Xususiy korxona 11 - sinf - Экономика - Учебники (по школьные предметы)

Xususiy korxona 11 - sinf

Загружено в:

02.02.2022

Скачано:

0

Размер:

8708 KB

11-sinf tadbirkorlik asoslari darsligi asosida 6-mavzu: XUSUSIY XUSUSIY KORXONAKORXONA

XUSUSIY KORXONA TUSHUNCHASI Ayrim tadbirkorlar o‘z faoliyatining miqyosiga emas, balki uning mustaqil ekanligiga katta e’tibor qaratadilar. Chunki boshqarish, xo‘jalik qarorlari chiqarish va daromadni taqsimlashdagi mustaqillik tadbirkorning manfaatlariga to‘liq mos kelishi mumkin

Bunday holatda tadbirkorlikning xususiy korxona shakli har tomonlama muvofiqdir. Xususiy korxona yagona mulkdor tomonidan tuziladi. Mulkdor xususiy korxonaga tegishli mol- mulk beradi va uning ustavini tasdiqlaydi. Xususiy korxona ta’sischisi faqat jismoniy shaxs bo‘ladi.

Mulkdor yagona jismoniy shaxs tomonidan tuzilgan va boshqariladigan tijoratchi tashkilot xususiy korxona deb e’tirof etiladi. Xususiy korxona tadbirkorlik subyektlarining tashkiliy-huquqiy shaklidir. O‘zbekiston Respublikasining 2003-yil 11-dekabrdagi 558-II-sonli « Xususiy korxona to‘g‘risida »gi qonuni, 3-modda

Bu bir shaxs tomonidan yaratilgan tashkilot bo‘lib, biznes faoliyati ta’sischining o‘z mulklari asosida amalga oshiriladi. Siz mamlakatimizdagi xususiy korxonalar tomonidan ishlab chiqarilgan mahsulotlarni osongina ajratib olishingiz mumkin. Chunki mazkur mahsulotlarning ishlab chiqaruvchisi to‘g‘risidagi ma’lumotda firma nomidan keyin « xususiy korxona » degan so‘z yoki « XK » abbreviaturasi yozilgan bo‘ladi.

XUSUSIY KORXONANING XUSUSIYATLI JIHATLA Xususiy korxona faoliyatining o‘ziga xos jihati shuki, u boshqa ta’sischilarning aralashuvisiz, bir kishining yagona rahbarligi ostida amalga oshiriladi. Xususiy korxona mulkdori korxonani rahbar sifatida yakka boshqaradi.

E’tiborli jihati, xususiy korxona faoliyatiga boshqa ta’sischilarning aralashuvi man etilsa-da, mazkur xususiy korxonaning boshqa korxonalar faoliyatida ishtirok etishi ruxsat etilgan.

Xususiy korxona qonun hujjatlarida belgilangan tartibda boshqa yuridik shaxslarning muassisi bo‘lishga yoki ularning ustav fondida o‘zgacha tarzda ishtirok etishga, vakolatxonalar ochishga va filiallar tuzishga haqli. O‘zbekiston Respublikasining 2003-yil O‘zbekiston Respublikasining 2003-yil 11-dekabrdagi 558-II-sonli «11-dekabrdagi 558-II-sonli « Xususiy korxona Xususiy korxona to‘g‘risidato‘g‘risida »gi qonuni, 9-modda»gi qonuni, 9-modda

Xususiy korxona yagona jismoniy shaxs tomonidan tashkil etilgani uchun uning ustav fondi ulushlarga bo‘linmaydi. Shuningdek, ustav fondining hajmini mulkdorning o‘zi belgilaydi.

Agar siz xususiy korxona ochmoqchi bo‘lsangiz, uning ustav fondiga pul, qimmatli qog‘ozlar, pul bilan baholanadigan boshqa mol-mulk yoki mulkiy huquqlarni kiritishingiz mumkin. Bunda xususiy korxonaning ustav fondiga kiritadigan mol- mulkingizni mustaqil baholash huquqiga egasiz.

Oilaviy korxonalar singari soliqlar va boshqa majburiy to‘lovlarni to‘laganidan keyin xususiy korxona mulkdori ixtiyorida qoladigan foyda summasiga soliq solinmaydi.

Xususiy korxona mulkdori korxonani rahbar sifatida yakka boshqaradi, korxona nomidan ishonchnomasiz ish ko‘radi, uning manfaatlarini ifodalaydi, xususiy korxonaning pul mablag‘larini hamda boshqa molmulkini tasarruf etadi, shartnomalar, shu jumladan mehnat shartnomalari tuzadi, ishonchnomalar beradi, banklarda hisobvaraqlar ochadi, shtatlarni tasdiqlaydi, korxonaning barcha xodimlari uchun majburiy bo‘lgan buyruqlar chiqaradi va ko‘rsatmalar beradi. O‘zbekiston Respublikasining 2003-yil 11-dekabrdagi 558- II-sonli «Xususiy korxona to‘g‘risida»gi qonuni, 14-modda

BILIMINGIZNI SINAB KO‘RING! 1. Xususiy korxona tushunchasi nimani anglatadi? 2. Xususiy korxona kim tomonidan tashkil etilishi mumkin? 3. Xususiy korxonaning o‘ziga xos jihatlarini tushuntirib bering. 4. Xususiy korxona rahbari korxonani vaqtincha boshqarish imkoniyati bo‘lmagan holatda qanday yo‘l tutishi mumkin? 5. Soliqqa tortish bo‘yicha xususiy korxonaning qaysi jihatlari boshqa tadbirkorlik shakllariga o‘xshaydi?