Kuchaytirish sxemalari. Kuchaytirgichlar. Kuchaytirgichning tuzulma sxemasi - Физика - Рефераты

Kuchaytirish sxemalari. Kuchaytirgichlar. Kuchaytirgichning tuzulma sxemasi

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

228.5 KB

Kuchaytirish sxemalari. Kuchaytirgichlar. Kuchaytirgichning tuzulma sxemasi Reja: 1. Asosiy parametrlari va tavsiflari 2. Kuchaytirgich kaskadining asosiy parametrlarini hisoblash 3. Differensial kaskad

Kuchaytirish sxemalari. Kuchaytirgichlar. Kuchaytirgichning tuzulma sxemasi Kirish signalining quvvatini kuchaytirish uchun mo‘ljallangan qurilmani kuchaytirgich deyiladi. Kuchaytirish aktiv elementlar yordamida ta’minlovchi manbadan energiyani ishlatish hisobiga bajariladi. Kuchaytirgichlarda aktiv elementlari bo‘lib ko‘pincha tranzistorlar hisoblanadi bunday kuchaytirgichlarni yarimo‘tkazuvchiligi yoki tranzistorli deb nomlanishi qabul qilingan. Har qanday kuchaytirgichda kirish signali yuklanishga ta’minlash manbaidan energiya uzatilishini boshqaradi. rasmda keltirilgan sxema yordamida kuchaytirgich kaskadning ishlash prinsipini tushuntiramiz. rasm Kuchaytirgichni asosi bo‘lib ikki element hisoblanadi: R rezistor va boshqariladigan faol element FE tranzistor, uning qarshiligi kirish signali ta’sirida U kir o‘zgaradi. FE qarshiligi o‘zgarishi hisobiga R va FE rezistorning zanjirida Y em kuchlanish bilan ta’minlash manbaidan oqayotgan tok o‘zgaradi. Natijada rezistorda kuchlanishni kamayishi o‘zgarib boradi, demak chiqish kuchlanish U chiq ham o‘zgaradi. Bu yerda kuchlanish jaryoni ta’minlash manbai Y em energiyasini kuchlanishni chiqish energiyasiga o‘zgarishiga asoslangan. 34-rasmda keltirilgan kuchaytirgich kaskadning tuzilma shemaini ko‘rib chiqamiz. Kuchaytirgich kirish R kir va chiqish R chiq qarshiliklari bilan faol to‘rtqutbcha sifatida namoyon etilgan. Kirish signal manbai ichki qarshiligi R 2 bo‘lgan kuchlanish generatori Е 2 shaklida ko‘rsatilgan. rasm Kuchaytirgichning chiqishida yuklash registori R yu ulangan. N a generator Е 2 , na yuklanish kuchaytrigichning qismlari hisoblanmaydi, ammo uning ishlashida ko‘pincha katta rol o‘ynaydi. Kuchaytirish kattaliklari bo‘yicha kuchlanish, tok va quvvat kuchaytirgichlarga farqlanadi. U kirU kir U chiqU chiq U chiq

Kuchaytrigich kaskadlarini R kir va R e miqdorlari ни nisbati bo‘yicha bo‘linishi qulay. Agar kuchaytirgichda R kir >>R 2 bo‘lsa, bunda u kuchlanish kuchaytirgichi hisoblanadi. Tok kuchaytirgichida R kir <<R 2 ya’ni tokli kirish joyiga ega. Quvvat kuchaytirgichida kirish signali manbai bilan kelishilgan, ya’ni R kir >>R 2 . R chiq va R yu miqdorlari o‘rtasidagi nisbati bo‘yicha kuchaytirgichlarni kelishilgan yuklanishda ishlaydigan (R chiq >> R yu ) kuchlanish kuchaytrigichi (R chiq <<R yu ), tokli chiqishi bilan (R chiq >>R yu ) tok kuchaytirgichi va quvvat kuchaytirgichlarga bo‘lish mumkin. Odatda, kuchaytirgich bir nechta kuchaytirgichli kaskadlardan (35-rasm) iborat. Birinchi kaskad kiruvchi deyiladi, ohirgisi esa chiquvchi yoki ohirgisi deyiladi. Kirish kaskadi kirish signali manbai bilan kuchaytirgichni kelishishini bajaradi, shuning uchun kuchlanish kuchaytirgichi katta kirish qarshiligiga ega bo‘lishi kerak. Bundan tashqari, maqsadga muvofiq bo‘lar edi, agar kirish kaskadi eng kam shovqin koeffitsiyentiga ega bo‘lsa. rasm. Ko‘p kasadli kuchaytirgichni kirish kaskadi ko‘pincha quvvat kuchaytirgichi hisoblanadi va kichik omili yuklanishga ishlashiga katta quvvatga, kichik chiqish qarshiligiga, yuqori foydali ish koeffitsiyentiga ega bo‘lishiga talab qilinadi. Oraliqdagi kaskadlar belgilangan kuchaytirishni ta’minlash uchun kerak bo‘ladi, ya’ni ularni asosiy parametri bo‘lib kuchaytirish (kuchlanish bo‘yicha) koeffitsiyenti hisoblanadi. Ko‘p kaskadli kuchaytirgichda kaskadlarning bir biroviga ulanish turli xil usullar bilan bajariladi. O‘zgaruvchan tok yoki kuchlanishni kuchaytirgichlari uchun keng tarqalgan usullardan biri bo‘luvchisi sig‘imlar yordamida amalga oshiriladi. Bunday kuchaytirgich sig‘imli bog‘lash kuchaytirgichi deyiladi. O‘zgarmas tok kuchaytirgichlari uchun bevosita (galvanikli) bog‘lama ishlatiladi. Takidlash kerakki, kaskadlar o‘rtasida bevosita bog‘lama ITda keng namoyon etilgan. Asosiy parametrlari va tavsiflari Kuchaytirgichning asosiy parametrlardan biri kuchaytirish koeffitsiyenti hisoblanadi. Uch kuchlanish koeffitsiyenti mavjud: kuchlanish bo‘yicha kir chiq uU U K , tok bo‘yicha va quvvat bo‘yicha. Kuchaytirgichlar uchun koeffitsiyentlar miqdorlari turlicha bo‘lishlari mumkin, ammo prinsipiallagi shundaki, K r доим birdan katta bo‘lishi kerak. Kuchaytirish koeffitsiyentlarining maksimal miqdorlari 10 6 ga yetishi mumkin. Ko‘p kaskadli kuchaytirgichning umumiy kuchaytirish koeffitsiyenti alohida kaskadlarning kuchaytirish koefitsiyentlarining ko‘paytmasig а teng. 1 2 P - 1 P

Kuchaytirish koeffitsiyentning ko‘pincha lagarifmik birliklarda – detsibellarda belgilashadi (db): K u =20 lg(U chiq /U kir )=20 lg K u . Kuchaytirish koeffitsiyentlarning ditsibellarda ifodalanishi odam qulog‘ining ovoz tebranishlariga eshitish to‘g‘ri kelishi bilan bog‘liq. Signalning kuchayishidan tashqari, kuchaytirgich uning shaklini o‘zgartirmasligi kerak, ya’ni ideal holatda barcha o‘zgarishlarni (kuchlanishni yoki tokni) aniq qaytarilishi. Chiqish signal shaklining kirish siganl shaklidan o‘zgarishi buzulishlar deyiladi. Buzulishlar ikki xil bo‘ladi: nochiziqli va chastotaviy. Tranzistorlarda yeig‘ilgan kuchaytirgichni nochiziqli buzulishlari tranzistorlarning VAT nochiziqligi bilan aniqlanadi. Agar kuchaytirgichni kirishiga sinusida shaklida signal berilganda chiqish signali toza sinusoidli bo‘lmaydi, u yuqori garmoniklar tarkibiga ega bo‘ladi. Buni qo‘shqutbli tranzistorning kirish VAT yordamida oddiy kuzatish mumkin, u to‘g‘ri chiziq shaklida emas, balki eksponenta shaklida bo‘ladi. Nochiziqli buzulishlarni baholashda ko‘p holatlarda faqat ikkinchi va uchinchi garmoniklarni hisobga olishadi, chunki undan yuqori garmoniklar kam quvvatga ega. Amaliyotda esa asosiy buzulishlar chiqish (ba’zan chiqishdan oldingi) kaskadi tomonidan kiritiladi, chunki u signallarning katta amplitudasida ishlaydi. Nochiziqli buzulishlarni taxminiy baholash uchun kuchaytirigchning amplitudaviy tavsifi bilan foydalansa bo‘ladi (36-rasm), U chiq 36-rasm. Kuchaytirgichni amplitudaviy tavsifi – bu chiqish kuchlanish U chiq amplitudasining o‘zgartirilmagan chastotadagi miqdoriga bog‘liqligi. U kir uncha katta bo‘lmaganida amplitudali tavsif amalda chiziqli. Uning burchak qiyaligi o‘zgarishi signal shaklining buzulishini paydo bo‘lishini ko‘rsatadi. Chastotaviy buzilishlar tranzistor parametrlarini chastotaga va kuchaytirgich qurilmalar-ning reaktiv elementlariga bog‘liqligi bian aniqlanadi. Bu buzulishlar kuchaytirgichning signal chastotasiga bog‘liq. Kuchaytirgichning K u ni kirish signali chastotasiga bog‘iqligi amplituda-chastotaviy tavsifi (AChT) deb aytilishi qabul qilingan. AChT yordamida (37-rasm) chastotaviy buzulishlar koeffitsiyentlarini past M p va yuqori M yu chastotalarida kuchaytirgichni ishlashini belgilangan diapazonda tasavvur qilamiz: M p =|K uo /K un | va M yu =|K uo /K yu | Odatda chastotaviy buzulishlar koeffitsiyentlarning ruxsat etilgan miqdorlari 3db dan oshmaydi. U chiq U kirShum

Ta’kidlaymiz, D f =f yu -f n kuchaytirgichning o‘tkazish polosasi deb aytishgsha qabul qilingan. rasm. Tovush chastotali kuchaytirgichlarda f n >>20 Гц va f yu >>15 kGts: keng polosali kuchaytirgichlarda f yu o‘nlar megagersga yetishi mumkin; chastota tanlovchi kuchaytirgichlarda f n >>f yu va yuqori chastotali variantlari uchun yuzlab megagersga yetishi mumkin: o‘zgarmas tok kuchaytirgichlarda (O‘TK) f n =O, f yu esa bir necha o‘nlar megagersni tashkil etadi. Takidlash kerakki, kuchaytirgichlarda kirish va chiqish signallar orasida fazoviy siljishlar o’rni bor, ular fazoviy buzilishlar paydo bo‘lishiga olib kelishi mumkin. Fazoviy buzi-lishlar siljishni chastotaga nochiziqli bog‘langandagina namoyon bo‘ladi. Bu bog‘lanishni kuchaytirgichning fazo chastotaviy (fazali) tavsifi (FUT) deb atalishi qabul qilingan. Chastotaviy va fazoviy buzulishlar chiziqli buzulishlar hisoblanadi va bir xil sabablardan kelib chiqadi. Shu bilan birga katta chastotaviy buzilishlarga katta fazoviy buzulishlar to‘g‘ri keladi va teskarisi. Ko‘rilgan parametr va tavsiflardan tashqari, ko‘pincha kuchaytirgichning FIK, shovqin koeffitsiyenti, stabillik, ishlash turg‘unligi, tashqari halaqit qiluvchilarga sezgirli va boshq. Bilish kerak bo‘ladi. Quvvat kuchaytirgichlar-ning eng muhim parametri – foydali ish koeffitsiyenti h: h=P yu /R tm Bu yerda R yu – kuchaytirgichning yuklanishida hosil bo‘ladigan quvvat: R tm kuchaytirgich tomonidan tashqi ta’minlovchi manbadan oladigan quvvat. Butun kuchaytirgichning h miqdori asosan chiqish kaskadning h bilan aniqlanadi. Kuchaytirgilarning asosiy parametr va tav-siflari kaskadlar soniga ham va faol elementi-ning turiga ham va kuchaytirgichning kaskadida uning ulanish usuliga ham bog‘liq.

Kuchaytirgich kaskadining asosiy parametrlarini hisoblash Ishchi (dinamik) rejimda, ya’ni transistor-ning chiqish zanjiriga yuklash qarshiligi ulangan bo‘lsa, kirishga esa o‘zgaruvchan signal berilsa, tranzistorning tavsif va parametrlarini sxemaga bog‘lamasdan turib ko‘rib bo‘lmaydi. Umumiy holatda yuklash qarshiligi reaktiv, aralash yoki faqat aktiv (faol) bo‘lishi mumkin. Faqat faol yuklash holatini ko‘rib chiqamiz. Ishchi (dinamik) rejimda ishlayotgan tranzistorning tavsif va parametrlarini ishchi yoki dinamik deyiladi. Tranzistorning ishchi yoki dinamik parametrlari tranzistorni dinamik rejimida tok va kuchlanishlarni kichik o‘zgarishida bog‘laydi. Bunday parametrlari bo‘lib kirish va chiqish qarshiliklari hisoblanadi, ularning miqdorlari signal manbai va yuklanish bilan tranzistorning kelishtirish sharti aniqlaydi va tokni, kuchlanishni va quvvatni kuchaytirish koeffitsiyentlaridir. Bu parametrlarning har biri quyidagicha aniqlanadi: Kirish qarshiligi – bu R yu =0 bo‘lganida o‘zgaruvchan kirish toki uchun tranzistorning kirish zanjirini qarshiligi:kir kir kir I U R  Chiqish qarshiligi – bu R yu =0 bo‘lganida o‘zgaruvchan chiqish toki uchun tranzistorning chiqish zanjirini qarshiligi: chiq chiq chiq I U R  Tok bo‘yicha kuchaytirish dinamik koeffitsiyenti kir j I I K chiq  . Quvvat bo‘yicha kuchaytirish dinamik koeffitsiyenti kir chiq u j р Р P K К К    . Kichik sinusoidal signallar kuchaytirilganda ishchi parametrlarini tok va kuchlanish amplitudalari nisbati sifatida aniqlash mumkin. Ishchi sxemaga ulangan tranzistor uchun oqadigan toklar va berilgan kuchlanishlar o‘rtasidagi grafikli bog‘lama dinamikaviy tavsilotlari bilan aniqlanadi. Huddi statik rejimiga o‘xshab, tajriba o‘tkazib olish, yoki kirish va chiqish dinamikaviy tavsilotlarini qurish mumkin. Amalda ishni dinamik rejimini va tranzistorning ishchi parametrlarining to‘liq hisobini bajarish uchun statik tavsiflarni ikki oilasiga ega bo‘lish kerak: kirishlar va chiqishlar, ularga tegishli kirish va chiqish dinamik tavsiflari qurilishi lozim. Statik chiqish tavsiflari oilasida chiqish dinamik tavsiflarini qurish uchun I chiq =F(U chiq ) | I ex = const yuklanish to‘g‘ri chizig‘i quriladi. Kirxgof qonuni bo‘yicha U chiq =Y em -I chiq R yu , bu yerda Y em – chiqish zanjiridagi ta’minlash manbaining kuchlanishi, bunda yuklanish to‘g‘ri chizig‘i ikki nuqta bo‘yicha bo‘yicha qurilishi mumkin, agar Y em va R yu ma’lum bo‘lsa: 1. I chiq =O, U m =Y em bo‘lsa; 2. U m =O, unda I chiq =Y em /R yu yuklanish to‘g‘ri chizig‘ini statik tavsiflari bilan kesib o‘tuvchi nuqtalar chiqish dinamik tavsiflar yo‘lini aniqlpaydi. Kirish statik tavsiflarning U kir =F(I в k ) | U chiq =

const oilasida kirish dinamik tavsiflarning qurilishi yo tenglamalar yordamida (Y em va R yu ma’lum bo‘lganida), yo qurilgan chiqish dinamik tavsiflaridan o‘tkazish yo‘li bilan bajarilishi mumkin. Ohirgi holatda dinamik chiqish tavsiflarini statiklari bilan kesib o‘tish nuqtalari uchun I kir miqdorlari aniqlanadi (uning uchun Bu chiqish statik tavsifi olingan) va U chiq , olingan miqdorlari statik kirish tavsiflar oilasiga o‘tkaziladi. Ravon egri chiziqdagi olingan nuqtalarni birlashtirib kirish dinamik tavsifi olinadi. UBli ulangan tranzistorning chiqish va kirish dinamik tavsiflarini qurilishi 38- rasmda ko‘rsatilgan. rasm. Ba’zi tranzistorlar uchun statik kirish tavsiflari bir biriga juda yaqin joylashadi. Bunday holatda, taxminan hisoblanadi, U k >0,5-5 В bo‘lganida olingan kirish dinamik tavsifi statik bilan birlashadi. Past chastotali kichik signallarni kuchaytirish sifatida ishlaydigan tranzistor ishlashini dinamik rejimini tanlaganda, esda tutish kerak: 1. O‘zgaruvchan tok va kuchlanishlarni o‘zgarishi, to‘yinish va kesib tashlash hududida emas, balki faqat faol hududida. 2. Tranzistor ishlashining dinamik rejimi yo‘l qo‘yiladigan maksimal miqdorlari bilan cheklangan: a) Ie maks – emitter o‘tishining quvvati bilan aniq-lanadigan yo‘l qo‘yiladigan maksimal emitter toki; b) Uk maks – teshuvchi kuchlanish bilan aniqlanadigan yo‘l qo‘yiladigan maksimal kollektor kuchlanishi; V) R k.makc.dop . – kollektorli o‘tishning yo‘l qo‘yiladigan sochilish quvvati. Kuchaytirgich sifatida tranzistor ishlaganda ishchi nuqta chiqib ketishi mumkin bo‘lmagan hudud chegarasi 39-rasmda ko‘rsatilgan.

-rasm. Agar nochiziqli buzulishlarsiz ishlash sharti qo‘yiladigan bo‘lsa, ya’ni kirish qismiga berilgan signal shaklini tranzistorning chiqishida aniq qayta tiklash sharti, bunda o‘zgaruvchan tok va kuchlanishlar o‘zgarishi chiqish tokini o‘zgarishi kirish toki o‘zgarishiga to‘g‘ri proporsional bo‘lgan chiqish dinamik tavsiflari maydonida bo‘lib o‘tishi kerak. Bundan tashqari, tranzistorlardagi nochiziqli buzulishlar to’satdan kirish dinamik tavsifini nochiziqlik darajasi bilan aniqlanishi sababli, o‘zgaruvchan tok va kuchlanishlarni o‘zgarishi kirish dinamik tavsifini to‘g‘richiziqli bo‘lagida yotishi zarur. Shu sabablarga ko‘ra, emitterli va kollektorli o‘tishlarga beriladigan yuklanish qarshiligi R yu va o‘zgarmas kuchlanish miqdorlari aniqlanadi. Misol tariqasida tranzistorda yog‘ilgan bir kaskadli kuchaytirgichni ko‘rib chiqamiz (rasm). Bu sxemada alohida manbadan Y em olingan qaydlangan surilish ishlatiladi, uning yordamida kirish dinamik tavsifida ishchi nuqta holati belgilanadi. R yu miqdori birnecha kOm ni tashkil qiladi, bu esa chiqish qarshiligidan ancha kam, Y ek esa – 10 В ga yaqin. Tranzistorning statik tavsiflari 41 a,b rasmlarda ko‘rsatilgan. Farast qilamiz R yu va Y ek berilgan. a)

б ) 41-rasm. Chiqish dinamik tavsifini ikki nuqta bo‘yicha qurish mumkin. Hisoblaymizki, U k =-5 В bo‘lganida olingan kirish dinamik tavsifi statik bilan to‘g‘ri keladi. Agar minimal nochiziqli buzulishlar sharti qo‘yilgan bo‘lsa, bunda dinamik tavsiflarda o‘zgaruvchan tok va kuchlanish o‘zgarishi ra,b (41-Rasm) bo‘lagi chegarasidan chiqishi kerak emas. O‘zgaruvchan tok va kuchlanishni o‘zgarishi bo‘lib o‘tayotgan chegarasidagi dinamik tavsifini bo‘lagi, ishchi bo‘lagi deyiladi. Agar tranzistorning kirishiga sinusoidal signal I e = I me . sinwt ko‘rinishida berilayotgan bo‘lsa, bunda tanlangan a, b ishchi bo‘lagida ishlashini ta’minlash uchun kirishga amplitudali 2 5 ei e me I I I    o‘zgaruvchan signal berilishi kerak va o‘zgarmas tokning tarkibini I e = I e5 – I me = I ei – I me o‘zgarmas tok bo‘yicha ishlash rejimini aniqlaydigan dinamik tavsifidagi joylanish nuqtasi, ishchi nuqta deyiladi (grafikda A nuqtasi). Ko‘rinib turibdiki, agar I e va I me ma’lum bo‘lgan, bunda grafikdan U e , I k , U k ni va o‘zgurauvchan tarkiblar amplitudasini Ume, Imk, Umk olish mumkin. Endi oson hisoblash mumkin: - tok bo‘yicha kuchaytirish dinamik koeffitsiyentini мe мк i I U К  ; - kuchlanish bo‘yicha kuchaytirigsh dinamik koeffitsiyentini мe мк u U U К  ; - quvvat bo‘yicha kuchaytirish dinamik koeffitsiyentini me me mk mk me me mk mk kir chiq u i p I U I U U I I U Р P K K K           2 2 ; - o‘zgaruvchan tok bo‘yicha kirish qarshiligi mk мe kir I U R  ; - o‘zgaruvchan tok bo‘yicha chiqish qarshiligi мк мк chiq I U R  ; 10. operatsion kuchaytirgich

Initegral operatsion kuchaytirgichlar (IOK) IOK - o‘zgarmas tok kuchaytirgichi (UTK) quyidagi parametrlari bilan: R kir =  , R chiq = O, K ug =  OK 41-rasm DK – differensial kaskad. O‘zgarmas tok kuchaytirgichi. OK – oraliq kaskad. Ular birnechta bo‘lishi mumkin. DK sxemasi bo‘yicha qurilgan, ammo chiqishda kuchlanish bir yelkadan olinadi. DS – daraja siljishi. O‘zgarmas tok bo‘yicha OK chiqishi va QK kirishini kelishtiradi. QK – quvvat kuchaytirgichi. R chiq yuklanish bilan kelishtirishga xizmat qiladi. Yuklanishga katta tok ta’minlab beradi. 42-rasm Differensial kaskad Е 1 =  , е 2 =O bo‘lsin DK uchun kirish bo‘lib  e = е 1 - е 2 hisoblanadi.  tok I b1   I k1  potensial  к 1 = U chiq1 = Е 1 -I к1 R к1 U max ga kamaydi. I k1    k2 U max ga ko‘payadi; U chiq =  к1 -  к2  U chiq  2 U мах ga ;D К D К D С QKR k1 R k2I k1 I k2 U chiq 1 U chiq 2 i e1 I e2VT 1 VT 2 e 1 e 2I 0 -E 1

U chiq = -2 U max ; К ud =  U chiq /  U chiq /е 1 ; ► e 2 =  , e 1 =0 bo‘lganida;  к1 U max , ga ko‘payadi,  к1 ga kamayadi ; U chiq = 2 U max ; K ud =  U chiq /  U kir /e 2 (e 1 =0); ► sinfazali signal: е 1 = е 1 Agar ikki kirishga miqdori va fazasi bo‘yicha bir xil signallar berilsa, bunday signal sinfazali deyiladi. DK sinfazali signalni ye kuchaytirmaydi. K=100... 1000 U kirmax = 10... 1000мВ. Shartli belgilar 43-rasm Asosiy parametrlari ► Kuchlanish bo‘yicha kuchaytirishni differ- rensial koeffitsiyenti: K ud = dU chiq /dU kir ; K ud = 10 4 ...10 5 , OK ni to‘yinish rejimiga kirmaguncha. ► sinfazli kuchlanish koeffitsiyenti: Kisf = dU chiq / dUsf = U chiq /Usf  O, Ammo O ga teng emas, chunki haqiqatdagi OK DA R k1  R k2 va VT 1  VT 2 ► Sinfazli tarkibini pasayish koeffitsiyenti Kosf = 20 Kisf/K uo ► Surilish kuchlanishi. Surilish kuchlanishi – bu kuchlanish bo‘lib, differensial usulida OK kirishiga berilishi kerakki, chiqishida kuchlanish 0 ga teng bo‘lsin. Sababi Yesm – differensial kaskadlarning asimetriyasi. 1- invertirilmagan kirish 2- invertirilgan kirish 3- chiqish . 1 2 3 U chiq = К ud (  1 -  2 ) ohiri  miqdor K ud =10 4 ...10 5 U chiq- K ud =  1 -  2 =0  1 =  21 2 3

44-rasm Uzatish tavsifi 45-rasm. Dinamik parametrlari: 46-rasm. Chastotaviy hususiyatlari: F = 0...f1; F 1 – birlamchi kesish chastotasi – bu chastota bo‘lib, unda kuchaytirish koeffitsiyenti 1 ga teng. OK shunday chastotaviy tuzatishni talab qiladiki, O...F, diapazonida birinchi tartibli inersion bo‘g‘inga o‘xshab o‘zini tutishi kerak. Buning uchun OK chiqishida katta Si qo‘yiladi va bu ichki yoki tashqi usuli bilan o‘tkaziladi. Agar OK ga Sn o‘rnatilgan bo’lsa, unda spravochnikda to‘g‘rilash sxemasi ko‘rsatiladi (Sn ni qanday ulash kerakligi). L = 20l g K ud 47-rasm. Qo‘llaniladigan sxemalarning asosiylari Invertirlanadigan kuchaytirgich Invertlanmaydigan kuchaytirgich Ud=(1-(2 Burchak qiyaligi – K ud (Ud max – kirish kuchlanishni o‘zgarishi, OK chiziqli rejimda ishlaganida. (K up .d = 10-4....10-5R 2 R 1 U kir U chiq Manfiy teskari bog‘lama majburiy (kuchaytirgichli funksiyalarni bo‘lishi uchun) (chiqishdagi signal invertirlangan kirishga yo‘naltiriladi. (1=0((1-(2=0 chunki (1=(2; I k ir =I tb ; I k ir =(U k ir -(2)/R 1 =((2-U chiq )/R 2 =I tb ( U k ir / R 1 =-U chiq /R 2 K u =U chiq /U k ir = R 2 /R 1 U kir U chiq R 2 R 12 1    i=U chiq /(R 1 +R 2 ); Y 2 =i R2 ((2=(R 2 U chiq )/(R 1 +R 2 )=U kir K ud =1+R 1 /R 2T f – kesish front vaqti Lgf L Lo -20db/dekadaga F 1f в

48-rasm. 49-rasm. Takrorlagich 50-rasm. K u = 1 Razryadli tok o‘zgartirgichi R 2 =  , R 1 = O – bo‘lganida takrorlagich olamiz I 1 +i 2 +... +i n =i т b ;тb chiq n kir kir kir R U R U R U R u         2 2 2 2 2 1 2 1 ...     ;  1 =  2 =0;           kirh n тb kir тb kir тb chiq U R R U R R U R R U ... 2 2 1 1 . OK razryad bo‘yicha toklarni o‘zgartiradi. U kir1 U kir2 U chiq U kirn 51-rasm. Integrator 52-rasm. U kup U чи ³ I kir =I tb =Ic I вх = I ос = I с dt dU C R U chiq kir   2  2 =  1 =0        dt U RC U dt RC U dU dt dU C dt U d C kir chiq kir chiq chiq chiq 1 1 ) ( 2U kir U chiqI тbc R

Differensiator 53-rasm. Komparator 54-rasm. U d =  1 -  2 .’ OK katta kuchaytirgich koeffitsiyentiga ega U kir =  1  2 = 0 U d =  1 -  2 =0 55-rasm. Adabiyot:c U kir U chiqI т b 3 2 1 I kir =I tb =I c ;  2 =  1 =0dt dU RC U R U dt dU C kir chiq chiq kir    2 U kir U chiq 31 U d ( мВ) 2 U chiq +Е nU chiqU kir -E n U d [ мв ] U chiq +E n E 0

1. A. Beletskiy 2. www.Ziyonet.uz 3. www.NUR.uz

Похожие

O‘zgarmas tok kuchaytirgichi

O‘zgarmas tok kuchaytirgichi

O‘zgarmas tok kuchaytirgichi

O‘zgarmas tok kuchaytirgichi

Avtomatika kuchaytirgichlari