Miniatyura ishlash uchun qutilar tayyorlash va kompozitsiya ishlash 6-sinf - Изобразительное искусство - Учебники (по школьные предметы)

Miniatyura ishlash uchun qutilar tayyorlash va kompozitsiya ishlash 6-sinf

Загружено в:

13.09.2022

Скачано:

0

Размер:

1382 KB

6-sinf tasviriy san’at darsligi asosida 12-mavzu:

Qadrli o'quvchilar, siz awalgi darslarda miniatyura ishlash usullari va uning o'ziga xos tomonlarini o'rgandingiz. Bugungi darsimizda lokli miniatyura san'ati va ustalari haqida ma'lumot olib, turli hajm va ko'rinishda ish qutilar tayyorlashni o'rganasiz. O'zbek xalqining eng nafis san'at turlaridan biri surat solingan lokli qutichalar manbalarga ko'ra, XVI asrda Buxoroda tayyorlangan.

Bu davrdagi miniatyura namunalari bizgacha yetib kelmagan. 1970-yillarda o'zbek rassomi Chingiz Ahmarov va yosh san'atkorlar Niyozali Xolmatov, Shomahmud Muhammadjonov, Abduvosit Qambarov, G'ayrat Kamolov va boshqalar bu san'at rurini qayta tiklashga bel bog'ladilar. Lokli mimatyuraning qayta tiklanib rivojlanishida ikkita tamoyilga amal qilindi.

Birinchi tamoyil - miniatyura merosiga ijodiy yondashgan holda zamonaviy voqelikni aks ettirish. Ikkinchi tamoyil — mumtoz mimatyuraning badiiy qonun-qoidalariga qat'iy rioya qilishdan iborat bo'ldi.

Lokli miniatyura ustalari tomonidan ish qutilarga ishlangan naqsh bezaklari va miniatyuralarni kuzating. Quyidagi ish qutilariga ishlangan naqsh bezaklarni rassom Shoolim Shomansur ishlagan.

63-rasm. "Shahzoda Ivan" rus xalq ertagi asosida ishlangan lokli miniatyura. Xoluy maktabi. 64-rasm. Maslova. "Cho'rtan baliq amri bilan" rus xalq ertagi asosida ishlangan lokli miniatyura. Fedoskino maktabi. www.arxiv.uz

65-rasm. Shoolim Shomansur asari.

Rassom Shoilhom Shoyoqubov tomonidan ish qutilanga ishlangan lokli miniatyuralar rangi va kompozitsiyasi bilan ajralib turadi. 66-rasm. Shoilhom Shoyoqubov. "Masxaraboz", 2000-yil.

15-16-amaliy mashg'ulot Ish qutisini tayyorlash uchun oddiy karton qog'ozi kerak bo'ladi. 1. 20x20 sm kvadrat shaklida karton kesib olamiz. 2. Kartonning barcha tomonidan 3 sm chiziq chizamiz. 3. 3 sm chiziqlar ustidan yozmaydigan ruchka yoki temir chizg'ich yordamida bosib chizib, kartonni burchaklari qulay sinishi uchun kesiklar hosil qilamiz. 4. Kartonning burchaklarini bir tomonidan 3sm o'Ichamda qaychida kesib chiqamiz (rasmda punktir chiziqda ko'rsatilgan). 5. 3 sm kartonni singan qismlarini yuqoriga ko'tarib, qayirib chi qamiz.

6. Burchaklarda hosil bo'lgan kvadratchalarga yelim surtib, qutichaning ich tomonidan yelimlab qo'yamiz. 7. Qutichaning qopqog'i uchun yana shu o'lchamda ikkinchisini tayyorlaymiz. 8. Qutichaning ochilib-yopilishi uchun bir tomonini ichidan ikkita qog'oz tasma yelimlaymiz. 9. Qirqish, yelimlash ishlari tugagandan keyin qutichaning qopqog'iga miniatyura kompozitsiyasi ishlash uchun oq qog'oz yelimlaymiz.

Qadrli o'quvchilar, biz siz bilan birinchi chorakda kompozitsiya atamasining ma'nosi haqida bilib olgan edik. Kompozitsiya yaratishda, albatta, komponovkaga, simmetriya va assimmetriya, ritm, stilizatsiya, rang qoidalariga rioya qilish lozim. Yuza markazini topish, tasvirning erkinligi, nafisligi, ranglar uyg'unligiga e'tibor berish talab etiladi.

Kompozitsiya tuzishda naqsh yoki tasvir elementlaridan foydalanish yo'llarini o'zlashtirish va kompozitsiyani nomlash zarur bo'ladi. To'rt va ko'pburchak, shuningdek, aylana shakliga turli naqsh yoki miniatyura kompozitsiya eskizlarini tayyorlash hamda ish qutilarga ko'chirib chizish mumkin. To'rtburchak shaklidagi qutini bezash, eskizini chizishda bezak sifatida naqsh, hayvonlar, qushlar, shuningdek, biron bir sujetni aks ettiruvchi inson tasviridan foydalansa bo'ladi.

67-rasm. Shoolim Shomansur. "Naqsh bezakli kompozitsiya" 68-rasm. Muzaffar Po'latov. "Bazm" 2001 -yil.

Mazkur lokli qutichalarga ishlangan kompozitsiyalami kuzating. Naqsh bezakli kompozitsiya rassom Shoolim Shomansur tomonidan ishlangan. "Bazm" tasviri chizilgan kompozitsiya rassom Muzaffar Po'latov ijodiga mansub.

Похожие

«Tog‘da bahor» mavzusida kompozitsiya ishlash. 4- sinf

«Bahor gullari» mavzusida kompozitsiya ishlash. 4- sinf

«Navro‘z bayrami» mavzusida kompozitsiya ishlash. 4- sinf

«Qovun saylida» mavzusida kompozitsiya ishlash. 4- sinf

«Sport o‘yinlari» mavzusida kompozitsiya ishlash. 4- sinf