Бетон қоришмасини сифатини текшириш - Архтектура - Рефераты

Бетон қоришмасини сифатини текшириш

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

206.150390625 KB

Бетон қоришмасини сифатини текшириш Режа: 1. Бетон қоришмаларини тайёрлашда хавфсизлик техникаси 2. Бетон қоришмасини ташиш ва қуйиш жойига узатиб бериш 3. Бетон қоришмасини автомобилаp транспорти билан ташиш

Бетон қоришмасини сифатини текшириш Бетон қоришмасини тайёрлаш давомида бетон таркибини ўрганиб туриш ва зарур холда, яъни цемент активлиги, тўлдирувчи намлиги ўзгаришини хисобга олиб таркибга ўзгартириш киритиб туриш мақсадга мувофиқ бўлади. Цемент активлигини текшириш қачонки, уни тайёрланганлигига 2 ойдан ортган бўлса, ёки уни сақлаш шароити талабга жавоб бермаса. Тўлдирувчилар намлигини бир сменада камида бир маротаба. Агар об- хаво шароити ўзгарса текшириш муддати яна қисқаради. Меъёрловчи механизмлар хар ойда бир маротаба текшириб турилади. У метрологик хизмат тамонидан амалга оширилади. Тайёрланган бетон қоришмасининг қўзғалувчанлигини ва қаттиқлиги смена давомида 2 маратоба, агар тўлдирувчи намлиги кескин ўзгарса хар 2 соатда ўлчаб туриши зарур. Текшириш учун намуни олишда қоришмани тўкиш бошида ва охирида олмаслик керак, чунки бошида цементга бой қоришма бўлса, охирида эса шағали кўп бўлади. Олинган намуна камида 2 марта қўзғолувчанлигини ва қаттиқлигини аниқлаш учун етарли бўлиши зарур. Олинган намунадан қўзғалувчанлик ва қаттиқликни аниқлаш намуна олингандан кейин 10 минут давомида бажарилиши зарур. Бетон қоришмаси қўзғалувчанлиги фарқи агар тўлдирувчидан тайёрланса 10% гача, енгил тўлдирувчидан тайёрланса 5% гача бўлиши, зичлиги фарқи эса 5% дан ошмаслиги зарур. Бетон қоришмалари намуналари 10181 Узб. Дав. Ст. ва 10180 Узб.Дав.Ст., га мос равишда танланади. Бетон мустаъкамлиги 10108 Узб.Дав.Ст. 17624 Узб.Дав.Ст бўйича назорат қилинади. Бетон қоришмаларини тайёрлашда хавфсизлик техникаси Бетон тайёрлаш заводи ёки қурилишдаги бетон қориш ускунаси қуйидаги талабларга жавоб бериши зарур: майдон тоза, текис, харакат учун халақит берадиган буюмлардан холи, йўллар, майдон кўчалари ёритилган,

йўллар ва йўлаклар қаттиқ қоплама билан қопланган бўлиши, шунингдек йўллар ва йўл оралари ўров билан тўсилган бўлиши зарур. Баландлиги 1 метрдан ортиқ сўрилар, хамда турли чуқурликлар баландлиги 1 м бўлган тўсик билан тўсилган бўлиши зарур. Чангланувчи моддалар билан ишланадиган ёпиқ хоналар ва тўлдирувчи майдалангган чанг чиқувчи ускуна ёнлари яхши шамоллатилган бўлиши, шунингдек хар бир шамоллатиш тизими ишлаши учун журнал юрғизилган бўлиши зарур. Журнал бош механикда сақланади. Бункер ва материал идишларини таъмирлаш ишларига ишчилар қачонки улар совугандан сўнг, шунингдек ишдаги ичидаги материалдан тўлиқ бўшатилгандан кейин тушишга рухсат берилади. Буғ ва иссиқ сув келадиган қувурлар ер сатхидан 2,5 метргача жойлашса ишчиларни куйишдан олдини олиш учун ўрама материал бўлса, ўраб қўйилган бўлиши зарур. Бетон қоришмасига кимёвий қўшимчалар қўшиб тайёрланаётганда, ишчиларни куйиш, кўзни сақлаш ва захарланишдан олдини олиш зарур. Бетон қоришмасини ташиш ва қуйиш жойига узатиб бериш Бетон қоришмасини ташиш ва жойига узатиб бериш кўп факторларга боғлиқ: ташиш узоқлиги, бетон қуйиладиган жойнинг қандай сатх шароитга жойлашиши, бетон қоришмасини хоссаси, бор транспорт воситаси, жой шароитининг иқлими ва бошқалар. Умумий холда ташиш технологик жараёни қуйидаги: бетон қориш ускунаси бункеридан қабул қилиб олиш, турли транспорт ёки воситалар билан ташиш (узатиб бериш), бевосита қуйиш жойига узатиб бериш ёки қоришмани бошқа воситага тўкиб бериш ва у ёрдамида қуйиш жойига узатиш. Ташишда яна шуни хисобга олиш зарурки, транспортга бетон қоришмасини керагидан ортиқ юкланиши хам бетон сифатини бузилишига олиб келади. Ташиш ишларига сарфланадиган харажат жойига қўйилган бетон қоришмаси таннархини тахминан 20% ташкил этади.

Бетон қоришмасини ташиш вақти лаборатория томонидан хисоб асосида аниқланиб, у вақт ичида ўзини қўзғалувчанлигини сақлаб қолиши, шунингдек цементнинг қотиш жараёни бошланиб қолмаслиги зарур. Бетон қоришмасини қуйиш жойига ташиш учун рухсат бериладиган вақт 6.4-жадвал Бетон қоришмаси харорати, градус Ташиш вақти, минут 20-30 45 10-20 90 5-10 120 Қоришмани ташиш узоқлиги трансопрт йўлда қанча вақт бўлиши, йўл ъолати ва траспортни харакатланиш тезлигига қараб аниқланади. Ташиб келиш оралиғи эса бетон қоришмани қуйиш жойига узатиб берувчи машина меънат унуми ва бетонни жойига қуйиш жараёнига кетган вақтга боғлиқ. Ташиш пайтида қоришмани ёгингарчиликдан ъамда қуёш нуридан сақлаш, энг мухими ташиш пайтида бетон қоришмаси таркибидаги цемент сутини оқиб кетиши олдини олиш зарур. Ташиш усули: жараёнлар бўйича циклли, узиликсиз ва аралаш турларга бўлинади. - жараёнлар бўйича ташиш усули бетон аралаштириш ускунасидан то қурилиш майдонигача икки босқичда ташилади. Биринчи босқичда - ташиш горизонтал усулда автомобилp транспорт орқали амалга оширилиб (ағдарма, бортли автомашинада махсус бад p я ёки идишда), иккинчи босқичда бетон қоришма порция шаклида кран, кўтаргич ёки бетон қуйгич ёрдамида қуйиш жойига узатилади. - узлуксиз қувурлар ёки конвейерлар усулида ташиш бетон аралаштиргич қурилиш майдонидан унча узоқ бўлмаган иш хажми унча катта бўлмаганда амалга оширилади.

- аралаш усулда эса горизонтал ташиш порция бўйича автосамосвалда, жойига қуйиш эса махсус қурвулар ёки конвейерлар орқали бажарилади. Бетон қоришмасини автомобилp транспорти билан ташиш Ағдарма автомобил транспорти кузови бетондаги цемент сутини тўкилмаслигини, қоришмани осон ағдарилишини кузовига бетон қоришмасини ёпишиб қолмаслиги ва осон ювилиши зарур. Шу мақсадларга ЗИЛ-585 автотраспорт тўла жавоб бермайди, яъни унинг бетон қоришмасини тўкиш вақти 5-6 минут (қиш пайтида ундан хам узоқ), ёмон йўлдан юрганда 3-5% цемент сути тўкилади. Шунинг учун махсус бетон ташувчи СБ - 124 русумли бетон ташигич КамАЗ базасига ўрнаган, сиғими 4м 3 ъамда СБ-113 автобетон ташувчи русмли ЗИЛ автомобили базасига ўрнаган (расм 6.9). Расм 6.9 . СБ-124 Автобетон ташигич 1- Қопқоқ; 2-кузов; 3-чиқувчи таянч; Бундай автобетон ташигич ёрдамида 20-25км масафага бетон ташиш мумкин. Бетон қоришмасини тарқалган, узоқ 25-30 км. дан ошиқ масофаларга жойлашган объектларга хамда ёзнинг иссиқ - қуруқ кунларда бетон қоришмасини бетон ускуналаридан қуруқ холда юкланиб, қурилиш майдонига яқин қолганда аралаштириш имкони бўлган автомобил- аралаштиргичлар мавжуд.

Автобетон аралаштиргичлар сиғими 2,5 дан 10 м 3 гача қоришмани жойлаштиради. Уларнинг СБ-69, СБ-72, СБ-127, АБС-6 русулари МАЗ, КрАЗ ва КамАЗ автомобил базаларига ўрнатилган. Улар ёрдамида қуруқ бетон аралашмасини бетон аралаштиргичдан юклаб олиб ўзок масофага ташиш ва қурилиш майдонига етишга 10 минут қолганда сув аралаштириб, керакли қўзғалувчандаги бетон қоришмасини тайёрлаш имкони бор. Шунингдек тайёр бетон қоришмани хам ташиш давомида аста аралаштириб бериш ва жойига қуйишда махсус қувури орқали узатиб бериш, хатто 4 м баландликга бетон қоришмасини хайдаб бера олади. Бу жараённи бажариш бетон тайёрлашда барабан айланишига тескари айлантирилиб амалга оширилади. Бортли машиналарда бетон қоришмасини махсус бад p я ва контейнерларда ташиш иқтисодий самарасиз бўлганлиги сабабли кам қўлланилади. Бетон насослар - бу поршенли ва гидравлик машиналар бўлиб, поршенлилари ёрдамида 250 м масофага горизонтал ва 40 м масофага баландликка бетонни 10;20 ва 40 м 3 /соат меънат унумдорлигида узатиб бериш имкониятига эга. Гидравлик насослар эса горизонтал буйича 600 м, вертикал бўйича 80 м баландликка бетонни 5;10;20 ва 40 м 3 /соат меънат унумдорлигида узатиб бера олади Бетонни бетон ўтказгич (ташигичлар) орқали хайдалиб, улар ички диаметри 140, 219 ва 283 мм бўлган, бир бири билан осон уланувчи ва ечилувчи қулфи бўлган шунингдек уланиш жойига резина зичлагич ўрнаган узунлиги 3 метрли тўғри қувирлар звеносидан иборат. Уларни бурчак остида улаш учун эгилиш бурчаги 90;45;22,5 ва 11,25° бўлган бурчакка букилган чиғаноқлари мавжуд. Уларни ўзаро улашда имкон борича кам бурилишли қилиб ўрнатилади. Бетон хайдаш қувирини бошланишидан 7- 8 м масофага вақтинча бетон хайдаш тўхтаганда бетон қоришмасини вертикал қисмлардан қайтиб келишини олдини олиш учун игнасимон клапан ўрнатилади.

Расм 6.10. Автобетононасоснинг тузилмавий технологик схемаси. 1- автомобилp шассиси; 2- қувват олиш каробкаси; 3- монипулятор стреласи; 4- гидравлик юритгич; 5- бетон ташувчи қувр; 6-эгилувчан тутқич; 7- бошқариш пулти; 8- қабул бункери; 9-таянч. Бетон насослар ёрдамида конус чўкиши 5-8 см бўлган қўзғалувчандаги бетонлар қўл келади. Қўзғалувчанлиги 2 см бўлган суюқ бетонларни гидравлик насосларда хайдаш мумкин. Шунингдек қўзғалувчанлиги 15 см бўлган суюқ бетонларни хам юқоридаги насослар ёрдамида узатиб берилади. Юпқа деворли тузилмаларни, алохида пойдевор ва узатиш қийин жойларни бетонлашда автобетоннасослар қўл келади. Бундай Расм 6.11. Звеноли хобот 1- звено, 2- звено илиш учун илгич, 3- қабул воронкаси

автобетоннасослар уч секцияли тарқатувчи стрелали бўлиб, бетон узатгич диаметри 125 мм. Улар ёрдамида горизонтал бўйича 400 м, вертикал бўйича 80 метргача узоқликка бетон хайдаб бериши мумкин. Автобетононасоснинг конструктив схемаси (расм 6.10) да келтирилган. Звеноли хоботнинг вазифаси бетоннинг эркин тушиш баландлигини таъминлаб беришдир. Бетоннинг тушиш баландлиги чегараси оғир бетонлар учун 5 метргача, ўта оғир бетонлар учун эса 3 метрни ташкил этади, акс холда тепадан тушаётган бетон билан асос орасида сиқилган ъаво қавати қолиб, бетонни қатламланишига олиб келади, бунга эса рухсат берилмайди (расм 6.11). Бетон қоришмасини қувурлар ердамида ташиш Бу усул бир жойда хажми катта бўлган (пойдевор массивлари, бетонни асоси қисми қуйма темир-бетондан барпо қилинаётганда, арматураси зич жойлашган конструкцияларда, жихоз таги пойдевор хамда кўп қаватли бинолар конструкцияларига бетон қуйишда қўлланилади. Бунда асосий вазифани бетон насослари бажаради. Бетон қоришмаси бетон аралаштиргичдан қабул бункери 8 га узатилади, у ердан насос бетон ташувчи қувур 5 га узатилади, у ердан манипулятор 3 га. Стрела шарнирли бўлиб, учта секциядан иборат, хар бир секция гидравлик домкрат 4 билан жихозланган. Бетон ўтказгичнинг охирида эгилувчан тутгич жойлашган бўлиб у тушаётган бетон қоришмасининг тезлигини пасайтириш, шунингдек стрелани ўзгартирмаган холда уни буриб иш фронтини кенгроқ олиш имконини яратади. Хайдаш тезлигини ўзгартириш 7 пулт ёрдамида амалга оширилади. Кейинги пайтларда автобетоннасос-автобетон аралаштиргичлар кенг қўлланмокда. (Расм 6.12. ) Бетон қоришмасини хаволи хайдагичлар ёрдамида хайдаш орқали қўзғалувчанлиги конус чўкиши 6-8 см, тўлдирувчи диаметри 40 мм гача бўлган бетонларни горизонтал бўйича 200 м ва 35 м баландликка хайдаб

бериш мумкин. Бундай усулда бетон хайдашда оралиқларда танафусс билан ишлаш имконини яратувчи сиқилган хаволи қувур хам кўзда тутилган. Хаволи хайдагичлар кам арматураланган юпқа деворли тузилмаларда шунингдек чокларни тўлдиришда ишлатилади. 0,25-0,3 МПа босимда сиқилган хаво кучи билан 1,5-2 м/сек тезликда бетон қоришмасини хайдаш мумкин. Расм 6.12. Автобетоннасос-автобетон аралаштиргич. 1-автомобилp шассиси; 2-гидроюритма; 3-эгилувчан бетон ўтказгич; 4-барабан; 5 - бошқариш пул p ти; 6-бетоннасос; 7- тарқалувчи лоток; 8- монипулятор; 9- сув учун бак; Хавфсизлик техникаси тадбирлари Бетон ташувчи машина ва механизмларда ишлаш учун ишни хавфсиз усулини ўрганган ва махсус гувохномаси бор ишчилар қўйилади. Бетон қоришмасини кран ёрдамида бад p яларда узатишда бад p я тўсқичи очилиб кетиб, бетон қоришмаси тўкилиб кетмаслик олди олинган бўлиши зарур. Барча ток билан ишловчи ускуналар ерга уланган бўлиши зарур. Бетон қоришмалари бетон насослар билан узатилаётганда иш бошлашдан олдин барча бетон ташиш системалари ишчи босимдан 1,5 марта ортиқ босимда синаб қуриш зарур. Ишлаб турган барабан, ролик ва лентали конвейерларни қўлда тозалаш тақиқланади.

Бетон ташувчи қисмлар ювилаётганда, унинг чиқиш қисмидан ишчилар камида 10 м масофада бўлишлари зарур. Сиқилган хаво билан ишловчи ускуналардаги босим ускуна паспортида белгиланган босимдан ортиб кетмаслиги зарур.

Фойдаланилган адабиётлар: 1. 7473-94 Ўз. Дав. Ст. «Бетон қоришмаси», Тошкент, 1995. 2. 866-98 Ўз. Дав. Ст. «Темирбетон конструкциялар ва махсулотлар учун пайвандланма арматура тўрлари». Тошкент, 1999. 3. КМК. 1. 01.04-98 «Меъморий қурилиш атамалар». Тошкент, 1998. 4. С.С.Атаев и др. «Технология, механизация и автомотизация строителства». М. «Вусшая школа», 1990. 5. С.С.Атаев, Н.Н.Данилов, Б.В.Прқкин. «Технология строителного производства». М.Стройиздат, 1984.

Похожие

Бетон қоришмасини зичлаш

Бетон қоришмасини зичлаш қурилмалари

Бетон қоришмасини кувурлар ёрдамида ташиш

Қолипга бетон қоришмасини ёпишишини камайтириш тадбирлари

Корхоналарда ишлаб чиқариладиган буюмлари. Сифатини текшириш