logo
  1. Главная страница
  2. Рефераты
  3. Алгебра
  4. Компакт тўпламлар ва фазолар

Компакт тўпламлар ва фазолар

Загружено в:

11.09.2022

Скачано:

0

Размер:

95.5 KB
Скачать
Компакт тўпламлар ва фазолар Режа: 1. Компакт тўпламлар. 2. Компакть топологик фазолар. 3. Метрик фазода компакт тўпламлар. 4. Такрорлаш учун саволлар. 5. Уйга вазифа. 1. Компакт тўпламлар.) , ( x N  топологик фазо ва X A унинг бирор қисм тўплами бўлсине. Агар } { G тўпламлар синфи учун  G A  бўлса, бундай тўпламлар синфи – системаси А учун қоплама дейилади. Агар бу системанинг бирор қисми ҳам А тўплам учун қоплама бўлса, у } { G қопламанинг А учун қисм қопламаси дейилади. Таъриф . Агар А тўпламнинг ихтиёрий очиқ қопламасидан чекли қисм қоплама ажратиб олиш мумкин бўлса, у ҳолда А компакт тўплам дейилади. Бизга бирор } : { Г F    қисм тўпламлар системаси марказланган система дейилади. 2. Компакт топологик фазолар. 1-теорема . ) , (  x топологик фазо компакт бўлиши учун ундаги ёпиқ тўпламлардан иборат ҳар қандай марказланган системанинг кесишмаси бўш бўлмаслиги зарур ва етарлидир. Исбот . } { 2 G - очиқ тўпламлар системаси бўлса, ) (   G , у ҳолда } \ {   G X F  система ёпиқ тўпламлардан иборат. Теореманинг исботи қуйидаги иккилик принципидан келиб чиқади.    F G x I I 0 0 2 \      Компакт топологик фазо Хаусдорф фазоси бўлса, бундай фазо компакт дейилади. Компакт топологик фазоларнинг хоссаларини келтирамиз. 2-теорема . Агар Т – компакт топологик фазо бўлса, у ҳолда унинг ҳар қандай чексиз қисм тўплами ҳеч бўлмаганда битта лимит нуқтага эга бўлади. Теоремани тескарисидан фараз қилиш билан исботлаш мумкин. 3-теорема . Компакт топологик фазонинг ёпиқ қисм тўплами компакт тўплам бўлади. Хаусдорф фазосининг қисм фазоси ҳам хуаусдорф фазоси бўлганлигидан қуйидаги натижани ҳосил қиламиз. Натижа . Компактнинг ёпиқ қисм тўплами компактдир. 4-теорема . Хаусдорф фазода ётувчи компакт тўпламлар ёпиқ тўпламлардир. 3-4 теоремалардан кўринадики, Хаусдорф фазолар синфида компактлик тушунчаси фазонинг ички хоссасидир, яъни T 2 – фазо қандай бўлса ҳам ундаги компакт доимо компакт тўпламлигича қолаверади. 5-теорема . Ҳар қандай компакт нормал топологик фазо бўлади (Т 1 ва Т n ажралувчанлик аксиомаларини қаноатлантиради). 3. Метрик фазода компакт тўпламлар. Метрик фазода компактлик тушунчаси тўлиқ чегараланганлик тушунчаси билан узвий боғлиқдир. Айтайлик, М тўплам R метрик фазога тегишли тўплам бўлиб, 0 ихтиёрий сон бўлсин. N тўплам R фазонинг тўплам бўлиб, ҳар қандай M x нуқталар учун ҳеч бўлмаганда битта N a нуқта мавжуд бўлиб,   ) , ( a x тенгсизлиги ўринли бўлса, у ҳолда N тўплам М тўплам учун  - тўр дейилади. Масалан , бутун координатали нуқталар тўплами текислик нуқталари тўплами учун 2 2 - тўрни ташкил қилади. Агар R M  тўплам учун 0 ихтиёрий сони учун чекли  - тўп мавжуд бўлса, у ҳолда М тўплам тўлиқ чегаралангқ чегараланган дейилади. Тўлиқ чегарланган тўпламлар чегараланган тўпламлар бўлади, уларни чекли сондаги чегараланган тўпламлар бирлашмаси сифатида олиш мумкин. Лекин, тескари тасдиқ ҳамма вқт ўринли бўлмаслиги мумкин, яъни чегараланган тўпламлар тўлиқ чегараланган бўлмаслиги мумкин. Агар R M  тўплам тўлиқ чегараланган бўлса, у ҳолда унинг ёпилмаси M ҳам тўлиқ чегараланган тўплам бўлади. Тўлиқ чегараланганлик таърифидан кўринадики, агар ) , (  E R  метрик фазонинг ўзи тўлиқ чегараланган бўлса, у ҳолда бундай R фазо сепарабел фазо бўлади. Ҳақиқатан ҳам, ҳар бир n учун R фазода n 1 - тўрни қурамиз. Бундай турларнинг йиғиндиси n нинг барча қийматларида R нинг ҳамма ерида зич бўлган тўпламни ташкил қилади. Сепарабел метрик фазолар саноқли базага эга бўлиши бизга маълум. Демак, тўлиқ чегараланган метрик фазолар саноқли базага эга бўлган фазолардир. Мисоллар . 1 0 . n – ўлчовли E n евклид фазода тўлиқ чегараланганлик тушунчаси одатдаги чегараланганлик тушунчаси билан устма – уст тушади, яъни берилган тўпламни етарлича катта бўлган куб (паралеллепипед) нинг ичига жойлаштириш мумкин бўлади. Ҳақиқатан ҳам, агар бундай кубни қирралари  га тенг бўлган купчаларга бўлиб чиқсак, у ҳолда бундай кубчаларнинг учлари тўплами дастлабки берилган куб учун  2 n - тўпни ташкил қилади. Демак, бу кубнинг ичидаги ҳар қандай тўплам учун ҳам  2 n - тўрни ташкил қилади. 2 0 . 2l фазода берилган S бирлик сфера чегараланган тўплам бўлиб, у тўлиқ чегараланмаган тўпламга мисол бўла олади. Ҳақиқатан ҳам, S сферада қуйидаги нуқталарни олайлик: ,...)0,0 ,...,0;0,1( 1 l ,...)0,0 ,...,0;1,0( 2 l ,...)0,1 ,...,0;0,0( nl nl ва ml ) ( m n нуқталар орасидаги масофа 2 га тенг. Демак, S бирлик сферада 2/2  қийматларида чекли  - тўр мавжуд эмас, яъни S тўлиқ чегараланмаган. Юқорида айтилганидек, метрик фазода компактлик ва тўлиқ чегараланганлик орасида боғланиш мавжуд. 6-теорема . Агар R метрик фазо саноқли – компакт (компакт) фазо бўлса, у ҳолда бу фазо тўла чегараланган бўлади. Метрик фазода саноқли – компактлик компактли билан тенг кучли. Демак қуйидаги натижа ўринлидир. Натижа : Ҳар қандай саноқли – компакт метрик фазо компакт фазо бўлади. 7-теорема . R метрик фазо компакт бўлиши учун қуйидаги шартларнинг бажарилиши зарур ва етарлидир. 1) тўлиқ чегараланган; 2) фазо тўлиқ фазо бўлиши.

Похожие

Топологик фазолар. Чизикли фазолар
Узлуксиз акслантиришлар ва уларнинг хоссалари. Топологик акслантиришлар
Метрик фазолар. Тўла метрик фазолар
Қисм фазолар
Метрик фазолар