Spirtlar. To’yingan bir atomli spirtlarning nomenklaturasi, izomeriyasi va olinishi. 10 - sinf - Химия - Учебники (по школьные предметы)

Spirtlar. To’yingan bir atomli spirtlarning nomenklaturasi, izomeriyasi va olinishi. 10 - sinf

Загружено в:

02.10.2019

Скачано:

0

Размер:

2006.1005859375 KB

10-sinf Kimyo fani darsligi asosida 20-mavzuSpirtlar. To’yingan bir atomli spirtlarning nomenklaturasi, izomeriyasi va olinishi

Uglevodorodlarni tarkibidagi bitta yoki bir nechta vodorod atomlarini gidroksil (OH) guruhga almashinishidan hosil bo‘lgan organik birikmalar spirtlar deyiladi.

Agar bitta vodorod gidroksil guruh bilan almashsa bir atomli spirt, ikkita vodorod atomi OH guruh bilan almashsa ikki atomli, uchta vodorod almashinsa esa uch atomli spirtlar hosil bo‘ladi.

To`yingan bir atomli spirtlar Alkan molekulasidagi bitta vodorod atomini gidroksil (OH) guruhga almashinishi natijasida hosil bo‘lgan organik birikmalarga to‘yingan bir atomli spirtlar deyiladi.

Spirtlar ham o‘z gomologik qatoriga ega bo‘lib, bir vakilining tarkibi o‘zidan oldingi va keyingilaridan CH2(metilen)— guruhga farq qiladi.

Nomenklaturasi va izomeriyasi. Spirtlar ratsional nomenklatura bo‘yicha radikal nomiga spirt so‘zini qo‘shib o‘qish bilan hosil bo‘ladi.

C 3 H 7 OH propil spirtiCH 3 OH metil spirti C 2 H 5 OH etil spirti

Sistematik nomenklatura bo‘yicha spirtlarni nomlashda: 4. Eng so‘ngida gidroksil guruh qaysi uglerod atomida turganligi raqam bilan ko‘rsatiladi.1. Gidroksil (OH) guruh tutgan eng uzun uglerod zanjiri asosiy uglerod zanjiri sifatida tanlab olinadi. 2. Asosiy uglerod zanjirini raqamlash gidroksil guruh yaqin tomondan boshlanadi. 3. Spirtlar nomi tegishli to‘yingan uglevodorodlar nomiga «ol» qo‘shimchasini qo‘shib o‘qiladi.2D24 08 06

Spirtlarda gidroksil guruh birlamchi uglerod atomiga bog‘lansa birlamchi spirt, ikkilamchi uglerod atomiga bog‘lansa ikkilamchi spirt va uchlamchi uglerod atomiga bog‘lansa uchlamchi spirt deyiladi.

Etilen uglevodorodlarga temperatura va katalizator – sulfat kislota ishtirokida suv ta’sir ettirib olinadi (Gidratlash reaksiyasi): CH 2 CH 2 + H 2 O CH 3 CH 2 OH

Etilenning gomologlari gidratlanganda ikkilamchi yoki uchlamchi spirtlar ham hosil bo‘lishi mumkin.

Qo‘shbog‘ tutgan uglerodlarning vodorod atomlari ko‘p bo‘lganiga vodorod, vodorodlar soni kam bo‘lgan uglerodga esa gidroksil guruhi birikadi.Alkenlarga suv Markovnikov qoidasiga muvofiq birikadi.

Sanoatda metanol sintez gazi (CO+2H2)dan olinadi. Reaksiya yuqori harorat, bosim va katalizator ishtirokida boradi.29 0C 19

Похожие

Sikloalkanlar. nomenklaturasi. Izomeriyasi. Olinishi. 10 - sinf

To’yingan bir atomli spirtlarning fizik va kimyoviy xossalari. Ishlatilishi. 10 - sinf

Ko’p atomli spirtlar. Olinishi va xossalari. Ishlatilishi. 10 - sinf

Alkenlarning izomeriyasi va olinishi. 10 - sinf

Fenollar va aromatik spirtlar. Olinishi va xossalari. 10 - sinf