Бино иншоатлар давлат кадастрини юритиш - География - Рефераты

Бино иншоатлар давлат кадастрини юритиш

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

62.5 KB

Бино иншоатлар давлат кадастрини юритиш Режа:  Бино ва иншоотлар давлат кадастри, унинг мазмуни, моҳияти, юритиш тамойиллари.  2. Бинолар ва иншоотларни давлат рўйхатидан ўтказиш.  3. Бино ва иншоотлар кадастрини юритишни ташкил этиш

1. Бино ва иншоотлар давлат кадастри, унинг мазмуни, моҳияти, юритиш тамойиллари. Ўзбекистон Республикаси иқтисодиётида бозор муносабатларининг ривожлан бориш ер муносабатларини тубдан қайта қуриш билан бир қаторда ушбу ер майдонлари билан мустаҳкам боғлиқ бўлган кўчмас мулклар, яъни бино ва иншоотлар ҳамда улар билан бўладиган турли ҳаракатларни тартибга солишни талаб қилади. Бу эса, ўз навбатида Давлат кадастрларининг ягона тизими таркибида бино ва иншоотлар давлат кадастрини юритилишини тақозо қилади. Бино ва иншоотлар давлат кадастини юритш тизими – бу кадастр ахборотларини тўплаш, қайта ишлаш, ҳисобга олиш, бир тизимга келтириш, сақлаш, янгилаб туриш ва фойдаланувчиларга беришдан иборатдир. Бинолар вка иншоотлар давлат кадасти бинолар иншоотлардан самарали фойдаланишни ва уларни муҳофаза қилишни, мулк эгаларининг ва шу объектлардан бошқа фойдаланувчиларнинг ҳуқуқларини, шунингдек бинолар ва иншоотларга эгалик ҳуқуқи ва бошқа ашёвий ҳуқуқлар давлат рўйхатидан ўтказилишини таъминлаш учун юритилади. Бинолар ва иншоотлар давлат кадастри маълумотлари барча давлат органлари, юридик ва жисмоний шахслар учун мажбурий юридик кучга эгадир. Кадаст хужжатлари бинолар ва иншоотлар билан фуқаролик-ҳуқуқий битишувларни амалга оширишда, уларни солиққа тортишда, лойиҳалаштиришда ва бошқа юридик харакатларда ҳуқуқий, иқтисодий ва техник маълумотлар сифатида қабул қилинади. Бинолар ваиншоотлар давлат кадастрини юритиш бу объектлар тў0рисидаги кадастр маълумотларини шакллантиришдаги ишончли хужжатлар ва бошқа маълумотлардан фойдаланилган ҳолда амалга оширилади. Бино ва иншоотларни давлат рўйхатидан ўтказувчи шахслар давлат рўйхатидан ўтказишда қонун бузилишларини билиб қолган тақдирда, бу

тўғрида тегишли давлат органларига, корхоналар, муассасалар, ташкилотларга ёки прокуратурага хабар беришлари керак бўлади. Мулк эга бўлган ёки бинолар ва иншоотларга ашёвий ҳуқуқларга эга бўлган юридик ва жисмоний шахслар уларга тегишли бинолар ва иншоотлар давлат рўйхатидан ўтказилганлиги тўғрисидаги хужжатларга эга бўлишлари керак. Одатда бино ва иншоотни давлат рўйхатидан ўтказиш мажбурияти мулк эгасига ёхуд бино ёки иншоотга ашёвий ҳуқуқларга эга бўлган шахсга юкланади. Улар бино ёки иншоотни давлат рўйхатидан ўтказиш юўйича барча ёки айрим мажбуриятларини учинчи шахсларга юклашлари мумкин. Бу ҳуқуқлар ва мажбуриятларни бўёбга чиқариш қонун хужжатларига мувофиқ амалга оширилади. Бинолар ва иншоотлар мерос қилиб олинган тақдирда бинолар ва иншоотларга эгалик ҳуқуқи ёки бошқа ашёвий ҳуқуқлар меросхўрга ёки давлатга қонунчиликда белгиланган тартибда ўтганда кейин давлат рўйхатидан ўтказилади. Бинолар ва иншоотлар давлат кадастрини ташкил этиш ва юритиш туман, шахар кўчмас мулк кадастри хизматига юкланади. Бу хизмат кадастр хужжатларини ва кадастр маълумотларини рухсатсиз олиш ва ошкор этишдан ҳимоя қилинишини таъминлаши зарур. Бинолар ва иншоотлар давлат кадастрини юритиш ҳам анъанавий (кадастр китобида рўйхатдан ўтказиш, кадастр планига киритиш) ҳам автоматлаштирилган (маълумотларнинг компьютер банкини яратиш) усулларда амалга оширилади. Бинолар ва иншоотлар давлат кдастрини юритиш уч босқичда амалга оширилади:  босқич – бинолар ва иншоотларнинг туман, шахар даражасидаги ҳуқуқий, хўжалик ва меъморий-қурилиш мақоми тўғрисида маълумотлар туплаш ва кадастр китобида рўйхатдан ўтказиш;  босқич – объектларни чизмад жойлаштирган ҳолда кдастр планини тузиш;

 боскич – олдинги босқичларда олинган маълумотларни ҳисобга олган тарзда маълумотларнинг компьютер базасини яратиш. Бинолар ва иншоотлар давлат кадастри маълумотлари туманлар, шахарлар бўйича тузилади, уларнинг худуди ҳисобга олиш, участкаларига бўлинади. Туманлар, шахарлар ва бошқа аҳоли яшаш пунктларининг кадастр бўлиниши чегараларни белгилаш ва худудларни туман доирасида ёхуд шахар, посёлка чегараларини ҳисобга олиш участкаларига бўлишни билдиради. Корақалпоғистон Республикасига, вилоятларга Тошкент шахрига, туманлар, шахарлар ва аҳоли яшаш пунктларига, шунингдек ҳисобга олиш участкаларига кадастр ишларини юритиш мақсадларида ягона тизим бўйича кадастр рақами(коди) берилади. 2. Бинолар ва иншоотларни давлат рўйхатидан ўтказиш. Бино ва иншоотларни давлат рўйхатидан ўтказиш маълумотлари бинолар ва иншоотлар давлат кадастрининг асосини ташкил этади. Бинолар ва иншоотларни давлат рўйхатидан ўтказиш белгиланган тартибда ажратилган ер участкасида бино ёки иншоот қуриб битказилгандан сўнг ёхуд қонун хужжатларида назарда тутилган тартибда ва шартларда битишувлар содир этилгандан сўнг амалга оширилади. Бинолар ва иншоотларни давлат рўйхатидан ўтказиш туман, шахар кадастр китобида, турар жой бинолари ва иншоотлари туман реестр дафтарида амалга оширилади. Бинолар ва иншоотлар техник инвентаризациядан ўтказиш бюролари томонидан давлат рўйхатидан ўтказилган тақдирда улар тегишли кўчмас мулк кадастри хизматига бинолар ва иншоотлар давлат реестрини юритиш учун зарур бўлган ҳажмдаги давлат рўйхатидан ўтказиш маълумотларини берадилар. Давлат рўйхатидан ўтказишда кадастр ёки реестр дафтарига бинолар ва иншоотларга эгалик ҳуқуқини ёхуд бошқа ашёвий ҳуқуқлар (уларнинг пайдо бўлиши, бошқа шахсга ўтиши, чекланиши ва тўхтатилиши) хақидаги шунингдек объектни тавсифловчи бошқа маълумотлар тўғрисидаги маълумотлар ёзиб қўйилади. Маҳфийлик режимига эга бўлган бинолар ва

иншоотлар махсус кадастр дафтарида рўйхатга олинади. Уни юритиш хусусиятлари ва бу объектларни рўйхатдан ўтказиш бўйича маълумотлардан фойдаланиш шартлари қонун хужжатларида белгиланади. Давлат руйхатидан ўтказишда белгиланган тартиб-қоидага биноан, кадастр дафтарига бинолар ва иншоотларнинг ҳуқуқий , хўжалик ва меъморий-қурилиш мақоми тўғрисидаги маълумотлар киритилади. Бу маълумотлар асосан қуйидагиларни ўз ичига олади:  бинолар ва иншоотлар жойлашган жой, уларнинг эгалик ҳуқуқи ёхуд бошқа ашёвий ҳуқуқлар билан юридик ва жисмоний шахсларга тегишлилиги, бу ҳуқуқларнинг пайдо бўлиш асослари ва муддатлари, уларнинг тўхтатилиши муддатлари, эгалик ҳуқуқини ва бошқа ашёвий ҳуқуқларни чеклаш шартлари, бу объектларга учунчи шахсларнинг ҳуқуқлари тўғрисидаги маълумотлар бинолар ва иншоотларнинг ҳуқуқий холати ҳақидаги маълумотлар ҳисобланади;  бинолар ва иншоотларнинг қиймати, улардан фойдаланиш хусусиятлари, бу объектларнинг маиший, ишлаб чиқариш мақсадларидалиги, улардан белгиланган мақсадларда фойдаланиши, улар жойлашган солиқ минтақаси тўғрисидаги ва бошқа маълумотлар бинолар ва иншоотлар хўжалик мақомини ташкил этади;  бинолар ва иншоотларнинг ер тузиш схемаларига, шахарлар Бош планларига, аҳоли яшаш пунктларини жойлаштириш лойиҳаларига, шунингдек меъморчилик ва шахарсозлик талабларига мувофиқлиги, бинолар параметрлари (қаватлари, умумий яшаш ишлаб чиқариш майдонлари), эгаллаб турган ер участкаси, қурилган вақти, инженерли- техник коммуникацияларнинг мавжудлиги, сейсмик чидамлилиги тўғрисидаги ва бошқа техник маълумотлар бинолар ва иншоотларнинг маъморий-қурилиш мақоми ҳақидаги маълумотлар ҳисобланади. Кадастр маълумотлари асл хужжатлар ёки давлат органлари қарорлариниг, шартомаларнинг (олди-сотди, ҳадя қилиш, алмаштириш, ижарага олиш, рента ва бошқалар), бино ва иншоотлар лойиҳа-смета

хужжатларининг, илгари рўйхатдан ўтказилганлиги тўғрисидаги маълумотларнинг тегишли равишда расмийлаштирилган нусхалари асосида тузилади. Давлат рўйхатидан ўтказувчи органлар рўйхатдан ўтказиладиган хужжатлар ва маълумотларнинг асллигини ва ишончлилигини текшириш, зарур ҳолларда эса қўшимча хужжатлар ва маълумотларни, бинолар ва иншоотлар тўғрисидаги асл хужжатларни тақдим этишни талаб қилиш, шунингдек бинолар ва иншоотларни жойида текшириш ва баҳолаш ҳуқуқига эгадирлар. Хар бир бино ва иншоот кадастр, реестр дафтарига муайян кадастр рақами остида ёзиб қўйилади. Объектнинг кадастр рақами унинг кўчмас мулк объектлари ва худудларни кодлаштиришнинг умум республика тизимидаги кодидан келиб чиқиб белгиланади. Объектнинг коди маълумотларнинг компьютер базасини унификациялаш ҳамда яратиш учун мўлжаллангандир. Бино ва иншоотга шахсий мулк ҳуқуқи ёки бошқа ашёвий ҳуқуқлар ўзгарган тақдирда ёхуд тугатилганда ва пайдо бўлганда объектнинг рўйхатдан ўтказиш коди (рақами) ўзгармайди, объектнинг мулкдорлар ёки фойдаланувчилар ўртасида бўлиниши, шунингдек у жойлашган ер участкаси чегараларининг ўзгариш ҳоллари бундан мустасно. Бинолар ва иншоотларга эгалик ҳуқуқи ёхуд бошқа ашёвий ҳуқуқлар пайдо бўлганлигини, бошқа шахсга ўтганлигини давлат рўйхатидан ўтказганлик учун юридик шахслардан энг кам иш ҳақининг ярми, жисмоний шахслардан ўндан бир қисми миқдорида тўлов ундирилади. Эгалик ҳуқуқи ёхуд бошқа ашёвий ҳуқуқлар субъектини ўзгартирмаган ҳолда объектнинг ҳуқуқий холати ўзгарган тарзда кўрсатиб ўтилган суммаларнинг ярми ундирилади. Давлат мулки ҳисобланган объектлар бўйича рўйхатга олиш ишлари ва умуман давлат кадастрини юритиш ишлари давлат бюджети ҳисобидан маблағ билан таъминланади. Бинолар ва иншоотларга эгалик ҳуқуқини ёхуд бошқа ашёвий ҳуқуқлар тўхтатилганлигини ёхуд уларни

чегараланганлигини давлат рўйхатидан ўтказганлик учун тўлов ундирилмайди. Бино ёки иншоотни давлат рўйхатидан ўтказишни амалга оширган орган мулкдор ёки у ваколат берган шахсга бино, иншоотнинг давлат рўйхатидан ўтказилганлиги тўғрисидаги гувоҳномани беради ёхуд рўйхатдан ўтказиш учун тақдим этилган хужжатга ёзиб қўяди. Мулкдор ёхуд объектга ашёвий ҳуқуқга эга бўлган шахс, шунингдек объектнинг ҳуқуқий холати ўзгарган тақдирда кадастр ёки реестр китобида бино ёки иншоотни қайта рўйхатдан ўтказиш ҳолларида бино ёки иншоотни давлат рўйхатидан ўтказилганлиг тўғрисидаги янги гувоҳнома берилади, бунда эски гувоҳнома мажбурий тарзда олиб қўйилади ва бекор қилинади. Бино ёки иншоотнинг давлат рўйхатидан ўтказилганлиг тўғрисидаги гувоҳнома йўқотилган ёки бузилган тақдирда давлат рўйхатидан ўтказишни амалга оширган орган томонидан мулкдорга ёки у ваколат берган бошқа шахсга бино ёки иншоотнинг давлат рўйхатидан ўтказилганлиг тўғрисидаги гувоҳноманинг дубликати берилади. Дубликатни беришда давлат рўйхатидан ўтказилганлик учун ундириладиган сумманинг иккидан бири миқдорида тўлов ундирилади. 3. Бино ва иншоотлар кадастрини юритишни ташкил этиш . Бинолар ва иншоотларга эгалик ҳуқуқини ёхуд бошқа ашёвий ҳуқуқлар (уларнинг пайо бўлиши, бошқа шахсга ўтиши, чекланиши ва тўхтатилиши) ҳақидаги, шунингдек объектни тавсифловчи бошқа маълумотлар тўғрисидаги маълумотлар тўпланган ва рўйхатдан ўтказилгач бино ёки иншоот кадастр планида белгиланади. Кадастр плани хариталар ва планларнинг 1:100 дан 1:10000 гача бўлган масштаб қаторидан иборат бўладики, бу рўйхатдан ўтказиладиган объектларнинг кўргазмалилигини таъминлайди. Бино ва иншоотлар маълумотлари асосида туман, шахар геофондлари юритилади. Туман, шахар геофондлар-бинолар ва иншоотларнинг топография-геодезия, картография, инженерли-геология, гидрогеология,

экология, санитария-гигиена, социалогия, лойиҳалаш-планлаштириш, тарихий-маданий, стихияли офатлар ва техноген фалокатлар, техник инвентаризацияланганлиги ва сейсмик турғунлигига оид замонавий ва тарихий геоахборот маълумотларнинг мажмуидир. Бу мажмуа давлат кадастрини ва боқа давлат томонидан ўтказиладиган ташкилий тадбирларда муҳим аҳамиятга эга бўлади. Туман , шахар бинолари ва иншоотлари тўғрисидаги кадастр маълумотларининг компьютер базаси туман, шахар бинолари ва иншоотларининг кадастр, реестр китобига киритилган маълумотлари Қорақалпоғистон Республикаси, вилоятлар, Тошкент шахри бўйича йилнинг ҳар чорагида умумлаштирилади ва бир тизимга келтирилади. Қорақалпоғистон Республикаси, вилоятлар, Тошкент шахрининг бинолар ва иншоотлар тўғрисидаги компьютер кадастр маълумотлари базасида (асосида) Ўзбекистон Республикаси бўйича бинолар ва иншоотлар тўғрисидаги кадастр маълумотларининг бир тизимга келтирилган, марказлаштирилган компьютер базаси шакллантирилади. Бинолар ва иншоотларнинг 31 декабр холати бўйич кадастр маълумотлари “Ўзгеодезкадастр” бош бошқармаси томонидан ҳар йили туманлар, шахарлар, Қорақалпоғистон Республикаси, вилоятлар, Тошкент шахри ва Ўзбекистон Республикаси бўйича нашр қилинади.

ФОЙДАЛАНИЛАДИГАН МАНБАЛАР РЎЙХАТИ Ўзбекистон Республикаси Конституцияси, Тошкент, 1992. Ўзбекистон Републикаси «Ер кодекси», Т., «Адолат», 1998 й Каримов И.А. Ўзбекистон иқтисодий ислоҳотларни чуқурлаштириш йўлида Ўзбекистон. 1995. « «Давлат кадастрлари тўғрисида»ги қонун, Тошкент, Ўзбекистон, 2000й. «Ер тузиш ва ер кадастри » бўйича малакавий битирув ишини бажаришга доир услубий қўлланма. Бобожонов А. Р., Раҳмонов Қ. Р. ТИҚХМИИ 2000 «Ер тузиш ва ер кадастри » бўйича малакавий битирув ишини бажаришга доир услубий қўлланма. Бобожонов А. Р., Раҳмонов Қ. Р. ТИҚХМИИ 2000 й. Автоматизированная система ведения земельного кадастра. А.Я Борукс, Э.Я. Кассалис. Рига «Зинатне» 1987. 289-стр. Ер кадастри. О.Р. Бобожонов, Қ.Р. Рахмонов, А.Ж. Ғофиров. Ўрта махсус, касб ҳунар коллежлари учун ўқув қўлланма. «Чўлпон» Тошкент- 2002. 158-бет. Ерни хисобга олувчи даҳлсиз дафтарни юритиш буйича кўрсатмалар. Москва 1972. стр-27. Каримов И.А. Ўзбекистон буюк келажак сари. Т.: Ўзбекситон, 1998 Қишлоқ хўжалигида ислоҳатларни чуқурлаштиришга доир қонун ва меёрий ҳужжатлар тўплами. Том-I. «Шарқ» нашриёти матбаа концерни бош тахририяти. Тошкент, 1998, -416 бет. Система земельно кадастровой информации. Учебное пособие. А.С. Чертовицкий. Ташкент 1989. Туман (шаҳар) ер кадастри китобини юритиш бўйича кўрсатма. РҲ-13- 020-00. Тошкент 2000. - 30 бет.

Похожие

Давлат ўрмон кадастрини юритиш

Давлат автомобил йуллари кадастрини юритиш

Ер ости бойликлари давлат кадастрини юритиш

Давлат кадастрларининг ягона тизимини юритиш тартиблари

Ергеодезкадастр» Давлат қўмитаси фаолиятида ягона давлат кадастрларини юритиш вазифалари