- Главная страница
- Дипломные работы
- Педагогиka
- Kasb-hunar kollejlarida yuqori sifatli qotishmalar olish mavzusini o‘qitishda skarabey texnologiyasining qo‘llanilishi
Kasb-hunar kollejlarida yuqori sifatli qotishmalar olish mavzusini o‘qitishda skarabey texnologiyasining qo‘llanilishi
![Kirish Mustaqillikka erishgan har bir davlatning jadal rivojlanishi eng avvalo jamiyatda ishlab chiqarishni ta’minlaydigan kadrlarga uzviy bog’liqdir. Shu ma’noda kadrlarni tayorlash masalasi avvalom bor o’rta maxsus kasb-hunar kollejlarida yosh avlodga ta’lim va tarbiya berish qay darajada tashkil qilinganligiga bog’liqdir. Rivojlangan davlatlarni boy tajribalarni ilmiy tahlili ta’lim tizimi chuqur islohotlar asosida yaxshi yo’lga qo’ygandagina kadrlar tayorlash masalasini ijobiy hal qilingani va davlatning ravnaq topayotganini ko’rsatmoqda. Iqtisodiy, ijtimoiy, siyosiy qiyinchiliklarni engib o’tib, taraqiyot yo’liga kirgan mamlakatimizda ta’lim tizimini isloh qilish, o’ta rivojlangan mamlakatlarning, ilg’or texnalogiyalarini joriy qilish milliy qadriyatlarimizni singdirgan holda ta’limni tashkil etish, bu jarayonni puxta va samarali amalga oshirish ishlari bugungi kunda davlat siyosati darajasiga ko’tarildi. Bu borada Respublikamizda 1997-yil ”Ta’lim to’g’risida”gi qonun va “Kadlar tayorlash Milliy dasturi” qabul qilindi. Uning asosiy maqsadi mamlakatimizda uzluksiz ta’lim tizimini isloh qilish, komil inson va etuk malakali, mutaxasislar tayorlashdir [1] Respublikamiz Prezidenti Islom Karimov mamlakatimizning o‘z davlat mustaqilligini qo‘lga kiritish arafasida va undan keyingi dastlabki oylarida olib borgan jo‘shqin va serqirra siyosiy-ijtimoiy faoliyatini aks ettiradigan “O‘zbekiston mustaqillika erishish ostonasida” deb nomlangan asarida ham bu dolzarb masalaga e’tiborini qaratib “Bizga kadrlar tayyorlashning maxsus milliy dasturi kerak” deb takidlab o‘tgan edi [2]. Kadrlarimizni eng zamonaviy intellektual bilimlarga ega bo‘lgan holda uyg‘un rivojlanishiga o‘z e’tiborini qaratgan Prezidentimiz: 2009 yilning asosiy yakunlari va 2010 yilda O‘zbekistonni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirishning eng muhim ustuvor yo‘nalishlariga bag‘ishlangan Vazirlar Mahkamsining majlisidagi ma’ruzasida [3] “Biz farzandlarimizning nafaqat jismoniy va ma’naviy sog‘lom o‘sishi, balki ularning eng zamonaviy intellektual bilimlarga ega bo‘lgan, uyg‘un rivojlangan insonlar bo‘lib, XXI asr talablariga to‘liq javob beradigan barkamol avlod bo‘lib, voyaga yetishlari uchun 4](/data/documents/2fb87a7b-599b-4707-ac03-cbe5b52a6b49/page-3.png)
![zarur barcha imkoniyat va sharoitlarni yaratishni o‘z oldimizga maqsad qilib qo‘yganmiz”, deb aytdi. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Barkamol avlod yili” davlat dasturi to‘g‘risidagi qarorida [4] ham “Ta’lim jarayoniga yangi axborot kommunikatsiya va pedagogik texnologiyalarni, elektron darsliklar, multimedia vositalarini keng joriy etish orqali mamlakatimiz maktablari, kasb-hunar kollejlari, litseylari va oliy o‘quv yurtlarida o‘qitish sifatini tubdan yaxshilash, ta’lim muassasalarining o‘quv- laboratoriya bazasini zamonaviy turdagi o‘quv va laboratoriya uskunalari, kompyuter texikasi bilan mustahkamlash, shuningdek, o‘qituvchilar va murabbiylar mehnatini moddiy hamda ma’naviy rag‘batlantirish bo‘yicha samarali tizimni yanada rivojlantirish lozimligini ko‘rsatib o‘tdi. Respublika Prezidenti ta’lim-tarbiya sohasiga ham o‘z e’tiborini qaratib, unga milliy didaktik nuqtai-nazardan yondoshib, uni quyidagicha ta’riflaydi [5]: “Ta’lim O‘zbekiston xalqi ma’naviyatiga yaratuvchilik faoliyati baxsh etadi. O‘sib kelayotgan avloning barcha yaxshi imkoniyatlari unda namoyon bo‘ladi, kasb-kori, mahorati uzluksiz takomillashadi, katta avlodlarning dono tajribasi anglab olinadi va yosh avlodga o‘tadi”. Prezidentimizning ushbu ko‘rsatmalari ijtimoiy sohada faoliyat ko‘rsatayotganlarga, shu jumladan, ta’lim-tarbiya bilan shug‘ullanuvchilarga ham, umumiy metodologik asos vazifasini o‘taydi. Maorifchilar oldiga qo‘yilgan mas’uliyatli va murakkab vazifa kadrlar tayyorlash milliy dasturini amalga oshirish orqali bajariladi. Bu dasturning tarkibiy qismi sifatida ta’limning yangi modeli yaratildi. Prezident tomonidan ilmiy asoslab berilgan ta’lim-tarbiya modelini amaliyotga tadbiq etish o‘z navbatida o‘quv jarayonini texnlogiyalashtirish bilan uzviy bog‘liqdir. Jamiyatimiz jadallik bilan taraqqiy etib [6], iqtisodiy [7], ma’naviy-ma’rifiy [8] va siyosiy mavqei kundan-kunga ortib bormoqda. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Islom Karimov 2012 yil 9 may kuni Poytaxtimiz Toshkent shaxrida xotira va qadirlash kuniga bag‘ishlab o‘tkazilgan marosimda ishtirok etib, ommaviy axborot vositalari vakillarining savollariga javob qaytarar ekan, mamlakatimiz taraqqiyoti, xalqimizning bugungi va ertangi xayoti, 5](/data/documents/2fb87a7b-599b-4707-ac03-cbe5b52a6b49/page-4.png)
![yoshlarga bo‘lgan e’tibor, jaxonda va yon atrofimizdagi mavjud vaziyat xaqida o‘ta muxim va dolzarb fikrlarni bayon etib “Bugungi yoshlarimiz xal qiluvchi kuch bo‘lib xayotga kirayapti. Men bu yoshlarga o‘zimga ishongandek ishonaman ” deb ta’kidlab o’tdi [9]. Ma’lumki, dunyoga yangi ko‘z bilan qaraydigan, uddaburon, ishning ko‘zini biluvchi, buyuk kelajagimiz poydevorini quruvchi va yuksaltiruvchi ishchi mutaxassis kadrlar o‘rta maxsus kasb-hunar kollejlarida tayyorlanadi. Muhandislik, ishlov berish va qurilish tarmoqlari yo‘nalishidagi kasb-hunar kollejlarida mutaxassislik fanlaridan “Materialshunoslik” fani ham o‘tiladi. Ammo mutaxassislik fanlari qatori bu fan bo‘yicha ham ta’limning zamonaviy metodlariga asoslangan yangi pedagogik texnologiyalarni yaratish va o‘quv jarayoniga qo‘llash bo‘yicha tadqiqot ishlari yetarli darajada olib borilmagan. Bitiruv malkaviy ishning dolzarbligi “Materialshunoslik” fanini o‘rganishda yangi pedagogik texnologiyalarning tadbiqi – shaxsni jamiyatning talabiga ko‘ra yo‘naltirish, ta’limni ana shu talablar asosida tashkil etish ta’lim tamoyillari, metodlari aloqadorligi asosida shaxsni har tomonlama shakllantirish, uni qobiliyati va imkoniyatlarini to‘liq namoyon etish va rivojlantirish uchun qulay shart-sharoitlar yaratishdan iborat. Yangi pedagogik texnologiyalarning yana bir o‘ziga xos xususiyati o‘quvchi faoliyatining ustuvorligidadir. Ta’lim jarayonida bilish, “Materialshunoslik” fani tushunchalarini to‘g‘ri shakllantirish, nazorat qilish ko‘nikmasini to‘g‘ri tarkib toptirish yangi pedagogik texnologiyalarning tarkibiy qismidir. Bu o‘zaro bog‘liqlik pedagogik jarayonning o‘ziga xos qonuniyatidan kelib chiqadi. Yuqorida zikr qilinganlarga asosan yuqori sifatli cho‘yan va po‘lat qotishmalarni olishda ta’sir etuvchi omillarni o‘rganish hamda yuqori sifatli rangli qotishmalarni olishda esa rioya qilinishi lozim bo‘lgan texnologik jarayon elementlarini ko‘rsatish, “Skarabey” texnologiyasi qo‘llanilgan ma’ruza mashg‘ulotining ta’lim texnologiyasi yaratish va ma’ruzaning texnologik xaritasini ishlab chiqish dolzarb masalalardan hisoblanib ilmiy va amaliy ahamiyatga egadir. 6](/data/documents/2fb87a7b-599b-4707-ac03-cbe5b52a6b49/page-5.png)
