Dashti Qipchoqdagi siyosiy ahvol. Muhammad Shayboniyxon Dashti Qipchoq haqida 8-sinf - История - Учебники (по школьные предметы)

Dashti Qipchoqdagi siyosiy ahvol. Muhammad Shayboniyxon Dashti Qipchoq haqida 8-sinf

Загружено в:

06.07.2020

Скачано:

0

Размер:

1983.6875 KB

Dashti Qipchoqdagi siyosiy ahvol. Muhammad Shayboniyxon Dashti Qipchoq haqida 8-sinf O’zbekiston tarixi fani darsligi asosida 2-mavzu

XI asrdan boshlab arab va fors manbalarida «Dashti Qipchoq» deb ataluvchi geografik hudud tilga olinadi. 07/06/2020 2Bu atama Sirdaryoning yuqori oqimi va Tyanshanning g'arbiy yon- bag'irlaridan Dnepr daryosining quyi oqimiga qadar cho'zilgan hududga nisbatan ishlatilgan.

Sharqiy Dashti Qip choqdagi siyosiy vaziyat 07/06/2020 3XV asrda Jo'jining o'g'li Shaybon naslidan bo'lgan Abulxayrxon (1412-1468) Sharqiy Dashti Qipchoqni egallab, alohida davlatga asos soladi. Tarixiy manbalarda bu davlat «O'zbek ulusi» (o'zbeklar mamlakati) deb ham ataladi. 1431-yilda Xorazmni ham bosib oldi.

1446-yilda Abulxayrxon Sirdaryoning o'rta oqimida joylashgan shaharlar-Sig'noq, Oqqo'rg'on, Arquq, O'zgan va Suzoqni bosib oladi. 07/06/2020 4O'z davlatining poytaxtini Turadan Sig'noqqa ko'chirdi. Samarqand taxti uchun kurash kuchaygan paytda Abulxayr xon vaziyatdan foydalanishga harakat qiladi.

1451-yilda o'zidan madad so'ragan temuriyzoda Abu Said Sultonga Samarqand taxtini egallashda yordam berish bahonasida yurish boshladi. 07/06/2020 5Abulxayrxon katta o'ljalar bilan o'z yurtiga qaytadi. Minnatdorchilik tariqasida Abu Said Sulton Ulug'bekning qizi Robiya Sultonbegimni Abulxayrxonga xotinlikka beradi.

Abulxayrxon keyin ham bir necha bor Movarounnahr ishlariga aralashdi. 07/06/2020 6Shu orqali u Movarounnahrda borgan sari o'z nufuzining ortishiga erisha olgan. Abulxayrxon tomonidan tuzilgan davlat 40 yil yashadi. 1468-yilda Abulxayrxon vafot etishi bilanoq, bu davlat parchalanib ketdi.

Muhammad Shayboniyxon 07/06/2020 7Muhammad Shayboniy Abulxayrxonning farzandi Shohbudoq Sultonning o'g'li edi. Shohbudoq Sultondan ikki o'g'il qolgan: Muhammad Shayboniy va Mahmud Sulton. Muhammad Shayboniy 1451-yilda tug'ilgan.

Shayboniyning bobosi Abulxayrxon saroyida ham turkiylar odatiga ko'ra tug'ilgan go'dakka ikki ism qo'yish urf bo'lgan. Ismlarning birinchisi islomiy (arab), ikkinchisi esa turkiy bo'lgan. 07/06/2020 8Tug'ilganda Muhammad deb nom olgan Shayboniy o'zining ikkinchi nomi bilan mashhur bo'lgan.

«Boburnoma» asarida Shayboniyning ismi Shoyboqxon deb berilgan. Bu nom «kuch-qudrat» degan ma'noni anglatadi. Umuman olganda, Muhammad Shayboniyxon faqat xon bo'lmasdan, ayni paytda ilm- ma'rifat homiysi va o'zi ham didli ijodkor, shoir bo'lgan. 07/06/2020 9

Shayboniyga nufuzli temuriy amirlardan bo'lmish Muhammad Mazid Tarxon homiylik qildi. U Turkiston va O'tror hukmdori edi. Shayboniy ukasi bilan Turkistonda uzoq vaqt yashamadi. 07/06/2020 10 Muhammad Mazid Tarxon

Balog'atga yetgani sari Shayboniy ko'nglida bobosi Abulxayrxon davlatini tiklash orzusi jo'sh urib bora boshladi. U Dashti Qipchoqqa qaytib borib, lashkar to'plashga muvaffaq bo'ladi. Ayni paytda, u bobosi davlatini tiklash yo'lidagi xatti- harakatini dastlab o'z qo'shini bilan temuriylarga yollanma qo'shin lashkarboshisi sifatida xizmat qilishdan boshlagan.07/06/2020 11Abulxayrxon

Shayboniy parchalangan Amir Temur davlatining shimoliy chegarasida noiblik qilayotgan homiysi Mazid Tarxondan uni o'z xizmatiga olishni so'raydi. Avvaliga bu taklifga rozi bo'lgan Mazid Tarxon tezda Shayboniyning xavf solishi mumkinligini anglab yetadi. 07/06/2020 12

Mo'g'uliston, ham Movarounnahr, ham Xuroson hukmdorlari o'zlarining qo'shnilariga ichki raqiblariga qarshi kurashda foydalanganlar. 07/06/2020 13Bu kurashlarda Shayboniy o'zining mohir lashkarboshilik qobiliyatini namoyon qildi.

Turli hukmdorlarga xizmat qilish Shayboniyga Temuriylar davlatidagi vaziyatni yaxshi bilib olishga imkon berdi. 07/06/2020 14

Shayboniy bobosi Abulxayrxon vafotidan keyin parokanda bo'lib ketgan qabilalarni birlashtirdi va beayov qonli urushlar natijasida XV asrning 80- yillarida davlatni qayta tiklashga muvaffaq bo'ldi. 07/06/2020 15

Похожие

O'zbek xalqining etnik tarkibida sodir bo'lgan o'zgarishlar O'zbek xalqi tarkibidagi etnik o'zgarishlar 8-sinf

Movarounnahrda Shayboniylar sulolasi hokimiyatining o'rnatilishi Shayboniyxon hokimiyatining kuchayishi 8-sinf

Xiva xonligining tashkil topishi 8-sinf

XVII- XVIII asrning birinchi yarmida Xiva xonligidagi siyosiy ahvol 8-sinf

Mirzo Ulug‘bekning hukmronligi davrida Movarounnahr. 7 - sinf