Абдулла Қодирий Жулқумбой - Литература - Рефераты

Абдулла Қодирий Жулқумбой

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

32.5 KB

АБДУЛЛА ҚОДИРИЙ (ЖУЛҚУНБОЙ) (1894-1938) Ўзбек адабиётининг йирик намояндаларидан бири Абдулла Қодирий 1894 йил 10 апрелда Тошкент шаҳрида туғилган. Унинг илк ижоди 1913-1914 йилларда кичик шеърлар ёзиш билан бошланган. Булардан «Аҳволимиз», «Миллатимга», «Тўй», «Фикр айлагил» каби шеърлари 1914-1915 йилларда «Садои Туркистон» газетаси ва «Ойна» журналида босилган. Абдулла Қодирий илк ижодидан бошлаб миллатдошларини маърифатга даъват этган эди. «Жувонбоз» (1915), «Улоқда» (1916) каби ҳикояларида ҳам ана шу мавзуни чуқур ёритган, халқини илмли, саводли, озод ва бахтиёр кўриш истагида қалам тебратган. 1924 йилдан Абдулла Қодирий Москвада, журналистлар институтида таҳсил олди. Бу давр унинг ҳаёти ва ижодини ўзига хос мазмун билан бойитди, рус ва жаҳон адабиётининг йирик сўз санъаткорлари ижоди билан чуқур танишув, ўша даврда баракали ижод қилган, таниқли рус адабиёти вакиллари яратган ижодий муҳит таъсирида Абдулла Қодирий янада улғайди, ўзига хос бадиий тафаккур тарзи шаклланди. Унинг «Тошпўлат тажанг нима дейди?», «Калвак Махзу м нинг хотира дафтаридан» туркумидаги ҳажвий ҳикоялари, 1922 йилдан дастлабки боблари чоп этилган йирик романи «Ўтган кунлар», 1928 йилда нашр этилган иккинчи йирик романи «Меҳробдан чаён» ана шу ижодий етуклик натижалари эди. Абдулла Қодирий 1937 йилнинг декабрида «хал қ д ушмани» деган ноҳақ айб билан қамоққа олиниб, 1938 йил октябрида қатл қилинган. Абдулла Қодирийнинг «Калвак Махзу м нинг хотира дафтаридан» туркумидаги ҳажвий ҳикоялари илк бор «Муштум» журналида ч оп этилган. 1923-1924 йилларда унинг хилма-хил ҳажвий мақолалари, ўткир фел ь етонлари бирин-кетин «Муштум» саҳифаларидан жой олган. Қодирий ўз даврининг маънавий-маиший муаммоларини, тараққиётга, маърифатга тўсиқ бўлган иллатлар: худбинлик, илмсизлик, нодонлик, жоҳиллик, баднафслик,

хасислик, ишёқмасликни хилма-хил бадиий воситалардан фойдаланиб содда ва таъсирчан тилда ҳажв қилган. Ёзувчи ўзига хос образлар тилини таъсирчан яратишда халқ тилига хос бўлган киноя, қочирим, кесатиқлардан фойдаланган. Хусусан, «Калвак Махзу м нинг хотира дафтаридан» туркум ҳикояларидаги тасвирда ҳам ўткир ўхшатишлар, халқ мақоллари, таъбирлари, муболағалар кўзга ташланади. Абдулла Қодирий ўзи яратган кулгу сиртмоғи билан Калвак Махзу м сингари текинхўр, оми ва илмсиз кишиларни боғлаб, уларнинг ички дунёсини, ҳақиқий қиёфасини фош қилади.

Похожие

Абдулла Қодирий ижоди

Абдулла Қодирий ижоди ( Абдулла Кодирий)

Абдулла Қодирий (Кодирий, Кадыри)

Абдулла Қодирий. Жадидчилик – адиб илк ижодининг тамал тоши

Душманни танитган дўст (Абдулла Қодирий ижоди асосида) душманни танитган дуст