. Кооператив (ширкат) бошқарувининг аъзолари ўз таркибидан, кооперативнинг (ширкатнинг) уставига мувофиқ, кооператив (ширкат) раисининг ўринбосарларини ва бошқарув котибини сайлашлари мумкин. Кооператив (ширкат) раиси кооператив бошқарувига раҳбарлик қилади. Унинг вазифалари ва уни чақириб олиш тартиби кооператив (ширкат) уставида белгиланади. Қишлоқ хўжалиги кооперативини (ширкат хўжалигини) қайта ташкил этиш қонун ҳужжатларида ва кооператив (ширкат) уставида белгиланган тартибда қўшиб юбориш, бирлаштириш, бўлиш, ажратиш ва қайта тузиш шаклида амалга оширилади.

Қишлоқ хўжалиги кооперативини (ширкат хўжалигини) тугатиш: а) умумий йиғилиш қарорига биноан; б) хўжалик судининг ҳал қилув қарорига биноан қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда амалга оширилади. Қишлоқ хўжалиги кооперативи (ширкат хўжалиги) кредиторларининг даъволари қаноатлантирилганидан кейин қолган мол-мулкининг қиймати унинг аъзолари ўртасида тақсимланади. Ўзбекистон Республикасининг «Фермер хўжалиги тўғрисида»ги 1998 йил 30 апрель қонунига асосан, фермер хўжалиги – ўзига узоқ муддатли ижарага берилган ер участкаларидан фойдаланган ҳолда қишлоқ хўжалиги маҳсулоти ишлаб чиқариш билан шуғулланувчи фермер хўжалиги аъзоларининг биргаликдаги фаолиятига асосланган, юридик шахс ҳуқуқларига эга мустақил хўжалик юритувчи субъектдир1. Фермер хўжалигининг бошлиғи, унинг хотини (эри), болалари, шу жумладан фарзандликка олинган болалари, асранди болалари, ота-оналари, бошқа қариндошлари ҳамда меҳнатга лаёқатли ёшга етган, фермер хўжалигини бирга юритаётган, бу хўжаликдаги иш ўзининг асосий меҳнат фаолияти жойи бўлган бошқа шахслар фермер хўжалиги аъзоларидир. Фермер хўжалигида меҳнат шартномаси асосида ишлаётган шахслар фермер хўжалигининг аъзоси ҳисобланмайди. Юридик ва жисмоний шахслар билан ўзаро муносабатларда фермер хўжалигининг манфаатларини шу хўжалик бошлиғи ифода этади. Фермер хўжалигининг бошлиғи шу хўжаликнинг ўн саккиз ёшга тўлган, қишлоқ хўжалигида тегишли малака ва иш тажрибасига эга бўлган муомалага лаёқатли аъзоларидан биридир. Фермер хўжалигининг бошлиғи вақтинча меҳнат қобилиятини йўқотган тақдирда ёки узоқ вақт ишда бўлмаганда у ўз мажбуриятларини бажариш ваколатини шу хўжалик аъзоларидан бирига, фермер хўжалигининг аъзоси бир кишидан иборат бўлган тақдирда эса, шартнома асосида бошқа ҳар қандай шахсга беришга ҳақлидир. Фермер хўжалиги танлов асосида, кўпроқ меҳнат ресурсларининг ортиқчалиги сезилмаётган ерларда ва ҳудудларда, қуйидаги шартларга риоя

этилган ҳолда ташкил қилинади. Чорвачилик маҳсулоти етиштиришга ихтисослашган фермер хўжалиги камида 30 бош шартли чорва моли бўлган тақдирда ташкил этилади. Фермер хўжалигига ижарага бериладиган ер участкаларининг энг кам ўлчами бир шартли бош чорва молга ҳисобланганда Андижон, Наманган, Самарқанд, Тошкент, Фарғона ва Хоразм вилоятларидаги суғориладиган ерларда камида 0,3 гектар. Қорақалпоғистон Республикаси ва бошқа вилоятлардаги суғориладиган ерларда 0,45 гектар, суғорилмайдиган (лалмикор) ерларда эса камида 2 гектарни ташкил этади. Деҳқончилик маҳсулоти етиштиришга ихтисослашган фермер хўжаликларига ижарага бериладиган ер участкаларининг энг кам майдони пахтачилик ва ғаллачилик учун камида 10 гектар, боғдорчилик, узумчилик, сабзавотчилик ва бошқа экинлар етиштириш учун камида 1 гектарни ташкил этади. Ер участкалари берилган фермер хўжалиги ўз зиммасига қишлоқ хўжалик экинларининг ҳосилдорлиги (беш йил учун ўртача йиллик ҳосил ҳисобида) ернинг кадастр баҳосидан кам бўлмаслигини таъминлаш мажбуриятини олади. Бу мажбурият ер участкасини ижарага олиш шартномасида мустаҳкамлаб қўйилади. Фермер хўжалиги ихтиёрий равишда хўжалик бошлиғининг туман ҳокимига ва қишлоқ хўжалиги кооперативи (ширкат хўжалиги) бошқарувига ёзма мурожаати асосида ташкил қилинади. Аризада сўралаётган ер участкасининг жойлашган манзили, майдони, фермер хўжалигининг таркиби кўрсатилади ҳамда товар қишлоқ хўжалиги ишлаб чиқаришини ташкил этишнинг бизнес-режаси тақдим этилади. Қишлоқ хўжалиги кооперативи (ширкат хўжалиги) бошқаруви фермер хўжалигини ташкил этиш тўғрисидаги масалани умумий йиғилиш муҳокамасига киритади, йиғилиш бу хусусда тегишли қарор қабул қилади. Туман ҳокими қишлоқ хўжалиги кооперативи (ширкат хўжалиги) умумий йиғилишининг фермер хўжалигини ташкил этиш тўғрисидаги қарорни ер

участкалари бериш масалаларини кўриш бўйича туман комиссиясининг хулосасини инобатга олган ҳолда тасдиқлайди. Туман ҳокимининг фермер хўжалигини ташкил қилиш тўғрисидаги қарори тумандаги иқтисодий, молиявий ташкилотлар, банк тузилмалари учун мажбурий ҳужжатдир. Фермер хўжалиги ва ер участкасини ижарага олиш шартномаси белгиланган тартибда давлат рўйхатидан ўтказилган пайтдан эътиборан фермер хўжалиги ташкил этилган деб ҳисобланади. Фермер хўжалиги ўз устави асосида фаолият олиб боради. Фермер хўжалигининг уставида қуйидагилар таърифлаб ўтилади: − фермер хўжалигининг номи; − фаолият соҳаси ва мақсади; − фермер хўжалигининг бошлиғи тўғрисидаги асосий маълумотлар; − фермер хўжалиги фаолиятининг бошқарилиши; − ердан ва бошқа табиий ресурслардан фойдаланиш тартиби; − фермер хўжалигининг ҳуқуқ ва мажбуриятлари; − фермер хўжалиги аъзоларининг ҳуқуқ ва мажбуриятлари, уларнинг хўжалик ишлаб чиқариш фаолиятида иштирок этиш тартиби; − фермер хўжалигининг даромадларини (фойдасини) тақсимлаш, зарарларини қоплаш тартиби; 1 − фермер хўжалиги тўғрисидаги қонун ҳужжатларини бузганлик учун жавобгарлик; 2 − фермер хўжалиги аъзоларининг хўжалик мажбуриятлари ва қарзлари юзасидан жавобгарлиги; 3 − фермер хўжалигининг жойлашган манзили; 4 – фермер хўжалиги уставини ўзгартириш тартиби. Уставга фермер хўжалиги фаолиятининг хусусиятлари билан боғлиқ, қонун ҳужжатларига зид бўлмаган бошқа қоидалар ҳам киритилиши мумкин. Давлат рўйхатидан ўтказиш рад этилганлиги ҳамда рўйхатдан ўтказиш

муддатларининг бузилганлиги устидан судга шикоят қилиш мумкин. Фермер хўжалиги туман ҳокимлигида давлат рўйхатидан ўтказилгандан кейин юридик шахс мақомини олади ҳамда банк муассасасида ҳисоб-китоб ва бошқа хил ҳисобварақлар очишга, номи ёзилган муҳрга эга бўлишга, бошқа юридик ва жисмоний шахслар билан амалий муносабатлар олиб боришга ҳақлидир. Шаҳарча, қишлоқ ва овул ўзини ўзи бошқариш органлари ҳар бир фермер хўжалигини хўжалик китобига киритиб, унда фермер хўжалигининг таркиби, хўжалик бошлиғи ёки бошлиқ вақтинча ёхуд узоқ муддат йўқлигида унинг вазифасини бажарувчи шахс тўғрисидаги маълумотларни, шунингдек, хўжаликка ажратилган ер участкасига оид асосий маълумотларни қайд этиб қўяди. Фермер хўжалиги юридик шахснинг барча ҳуқуқларига эга бўлади. Фермер хўжалиги тадбиркорлик шаклларидан бири бўлиб, ташкил этилишидан кўзланган мақсадга эришиш учун шу мақсадга монанд тадбиркорлик фаолиятини амалга оширишга ҳақлидир. Фермер хўжалиги мулкчиликнинг бошқа шаклларига асосланган корхоналар билан тэнг ҳуқуқларга эга. Фермер хўжалиги тадбиркорлик субъекти тариқасида қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда қуйидаги ҳуқуқларга эга: 1 − фермер хўжалигини ишлаб чиқариш фаолиятини ўзига берилган ер участкасида уставда назарда тутилган доирада мустақил ташкил этиш; 2 − етиштирилаётган маҳсулотга мустақил равишда нарх белгилаш; 3 − ўзи етиштирган маҳсулотни, шу жумладан бу маҳсулотни истеъмолчиларга ўз хоҳиши бўйича реализация қилиш ҳуқуқини тасарруф этиш; 4 − харид этиладиган маҳсулотга олдиндан ҳақ тўланадиган фьючерс битимлари тузиш; 1 − тадбиркорликдан қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда солиқ солинадиган, чекланмаган миқдорда даромад (фойда) олиш;

2 − қишлоқ хўжалиги маҳсулоти етиштирувчиларга сотиш учун ва эркин савдога мўлжалланган акцияларни сотиб олиш; 3 − кредитлар олиш, бошқа юридик ва жисмоний шахсларнинг мол- мулки ва пул маблағларини ихтиёрийлик асосида ва шартнома шартларида, шу жумладан фермер хўжаликларини зарур гаровга, суғурта ҳамда кредитни узишнинг бошқа кафолатларини таъминлаган ҳолда имтиёзли кредитлашга жалб этиш; 4 − ижарага берувчининг рухсати билан ёки ижара шартномасида назарда тутилган ҳолларда ер участкасини ижарага бериш ҳуқуқини кредит олиш учун гаровга қўйиш; 5 − ўрта ва кичик корхоналар учун берилган имтиёзларнинг барча турларидан фойдаланиш; 6 − ходимларни ишга ёллаш ва улар билан тузилган меҳнат шартномаларини бекор қилиш. Қонун ҳужжатларида фермер хўжалигининг бошқа ҳуқуқлари ҳам назарда тутилиши мумкин. Фермер хўжалиги қуйидагиларни бажариши шарт: − ер участкасидан белгиланган мақсадга қатъий мувофиқ тарзда фойдаланиш; − табиий объект бўлмиш ерга зарар етказмаслик; − ер участкасини асраш, унинг унумдорлигини сақлаб туриш юзасидан сарф-харажатлар қилиш; − ер участкасини, башарти ижарага олиш шартномасида бошқа муддат белгиланмаган бўлса, бир йил ичида ўзлаштириш; − агротехника талабларига, белгиланган режим, сақлаш вазифаси ва сервитутга риоя этиш; − фермер хўжалигининг мажбуриятлари ва қарзлари юзасидан тўла жавобгар бўлиш; − фермер хўжалигининг барча аъзолари ҳамда меҳнат шартномаси асосида ишлаётган шахслар учун қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда пенсия

жамғармаси ва аҳолини иш билан таъминлашга кўмаклашиш жамғармасига мажбурий бадаллар тўлаш; − фермер хўжалигининг аъзолари ва меҳнат шартномаси асосида ишлаётган шахслар учун хавфсиз меҳнат шароитини таъминлаш. Қонун ҳужжатларида фермер хўжалигининг бошқа мажбуриятлари ҳам назарда тутилиши мумкин. Фермер хўжалиги қуйидаги ҳолларда тугатилади: 1 − хўжалик фаолиятини давом эттириш истагида бўлган бирорта ҳам хўжалик аъзоси ёки меросхўр қолмаган бўлса; 2 − ер участкасини ижарага олиш ҳуқуқидан ихтиёрий воз кечганда; 3 − ер участкасининг ижарага берилган муддати тугаганда ва ердан фойдаланиш ҳуқуқини тиклашнинг имконияти бўлмаганда; 4 − ердан белгиланган мақсадда ва оқилона фойдаланилмаганда, олинган ҳосилдорлик норматив кадастр баҳосидан муттасил (беш йил мобайнида) паст бўлганда; 5 − ернинг экологик ҳолати бузилганда; 6 − ер участкаси давлат ёки жамоат эҳтиёжлари учун белгиланган тартибда олиб қўйилганда; 7 − фермер хўжалиги банкротга учраган деб эълон қилинганда; 8 − фермер хўжалиги рўйхатдан ўтказилган пайтдан эътиборан бир йил мобайнида хўжалик ишлаб чиқариш фаолиятига киришмаган бўлса; 9 − фермер хўжаликлари фаолиятини тартибга солувчи қонун ҳужжатлари бир неча марта ёки бир марта-ю, лекин қўпол равишда бузилганда; 10 − шартнома шартлари бузилганлиги муносабати билан ерни ижарага олиш шартномаси бекор қилинганда. Фермер хўжалиги фермер хўжалиги аъзоларининг қарорига биноан, қонун ҳужжатларида назарда тутилган ҳолларда хўжалик судининг ҳал қилув қарорига биноан тугатилади. Фермер хўжалигини тугатиш қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда амалга оширилади. Фермер хўжалиги

тугатилганда унинг аъзолари ўз мол-мулкига бўлган мулкий ҳуқуқни ҳамда томорқа ер участкасига бўлган ҳуқуқни сақлаб қоладилар. Ўзбекистон Республикасининг «Деҳқон хўжалиги тўғрисида»ги 1998 йил 30 апрель қонунига асосан, деҳқон хўжалиги – оилавий майда товар хўжалиги бўлиб, оила аъзоларининг шахсий меҳнати асосида, мерос қилиб қолдирадиган умрбод эгалик қилиш учун оила бошлиғига берилган томорқа ер участкасида қишлоқ хўжалик маҳсулоти етиштиради ва реализация қилади1. Деҳқон хўжалигидаги фаолият тадбиркорлик фаолияти жумласига киради ҳамда деҳқон хўжалиги аъзоларининг истагига кўра юридик шахс ташкил этган ҳолда ва юридик шахс ташкил этмасдан амалга оширилиши мумкин. Деҳқон хўжалиги ўз фаолиятида ёлланма меҳнатдан доимий асосда фойдаланиши мумкин эмас. Айни вақтда хўжалик бошлиғи ҳам бўлган оила бошлиғи, унинг хотини (эри), болалари, шу жумладан фарзандликка олинган болалари, асранди болалари, ота-онаси, меҳнатга қобилиятли ёшга етган, бирга яшайдиган ва деҳқон хўжалигини бирга юритаётган бошқа қариндошлари деҳқон хўжалиги аъзоларидир. Юридик ва жисмоний шахслар билан ўзаро муносабатларда деҳқон хўжалигининг манфаатларини шу хўжалик бошлиғи ифода этади. Деҳқон хўжалигининг бошлиғи қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда оиланинг ер участкаси мерос қилиб қолдириладиган, умрбод эгалик қилиш ҳуқуқи берилган муомалага лаёқатли аъзоларидан биридир. Деҳқон хўжалигининг бошлиғи вақтинча меҳнат қобилиятини йўқотган тақдирда ёки узоқ вақт ишда бўлмаганда – ўз мажбуриятларини бажариш ваколатини шу хўжалик аъзоларидан бирига, деҳқон хўжалигининг аъзоси бир кишидан иборат бўлган тақдирда эса – шартнома асосида бошқа ҳар қандай шахсга беришга ҳақлидир. Деҳқон хўжалиги хўжалик бошлиғининг туман ҳокимига ва қишлоқ хўжалиги кооперативи (ширкат хўжалиги) бошқарувига ёзма шаклда берган мурожаати асосида ихтиёрий равишда ташкил қилинади. Аризада ер

участкасининг жойлашган манзили, майдони, деҳқон хўжалигининг таркиби ҳамда қишлоқ хўжалиги ишлаб чиқаришини ташкил этиш учун ер участкасидан белгиланган мақсадда фойдаланишлари кўрсатилади. Қишлоқ хўжалиги кооперативи (ширкат хўжалиги) бошқаруви деҳқон хўжалигини ташкил қилиш тўғрисидаги масалани умумий йиғилиш муҳокамасига киритади, йиғилиш бу хусусда тегишли қарор қабул қилади. Туман ҳокими қишлоқ хўжалиги кооперативи (ширкат хўжалиги) умумий йиғилишнинг деҳқон хўжалигини ташкил қилиш тўғрисидаги қарорини ер участкалари бериш масалаларини кўриш бўйича туман комиссиясининг хулосасини инобатга олган ҳолда тасдиқлайди. Туман ҳокимининг деҳқон хўжалигини ташкил қилиш тўғрисидаги қарори тумандаги иқтисодий, молиявий, банк тузилмалари учун мажбурий ҳужжатдир. Деҳқон хўжалиги белгиланган тартибда давлат рўйхатидан ўтказилган пайтдан эътиборан ташкил этилган деб ҳисобланади. Деҳқон хўжалиги бошлиғининг доимий яшаш жойидаги туман ҳокимлиги томонидан, қонун ҳужжатларида белгиланган зарур ҳужжатлар билан биргаликда ариза берилган пайтдан эътиборан уч кун ичида амалга оширилади. Деҳқон хўжалиги бошлиғига мерос қилиб қолдириладиган ерга умрбод эгалик қилиш ҳуқуқига оид давлат ҳужжати ҳамда қонун ҳужжатларида белгиланган намунадаги давлат рўйхатидан ўтказилганлик гувоҳномаси берилади. Шаҳарча, қишлоқ ва овул ўзини ўзи бошқариш органлари ҳар бир деҳқон хўжалигини хўжалик китобига киритиб, унда деҳқон хўжалигининг таркиби, хўжалик бошлиғи ёхуд бошлиқ вақтинча ёки узоқ муддат йўқлигида унинг вазифасини бажарувчи шахс, шунингдек, хўжаликнинг тадбиркорлик- ҳуқуқий шакли юридик шахс ҳуқуқига эга бўлган-бўлмаганлиги тўғрисидаги маълумотларни қайд этиб қўяди. Деҳқон хўжаликлари давлат рўйхатидан ўтказганлик учун олинадиган йиғимлардан озод қилинади.

Деҳқон хўжалиги тадбиркорлик субъекти тариқасида қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда қуйидаги ҳуқуқларга эга: 1 1 ) деҳқон хўжалигининг ишлаб чиқариш фаолиятини ўзига берилган томорқа ер участкасида қонун ҳужжатларида тақиқланмаган доирада мустақил ташкил этиш; 2 2) етиштирилаётган ва реализация қилинаётган маҳсулотга мустақил равишда нарх белгилаш; 3 3) ўзи етиштирган маҳсулотни, шу жумладан бу маҳсулотни истеъмолчиларга ўз хоҳиши бўйича реализация қилиш ҳуқуқини тасарруф этиш; 4 4) харид этиладиган маҳсулотга олдиндан ҳақ тўланадиган фьючерс битимлари тузиш; 5 5) тадбиркорликдан қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда солиқ солинадиган, чекланмаган миқдорда даромад олиш; 6 6) қишлоқ хўжалик маҳсулоти етиштирувчиларга сотиш учун ва эркин савдога мўлжалланган акциялар сотиб олиш; 7 7) ўз мол-мулкини, шунингдек, томорқа ер участкасига мерос қилиб қолдириладиган умрбод эгалик қилиш ҳуқуқини, шу жумладан ким ошди савдоси асосида сотиб олинган ҳуқуқни гаровга қўйиш. 2 Деҳқон хўжалиги ҳам фермер хўжалиги каби қуйидаги мажбуриятларга эга: 1 1) томорқа ер участкасидан белгиланган мақсадга қатъий мувофиқ тарзда фойдаланиш; 2 2) ерга табиий объект сифатида зарар етказмаслик; 3 3) томорқа ер участкасини асраш, унинг унумдорлигини сақлаб туриш юзасидан сарф-харажатлар қилиш; 4 4) янги олинган томорқа ер участкасини, башарти ер тўғрисидаги қонун ҳужжатларида бошқа муддат белгиланган бўлмаса, икки йил ичида ўзлаштириш;

0 5) агротехника талабларига, белгиланган режим, сақлаш вазифаси ва ва сервитутга риоя этиш; 1 6) деҳқон хўжалигининг мажбуриятлари ва қарзлари юзасидан тўла жавобгар бўлиш; 2 7) хўжалик аъзолари учун хавфсиз меҳнат шароитини таъминлаш. 2 Қонун ҳужжатларида деҳқон хўжалигининг бошқа ҳуқуқ ва мажбуриятлари ҳам назарда тутилиши мумкин. Деҳқон хўжалигининг бошлиғи қуйидаги ҳуқуқларга эга: − деҳқон хўжалиги номидан ишонч қоғозисиз иш кўриш; − юридик ва жисмоний шахслар билан шартномалар тузиш; − ишонч қоғозлари бериш; − банкда ҳисобварақлар очиш. Деҳқон хўжалигининг бошлиғи деҳқон хўжалиги ҳамда унинг аъзолари манфаатларининг ҳимоя қилинишини ва ҳуқуқлари амалга оширилишини таъминлаши шарт. У қонун ҳужжатларида назарда тутилган бошқа ҳуқуқ ва мажбуриятларга ҳам эга бўлиши мумкин. Деҳқон хўжалигининг аъзолари қуйидаги ҳуқуқларга эгадирлар: а) хўжалик аъзолари ўртасидаги шартнома шартлари асосида биргаликда ёки якка тартибда фойдаланиладиган даромаддан ўз улушини олиш; б) давлат томонидан ижтимоий суғурта қилиниш ва ижтимоий таъминланиш, шунингдек, товар қишлоқ хўжалиги маҳсулоти етиштириш учун деҳқон хўжалигида сарфланган иш вақти, қонун ҳужжатларига мувофиқ пенсия жамғармасига бадаллар тўлаб борилган тақдирда, меҳнат стажига киритилиши. Деҳқон хўжалиги аъзолари деҳқон хўжалигининг ишлаб чиқариш фаолиятида шахсий меҳнати билан иштирок этиши шарт. Қонун ҳужжатларида деҳқон хўжалиги аъзоларининг бошқа ҳуқуқ ва мажбуриятлари ҳам назарда тутилиши мумкин. Деҳқон хўжалиги қуйидаги ҳолларда тугатилади:

− хўжалик фаолиятини давом эттириш истагида бўлган биронта ҳам хўжалик аъзоси ёки меросхўр қолмаган бўлса; − томорқа ер майдонига мерос қилиб қолдириладиган умрбод эгалик қилиш ҳуқуқидан ихтиёрий воз кечилганда; − томорқа ер участкаси қонунда белгиланган тартибда олиб қўйилганда; − белгиланган солиқлар муттасил тўланмай келганда; − деҳқон хўжалиги томорқа ер участкаси ажратилган пайтдан эътиборан икки йил ичида қишлоқ хўжалиги фаолиятига киришмаган бўлса; 1 − деҳқон хўжаликлари фаолиятини тартибга солувчи қонун ҳужжатлари бир неча марта, лекин қўпол равишда бузилганда. Деҳқон хўжалиги деҳқон хўжалиги аъзоларининг қарорига биноан ёки қонун ҳужжатларида назарда тутилган ҳолларда хўжалик судининг ҳал қилув қарорига биноан тугатилади. Деҳқон хўжалиги фаолиятини тугатиш қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда амалга оширилади. Қишлоқ хўжалик маҳсулотларини тайёрлашда кўпгина вазирлик, концерн, ассоциация ва кооператив ташкилотлар қатнашади. Чунончи, дон маҳсулотларини тайёрлашни ташкил этувчи орган Ўзбекистон Республикаси дон маҳсулотлари («Ўздонмаҳсулот») давлат акциядорлик корпорациясидир. Бу корпорациянинг устави Вазирлар Маҳкамасининг 1994 йил 20 июнда қабул қилинган қарори билан тасдиқланган. Ушбу корпорация юридик шахс ҳисобланади ва унинг асосий фаолияти хўжалик ҳисоби, ўзини ўзи маблағ билан таъминлаш ва ўзини ўзини бошқариш принциплари асосида амалга оширилади. Корпорация давлат ва унинг органлари ҳам мажбуриятлари учун жавоб бермаганидек, давлат ва унинг органлари концерннинг мажбуриятлари учун жавоб бермайди. Корпорация ўз таркибига кирувчи бирлашмалар, корхоналар, ташкилотларнинг ҳудудий жойлашувидан қатъи назар, ўз ваколатига тегишли бўлган масалалар бўйича фаолиятини ягона ишлаб чиқариш, хўжалик ва илмий комплекс сифатида амалга оширади. «Ўздонмаҳсулот» корпорацияси таркибига қуйидагилар киради: дон

маҳсулотлари ҳудудий ишлаб чиқариш лойиҳа-саноат қурилиш бирлашмалари; «Тошкентдонсаноат» ишлаб чиқариш бирлашмаси; Тошкент булка-қандолатчилик комбинати; Ишлаб-чиқариш технологияси бутлаш бирлашмаси; республика Ахборот-ҳисоблаш ва жорий этиш маркази; Дон маҳсулотларини ҳимоя қилиш бўйича республика экспедицияси; Қўқон ижарадаги нон комбинати; Омихта озуқа бўйича республика назорат-ишлаб чиқариш лабораторияси; Дон маҳсулотлари бўйича республика назорат- ишлаб чиқариш лабораторияси; Тошкент технология техникуми; раҳбарлар, мутахассислар ва ишчи кадрларнинг малакасини ошириш курслари. Корпорация республика халқ хўжалиги ва аҳолини дон, ун, нон, нон- булка, макарон ва қандолатчилик маҳсулотлари ҳамда чорвачиликни омихта озуқа билан таъминлаш учун хизмат қилади. Корпорациянинг вазифалари унинг уставида қайд этилган. Корпорация қуйидаги ҳуқуқларга эга: ўз таркибига кирувчи иштирокчи корхоналарнинг манфаатларини давлат органларида, судда ва хўжалик суди органларида, шунингдек, халқаро ташкилотлар ва бирлашмаларда ҳимоя қилиш; давлат мулкига эгалик қилиш ва уни бошқариш билан боғлиқ масалаларда давлат манфаатларини ҳимоя қилиш; белгиланган тартибда концерн филиалларини ва ваколатхоналари, шунингдек, хорижий шериклар билан қўшма корхоналар, фирмалар, бирлашмалар ташкил этиш; ташқи иқтисодий битимлар (шартномалар) тузиш ва улардан фойдаланиш бўйича хизмат кўрсатишга хорижий фирмаларни жалб этиш ва ҳ.к. Корпорация бошқарувининг ташкилий тузилмасига қуйидагилар киради: корпорация иштирокчилари ва вакилларининг конференцияси, корпорация кэнгаши, раис бошчилик қиладиган корпорация бошқаруви ва ижро этувчи ёрдамчи аппарат. Конференция корпорациянинг юқори органи ҳисобланади ва корпорация раисини, унинг ўринбосарларини, Кэнгаш аъзоларини ва етти нафардан иборат бошқарув аъзоларини беш йил муддатга сайлайди; корпорация фаолиятининг асосий йўналишларини белгилайди, унинг уставини

ўзгартиради ҳамда тафтиш комиссиясини сайлайди. Конференцияни раис бир йилда камида бир марта чақиради. Конференция қарори очиқ ёки яширин овоз бериш йўли билан қабул қилинади. Раиснинг баённома билан расмийлаштирилган буйруқлари, фармойишлари ҳаётга татбиқ этилади. Конференцияда бирлашма, корхона, ташкилот ва муассасаларнинг вакилларидан сайланадиган Корпорация кэнгаши бошқарувнинг юқори органи ҳисобланади. Корпорация Кэнгашининг мақоми кэнгаш тўғрисидаги низом билан тартибга солинади. Кэнгашнинг белгиланган тартибда қабул қилинган қарори корпорация таркибига кирувчи бирлашма, ташкилот ва корхоналар учун бажарилиши мажбурий ҳисобланади. Кэнгаш мажлиси йилига бир марта ўтказилади. Унинг қарори очиқ ёки яширин овоз бериш йўли билан қабул қилинади. Кэнгаш қабул қиладиган қарорларни унинг раиси имзолайди. Кэнгаш мажлислари оралиғидаги даврда корпорацияни раис бошчилигидаги бошқарув органи бошқаради. Бошқарув мажлислари ойига камида бир марта ўтказилади. Бошқарув корпорация фаолиятининг ҳар қандай масалалари бўйича қарор қабул қилиш ҳуқуқига эга (конференция ва Кэнгаш ваколатига тегишли масалалар бундан мустасно). Бошқарув қарори кўпчилик овоз билан қабул қилинади. Корпорация раиси ва унинг ўринбосарларини конференция сайлайди ҳамда Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ушбу қарорни тасдиқлайди.

Похожие

Кишлок хўжалик махсулотларини тайёрлаш ва сотиш сохасидаги тадбиркорлик

Кишлок хужалиги корхоналари хукукларини

Кишлок хужалик хукукининг манбалари

Кишлок хужалиги корхоналари хукукларини химоя килиш

Кишлок хужалик корхоналари мулкининг хукукий холати