Чет эл фукаролари ва фукаролиги булмаган шахслар иштирокидаги оилавий муносабатларни тартибга солиш - Юриспруденция - Рефераты

Чет эл фукаролари ва фукаролиги булмаган шахслар иштирокидаги оилавий муносабатларни тартибга солиш

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

56 KB

Чет эл фуқаролари ва фуқаролиги бўлмаган шахслар иштирокидаги оилавий муносабатларни тартибга солиш Режа: 1. Фуқаролик тушунчаси, чет эл фуқароси 2. Чет эл фуқаролари ҳамда фуқаролиги бўлмаган шахсларнинг оилавий муносабатларидаги ҳуқуқ ва мажбуриятлари

Умумий қоидага кўра, ҳар бир шахс бирон-бир давлатнинг фуқаросидир. Маълум бир давлат фуқаросининг ҳуқуқий эркинликлари, бурчлари ўша давлат номидан баён этилади, бу давлатнинг тегишли қонунларида мустаҳкамланиб қўйилади ва зарур сиёсий, ҳуқуқий, иқтисодий, ташкилий, ва ҳатто, ҳарбий воситалар билан муҳофаза қилинади. Фуқаролик – шахснинг ҳуқуқий мақоми сифатида қатор белгиларга эга. У, биринчидан, шахснинг маълум бир давлатга мансублигини билдиради. Иккинчидан, бу мансублик давлат билан ўша шахс, фуқаро ўртасидаги сиёсий-ҳуқуқий боғлиқликни, алоқани билдиради. Ўзбекистон Республикасининг фуқаролиги тўғрисидаги қонун фуқаровийлик муносабатларини бевосита тартибга солишга қаратилган махсус қонун ҳисобланади. Республикада фуқаролик билан боғлиқ муносабатларни тартибга солувчи қонун-ҳужжатлар мавжуд: А) 1992 йил 20 ноябрда Ўзбекистон Республикаси Президентининг Фармони билан тасдиқланган “Ўзбекистон Республикаси фуқаролиги билан боғлиқ муносабатларни кўриб чиқиш тартиби ҳақидаги Низом”; Б) Ўзбекистон Республикаси Президентининг 1994 йил 23 декабрдаги Фармони билан тасдиқланган “Ўзбекистон Республикасининг паспорт тизими тўғрисидаги Низом”; В) Ўзбекистон Республикасининг 1994 йил 23 декабрдаги Фармони билан қабул қилинган “Хорижий шахсларга, фуқаролиги бўлмаган шахсларга Ўзбекистон Республикасида яшаш учун гувоҳнома ва фуқаролиги бўлмаган гувоҳномаси тўғрисидаги Низом”; Г) Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг “Хорижий фуқаролар ва фуқаролиги бўлмаган шахслар томонидан Ўзбекистон Республикасида уй-жой сотиб олишни ҳамда доимий яшаш учун Тошкент шаҳрига келишни тартибга солиш тўғрисида” 1999 йил 27 февралда қабул қилинган Қарори. Юқоридагилардан ташқари, Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги, Ички ишлар вазирлиги, Ташқи ишлар вазирликларининг

фуқаровийлик муносабатлардаги айрим жузъий масалалар бўйича тушунтиришлари, қўлланмалари ҳам мавжуд. Чет эл фуқароси дейилганда, Ўзбекистон фуқароси бўлмаган, лекин Ўзбекистонда яшаб турувчи ва бошқа давлат фуқароси эканлигини исботловчи далиллари бор шахсга айтилади. Бундай далиллар миллий паспорт ва унинг ўрнини босувчи ҳужжатлар бўлиб ҳисобланади. Фуқаролиги бўлмаган шахслар деганда, Ўзбекистонда яшовчи Ўзбекистон фуқаролигига эга бўлмаган ва ўзининг қайси давлат фуқаролигига мансуб эканлигини исботловчи далиллари бўлмаган шахслар айтилади. Ўзбекистонда яшаб турувчи чет эл фуқаролари ва фуқаролиги бўлмаган шахслар Ўзбекистон қонунлари ва Халқаро шартномаларда назарда тутилган ҳоллардан ташқари тенг ҳуқуқ ва мажбуриятдан фойдаланадилар. Ўзбекистон Республикасида доимий яшаб турган чет эл фуқаролари ва фуқаролиги бўлмаган шахслар унинг ҳудудида оилавий муносабатларда Ўзбекистон Республикаси фуқаролиги билан тенг ҳуқуқлардан фойдаланадилар ва тенг мажбуриятларга эга бўладилар. Ўзбекистонда чет эл фуқаролари ўртасидаги ўзаро никоҳ худди Ўзбекистон фуқаролари ўртасидаги никоҳ сингари тузилади. Чет эл фуқароларининг ўзаро никоҳ тузиш шартлари никоҳ тузувчилар давлатининг қонунлари билан белгиланади. Ўзбекистонда тузилган никоҳнинг шакли, бўлажак эр-хотин қайси давлат фуқаролигига мансуб бўлишидан қатъий назар, Ўзбекистон қонунлари билан белгиланади. Айрим ҳолларда Ўзбекистондаги чет эл элчихона ва консулхоналарида чет эл фуқаролари ўртасида тузилган никоҳ қандай шартлар асосида тузилганлигидан қатъий назар, ўзаро келишув асосида ҳақиқий деб тан олиниши мумкин.

Фуқаролиги бўлмаган шахслар, асосан, ўзлари доимо яшаб турган давлат билан боғлиқдирлар. Уларга нисбатан шундай хулосага келиш халқаро ҳуқуқ қоидаларига ҳам тўғри келади. Ўзбекистон Республикаси фуқаролари ўртасида, шунингдек, Ўзбекистон Республикаси фуқаролари билан чет эл фуқаролари ва фуқаролиги бўлмаган шахслар ўртасида чет давлатнинг ваколатли органида никоҳ тузишга йўл қўйилади. Ўзбекистон Республикаси ҳудудида Ўзбекистон Республикаси фуқаролари билан чет эл фуқаролари ёки фуқаролиги бўлмаган шахслар ўртасидаги, шунингдек, чет эл фуқаролари ўртасидаги никоҳдан ажратиш Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатларига мувофиқ амалга оширилади. Ўзбекистон Республикаси ҳудудидан ташқарида яшаб турган Ўзбекистон Республикасининг фуқароси Ўзбекистон Республикаси ҳудудидан ташқарида яшаб турган эри (хотини) билан тузилган никоҳдан, мазкур шахс қайси давлат фуқароси эканлигидан қатъий назар, Ўзбекистон Республикаси судида ажралишга ҳақлидир. ФОЙДАЛАНИЛАДИГАН АДАБИЁТЛАР: 1. Ўзбекистон Республикаси Конституцияси. Т., “ Ўзбекистон”, 2002. 2. Каримов И.А. –Ўзбекистон буюк келажаг сари. Т., “Ўзбекистон”, 1998. 3. Каримов И.А. – Биз келажагимизни ўз қўлимиз билан қурамиз. Т., “Ўзбекистон”, 1999. 4. Каримов И.А. – Хавсизлик ва ьарқарор тараққиёт йўлида. Т., “Ўзбекистон”, 1998. 5. Ўзбекистон ХХ1 асрга интилмоқда. Т., “Ўзбекистон”, 2000.

6. Ўзбекистон Республикаси оила кодекси. Т., “Адолат”, 2000. 7. Ўзбекистон Республикасининг оила кодексига шарҳлар. Т., “Адолат”, 2000. 8. Хотин-қизлар ҳуқуқлари камситилишининг барча шаклларига барҳам бериш тўғрисида Конвенция, Тошкент-1998. 9. Бағрикенглик тамойиллари Декларацияси. ЮНЕСКО 1995 йил 16 ноябрь, Париж. 10. О.А.Каримова. Қонун, оила, фарзанд ва жамият. Т-2000. 11. О.А.Каримова. Оила ҳуқуқи. Маърузалар матни. ТДПУ. 2002; 12. И.Овчинников. Родительское счастье. М., Из-во политической лит., 1987. 13. Қадриятлар ва ижтимоий тараққиёт. Т., “Ўзбекистон”, 1997. 14. П.Азаров. Семейная педагогика. М., Изд-во политической лит.,1985. 15. Гендер и развитие в Узбекистане. Т., 1998. 16. Положение детей в мире. ЮНИСЕФ, 2000. 17. www.ziyonet.uz 18. www.nur.uz

Похожие

Фукаролик хукуки асослари ( Фукаролик хукуки асослари

Чет эл ташкилотлари, ҳалкаро ташкилотлар ва тадбиркорлик фаолиятини амалга ошираётган

Пул муомаласини хукукий тартибга солиш

Мехнат муносабатлари ва уларни хукукий тартибга солиниши

Давлат органлари тизими