Предикатлар хисоби. Хосилавий келтириб чиқариш қоидалари - Алгебра - Рефераты

Предикатлар хисоби. Хосилавий келтириб чиқариш қоидалари

Загружено в:

12.09.2022

Скачано:

0

Размер:

34 KB

Предикатлар хисоби. Хосилавий келтириб чиқариш қоидалари Режа: 1. Предикатлар ҳисоби. 2. Аксиомалар. 3. Келтириб чиқариш қоидалари. 4. Ҳосилавий келтириб чиқариш қоидалари.

Предикатлар ҳисоби формал аксиоматик назария бўлиб, ҳар қандай аксиоматик назария каби ўзининг тили, аксиомалар системаси,келтириб чиқариш қоидаларига эга. Предикатлар ҳисобининг тили – ўзгарувчи жумлалар (0 ўринли предикатлар ), предмет ўзгарувчилар, ўзгарувчан предикат белгилар, мантиқий амаллар, кванторлар, қавслар ва улардан тузилган формулалардан иборат. Предикатлар ҳисобининг аксиомалари сифатида жумлалар ҳисобининг барча аксиомалари ва яна ушбу аксиомаларни қабул қиламиз : Y 1 .  xP(x)  P(y), Y 2 . P(y)   xP(x). Келтириб чиқариш қоидалари : 1. МР-қоида: ℑ , ℑ  ℬ ℬ (ҳулоса чиқариш қоидаси). 2. Умумийлик квантори ёрдамида боғлаш қоидаси : ℬ  ℑ (х) ℬ   х ℑ (х) 3. Мавжудлик квантори орқали боғлаш : ℑ (х)  ℬ  х ℑ (х)  ℬ . Таъриф . 1.Предикатлар ҳисобининг ҳар бир аксиомаси предикатлар ҳисобида келтириб чиқарилувчи формуладир. 2. Аксиомаларга келтириб чиқариш қоидаларини чекли марта қўллаш натижасида ҳосил қилинадиган ҳар бир формула предикатлар ҳисобида келтириб чиқарилувчи формуладир.

3. Бошқа келтириб чиқарилувчи формулалар йўқ. Теорема . А(х) – иҳтиёрий формула, А( t ) эса бу формуладан х ни эркин қатнашган жойларида t билан алмаштириш натижасида ҳосил қилинган формула, Г эса гипотезалар тўплами бўлсин. У ҳолда 1. Г ⊢ А(х) Г ⊢  хА(х) -  ни киритиш қоидаси. 2.  хА(х) А( t ) -  ни йўқотиш қоидаси. 3. А( t )  хА(х) -  ни киритиш қоидаси. 4. Г, А(х) ⊢ В Г,  хА(х) ⊢ В -  ни йўқотиш қоидаси. Адабиётлар : 1. Ёқубов Т.,Каллибеков С. Математик мантиқ элементлари.Т.,1996. 2. Новиков П.С. Элементў математической логики.М.1973. 3. Чёрч А. Введение в математическую логику.М.,1960.

4. Мальцев А.И. Алгоритмў и рекурсивнўе функции.М.,1965. 5. ЛавровИ.А., Максимова Л.Л. Задачи по теории множеств,математической логике и теории алгоритмов.М.,1975.

Похожие

Аксиоматик усул. Мулоҳазалар ҳисоби Келтириб чиқариш қоидалари

Предикатлар. Кванторлар

Предикатлар. Предикатнинг ростлик сохаси

Иссиклик таркалиш тенгламасини келтириб чикариш

Мулохазалар хисоби