Эркин Вохидов - Литература - Рефераты

Эркин Вохидов

Загружено в:

08.09.2022

Скачано:

0

Размер:

43.5 KB

Эркин Воҳидов (1936 ЙИЛДА ТУГИЛГАН) Р е ж а : 1. Хозирги ўзбек шеърияти равна қ ида Эркин Воҳидов ижодининг ў рни. 2. Эркин Воҳидов таржимаи ҳ оли. 3. Эркин Воҳидов шеъриятининг ў зига хос хусусиятлари. 4. Эркин Воҳидов достонлари : «Нидо», «Рухлар исёни». 5. Эркин Воҳидов –мохир драматург. 6. Эркин Воҳидов таржималари.

Эл устозим мен эсам –толиб ! Суз дурларин термокдир ишим. Одамларнинг узидан олиб Одамларга бермокдир ишим – Мисраларининг битилганига ҳам бир неча йиллар ўтди. Биро қ шу йиллар давомида севимли шоиримиз Эркин Воҳидов халқнинг шодлигу кувончларига, кайгу – андухларига, дардларига шерик бўлиб, «ха қ сўзни айтиш кийин бўлган замон» ларда ҳам китобхонларга маънавий мадад бўладиган асарлар яратди. Шунинг учун ҳам Эркин Воҳидов ижодининг ўзбек адабиётида узига хос- алохида урни бор. Эркин Воҳидов 1936 йилнинг 28 декабрида Фар ғ она вилоятининг Олтиари қ туманида ўқ итувчи оиласида дунёга келган. Отаси Чуёнбой, онаси Розияхон қишлоқ укитувчилари бўлишган.Шоир ота-онасидан эрта ажралади. Улар вафотидан кейин шоир тогалари кулида тарбияланган. Тогалари Сохибоевлар жуда маданиятли, адабиёт ва санъатга иштиё қ и баланд, тани қ ли жамоат арбоблари бўлишган.Булажак шоир дунёкарашининг шаклланишида оиладаги шароит жуда катта таъсир кўрсатган. Шеъриятга бўлган кизикиш Эркин Воҳидовни шоир Ғ айратий ра ҳ барлигидаги т ў гаракка етаклаб келади. Шоирнинг ўсмирлик йиллари ҳақида хотираларида айтишича, Гайратий тугараги ва тогалари хонадонида бўлиб турадиган адабий сухбатлар, Миртемир семинари шеърият оламига кириб келишида бош туртки бўлган. Эркин Воҳидов 1955-1960 йиллари Тошкент Давлат университети филология факультетида таълим олди. Ўқ увчилик йилларидаёк шеърлари газета ва журналларда босилди. Илк шеърий туплами 1961 йили «Тонг нафаси» сарлавҳаси билан студентлик йилларида чоп этилди. Шоирнинг бу йиллар ижоди турли охангларда кечди. Баъзан рухий изтироб ва уртанишлар, баъзан болаларча шух, уйно қ и хазил шеърлар ҳам ёзди; халқ кечмиши билан бо ғ лик махзун мисралар ҳам битди.

60-йиллар ижодий махсули «Ёшлик девони»да жамланган бўлиб, ундаги шеърлар шоир дунё қ арашлари ифодаси бўлибгина қ олмай, шеъриятимиз ривожининг маълум бир томонларини кўриниш сифатида ҳам аҳамиятлидир. Одамлар,сиз менинг хаётим, Хар бирингиз умрим парчаси деган шоир ижодининг кирралари йиллар утиши билан турли жанрлар билан кенгайиб борди. 70-80 йилларда «Тирик сайёралар», «Шар қ ий қ ир ғ о қ » шеърий китоблари, «Нидо», «Рухлар исёни», «Истанбўл фожиаси» достонлари юзага келди. «Сен менга тегма», «Манфаат фалсафаси», «Мажлис килинг», «Дониш қишлоқ латифалари» каби сатирик-юмористик асарлари яратилди. Эркин Воҳидов шу йиллар ижодида хажвий шеърларига ривоят - хикоят усулини қў ллайди. «Дониш қишлоқ латифалари» айнан шу шаклда ёзилган. Шоир учун инсон қ алби энг буюк ҳ ил қ ат. Бу ҳ илкатнинг турфа ранглари « Қ алб шундай уммонки. . . » шеърида я ққ ол к ў зга ташланади: Қ алб шундай уммонки, унинг ба ғ рида Дахшатли долгалар силсиласи бор. Қ алб шундай заминки, оташ қ аърида Вул қ онлар отгувчи зилзиласи бор. 90-йиллар хаётимиздаги ў згариш ва янгиликлар Эркин Воҳидовнинг «Яхшидир аччи қ ха қ и қ ат» т ў пламига кирган шеърларида ў з аксини топди. Эркин Воҳидов достон жанрида ҳам катор асарлар ёзди. Мавзуси ва услуби жихатидан улар ранг-барангликка эга. «Куёш маскани», «Тошкент садоси», «Касида усулида», «Буюк хаёт тонги», «Чорогбон» шуро даврида одатга айланган Ленинни улуглашга

каратилган, «Бахмал» босмачилик харакати ҳақида, «Палаткада ёзилган достон» Тошкент шахридаги зилзила хусусида битилган достонлардир. Шоирнинг халигача уз бадиий киммати ва хаётий аҳамиятини йукотмай, укувчиларга маънавий кумак бериб келаётган достонлари ҳам бор. «Нидо», «Рухлар исёни», «Истанбўл фожиаси» достонлари шулар жумласидандир. «Нидо» достони 1964 йили ёзилган.Достон бир неча йиллардирки, мактаб дарсликларига киритилиб, укувчилар томонидан урганилиб келинади. Албатта, достон – шоирнинг отасига багишлаб битилган. Отаси – Чуянбой Воҳидов уруш кўрбони бўлган. Асарни укиган китобхон биргина шахснинг рухий изтироб, кечинмаларинигина эмас, миллион-миллион уруш кўрбони бўлган кишиларнинг нидоси,етим колган углонларнинг гамгин садоси достоннинг мазмунини эгаллаб олганини тушунади. Орадан бир неча йил утиб шоирнинг «Рухлар исёни» достони юзага келди. Достон оташин бенгал шоири Назрул Ислом жасоратига багишланган. «Рухлар исёни»-фожиий асар.Унда Назрул Ислом кўраши, эл-юрт, халқ саодати йулидаги матонати аламли якун топди. Асарда Эркин Воҳидов кўрашчан шоир Назрул Исломнинг фидойилиги, исёнкор рухини бутун улугворлиги билан очиб беролган. Эркин Воҳидов ХХ аср ўзбек адабиётини сермазмун асарлари билан бойитган, колаверса, истиклолимизни улугловчи шеърлари билан укувчилар хурматига сазовор бўлган ижодкордир

АДАБИЁТЛАР: 1. Эркин Воҳидов. Достонлар. Г.Гулом номидаги Адабиёт ва санъат нашриёти. Т., 1973 йил. 2. Эркин Воҳидов. Садокатнома. Т., 1985 йил. 3. Эркин Воҳидов. Рухлар исёни. Г. Гулом номидаги Адабиёт ва санъат нашриёти. Т., 1980 йил. 4. Эркин Воҳидов. Сайланма. Икки томлик. Г. Гулом номидаги нашриёт. Т., 1986 йил. 5. Эркин Воҳидов. Изтироб. Т., «Узбекистон», 1992 йил.

Похожие

Эркин Вохидов

Эркин Вахидов

Эркин Воҳидов 5

Эркин Воҳидов ижоди

Лутфий