Главная страница
Дипломные работы
Юриспруденция
Voyaga yetmaganlarning shaxsiy nomulkiy huquqlari
Voyaga yetmaganlarning shaxsiy nomulkiy huquqlari
Загружено в:
26.09.2019
Скачано:
0
Размер:
364 KB
Скачать
Похожие
Huquqiy munosabatlar va huquq tizimi
Shaxsga qarshi jinoyatlarni yuridik jihatdan baholash (tahlil etish)
Yuridik tashkilot xodimlari shaxsining psixologik tuzilishi
“О`zbekistonda demokratik islohatlarni chuqurlashtirishning ustuvor yо`nalishlari” (Prezident konsepsiyasi asosida)
Yolg’on guvohlikning kriminologik jihatlari
![Umumiy qoida b о ‘yicha, fuqarolar 18 yoshga t о ‘lib, t о ‘liq muomala layoqatiga ega b о ‘lgach, xususiy tadbirkorlik bilan shug‘ullanishga haqli. Biroq FKning 28-moddasiga asosan 16 yoshga t о ‘lgan voyaga yetmagan shaxs mehnat shartnomasi b о ‘yicha ishlayotgan b о ‘lsa, yoki ota-onasi, farzandlikka oluvchilari yoxud homiysining roziligiga binoan tadbirkorlik faoliyati bilan shug‘ullanayotgan b о ‘lsa, u t о ‘la muomalaga layoqatli deb e’lon qilinishi mumkin. Voyaga yetmagan shaxsni t о ‘la muomalaga layoqatli deb e’lon qilish (emansipatsiya) ota-onaning, farzandlikka oluvchilarning yoki homiyning roziligi bilan vasiylik va homiylik organining qaroriga muvofiq yoxud bunday rozilik b о ‘lmagan taqdirda, sudning qarori bilan amalga oshiriladi. Ota-ona, farzandlikka oluvchilar va homiy emansipatsiya qilingan voyaga yetmaganning majburiyatlari b о ‘yicha, xususan, u yetkazgan zarar oqibatida kelib chiqqan majburiyatlar b о ‘yicha, tadbirkorlik faoliyati bilan bog‘liq majburiyatlar b о ‘yicha javobgar b о ‘lmaydilar. Emansipatsiya qilingan voyaga yetmagan tadbirkorga nisbatan FKning 27-moddasi 1-2-bandi q о ‘llanilmaydi. Fuqarolik holati hujjatlarini qayd etish О ‘zbekiston Respublikasi Fuqarolik kodeksining 38-moddasiga va Fuqarolik holati dalolatnomalarini qayd etish Qoidalariga[137] asosan, quyidagi fuqarolik holati hujjatlari davlat tomonidan qayd etilishi kerak: 1. Tug‘ilish. 2. О ‘lim. 3. Nikoh tuzilganligi. 4. Nikohdan ajralish. Farzandlikka olish, otalikni belgilash, familiya, ism va ota ismini о ‘zgartirish, jinsning о ‘zgartirilishi kabi faktlar yuqorida sanab о ‘tilgan fuqarolik holati hujjatlariga tegishli о ‘zgartirishlar kiritish y о ‘li bilan ifodalanadi. Fuqaroning shaxsiy hayotdagi hamda uning jamiyatdagi huquqiy holati (fuqarolik holati) uchun, uning fuqarolik huquqi va oila huquqining subyekti sifatida tanilishi uchun ahamiyatli hisoblangan yuqoridagi faktlar davlatning tegishli organlari tomonidan r о ‘yxatga olinadi (qayd qilinadi).](/data/documents/fd468433-f55c-49fa-87c2-181dd7d4e7d1/page-29.png)
![ta’minoti uchun ota yoki onadan qo nunda belgilangan miqdorda aliment undirish t о ‘g‘risida da’vo q о ‘zg‘atishga haqlidir v [122] . Agar voyaga yetmagan bolalariga ta’minot berish hamda haqida ota-ona о ‘rtasida kelishuv b о ‘lmasa, ularning ta’minoti uchun ali ment sud tomonidan ota- onaning har oydagi ish haqi va (yoki) boshqa daromadining bir bola uchun t о ‘rtdan bir qismi; ikki bola uchun uchdan bir qismi; uch va undan ortiq bola uchun yarmisi miqdorida undi riladi. Bu t о ‘lovlarning miqdori taraflarning moddiy yoki oilaviy ahvolini va boshqa e’tiborga loyiq holatlarni hisobga olgan holda sud tomonidan kamaytirilishi yoki k о ‘paytirilishi mumkin. Har bir bola uchun undiriladigan aliment miqdori qonun hujjatlari bilan belgilangan eng kam ish haqini uchdan bir qismidan kam b о ‘lmasligi kerak (Oila kodeksining 99-moddasi). Bolalarning ta’minoti uchun aliment undirish . Amaldagi О‘zbekiston Respublikasining Konstitusiyasi 64-moddasiga muvofiq ota-onalar о‘z farzandlarini voyaga yetgunlariga qadar boqish va tarbiyalashga mujburdirlar. Amaldagi qonunda voyaga yetmagan yoki mehnatga layoqatsiz shaxs larni moddiy ta’minlashdan bо‘yin tovlash uchun jinoiy javobgar lik belgilangan. О‘zbekiston Respublikasi Jinoyat kodeksining 122-moddasiga binoan, moddiy yordamga muhtoj bо‘lgan voyaga yetmagan yoki mehnatga layoqatsi shaxsni moddiy ta’minlashdan bо‘yin tovlash, ya’ni ularni moddiy jihatdan ta’minlash uchun sudning har qiluv qarori ga binoan undirilishi lozim bо‘lgan mablag‘ni jami bо‘lib uch oydan ortiq muddat mobaynida tо‘lamaslik, - eng kam oylik ish haqining ellik barobarigacha miqdorda earima yoki uch yilgacha ahloq tuzatish ishlari yoxud olti oygacha qamoq bilan jazolanadi. Ota-ona voyaga yetgan mehnatga layoqatsiz yordamga muhtoj bolala riga nisbatan tegishli majburiyatlari Oila kodeksining 100-mod dasida belgilab qо‘yilgan. Voyaga yetgan mehnatga layoqatsiz, yordamga muhtoj bolalariga aliment tо‘lash ota-onaning majburiyatidir. Tо‘lanadigan aliment miqdori taraflarning moddiy va oilaviy ahvolini hisobga olib qat’iy summada belgilanadi. bunday aliment oyma-oy tо‘lanadi.](/data/documents/fd468433-f55c-49fa-87c2-181dd7d4e7d1/page-32.png)
![3) qonuniy vakil yoki uning roziligi bilan uchinchi shaxs tomo-nidan muayyan maqsad yoki erkin tasarruf etish uchun berilgan mab-lag‘larni tasarruf etish borasidagi bitimlarni amalga oshirishga haqlidirlar (FKning 29-moddasi). N.Ashurovaning fikricha, kichik yoshdagi bolalar mustaqil tuza oladigan mayda maishiy bitim deganda, bola yoki uning oila a’zo-larining odatdagi, xar kungi ehtiyojini qondirishga qaratilgan va yuqori bо‘lmagan bahodagi bitim tushuniladi. Bitimning mayda maishiy bitim ekanligini belgilovchi ikki shart mavjud bо‘lishi talab etiladi. Birinchisi, odatdagi, har kungi ehtiyojlarni qondirishga qaratilganligi va ikkinchisi, yuqori bо‘lmagan bahoda bо‘lishi talab etiladi vi [34] . О‘n tо‘rt yoshgacha bо‘lgan voyaga yetmaganlar uchun bitimlarni ularning nomidan ota-onalari, farzandlikka oluvchilar yoki vasiylari tuzadilar. Birovga yetkazilgan zararlari uchun ham kichik yoshdagi bolalar javobgar bо‘lmaydilar. Ular uchun ota-onalari yoki boshqa nazorat-chilari javobgardir. О‘n tо‘rt yoshgacha bо‘lgan voyaga yetmaganlarning banklarga omonat qо‘yish va ularni tasarruf qilish huquqlari qonun bilan belgilanadi. О‘n tо‘rt yoshdan о‘n sakkiz yoshgacha bо‘lgan voyaga yetmaganlar (о‘smirlar) qisman muomalaga layoqatli bо‘lib, qonuniy vakillari (ota-onalari, farzandlikka oluvchilari yoki homiylari)ning roziligi bо‘lgan taqdirda о‘z harakatlari bilan huquq va majburiyatlar olishlari mumkin. О‘smirlar bitimlarni ota-onalari, farzandlikka oluvchilar yoki homiylarining roziligi bilan tuzadilar. Ammo ular mustaqil ravishda о‘zlarining ish haqlari yoki stipendiyalarini tasarruf qilishga, о‘z asarlari, ixtirolariga bо‘lgan mualliflik hamda ixtirochilik huquqlarini, о‘z kashfiyotlariga bо‘lgan huquqlarini amalga oshirishga, kredit muassasalariga mablag‘lar qо‘yish va ularni tasarruf etishga, shuningdek, mayda maishiy bitimlarni tuzishga haqlidirlar. Ular 16 yoshdan kooperativlarga a’zo bо‘lib kirishlari mumkin. Yetarli asoslar mavjud bо‘lganida sud qonuniy vakillari yoxud vasiylik va homiylik organining iltimosnomasiga kо‘ra о‘smirning о‘z ish haqi yoki](/data/documents/fd468433-f55c-49fa-87c2-181dd7d4e7d1/page-46.png)
