Текис яқинлашувчи функционал қаторларнинг хоссалари - Алгебра - Рефераты

Текис яқинлашувчи функционал қаторларнинг хоссалари

Загружено в:

12.09.2022

Скачано:

0

Размер:

271.5 KB

Текис яқинлашувчи функционал қаторларнинг хоссалари Режа: 1 0 . Функционал қатор йиғиндисининг узлуксизлиги. 2 0 . Функционал қаторларни ҳадлаб интеграллаш. 3 0 . Функционал қаторларни ҳадлаб дифференциаллаш. Машқлар

1 0 . Функционал қатор йиғиндисининг узлуксизлиги. Фараз қилайлик, R E  тўпламда                   x u x u x u x u n n n 2 1 1 (1) функционал қатор берилган бўлиб, унинг йиғиндиси  x S бўлсин. 1-теорема. Айтайлик, (1) қатор ушбу шартларни бажарсин: 1) қаторнинг ҳар бир     ,3,2,1n x un ҳади E тўпламда узлуксиз, 2)     1n n x u қатор E да текис яқинлашувчи. У ҳолда функционал қаторнинг йиғиндиси  x S функция E тўпламда узлуксиз бўлади. ◄ Айтайлик, E x 0 ,    x u x u x u x S n n      2 1 бўлсин. Теореманинг 2) – шартига кўра    E x x S x Sn   бўлади. Таърифга биноан   0000 nnNnn  ,,  ва E x  да     3   x S x Sn (2) жумладан     3 0 0   x S x Sn (3) тенгсизликлар бажарилади. Равшанки, (2) ва (3) тенгсизликлар n нинг 0n дан кат т а бирор тайин 1n қийматида ҳам ўринли бўлади:     3 1    x S x Sn , ( 2 )     3 0 0 1   x S x Sn . ( 3 ) Теореманинг 1) шартидан ва чекли сондаги узлуксиз функциялар йиғиндиси яна узлуксиз бўлишидан    x u x u x u x S n n 1 1 2 1      функциянинг E тўпламда узлуксиз эканлиги келиб чиқади. Демак,  x Sn1 функция 0x x да узлуксиз. Унда, таърифга биноан               0 0 0 x x , , тенгсизликни қаноатлантирувчи барча E x да     3 0 1 1   x S x S n n (4) бўлади. Юқоридаги ( 2 ), ( 3 ) ва (4) тенгсизликлардан фойдаланиб топамиз:

                           .                      3 3 3 0 0 0 0 0 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 x S x S x S x S x S x S x S x S x S x S x S x S x S x S n n n n n n n nБу эса  x S функциянинг 0x нуқтада узлуксиз бўлишини билдиради. Модомийки, 0x нуқта E тўпламнинг ихтиёрий нуқтаси экан,  x S функция E тўпламда узлуксиз бўлади.► Юқорида келтирилган теореманинг шартлари бажарил - ганда унинг тасдиғини қуйидагича                  1 1 0 0 lim lim n n x x n n x x x u x u ифодалаш мумкин. 2 0 . Функционал қаторларни ҳадлаб интеграллаш. Фараз қилайлик,  b a , сегментда                   x u x u x u x u n n n 2 1 1 (5) функционал қатор берилган бўлсин. 2-теорема. Айтайлик, (5) қатор қуйидаги шартларни бажарсин: 1) қаторнинг ҳар бир     , , , 3 2 1n x un ҳади  b a , сегментда узлуксиз, 2)     1n n x u қатор  b a , сегментда текис яқинлашувчи, 3)    x S x u n n    1 . У ҳолда              x a x a n x a n dtt u dtt u dtt u 2 1 1 қатор  b a , да яқинлашувчи ва       b a x dtt S dtt u x a n x a n ,       1 бўлади. ◄ Берилган функционал қаторнинг қисмий йиғиндиси    x u x u x u x S n n      2 1 ни оламиз. Унда теореманинг 2) – ва 3) – шартларига кўра       b a x x S x Sn ,   бўлади. Текис яқинлашиш таърифига биноан   0 0 0 0 n n N n n        , ,   ва  b a t ,   да   a b t S t Sn    

тенгсизлик бажарилади. Теореманинг 1) – шартидан ҳамда юқорида исбот этилган 1 - теоремадан фойдаланиб       x a x a n dtt S n dtt u , , , ,  3 2 1 интегралларнинг мавжудлигини топамиз. Ушбу                   x a n x a x a n x a n dtt u dtt u dtt u dtt u 2 1 1 функционал қаторни қараймиз. Бу қаторнинг қисмий йиғиндиси        b a x dtt u x n k x a k n ,    1  бўлсин. Равшанки,                x a n k k n k x a k dt t u dtt u 1 1 . Демак,      x a n n dtt S x  . Энди     1n x a n dtt u функционал қаторнинг  b a , да текис яқинлашувчилигини кўрсатамиз. Қуйидаги      x a n dtt S x  айирма учун                           x a x a n x a x a n x a n a x a b dt a b dtt S t S dtt S dtt S dtt S x     бўлади. Демак,        b a x dtt S x x a n ,    . Бу эса     1n x a n dtt u функционал қаторни  b a , да текис яқинлашувчилиги ва         x a n x a n dtt S dtt u 1 бўлишини билдиради.►

Келтирилган теореманинг шартлари бажарилганда теореманинг тасдиғини қуйидагича                 x a k k k x a k dt t u dtt u 1 1 ифодалаш мумкин. 3 0 . Функционал қаторларни ҳадлаб дифференциаллаш. Фараз қилайлик,  b a , сегментда                   x u x u x u x u n n n 2 1 1 (6) функционал қатор берилган бўлсин. 3-теорема. Айтайлик, (6) функционал қатор қуйидаги шартларни бажарсин: 1) қаторнинг ҳар бир     , , , 3 2 1n x un ҳади  b a , сегментда узлуксиз     , , , 3 2 1  n x un ҳосилага эга, 2) Ушбу                      x u x u x u x u n n n 2 1 1 функционал қатор  b a , да текис яқинлашувчи, 3)  b a x , 0 нуқта мавжудки,                   0 0 2 0 1 1 x u x u x u x u n n n қатор яқинлашувчи. У ҳолда а)     1n n x u функционал қатор  b a , да текис яқинлашувчи, б) бу қаторнинг йиғиндиси         1n n x u x S  b a , да узлуксиз  x S ҳосилага эга, в)           1n n x u x S бўлади. ◄ Ушбу       1n n x u қаторнинг йиғиндисини  x  билан белгилайлик:          1n n x u x  . (7) Бу қатор текис яқинлашувчи ва ҳар бир ҳади  b a , да узлуксиз. Юқорида келтирилган 2 – теоремага кўра (7) ни ҳадлаб интеграллаш мумкин:            10 0 n x x n x x dxx u dx x  , бунда    b a x b a x , , ,  0 . Айни пайтда,

       10 n x x n x u функционал қатор  b a , да текис яқинлашувчи. Равшанки,      0 0x u x u dxx u n n x x n     . Демак,           1 0 n n n x u x u қатор  b a , текис яқинлашувчи. Шартга кўра     1 0 n n x u қатор яқинлашувчи (уни  b a , да текис яқинлашувчи деб қараш мумкин). Шундай қилиб           1 0 n n n x u x u ,     1 0 n n x u қаторлар  b a , да текис яқинлашувчи бўлади. Бундан эса бу қаторларнинг йиғиндиси бўлган     1n n x u функционал қаторнинг  b a , да текис яқинлашувчилиги келиб чиқади. Шуни эътиборга олиб топамиз:                0 1 0 1 1 0 0 x S x S x u x u x u x u dxx n n n n n n n x x                  .  x  функция, ҳар бир ҳади узлуксиз, ўзи текис яқинлашувчи       1n n x u қаторнинг йиғиндиси бўлгани учун 1-теоремага кўра,  b a , да узлуксиз бўлади. Унда кейинги тенгликдан        xSxSxSx    0  бўлиши келиб чиқади. Демак,     1n n x u қатор йиғиндиси узлуксиз  x S ҳосилага эга ва           1n n x u x S бўлади.► Бу келтирилган теореманинг шартлари бажарилганда унинг тасдиқини қуйидагича ёзиш мумкин:

                    1 1 n n n n x u dx d x u dx d. 1-мисол. Ушбу                 x x nn x n n n 0 1 1 ln 1 функционал қаторнинг йиғиндиси топи лсин . ◄ Маълумки ,          1 1 1 n x n x n функционал қатор    ,0 да текис яқинлашувчи бўлиб, унинг йиғиндиси   x x S  1 1 га тенг (қаралсин, 66 - маъруза):            1 1 1 1 1 n x n x n x . Равшанки, бу қаторнинг ҳар бир ҳади    ,0 да узлуксиз. Демак, уни 2 – теоремага кўра ҳадлаб интеграллаш мумкин:              10 0 1 1 n x x t n t n dt t dt . Аниқ интегралларни ҳисоблаймиз:    x t t dt x x       1 ln 1 ln 1 0 0 ,            . 1 1 ln 1 ln ln 1 1 1 1 1 0 0 0 0 x nn x n n t n t n dt t n t n dtt n t n x x x x                         Демак,       x x nn x n n n          1 ln 1 1 ln 1 .► Машқлар 1. Ушбу  1 1 1       x nx n n функционал қаторнинг йиғиндиси топилсин. 2. Ушбу   R x x n x S n     1 2 2 1 функция функционал қаторни ҳадлаб дифференциаллаш билан топилсин.

АДАБИЁТЛАР РУЙХАТИ. 1. Пискунов Н.С. “Дифференциал ва интеграл хисоб”, 2- том, Т.. “Укитувчи”, 1974. 2. Соатов Ё. У. “Олий математика”, 1-жилд, Т. “Укитувчи”, 1994 3. Смирнов В.И. “Курс высшей математики”. М. “Наука”, 1974, Т.2. 4. Ефимов А.В. . Золотарев Ю.Г. , Терпигорева В.М. “Математический анализ” (специальные разделы) М. “Высшая школа”, 1980, ч.2 5. Майдон назарияси элементлари Тешаев м.х Маърузал матни 6. www.ziyonet.uz 7. www.pedagog.uz

Похожие

Функционал қаторлар ва уларнинг текис яқинлашувчанлиги

Функционал кетма-кетликлар ва уларнинг текис яқинлашувчилиги

Даражали қаторнинг текис яқинлашиши. Даражали қаторнинг хоссалари

Параметрга боғлиқ хосмас интегралларнинг функционал хоссалари

Функционал ва даражали қаторлар