logo
  1. Главная страница
  2. Рефераты
  3. Литература
  4. G`afur G`ulom G`ofur G`ulom (1903-1966)

G`afur G`ulom G`ofur G`ulom (1903-1966)

Загружено в:

08.09.2022

Скачано:

0

Размер:

85.5 KB
Скачать
G`AFUR G`ULOM (1903-1966) Reja: 1. G`afur G`ulom ijodiy faoliyatining o`rganilishi. 2. G`afur G`ulomning she`riy asarlari. 3. G`afur G`ulom nasri. 4. G`afur G`ulomning o`zbek adabiyotidagi o`rni. G`afur G`ulom XX asr o`zbek adabiyotining yirik vakilidir. Uning she`rlari, hikoyalari, qissalari, tarjimalari, badiiy publitsistikasi, ilmiy-tanqidiy maqolalari noyob natijalardan xoli bo`lmagan sho`ro davri adabiyotidagi murakkablik va o`ziga xos izlanishlarni mujassam etadi. U og`ir turmush noilojligi bois, oliy ma`lumot olishga ulgurmadi. Biroq, hayot atalmish darsxonada obdan o`qidi, badiiy ijodning nozik sir-asrorlarini o`rgandi. G`afur G`ulom 1903- yil 10-mayda Toshkentda, kambag`al oilada tug`ildi. Taqdir uning boshini ko`p ham silamadi. Ota-onadan erta yetim qoldi. Singillarini boqish uning zimmasiga tushdi. Jadid maktabida o`qidi. &#34;Chor devon&#34;, &#34;Haftiyak&#34;, Yassaviy asarlarini mutolaa qildi. Bosmaxonada harf teruvchi bo`lib ishladi. Sho`ro to`ntaruvigacha rus-tuzem maktabida, so`ng sakkiz oylik muallimlar kursida tahsil oldi. Tuzum yoshlarga o`z ta`sirini o`tkazish uchun juda katta kuch sarfladi. Navqiron avlodga suronli va intiluvchan ruhni singdirishda, ularga imkoniyat imtiyozlar berishda katta ishlar amalga oshirildi. Arpapoyalik vigit yangi maktabda o`qituvchi, direktor bo`lib ishladi, internatda mudirlik qildi. Kunlarning birida boquvchisiz yetim-yesirlarga termulib, ich-ichidan ezildi, xo`rligi keldi. o`zining yetim bolaligini esladi. Tuyg`ulari bir havolandi-yu. marjon yosh ko`ksiga emas, qog`ozga she`r bo`lib to`kildi. O`zbek adabiyotida, jahon adabiyotida yangi bir shoir tug`ildi. &#34;Sharq haqiqati&#34;, ,,Qizil O`zbekiston&#34; gazetalari, ,,Yeryuzi&#34;, ,,Mushtum&#34; jurnallarida adabiy xodim, maxsus muxbir bo`lib ishlash G`afur G`ulomga hayotni, jamiyatni, zamondoshlarni chuqur o`rganish imkoniyatlarini yaratdi. Ijodni she`r bilan boshladi, lekin, elga-yurtga dastlab felye`tonchi, publitsist, hajviy hikoyanavis sifatida tanildi. ,,Netay&#34;, ,,Yodgor&#34;, ,,Shum bola&#34; singari qissalari mamlakatga mashhur qilib yubordi. ,,Sen yetim emassan&#34;, ,,Men yahudiyman&#34; kabi she`rlari bilan o`zbek adabiyotini yuksak minbarga olib chiqdi. O`zi jahonga tanildi. Hayotligidayoq va vafotidan so`ng ham, asarlari mamlakatning nufuzli mukofotlari bilan taqdirlandi. G`afur G`ulom O`zbekiston Fanlar akademiyasining haqiqiy a`zosi, O`zbekiston xalq shoiri edi.Uning o`n ikki jildlik mukam-mal asarlar to`plami nashr etilgan. Mustaqillik davriga kelib, Gafur G`ulom nomiga hurmat-e`tibor yanada ortdi. Tavalludining yuz yilligini nishonlash haqida hukumatning maxsus qarori qabul qilindi. Buyuk xizmatlari uchun maxsus nishon bilan taqdirlandi. Jumhuriyat Prezidenti tashabbusi bilan poytaxtdagi go`zal istirohat bog`laridan biri G`afur G`ulom nomi bilan ataladigan bo`ldi. Bog`da shoirning muhtasham va salobs haykali qad ko`tardi. G`afur G`ulom butun umri davomida ko`pdan ko`p she`rl. dostonlar yozdi. Jamiyat hayotining qaynoq manzillari zamondosh qalbining toza iqlimlarini, intilish bunyodkorlikning ko`tarinki ruhiyatini lirik.qahramonning mill siyrati va suratida poetik joziba bilan gavdalantirish G`al G`ulom she`riyatining o`ziga xos xususiyatidir. To`g`ri uni she`rlarida firqa, siyosat, mafkura, tuzum va jamiyatning bad: ijodga la`siri, san`atkor dunyoqarashiga tazyiqi bil izohlahuvchi cheklanish, kamchilik yo`q emas. Lekin sh< asarlarining ijodiy yuzini. o`zligini, qadr- qimmatini bund asarlar belgilamaydi. G`afur G`ulom she`riyatining qudrati el-yurt tashvishidagi qahramonning o`y- mushohadalari, bu mushohadalardagi donis mandlik, shu donishmandlikni namoyon etuvchi obrazlar vosi-tasidagi rang-barangliklar bilan ajralib turadi.,.Vaqt&#34; she`rida aytilganidek: Aziz asrimizning aziz onlari, Aziz odamlardan so`raydi qadrin. Funsat g`animatdir, shoh satrlar-la Bezamoq chog`idir umr daftarin. Inson asr, umrgina emas, har daqiqani aziz bilmog`i, o`z shafoat va sharofati, shuuri va mehnati, mehr-muruwati bilan uni aziz qilmog`i kerak.Umr asofasivlkki qosh o`rtasidek qisq£ muddati ko`z ochib yumgunchalikyiiigufik ekan, )iar bir fursat g`animat bilib, umr daftarim hezamoq zarur, Bunday chuqur falsafiy run uning, &#34;Sog`inish,&#34; ,,Sen yetim emassan&#34;, ,,Alisher&#34;, &#34;Bog&#34;`, Sharaf qo`lyozmasi&#34; singariturli ylarda, tur jro`nalishlarda yozilgan she`rlariga Jhfttntaalluqlidir. G`afur G`ujpwnniflg har bir she`ridagi ma`no va maqsad turlicha poeti talqinni taqozo etadi, bu talqin esa doimo rang-barang milliy obrazlarda o`z ifodasini topadi: Shodlik qo`shini bosdi saodat ko`chasirii, Go`daklar jaranglatar hayitlik tangasini, linchaklar axtarar pardoz qutichasini, Qirq kokil bo`lsin deydi, qistaydi yangasini. G`afur G`ulom she`rlaridagi qahramonning ma`naviyat olami boy; saxdvatpesha, tahti va mard. Maqsadi poK, niyati toza, har bir kishiga, har bir xalqqa ddimo qalbi ochiq. Bu qahramonlar o`z mahdudlik doirasida o`ralashib qoladigan odamlar emas. Ular umuminsoniy qadriyatlarga hurmat bilan qarovchi xalqparvar kishilardir. Bu xususiyatlar G`. G`ulom she`riyatining mushtarak belgisi. Shoirning ,,Sen yetim emassan&#34; (1942) she`rida. insoniyat tarixidagi bir davmirig muhim bir tarixiy hodisasi bir millatning unga daxldorligi njhoyatda teranlik bilan, yuksak insonparvarlik ruhida aks etttirildi. Ikkinchi jahon urushida qanchadan qancha go`daklar yetim qoldi. Bo A hpanasiz qolgan 100 minglab go`daklar, voyaga yetmagan o`g`il-qizlar O`zbekistonga keltirildi. Bolajon xalqimiz ularni o`z bag`riga oldi, bir burda nonini o`rtada baham ko`rdi. G`afur G`ulom ana shu goMaklafdan ayrifnlarini oilasiga olib tarbiyaladi. Kunda-kunora lak-lak kelayotgan och. yupun norasidalarni kutib olishda, bolalar uyigajoylashtirishda ishtirok etdi.Ularning holidaii xabar olib turdi. Yetim bolaligi yudiga tushib ko`zi ba`zan achchiq yoshlarga to`ldi, mijja qoqmay Chiqqan kunlari bo`ldi. Farzandim holi nima kechdi ekan, degan o`y bilan o`rtangan frontdagi millionlab jangchilarning ahvolini aytmaysizmi? Shunda G`afur G`ulom ularga taskin berish, ko`ngillarini ko`tarish, bola-ligini qo`rquvlarga qo`shib yo`qotgan sargardon norasidalarning gul yaprog`idek yurakchalaridagi azoblarini sabr va mehr bilan almashtirish uchun bel bog`ladi. Shoir shunda mehr-muruwatga yo`g`rilgan, dunyodagi hech narsa o`rnini bosolmaydigan, go`dakning insonga, ota-onaning farzandga cheksiz va betimsol mehrifli ifodalaydigan she`r kerakligini angladi. ,,Sen yetim emassan&#34; she`ri shu tariqa — shaxsiy va ijtimoiy dardlarningkesishgan nuqtasida paydo bo`ldi. Kelinchaklar axtarar pardoz qutichasini, Qirq kokil bo`lsin deydi, qistaydi yangasini. G`afur G`ulom she`rlaridagi qahramonning ma`naviyat olami boy; saxdvatpesha, tahti va mard. Maqsadi poK, niyati toza, har bir kishiga, har bir xalqqa ddimo qalbi ochiq. Bu qahramonlar o`z mahdudlik doirasida o`ralashib qoladigan odamlar emas. Ular umuminsoniy qadriyatlarga hurmat bilan qarovchi xalqparvar kishilardir. Bu xususiyatlar G`. G`ulom she`riyatining mushtarak belgisi. Shoirning ,,Sen yetim emassan&#34; (1942) she`rida. insoniyat tarixidagi bir davmirig muhim bir tarixiy hodisasi bir millatning unga daxldorligi njhoyatda teranlik bilan, yuksak insonparvarlik ruhida aks etttirildi. Ikkinchi jahon urushida qanchadan qancha go`daklar yetim qoldi. Bo A hpanasiz qolgan 100 minglab go`daklar, voyaga yetmagan o`g`il-qizlar O`zbekistonga keltirildi. Bolajon xalqimiz ularni o`z bag`riga oldi, bir burda nonini o`rtada baham ko`rdi. G`afur G`ulom ana shu goMaklafdan ayrifnlarini oilasiga olib tarbiyaladi. Kunda-kunora lak-lak kelayotgan och. yupun norasidalarni kutib olishda, bolalar uyigajoylashtirishda ishtirok etdi.Ularning holidaii xabar olib turdi. Yetim bolaligi yudiga tushib ko`zi ba`zan achchiq yoshlarga to`ldi, mijja qoqmay Chiqqan kunlari bo`ldi. Farzandim holi nima kechdi ekan, degan o`y bilan o`rtangan frontdagi millionlab jangchilarning ahvolini aytmaysizmi? Shunda G`afur G`ulom ularga taskin berish, ko`ngillarini ko`tarish, bola-ligini qo`rquvlarga qo`shib yo`qotgan sargardon norasidalarning gul yaprog`idek yurakchalaridagi azoblarini sabr va mehr bilan almashtirish uchun bel bog`ladi. Shoir shunda mehr-muruwatga yo`g`rilgan, dunyodagi hech narsa o`rnini bosolmaydigan, go`dakning insonga, ota-onaning farzandga cheksiz va betimsol mehrifli ifodalaydigan she`r kerakligini angladi. ,,Sen yetim emassan&#34; she`ri shu tariqa — shaxsiy va ijtimoiy dardlarningkesishgan nuqtasida paydo bo`ldi.g`oyalarini ihota qilish. asl niyatlarini ilgari surib olish uchun, shunchaki qo`llaydi, xolos. Shu tariqa G`. G`ulom o`zining muhim faJsafiy-tarixiy, ijtimoiy-siyosiy qarashlarini, erk va ozodlik, mustaqiflik singari tushun-chalarini lirik she`r qatiga va lirik qahramon xaraktcriga shunday chuqur singdiradiki, uni o`qib va uqib olish o`quvchidan chuqur bilim va hushvorlik, o`ziga xos ijodiy topqirlikni talab etadi. G\ G`ulom faqat ijtimoiy-siyosiy mazmunda she`r yozgan, deguvchilar ham bor. Bu fikr to`g`ri emas. Uning qalb zam-zamalari, tabiat, bolalar duriyosi, oddiy insoniy munosabatlar, orzu-armonlar haqida ham ajoyib she`rlari ko`p. ,,Bog&#34;`(1934) she`riga nazar tashlaylik: Lola jomi to`la ko`ldashabmmjday ertalab, Yozgi chilla sfio`x xayolday o4sa kurtak.m yalab, Bllmadmi&#34;chillik daroyi qilgusi qariday talab. Lablaridan qand tomarsa, so`rmayin qolaymi men? Kuz suzilgan, lab, sevgi uyg`otgan chog`i, Bilmadim do`ndiq bu qizning qancha ermish barmog`i... She`rda bir tarafdan tabiatning. bog`ning, ishkomdagi uzum-larning betakror go`zalligi chizilsa, ikkinchi tomondan, aynivaqtda, asar lirik qahramonining shu holatga monand kayfiyati, yurak qirg`oqlaridan mavjlanib toshayotgan his-tiiyg`ulari, tabiat va qalb tutashuvidan tug`ilgan hayot go`zaUigimrirasunkor bnlari tasvirlanmoqda. She`r poetikasida sharq mumtoz she`riyatining nozik bilimdoni, she`riy san`atlardagi an`analaiihi nainki chuqur o`zlashtirgan, balki ularni boyita olish salohiyatiga ega mahoratli shoir qiyofasi gavdalanadi. Uzum donalarini go`zal qiz sifatlari yanglig` jonlantirishi; lirik qahramonning tabiat ne`mati bilan oshuftaligidaoshiq yigitga xos ishqiy tuyg`ularning singdirilishi; ,,so`rmayin&#34; singari dilfeapso`zlar o`ynoqiligidagi ko`chim ma`nolilik salkam o`nbanddagi ,,qolg`aymi men?&#34; iborasining aksariyatidagi sharqonaturfa ma`no she`rni chindan ham nozik tomonlarini namoyon etdi. G 1 . G`ulom she`rlaridagi umumlashtiruvchi kuch va badiiy joziba yaxlitligini alohida ta`kidlash zarar. Bu xususiyat uning ,,Cha-man&#34;,,,Bahor ohanglari&#34;,,,Bog`&#34; singari tabiat va qalbg`oyalarini ihota qilish. asl niyatlarini ilgari surib olish uchun, shunchaki qo`llaydi, xolos. Shu tariqa G`. G`ulom o`zining muhim faJsafiy-tarixiy, ijtimoiy-siyosiy qarashlarini, erk va ozodlik, mustaqiflik singari tushun-chalarini lirik she`r qatiga va lirik qahramon xaraktcriga shunday chuqur singdiradiki, uni o`qib va uqib olish o`quvchidan chuqur bilim va hushvorlik, o`ziga xos ijodiy topqirlikni talab etadi. G\ G`ulom faqat ijtimoiy-siyosiy mazmunda she`r yozgan, deguvchilar ham bor. Bu fikr to`g`ri emas. Uning qalb zam-zamalari, tabiat, bolalar duriyosi, oddiy insoniy munosabatlar, orzu-armonlar haqida ham ajoyib she`rlari ko`p. ,,Bog&#34;`(1934) she`riga nazar tashlaylik: Lola jomi to`la ko`ldashabmmjday ertalab, Yozgi chilla sfio`x xayolday o4sa kurtak.m yalab, Bllmadmi&#34;chillik daroyi qilgusi qariday talab. Lablaridan qand tomarsa, so`rmayin qolaymi men? Kuz suzilgan, lab, sevgi uyg`otgan chog`i, Bilmadim do`ndiq bu qizning qancha ermish barmog`i... She`rda bir tarafdan tabiatning. bog`ning, ishkomdagi uzum-larning betakror go`zalligi chizilsa, ikkinchi tomondan, aynivaqtda, asar lirik qahramonining shu holatga monand kayfiyati, yurak qirg`oqlaridan mavjlanib toshayotgan his-tiiyg`ulari, tabiat va qalb tutashuvidan tug`ilgan hayot go`zaUigimrirasunkor bnlari tasvirlanmoqda. She`r poetikasida sharq mumtoz she`riyatining nozik bilimdoni, she`riy san`atlardagi an`analaiihi nainki chuqur o`zlashtirgan, balki ularni boyita olish salohiyatiga ega mahoratli shoir qiyofasi gavdalanadi. Uzum donalarini go`zal qiz sifatlari yanglig` jonlantirishi; lirik qahramonning tabiat ne`mati bilan oshuftaligidaoshiq yigitga xos ishqiy tuyg`ularning singdirilishi; ,,so`rmayin&#34; singari dilfeapso`zlar o`ynoqiligidagi ko`chim ma`nolilik salkam o`nbanddagi ,,qolg`aymi men?&#34; iborasining aksariyatidagi sharqonaturfa ma`no she`rni chindan ham nozik tomonlarini namoyon etdi. G 1 . G`ulom she`rlaridagi umumlashtiruvchi kuch va badiiy joziba yaxlitligini alohida ta`kidlash zarar. Bu xususiyat uning ,,Cha-man&#34;,,,Bahor ohanglari&#34;,,,Bog`&#34; singari tabiat va qalb,Sen yetim emassan&#34;. ,,Sharaf qo`lyozmasi&#34;, ,,Vaqt&#34;, ,,So-g`inish&#34; singari she`rlar ana shu shakl xususiyatlarni o`zida mujassam etadi. Shuning uchun ularning badiiy jozibasi bizni o`ziga maftun qiladi. G`. G`ulomning nasriy asarlarida ham bu xususiyatlar janr tabiatidan kelib chiqadi. G*. G`ulom ham shoir, ham yo/uvchi sifatida birdek mashhur so`z san`atkoridir. XX asrning 30- yillarida uning ,,Yigit&#34;, ,,Kulgi hikoyalar&#34; to`plamlaridagi asarlar el og`ziga tushgan bo`lsa, 60- yillar o`rta-larida ..Gilos danagidan tasbeh&#34; to`plamidagi hajviy hikoyalari mashhur bo`libketdi. Yigirmabeshyoshi atrofida ,,Qizaloq&#34; (1928) hikoyasini e`lon qilgani, umr shomidagi so`nggi mashhur asar-laridan biri ,,Mening o`g`rigina bolam&#34; (1965) asari ham hikoya ekani adib ijodida nasr nechog`lik mustahkam o`rin tutganini ko`rsatadi. ,,Mening o`g`rigina bolam&#34; hikoyasida qashshoq hayot kechi-rishiga qaramay, ma`naviy barkamolligi, insoniyligini yuksak darajada saqlab qolgan mushtipar o`zbek kampiri qiyofasi ko`rsatildi. Hikovadagi o`g`ri urash davrida yo`qehilik tufayli muh-tojlikdan hayotning nochor ko`chasiga kirgan kishi. U kimnidir o`marish emas, bir burda non ilinjida bu yo`lga qadam qo`ygan. Aslida ko`ngli poK, samimiy; odamlarga mehri limmo-lim, o`zgalar dardiga hamdard odam. Shuning uchun o`quvchida unga nisbatan nafrat emas, uning ko`nglida, qalbida xayrixohlik uyg`onadi. Adibning asosiy niyati har ikkala qahramonidagi insonparvarlikni ko`rsatish. Bu run asar nomidanoq anglashilib turadi. G`afur G`ulomning o`nlab felyetonlari, ocherklari, publitsistik maqolalari ,,Mushtum&#34; jurnalida, respubiikaning markaziy gazetalarida deyarli qirq yil davomida muttasil bosilib turdi. &#34;Yodgor&#34;, ,,Netay&#34;, ,,Shum bola&#34; asarlari o`zbek qissachiligi taraqqiyotida muhim o`rin tutadi. Ayrim manzaralarda mafkuraviy ta`sir sezilsa-da, bu asarlar yozuvchining hayotni badiiy tahlil etishdagi teran mahoratini, tildagi xalqona chechanlak va bilag`onligini, xarakterlar yaratishdagi o`ziga xosligini va ayniqsa, hazil-mutoyiba, yumordagi benazir ustaligini ko`rsatadi, ,,Shum bola&#34; qissasi (1936—1963) quvnoq, hayotbaxshligi azob-uqu-batiardagi ,,yoqimlilik&#34; tasviri jihatidan jahon adabiyotida o`xshashi yo`q ,,Tom Soyeraing boshdan kechirganlari&#34; nomli mashhur asari bilan bir safda tura oladi. Fikrimizcha. badiiy jnahorat, milliylik jihatidan ulardan hatto ustunligi ham yo`q emas. ,,Shum bola&#34; da birinchi jahon urushr arafalaridagi o`zbek xalqi hayotidagi qiyinchilik, mashaqqatlar bolalar nigohi va dunyo-qarashi orqali, sarguzashtnoma hangomalar asosida, hazil-mutoyi-baga, beg`araz kulgiga yo`g`rilgan uslubda badiiy gavdalantirildi. G`. G`ulom nasriy uslubiga xos hajviy xalqona ohang, ayniqsa, ,,Hasan Kayfiy&#34; (1965), ,,Afandi o`lmaydigan bo`ldi&#34; (1965) hikoyalarida yaqqol ko`rinadi. Hasan Kayfiy obrazi, nainki G`. G`ulom ijodi, balki umuman sho`ro davri o`zbek adabiyotida yaratilgan qahramonlar ichida o`ziga alohida yondashuvni talab qiladi. Hasan Kayfiyning topganini kundalik tirikchilikka yetkazish va qittakkina no`shdan boshqa qilari yo`q. Har kungi ahvoli shu. O`ziga xon, o`ziga bek. O`zini boquvchi aqliga, mehnatiga ishonadi, xolos. O`zgaga ishonmaydi ham, unga boshqa hech kimning keragi ham yo`q. Shuning uchun Xizr qiyofasida tunda yurt aylanuvchi podsho bilan qattiq bahsga kirishishdan tap tortmaydi. ,,Podsho degan maxluqqa doim bo`yin egish xush yoqadi&#34;,—deydi Hasan. Podsho yaratganning yerdagi soyasi ekanini tan oladi, lekin ayni vaqtda, uning fikricha, undan biron narsa umid qilgan kishi ahmoq bo`ladi. Bu — qahramon tilidan o`z davrida aytilgan jiddiy gap edi. Bu, umuman, davrning boshqaruv tizimi, mamlakat, jamiyat, partiyaga yetakchilik qilayotgan shaxs haqida adib chiqargan xulosalaydi. Afandinamo qahramon aytgan mazkur fikrni yozuvchi ochiq-dan ochiq aytolmasdi. Shu sababdan u yashirin usulda Hasan Kayfiy obrazi orqali ilgari surdi. Hasan ? ,Xizr&#34; qiyofasidagi podsho oldida yaltoqlanmaydi. Hatto, podsho haqida ikki og`iz yaxshi gap aytishni xohlamaydi.. ,,Xizr&#34; qiyofasida yashirinib, o`zi haqida elning fikrini bilishga urinmasin. u Hasan Kayfiy og`zidan ,,podsho salomat bo`lsin&#34; degan gapni ham yulib ololmaydi. Kayfiy obraziga sinchiklab nazar tashlash yozuvchiga. nainki, umr shomidagi, balki yoshligi va umri davomidagi ayrim ar-monlarni ham yashirgan, degan xulosaga kelish imkonini beradi. Hikoyadagi ,,insonparvar&#34; va`dalarga aldanib, uchib, ishonib, bir vaqtlar eshikni o`zgalarga lang ochib qo`yganimiz ham to`g`ri bo`lmagan ekan, degan fikrga imo-ishoraiar shunday deyishga asos bo`ladi. Qahramon xatti-harakati va fikrlashidagi kulguli holatlami yozuvchi butun asar davomida juda nozik did bilan his etadi va ulardan o`z g`oyalari, maqsadlarini ,,moddiylashtirisrTda g`afiirona.chapdastlik bilan foydalanadi. Qissada turli-tuman, lekin har biri o`ziga xos, fe`li, tabiati, fikrlash tarzi, so`zlash yo`sini bilan farqlanib turuvchi obrazlar tizimi mavjud. G`. G`ulom ulaming har biridagi, hatto, mayda tafovutlarni ham xalqano naqqoshlik bilan chizadi. Go`dak Yodgor xatti-harakati va qiyofasidan tortib, harbiy xizmatda yurgan Jo`ra; xat yozishib, muhabbat rishtalarini mustahkamlagan Saodat; ishqdagi xatolar bilan azoblarni tushunuvchi mushtipar ona; harbiy tibbiyot sirlarini egallab kelgan Jo`ra; qilmishi tufayli o`kinchlar girdobida adoyi tamom bo`lgan Mehri; Jo`ra va Saodatning kuydi-pishdi onalari — barchasi chuqur milliylik bilan yaratilgan xalqona obrazlardir. Hayot — mehribon, hayot — beshafqat. Yodgor olti-yetti yoshga yetganida Jo`ra bilan Saodat baxtli turmush quradilar. Dunyoning sho`rishli g`avg`osiga uchrab, taqdiri chilparchin bo`lishiga oz qolgan, biroq boshga tushgan ko`rgilikka chidagani, sabr-toqat qilgani, faqat yaxshilik, umid bilan yashagani, intilgani uchun hayot Jo`raga ,,qorong`ulikning nurini, kechaning kunduzini, tikanning gulini&#34; ato qiladi. Bir vaqtlar Mehrixon Jo`rani ZAGSga olib borib, ko`zini shamg`alat qilib, bolani tashlab ketgan bo`lsa, endi bu yerga u o`zining sevgilisi bilan qo`l ushlashib keldi: ,,Endi men bilan Saodat uchun baxt g`unchasiday ochilgan qalin muqovali ZAGS daftari boshida kulgan yuzlar bilan turmoqdamiz. Uzun va oydin umr yo`li. Bu yo`l nurlarga to`lgan, shirinliklarga mo`l, muttasil ko`klam, gullar to`shalgan yo`l&#34;. Mehrinisoga esa, hayot o`ziga munosib taqdir beradi. Asar nihoyasida malakali do`xtir darajasiga yetgan Jo`ra bemorlardan birini ko`rgani boradi. Xasta esa Mehrixon bo`lib chiqadi. Eri kattagina amaldor ekan. Yeish-ichishdan kamchiligi yo`q. Lekin baxtsiz. ,Ruhi pajmurda. Farzandsizlik dardiga mubtalo. Bir vaqtlar paranji ichida hurkovuch quyonday, ota-bobolar aytganday: ,,qog`ozdagi qant-dek qiz&#34; bo`lgan Mehriniso bir norasida go`dak va sodda, isho-nuvchan, halol yigitga yetkazgan ozori uchun bitmas vijdon azobida. Biroq vijdon azoblangani bilan, ayblar kechirilgani bilan kechirilgan alam 1 ami orqaga qay taiib bo` ladim i. xo`rliklarni yoddan chiqarish mumkinmi? Ko`p yillardan so`ng tasodifan uchratib qolgan Jo`rani tani-ganidan so`ng Mehrixon hushidan ketib qolishi bejiz emas, kitobxon bunga ishonadi. Адабиётлар 1. Хамид Олимжон. Мукаммал асарлар туплами.10 томлик, Т., «Фан», 1975-1984 йил. 2. Н.Каримов. Хамид Олимжоннинг поэтик махорати. Т., «Фан», 1964 йил.. 3. С.Мамажонов. Шоир дунёси. Т., Гафур Гулом номидаги нашриёт, 1972 йил. 4. Н.Каримов. Хамид Олимжон. Т., «Ёш гвардия»,1990 йил. 5. С.Азимов. Хамид Олимжон абадияти. Гафур Гулом номидаги Адабиёт ва санъат нашриёти, Т., 1967 йил. 6. www . ziyonet . uz

Похожие

G`afur G`ulom
G`afur G`ulom hayoti va ijodi
Kulgi zimnidagi jiddiyat (G`afur G`ulom, Shum bola)
G`afur G`ulоm va Hamid Olimjоnning hayotiva ijоdi
Ilmi g`aribani qo`msab