Rangtasvir yoki grafik usulda portret ishlash 5 - sinf - Изобразительное искусство - Учебники (по школьные предметы)

Rangtasvir yoki grafik usulda portret ishlash 5 - sinf

Загружено в:

20.05.2022

Скачано:

0

Размер:

459 KB

5-sinf tasviriy san’at darsligi asosida 32-33-mavzu: Rangtasvir yoki grafik usulda portret ishlash

Portret chizishning birinchi bosqichi muhim ahamiyat kasb etadi. Portretning mazmunli chiqishi shu bosqichni to‘g‘ri bajarishga bog‘liq. Chunki bu bosqich rasmning asosi hisoblanadi www.arxiv.uz

Bajarish bosqichining qonuniyatlariga tayanib, boshning umumiy shakli qog‘oz yuzasiga chiziladi. Bu yerda boshning oldingi va pastki tomonlaridan boshqa tomonlariga nisbatan ko‘proq joy qoldiriladi. Undan chiziq yordamida boshning burilish yo‘nalishini belgilab, tik o‘rta chiziq o‘tkaziladi, bu chiziq ensa, qosh oralig‘ining, burun uchi va engak ko‘tarmasining tayanch nuqtalaridan aylana tarzdagi chiziqni hosil qiladi. www.arxiv.uz

Tayanch nuqtalaridan ko‘z o‘qlariga parallel yordamchi chiziqlar yuritilib, boshning asosiy nisbatlari belgilanadi. Taqqoslash uchun nisbat o‘lchamiga burunning uzunligi olinadi. Bu yerda ko‘zning o‘qlari boshning ham gorizontal o‘qi bo‘lib hisoblanadi. www.arxiv.uz

www.arxiv.uzShu chiziq uzunligidan ko‘zlarning chetki nuqtalari, quloqning eshitish teshigi tashqi shakli belgilab olinadi. Ikkinchi bosqichda boshning asosiy mushaklarining umumiy shakl tuzilishi belgilanadi.

www.arxiv.uzAvvalgi bosqichda burunning o‘rni belgilangan bo‘lsa, endi uning umumiy chiziqli qanqasi tasvirlanadi. Uning umumiy shakli prizmaga o‘xshab, to‘rtta tekislikdan iborat. Burunning eni ko‘zning uzunligiga teng va shu qatori ko‘zning chekka nuqtasi bilan boshning chekka jiyak chizig‘iga qadar oraliq o‘lchami ham baravar bo‘lishi mumkin.

www.arxiv.uzShunday qilib, burun eni boshning ko‘ndalangini o‘lchaydigan o‘lcham hisoblanadi. Boshning ko‘ndalangi yetti burun eniga teng (ikki quloq suprasini hisobga olgan holda). Bu o‘lcham bilan boshning tik uzunligini ham belgilash mumkin, lekin ko‘proq boshning bo‘yi burun uzunligi bilan o‘lchab kelingan.

www.arxiv.uzShu o‘lcham bilan hisoblaganda boshning uzunligi uch yarim burun uzunligiga teng keladi. Bu taqqoslash quyidagicha: engakning ostki chekka nuqtasidan burun uchigacha, undan qosh chizig‘igacha va qoshdan peshana do‘mbog‘igacha bo‘lgan oraliqlar.

www.arxiv.uzPeshana do‘mbog‘idan tepagacha bo‘lgan oraliq shu o‘lchamning yarmiga teng keladi. Burunni tasvirlash jarayonida uning ikki tomonida ko‘z kosasining umumiy shaklini chizib, ichiga sharsimon ko‘z olmasi belgilanadi. Undan ustki qovog‘i bilan ostki qovog‘ining ko‘z o‘rtalig‘idan qanchalik masofada joylashganligi aniqlanadi.

www.arxiv.uzKo‘zni tasvirlash vaqtida ikkalasini ham bir paytda (parallel) chizish kerak, chunki ular bosh (yuz)ning ikki tomonida simmetrik tekislikda joylashgan. Quloqni chizganda ham shu uslubni qo‘llash kerak. Shu yerda bir narsani eslatib o‘tish joiz. Burunni tasvirlash mobaynida quloqning ham tuzilishini belgilash kerak, chunki ularning uzunligi bir xil va bir qatorda joylashgan.

www.arxiv.uzTasvirlanayotgan bosh oldidan emas, balki to‘rtdan uch qism burilishida bo‘lgani uchun keyingi ko‘rinishdagi ko‘z yoki quloq yaqinroqda joylash-gan ko‘z bilan quloqdan ozgina bo‘lsa ham kichikroq bo‘ladi. Bu perspekt iva qonuniyati bo‘lib, uni amalda qo‘llash yoddan chiqmasligi zarur. Og‘iz tuzilishini chizganda burun bilan engak oralig‘i uch bo‘lakka bo‘linadi.

www.arxiv.uzYuqori bo‘lakda og‘iz joylashadi, bo‘lak chizig‘i og‘izning o‘q chizig‘i hisoblanadi. So‘ngra og‘izning chekka nuqtalari – yuqori va pastki labning oraliq nisbatlari belgilanadi. Yuqori labni burun bilan bog‘lovchi qirrasiga chiziqlar yuritiladi, chiziqning lab bilan qo‘shilgan joyi yuqori tomoniga nisbatan kengroq bo‘ladi.

www.arxiv.uzUmuman, bosh mushaklarini chizish mobaynida ularning nisbatlarini tekshirib, soya- yorug‘lari belgilanib, shtrixlarning berib borilishi maqsadga muvoﬁq. Uchinchi bosqich – sochni tasvirlash jarayoni. Sochni chizganda uning yorug‘ qismi odam yuzining soyasiga nisbatan to‘q qora bo‘ladi. Shtrixlarni sochning yo‘nalishiga qarab yuritish lozim, chunki bu uning tabiiyligini ko‘rsatadi.

www.arxiv.uzBu bosqichda ko‘zni chizishga ham ahamiyat berish lozim. Ko‘z odam yuzining « oynasi ». Ko‘z orqali kishining ichki dunyosi va yosh xususiyatlarini ifodalash mumkin. Shuning uchun rasmdagi tasvir odamning tabiiy ko‘rinishiga o‘xshashligi ko‘proq ko‘z yoki ko‘z qorachig‘ini mohirona tasvirlashga bog‘liq. Yuqoridagi uch bosqichda tasvirlash umumiydan xususiyga qarab ishlangan bo‘lsa, bu yerda, aksincha, xususiydan umumiyga qarab tasvirlanadi, ya’ni boshning ko‘rinishi umumlashtirilib yakunlanadi.

www.arxiv.uzPortretni rangtasvirda chizish ham muhim ahamiyatga ega. Graﬁk usulida bajarish kabi rangtasvirda ham bosqichli tasvirlar ishlash mumkin. Rang bilan ishlaganda unda xilma-xil bo‘yoqlar bo‘lmasligi kerak. Portretni rangda ishlash uchun asosiy ranglarni ifodalovchi bo‘yoqlarni topib, ulardan to‘g‘ri foydalanish lozim.

Похожие

Rangtasvir yoki qalamtasvirda 2-3 figurali mavzuli kompozitsiya ishlash 6-sinf

Tarixiy mavzuda portret ishlash 6-sinf

«Men sevgan qahramon» mavzusida portret ishlash. 4- sinf

22-23-mavzu Tarixiy portret ishlash 6-sinf

2-3-mavzu Impressionizm uslubida manzara ishlash. Puantilizm 7-sinf