logo
  1. Главная страница
  2. Учебники (по школьные предметы)
  3. Лингвистика
  4. Ish qog’ozlari ustida ishlash. Bayonnoma 11-sinf

Ish qog’ozlari ustida ishlash. Bayonnoma 11-sinf

Загружено в:

13.04.2023

Скачано:

0

Размер:

1093 KB
Скачать
Taqdimot 11-sinf Ona- tili darsligi asosida tayyorlangan Mavzu: Ish qog’ozlari ustida ishlash. Bayonnoma 1-topshiriq. Matnni o’qing. Unda ifodalangan fikrlar atrofida o’z mulohazalaringizni bildiring O’zbek hujjatchiligini shakllantirish va takomillashtirishdagi eng muhim va dolzarb masalalardan biri hujjatlarning tili va uslubi masalasidir. Hujjat tayyorlash va rasmiylashtirishda, eng avvalo, o’zbek tilining barcha asosiy qonuniyatlari va qoidalarini ma’lum darajada tasavvur etish zarur. Har bir rahbar, boshqaruv muassasalarining xodimlari, umuman, faoliyati ish qog’ozlarini tuzish bilan bog’liq kishi o’zbek tilining imlosini, tinish belgilari va uslubiy qoidalarini egallagan bo’lishi kerak. Busiz bugungi taraqqiyotimiz talablariga javob beradigan aniq, lo’nda va teran mantiqli hujjatchilikni yaratib bo’lmaydi. Hisob-kitoblarga qaraganda, boshqaruv sohasidagi xizmatchilar o’z ish vaqtlarining 80 foizgacha qismini hujjatlashtirish ishiga sarflar ekan. Ular o’zbek tili qonuniyatlaridan yaxshi xabardor bo’lmasa, ish vaqtlarining hammasini – 100 foizini bu ishga sarflaganlarida ham, ijobiy natijaga erishish qiyin. («Ish yuritish» kitobi) 2-topshiriq. Berilgan parchani o’qing, hujjat matniga qo’yiladigan asosiy talablar haqida fikrlashing va ularni esda saqlang . . 3-topshiriq. «Ish yuritish» kitobidan olingan parchani o’qing. Hujjatlar tili ning sintaktik qurilishi haqidagi fikrlarni yodda tuting. Hujjatlardagi gap qurilishi, odatda, tasniflash, mayda qismlarga ajratishga, qayd etuvchi va qaror qiluvchi qismlarning birligiga, umuman, sabab-oqibat, shart- oqibat munosabatlariga asoslanadi. Shuning uchun ham hujjatlarda nisbatan uzun jumlalar, murakkablashgan, uyushiq bo’lakli gaplar ko’p qo’llanadi. Lekin gap tarkibida odatdagi so’z tartibiga qat’iy rioya qilinadi, badiiy va boshqa asarlarda mumkin bo’lgan g’ayriodatiy so’z tartibi (inversiya)ga yo’l qo’yilmaydi. Hujjatlarning mohiyati va maqsadiga muvofiq ravishda ularda so’roq va undov gaplar deyarli qo’llanmaydi, asosan, darak va buyruq gaplar ishlatiladi. Zero, hujjatlarda tilning ikki vazifasi – xabar berish va buyurish vazifalari amalga oshadi. Masalan, ma’lumotnomada axborot ifodalanadi, buyruqda buyurish aks etadi, bayonnomada esa ham axborot («Eshitildi») , ham buyurish («Qaror qilindi») o’z ifodasini topadi. 4-topshiriq. Bayonnomaning «Ish yuritish» kitobidan olingan tavsifi bilan tanishing, bu hujjat turi haqida fikrlashing . Turli yig’ilish, kengash va boshqa tur anjumanlarning borishini, majlis qat nashchilarining chiqishlari va ular qabul qilgan qarorlarni aniq, siqiq holda qayd qiluvchi rasmiy hujjat. U voqelikning o’rni, vaqti va holati haqida ma’lumot berish bilan birgalikda, qarorlarning to’g’ri qabul qilinganligini tekshirish va ularning bajarilishini nazorat qilishga imkon beradi. Doimiy ish ko’ruvchi organlar (ilmiy kengash, hay’at va boshqalar), shuningdek, vaqtinchalik ish ko’ruvchi organlar (konferensiyalar, yig’ilishlar, anjumanlar, komissiyalar) faoliyatlarida, albatta, bayonnoma yozilishi kerak. Bayonnomani yozishni tashkil qilish kotibning asosiy vazifalaridan biridir. Bayonnoma turli organlar ning doimiy kotiblari tomonidan tuziladi va rasmiylashtiriladi. Vaqtinchalik ish ko’ruvchi organlar majlislarida esa yig’ilish jarayonida saylangan kotib aynan shu ishni bajaradi. Sh. Rahmatullayevning «O’zbek tilining izohli frazeologik lug’ati»dan olingan quyidagi iboralarning izohlarini esda tuting. Ular ishtirokida gaplar tuzing Kuni qolmoq 1. Biror ishni bajarishda qaram bo’lmoq. 2. Foydalanishga majbur bo’lmoq. Ko’zi moshdek ochilmoq Jazolanib, hushyor tortmoq 5-topshiriq. O’zingizga yaxshi tanish bo’lgan ish qog’ozlari tilida ko’p uchraydigan so‘z shakllari, birikma va ifodalarni daftari-ngizga yozing, ularni izohlashga harakat qiling E’TIBORINGI Z UCHUN RAHMAT !

Похожие

Ish qog’ozlari ustida ishlash. Taklifnoma 5-sinf
Ish qog’ozlari ustida ishlash. Tabriknoma 5-sinf
Ish qog’ozlari ustida ishlash. E’lon, xat 5-sinf
Ish qog’ozlari ustida ishlash. E’lon, xat (davomi) 5-sinf
Matn va lug‘at ustida ishlash 5-sinf